COMET bij negatief zelfbeeld. Edie symposium 2013 Kees Korrelboom Roos de Valk
Doel en ambitie Info over module zelfbeeld Wat doen we Waarom doen we dat Hoe bevalt dat Inzoomen op therapeutische attitude Hoe houd je contact waar programma de stappen dicteert Door eigen ervaring discussie over attitude en inhoud Verbeter je zelfbeeld in ruim zestig minuten
Voor wie (indicatie) Patiënten met een negatief zelfbeeld Die ergens weten dat dit niet helemaal klopt Die bereid en in staat zijn om individueel of in groepsverband daar met oefeningen aan te werken
Een iets groter perspectief Competitive Memory Training (COMET) komt in verschillende smaken Zelfbeeld; piekeren/rumineren; auditieve hallucinaties; obsessies; paniek; frustratie; craving bij verslaving 70-90% hetzelfde; 10-30% probleem specifiek Achtergrond in enkele woorden Competitive Memory Retrieval Concepten hebben meerdere betekenissen Er kan er maar 1 tegelijk actief zijn en gevoel/gedrag bepalen Bij psychopathologie wordt disfunctionele betekenis te snel te gemakkelijk geactiveerd. In COMET maak je alternatieve betekenissen competitiever
Werkt het? 5 RCT s gepubliceerd 3 zelfbeeld Depressie Eetstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen 1 auditieve hallucinaties 1 rumineren bijdepressieve ouderen Enkele on/minder gecontroleerde studies 3 Zelfbeeld 2 piekeren/rumineren 2 paniek 1 OCS 2 RCT s in voorbereiding Paniek OCS
Module zelfbeeld in vogelvlucht (1) Leitmotif Leren voelen wat je al weet Meer oog krijgen voor positieve dat er ook is Uitgangspunten Memory retrieval competitie Retrievability wordt bevorderd door Emotionele saillantie Herhaling Associatiesterkte Indicatie Patiënt beoordeelt zichzelf te negatief Terwijl hij weet dat er ook sterke kanten zijn
Module zelfbeeld in vogelvlucht (2) In een groep: Individuele therapie in een groep Geen groepsdynamica Format Groep 5-10 patiënten 6-8 sessies van 1,5-2 uur 1-2 behandelaars 7 stappen Uitgeschreven draaiboek Tussen de sessies huiswerk (Voortzetting in hoofdbehandeling)
Module zelfbeeld in vogelvlucht (3) Stappen Rationale Benoemen negatieve zelfbeeld Benoemen incompatibel tegenbeeld Incompatibele formatie verzamelen Incompatibele informatie voelbaar maken Incompatibele informatie combineren met negatieve informatie (contra-conditionering) (Voortzetting geleerde in hoofdbehandeling)
Aan de slag (het is een workshop) U kiest: U bent toehoorder Horen toe en praten mee U doet echt mee Neem al dan niet uitvergroot puntje van eigen negatief zelfbeeld U doet of u een patiënt bent in de snelkook zelfbeeldgroep Tussen de stappen door bent u professional Zie ik mijzelf dit doen bij mijn patiënten Tegen wat voor problemen zou ik kunnen aanlopen Hoe zou ik die kunnen voorkomen/oplossen
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (1) Stap1: rationale Voelen wat je al weet Meer (gevoelsmatig) oog krijgen voor je positieve kanten Eerlijker evenwicht tussen positief en negatief Verschil tussen arrogantie en zelfvertrouwen Weten waar je goed in bent en waar je niet goed in bent Stap 2: wat is zo negatief aan jezelf Saai, dom, lelijk, niet de moeite waard, lapzwans
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (2) Mogelijke problemen en hun oplossingen beeld dat anderen van patiënt hebben Vind jij dat ook? Durven het niet meteen te zeggen (groep) Niks moet, handiger om niet te ingewikkeld te doen Als je het maar in je huiswerk meeneemt Het is van alles Waarvan heb je het meest last? Het is waar (voor de patiënt) Corrigeren: in ben minder dom dan ik vaak denk Compenseren: ik ben wel dom, maar ook heel humoristisch
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (3) Stap 3: benoemen incompatibel tegenbeeld Welke eigenschappen en ervaringen zijn incompatibel met negatief zelfbeeld Hoe noem je zo iemand Wat staat tegenover negatief zelfbeeld In hoeverre heb jij kenmerken en ervaringen die daarbij passen
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (4) Mogelijke problemen en hun oplossingen Geen voorbeelden weten Wat zeggen goede vrienden, jijzelf op je beste momenten, de groep Er zijn geen voorbeelden Suggesties (eerlijkheid, trouw) Compenseren ipv corrigeren: waardevol mens zijn Voorbeelden zijn niet voelbaar Daarover gaat nu juist de module Voorbeelden zijn vanzelfsprekend Zeg je dat ook over je negatieve kanten
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (5) Stap 4: incompatibele informatie voelbaar maken Spotlight geforceerd op het positieve Met tussenstappen Verhaaltjes schrijven Imaginatie Zelfverbalisatie Lichaamshouding en gelaatsuitdrukking Muziek
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (6) Mogelijke problemen en hun oplossingen (verhaaltjes) Rijtjes woorden Korte verhaaltjes maken De liefde van de Huntmans spin Geen huiswerk gemaakt Hoe meer je doet hoe meer kans op succes Wat niet kan dat kan niet Ik voel het niet Voorbeeld enigszins dramatisch uitdiepen
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (7) Mogelijke problemen en hun oplossingen (imaginatie, verbalisatie, motoriek en muziek) Ik durf niet Voordoen Iemand uit de groep laten voordoen Ik voel het niet Invullen imaginatie Dramatiseren motoriek Wat niet kan dat kan niet Muziek geeft lekker gevoel maar leidt af Andere muziek Geen muziek
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (8) Stap 6: contraconditionering: immunisering (mijnheer u bent een neger/eskimo/innuit) Combineer negatieve stimuli met incompatibele responsen en betekenissen
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (9) Mogelijke problemen en hun oplossingen Het negatieve blijft te sterk Het hoeft maar een beetje: oefenen Hiërarchische aanbieding moeilijke situaties Bij wegzakken terug naar positieve
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (10) Contraconditionering: schakelen (EHBO) Bij toch opgekomen negatief zelfbeeld: wegschakelen
Verbeter uw zelfbeeld in minder dan zestig minuten (11) Mogelijke problemen en hun oplossingen Het negatieve blijft te sterk Hiërarchische aanbieding moeilijke situaties Motoriek forser inzetten Motoriek geleidelijker inzetten
Slotwoorden (1) Enkele bedenkingen Het is geen tjakka-therapie Het gaat om een realistisch zelfbeeld Wat negatief is negatief Maar wat positief is is positief Positieve gedragingen in de praktijk moeten ondersteunen
Relevante publicaties Nadere informatie Korrelboom, C.W. & Broeke, E. ten (2004). Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie. Handboek voor theorie en praktijk. Bussum: Coutinho (nieuwe geheel herziene druk: 2014) Korrelboom, K. (2011a). Groepstrainingen voor specifieke klachten. In: M. Verbraak, S. Visser, P. Muris & K. Hoogduin (red.), Handboek voor GZ-psychologen. Amsterdam: Boom. Korrelboom, K. (2011b). COMET voor negatief zelfbeeld. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Korrelboom, K. (2011c).Verbeter uw zelfbeeld in zeven stappen. Werkboek voor de cliënt. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.