Werkend Leren in de Procestechniek Dé opleiding voor operators MBO-niveau 1-2-3-4 WERKEND LEREN IN DE PROCESTECHNIEK Januari 2012
Inhoudsopgave Wat is Werkend Leren in de Procestechniek? 1 Sterke punten van de opleiding 1 De kracht van werken en leren tegelijkertijd! 2 Ons opleidingsaanbod 2 Leren op het bedrijf - Leren op school 3 Leermodel Operatoropleidingen 4 Leren, Toetsen en het Examen 6 Trainingen & Certificeringen 7 Meer weten? 8 Contact met een ROC? 9
Wat is Werkend Leren in de Procestechniek? Sterke punten van de opleiding Werkend leren in de procestechniek is de ideale manier van leren om de beroepscompetenties van een operator te ontwikkelen, zoals vakdeskundigheid toepassen, samenwerken, rapporteren. Met deze opleiding functioneert de operator beter op zijn werkplek. Het leren vindt plaats op de werkplek met herkenbare praktijkopdrachten. Daarom is de opleiding prima te doen naast een bestaande baan, met medewerking van het bedrijf. Het Consortium Werkend Leren in de Procestechniek heeft in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven de nieuwe BBL-opleiding (Beroeps Begeleidende Leerweg) voor operators opgezet. Deze opleiding is competentiegericht en voldoet aan de wettelijke eisen die aan ROC s en het bedrijfsleven worden gesteld. Het succesvol doorlopen van deze opleiding leidt tot een landelijk erkend operatordiploma. De tijdsinvestering van de opleiding bedraagt gemiddeld 8-10 uur per week. Direct te starten zonder voorbereidingstijd of kosten. Opleiding is opgebouwd als een productieproces: herkenbaar en motiverend. Goed toepasbaar en vertaalbaar naar alle branches en bedrijven in de procestechniek. Heldere structuur opleiding: vrijstellingen makkelijk te bepalen en overstap naar ander niveau is goed mogelijk. Leren door feedback te ontvangen en te reflecteren, wat leidt tot zelfstandige, flexibele medewerkers. Belangrijke werkvoorschriften en veiligheids maatregelen van het bedrijf komen aan bod en de deelnemer leert hiermee te werken. Bedrijfsspecifieke aanvullingen en/of aanpassingen in het leermateriaal zijn goed mogelijk. 1
De kracht van werken en leren tegelijkertijd! Ons opleidingsaanbod Centraal staat de praktijk en het leren op de werkplek. De opleiding is breed, herkenbaar en goed toepasbaar in alle branches en bedrijven in de procestechniek. De operator leert met de praktijkopdrachten volgens een vaste structuur en ontwikkelt daarbij de vaardigheden die nodig zijn in de praktijk. Het leren met de praktijkopdrachten wordt aangevuld met theoretische kennis door zelfstudie en begeleiding vanuit school. Er is alle aandacht voor zelfsturing en reflectie op leren en werken. Het resultaat is een zelfstandige, competente operator met een landelijk erkend operatordiploma op mbo-niveau. De volgende competentiegerichte, landelijk erkende opleidingen bieden wij aan: Naam Niveau Duur (jaren) Basisoperator * 1 1 Assistent operator productietechniek 1 1 Operator A * 2 2 Operator productietechniek 2 2 Voedingsoperator 2 2 Operator textiel 2 2 Operator B 3 2,5-3 Allround operator productietechniek 3 2,5-3 Allround voedingsoperator 3 2,5-3 Specialist textiel 3 2,5-3 Operator C (na operator B) 4 3 * Na afronding van de opleiding Basisoperator en Operator A kan een schakelmodule worden gevolgd om in te stromen in het laatste leerjaar van respectievelijk de opleiding Operator A en Operator B. Schakelmodule Niveau Duur (maanden) Basisoperator Operator A (in leerjaar 2) 1 2 4-6 Operator A Operator B (in leerjaar 3) 2 3 4-6 2
Leren op het bedrijf - Leren op school Hoe leert de operator? Vanaf dag één geldt: leren op de werkplek. Vanuit de praktijk wordt geleerd door informatie op te zoeken, collega s te observeren, te meten, te tekenen, iets uit te leggen aan collega s of praktijkopleider, een werkprocedure te verbeteren etc. Veel variatie maakt het leren aantrekkelijk en gemakkelijk. Je leert terwijl je werkt en ontdekt daarbij dat je vaak al meer weet door de ervaring die je als operator of via een andere functie in het bedrijfsleven hebt opgedaan. Praktijk theorie De theorie is ondersteunend en gekoppeld aan de praktijk. Je leert niet te veel, alleen wat direct nodig en toepasbaar is. Naast zelfstudie en begeleiding op school door de docent, word je als operator gestimuleerd om zelf de theorie in de praktijk toe te passen en hiervan te leren (via de praktijk-checks). De operator zet zich volledig in voor de opleiding; dit betekent tijd inplannen voor het leren en tijdig de uitwerking van de opdrachten bespreken met de praktijkopleider uit het bedrijf. Bovendien leert de operator om feedback of hulp te vragen als zaken anders lopen, zodat zelfstandig werken bevorderd wordt. Dit is vaak de eerste stap naar een verbetering van het functioneren als operator. Op de volgende pagina ziet u het leermodel voor de Operatoropleiding niveau 1-2 - 3-4. 3
Leerjaar Basisoperator niveau 1 Operator A niveau 2 Kerntaak 1 Beheerst het (deel)productieproces Kerntaak 1 Beheerst het (deel)productieproces 1 Voorbereiden productieproces 1 Voorbereiden productieproces 1 2 2 Bedienen apparatuur 3 Bewaken procesverloop 4 Uitvoeren kwaliteitscontroles aan proces en/of product 5 Onderhouden apparatuur Proeve van Bekwaamheid CGI Diploma Basisoperator Schakelmodule Basisoperator Operator A Werkboeken 2 Bedienen apparatuur 3 Bewaken procesverloop 4 Uitvoeren kwaliteitscontroles aan proces en/of product 5 Onderhouden apparatuur 6 Geautomatiseerde processen 1 Verdieping productieproces 2 Proces- en kwaliteitsbeheersing 3 Utilities 4 Duurzaamheid & milieu Werkboeken WB Thema s 5 Probleem oplossen/verbetervoorstel 6 Ander proces Proeve van Bekwaamheid CGI 3 Diploma Operator A Schakelmodule Operator A Operator B Leermodel Operatoropleiding niveau 1-2 - 3-4 4
Operator B niveau 3 Operator C niveau 4 Kerntaak 1 Beheerst het (deel)productieproces Kerntaak 2 Begeleidt productiewerkzaamheden Kerntaak 2 Coördineren werkzaamheden en aansturen medewerkers Kerntaak 3 Meewerken aan procesverbetering en productontwikkeling 1 Voorbereiden productieproces Procestechniek-jaar 2 Bedienen apparatuur 3 Bewaken procesverloop 4 Uitvoeren kwaliteitscontroles aan proces en/of product 5 Onderhouden apparatuur Werkboeken Theorie Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Praktijk PT-1: Massabalansen PT-2: Stroming PT-3: Warmteoverdracht 6 Geautomatiseerde processen WB Procesbeheersing-jaar 1 Verdieping productieproces 1/Bedrijfsspecifiek 2 Proces- en kwaliteitsbeheersing 3 Utilities 4 Duurzaamheid & milieu 5 Probleem oplossen/verbetervoorstel 6 Ander proces 7 Optimaliseren procesverloop en/of product 8 Bewaken planning 9 Begeleiden en instrueren medewerkers 7 Verdieping productieproces 2/Bedrijfsspecifiek Thema s Werkboeken T Theorie Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Praktijk Voorstel onderwerp Voorlopige inhoudsopgave Onderzoeksopdracht PB-1: Planning en logistiek PB-2: Meettechnieken PB-3: Begeleiden en aansturen Onderzoeksopdracht Proeve van Bekwaamheid CGI Diploma Operator B Proeve van Bekwaamheid CGI Diploma Operator C 5
Leren, Toetsen en het Examen Leren en Toetsen Tijdens het leren ontwikkelt de operator beroepscompetenties en algemene competenties zoals talen en rekenen. Leren is feedback ontvangen en toepassen in de praktijk. Leren en beoordelen gaan hand in hand; tijdens het werk wordt er geleerd en ontwikkeld. Op geplande momenten vindt toetsing plaats: de beoordelingsopdrachten en kennistoetsen. recht op het operatordiploma (mbo-niveau 1-4). Bij het afnemen van het examen is minstens één assessor betrokken. Deze assessor is een vakdeskundig en onafhankelijk beoordelaar. Ook is een docent van het ROC aanwezig. De Proeve van Bekwaamheid en het CGI worden op het bedrijf afgenomen. De die hieraan vooraf gaat vindt op school plaats. Het Examen Het examen bestaat uit: Proeve van Bekwaamheid afgesloten met een CriteriumGericht Interview (CGI). Het examen is de definitieve beoordeling van de deelnemer die aan het eind van de opleiding plaatsvindt. Als deze beoordeling goed is, geeft dat Leren & toetsen Praktijkopleider Operator Eindoordeel Assessor Examen Leren & toetsen Docent Diverse rollen De volgende personen zijn betrokken bij het leren, toetsen en het examen: Operator: deelnemer die werkt in procestechniek Praktijkopleider: begeleidt en beoordeelt deelnemer op werkplek Docent: begeleidt deelnemer op school, ondersteunt met theorie Assessor: vakdeskundig en onafhankelijk beoordelaar die het examen afneemt. 6
Trainingen & Certificeringen Trainingen Ter ondersteuning van de praktijkopleider en assessor biedt het Consortium ondersteunende trainingen aan. De trainingen worden verzorgd door externe trainers, professionals in competentiegericht opleiden en zijn afkomstig uit de (proces)techniek. Na de trainingen wordt een certificeringstraject gevolgd. Het certificaat is het bewijs dat praktijkopleider en assessor hun taken deskundig en naar behoren kunnen uitvoeren. Praktijkopleiderstraining Duur Inhoud 2 dagdelen Coachen Feedback geven Beoordelen Uitleg en uitvoering van het Werkend-lerenmodel Deze trainingen worden elke twee maanden uitgevoerd in de regio, bij u in het bedrijf of op school. De trainingen worden afgesloten met een bewijs van deelname. Na 1 tot 2 jaar vinden opfrisworkshops plaats. Certificering Praktijkopleider Voor de praktijkopleider geldt dat hij na de training een workshop certificering (1 dagdeel) volgt. De praktijkopleider bouwt vervolgens een eigen portfolio (bewijzenmap) op over de wijze waarop hij de deelnemer begeleidt. Na een assessment met een examinator van het ROC ontvangt de praktijkopleider een certificaat. Training Assessoren Duur Inhoud 2 dagdelen (Eind)beoordelen Voorbereiding op Proeve van Bekwaamheid CriteriumGericht Interview voeren Deze trainingen worden op verzoek van roc s in de regio gepland. Daarna vindt kwaliteitsborging via intervisiebijeenkomsten plaats. Certificering Assessor Na het volgen van de training krijgt de kandidaatassessor een assessment en behaalt dan zijn certificaat. Met het opbouwen van zijn portfolio en intervisie toont de assessor aan dat hij voldoet aan de kwaliteitsstandaarden. Zijn certificaat is 5 jaar geldig. Meer informatie Zie website: www.cgoprocestechniek.nl Neem contact op met Evelyn Pijl e.pijl@rocwb.nl Zie de brochure: Training & Certificering voor praktijkopleiders en assessoren 7
Artikelnummer: CBW10-04-0711 Revisie: juli 2011 - versie 2 Meer weten? Contact Neem contact op met een van de ROC s van het Consortium óf met de projectleiders: Carla Schrooyen Evelyn Pijl c.schrooyen@rocwb.nl e.pijl@rocwb.nl 0164 281 740 0164 281 740 06 12 05 99 56 06 15 06 54 34 Informatie over Opleidingen tot operator (mbo-niveau 1-4) Trainingen praktijkopleiders/assessoren Instroom/intakes/intredetoetsen EVC-trajecten Branche- en bedrijfsspecifieke toepassingen Subsidies Bestellen leermateriaal Bestel uw materialen vanuit het bedrijf of doe dit in overleg met het ROC: www.cgoprocestechniek.nl WERKEND LEREN IN DE PROCESTECHNIEK WERKBOEK 3 Bewaken procesverloop 8
Contact met een ROC? ROC Eindhoven Aris den Hertog, acj.denhertog@roceindhoven.nl ROC Zeeland Piet Lubbers, pjlubbers@roczeeland.nl Noorderpoortcollege Marinus van der Veen m.vdveen@noorderpoort.nl ROC Flevoland Gert Reinders, reindersg@rocflevoland.nl Da Vinci College Ria Kuik, rkuik@davinci.nl Zadkine College Erik Boehlé, E.Boehle@zadkine.nl ROC Westerschelde George van Gimst, gvangimst@rocwesterschelde.nl Markiezaat College Manfred van de Kreeke, m.vandekreeke@rocwb.nl Leeuwenborgh opleidingen Ger Schlangen, g.schlangen@leeuwnet.nl ROC van Twente Johan Soer, jsoer@rocvantwente.nl ROC Nijmegen Gert-Jan van den Berg, g.vandenberg@roc-nijmegen.nl ROC De Leijgraaf Ton van Son, ton.son@leijgraaf.nl Drenthe College Marchel Arling, m.arling@drenthecollege.nl Koning Willem I College Joop van Haren, j.vanharen@kw1c.nl Détaché Total Training Management B.V. Piet de Nijs, pietdenijs@tdc-opleidingen.nl Graafschap College Ferdinand Meijer, MRF@graafschapcollege.nl ROC AVENTUS Annemiek Werther, a.werther@aventus.nl ROC Tilburg Elmo Arrias, earrias@roctilburg.nl 9
Deelnemende ROC s WERKEND LEREN IN DE PROCESTECHNIEK consortium werkend leren in de procestechniek Het Consortium Werkend leren in de Procestechniek (WLP) is een samenwerkingsverband van 17 Regionale Opleidings Centra (ROC s), één particuliere opleider en vele procestechnische bedrijven in heel Nederland. Samen bieden zij competentiegerichte opleidingen voor operators aan (mbo-niveau 1-4). drenthecollege.nu www.cgoprocestechniek.nl