Inwendige bestraling slokdarm (Brachytherapie)
In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot het plaatsen van een sonde in uw slokdarm en aansluitend een behandeling met bestraling. Hiervoor zijn afspraken gemaakt op de afdelingen Endoscopie Centrum en Radiotherapie van het Radboudumc. In deze folder staat de gang van zaken van de behandeling in grote lijnen beschreven. Heeft u na het lezen nog vragen, stel deze dan gerust aan de arts die in overleg met u de behandeling heeft aangevraagd. Uw medische conditie Wilt u onderstaande vragen beantwoorden. Heeft u een afwijking aan het hart of de bloedvaten waarbij u het advies heeft gekregen om bij ingrepen van tevoren antibiotica te gebruiken? Bent u momenteel onder behandeling van de trombosedienst of gebruikt u Sintrommitis, Marcoumar of Waran? Heeft u een stoornis van de bloedstolling? Heeft u suikerziekte? Als u één of meerdere van bovenstaande vragen met ja heeft beantwoord, en dit is bij het maken van de afspraak niet besproken, neem dan contact op met uw behandelend arts. Heeft u alle vragen met nee beantwoord, dan hoeft u geen actie te ondernemen. Voorbereiding Voor het onderzoek moet u nuchter zijn. Dit betekent dat u de avond voor het onderzoek vanaf 24.00 uur niet meer mag eten en drinken. U mag s ochtends vroeg wel een slokje water nemen, eventueel met noodzakelijke medicijnen. Kalmeringsmiddel Het is mogelijk om voor het onderzoek een kalmeringsmiddel te krijgen. Hiervoor wordt dan een infuusnaald ingebracht. Als u opgenomen bent gebeurt dit op de verpleegafdeling. Het middel dat via de infuusnaald toegediend wordt, heeft een remmende werking op de ademhaling en kan complicaties geven bij mensen met chronische hart- en/ of longziekten en bepaalde neurologische aandoeningen. Daarom worden tijdens 1
en na het onderzoek bloeddruk, zuurstof en pols met behulp van een monitor bewaakt. Aangezien het middel ook sufheid veroorzaakt mag u niet zelf rijden en ook niet alleen met het openbaar vervoer reizen. Zorg daarom voor begeleiding en vervoer naar huis. Plaatsing sonde Voor deze behandeling meldt u zich op de afgesproken tijd bij het Endoscopie Centrum. De bestralingssonde wordt geplaatst door de maag-darm-leverarts en endoscopieverpleegkundigen, in aanwezigheid van de radiotherapeut en radiotherapie laborant. U krijgt een jas aan om uw kleding te beschermen. Tijdens het onderzoek ligt u op uw linkerzij. Onder uw hoofd ligt een matje, voor als er tijdens de behandeling slijm of speeksel uit de mond loopt. Om uw tanden en de endoscoop te beschermen, krijgt u een mondstuk in. Als u een kunstgebit heeft moet u dit uitdoen. Om de juiste plaats van de bestralingssonde te bepalen wordt er eerst met een gastroscoop in de slokdarm en maag gekeken. Dit is een buigzame slang met een doorsnee van ongeveer een centimeter. Het uiteinde van de slang wordt ingesmeerd met een verdovende gel. Eventueel kan uw keel verdoofd worden. U mag dan anderhalf tot twee uur niet eten of drinken. De slang wordt via de mond in slokdarm en maag gebracht. Dit veroorzaakt soms kokhalsneigingen. U kunt tijdens de behandeling gewoon ademen. Indien nodig wordt slijm of speeksel weggezogen. Aan het eind van de gastroscoop bevindt zich een lamp en videochip. De beelden die gemaakt worden zijn op een televisiescherm te zien. De arts brengt via de slang lucht in de maag om een beter zicht te krijgen. Hierdoor ontstaat vaak een opgezet gevoel in de bovenbuik. Ook kan via dezelfde slang vocht uit slokdarm of maag worden weggezogen. Het bestralingsgebied wordt aangegeven met een vloeistof die met behulp van röntgenstraling te zien is. Deze vloeistof wordt via een naald in de endoscoop in de slokdarmwand gespoten. U kunt dit voelen, maar het doet geen pijn. Vervolgens wordt via de gastroscoop een dunne draad ingebracht tot in de maag. De gastroscoop wordt dan langzaam teruggetrokken, terwijl de draad achterblijft in uw slokdarm en keel en een stukje uit uw mond steekt. Het mondstuk mag u dan uitdoen. 2
Met behulp van röntgenstraling wordt de ligging van de voerdraad gecontroleerd. Vervolgens schuiven de radiotherapeut en radiotherapeutisch laborant over deze draad de uiteindelijke bestralingssonde naar binnen. De bestralingssonde heeft een eigen mondstuk en wordt met een bandje om uw nek vastgemaakt, zodat de sonde niet kan verschuiven. Hierna gaat u op een ander bed naar de afdeling Radiotherapie voor de bestraling. Bestraling Bij aankomst op de bestralingsafdeling wordt eerst zo nodig overtollig slijm weggezogen. Als u een kalmeringsmiddel heeft gehad worden uw zuurstofgehalte en uw hartslag gedurende de rest van de procedure in de gaten gehouden. Na controle van de plaats van de bestralingsonde met behulp van een röntgenfoto, geeft de radiotherapeut met medewerking van de radiotherapeutisch laborant het bestralingsgebied aan. Hierna begint de bestraling. Tijdens de bestraling bent u alleen in de ruimte. Met een camera en intercomsysteem wordt u in de gaten gehouden. Via de intercom krijgt u informatie over het verloop van de bestraling. Van de bestraling zelf voelt u niets, maar de bestralingssonde kan irriteren in uw keel. Na afloop van de bestraling wordt de bestralingssonde verwijderd. Als u zich goed voelt mag u hierna weer naar huis. Uw behandeld radiotherapeut/arts neemt de bijwerkingen van de bestraling met u door en spreekt met u af hoe de verdere controles gaan. De gehele procedure duurt zo n anderhalf uur. Bericht van verhindering Bel tijdig naar het Endoscopie Centrum als u verhinderd bent. Er wordt dan, indien mogelijk, meteen een nieuwe afspraak gemaakt. Mogelijke complicaties Bij het plaatsen van de bestralingssonde komen vrijwel geen complicaties voor. Zelden treedt een bloeding of perforatie op (gaatje door de maag of slokdarmwand) waardoor benauwdheid, hoge koorts of pijn op de borst kunnen optreden. Problemen Bij problemen kunt u contact opnemen met de afdeling Radiotherapie. 3
s Avonds of s nachts en in het weekend kunt u via uw huisarts of de telefooncentrale van het ziekenhuis (024-365 11 11) vragen naar de dienstdoende assistent radiotherapie. Wetenschappelijk onderzoek Het Radboudumc is een academisch ziekenhuis. Naast patiëntenzorg wordt wetenschappelijk onderzoek verricht. Het is mogelijk dat hiervoor uw medewerking wordt gevraagd. Er kan bijvoorbeeld uw toestemming worden gevraagd voor het nemen van enkele extra hapjes uit het slijmvlies van de slokdarm of maag of voor bloedonderzoek. U heeft vanzelfsprekend het recht hiervan af te zien. Dit heeft nooit invloed op uw behandeling of op de verhouding met uw behandelend arts. 4
Noteer hier uw vragen
08-2014-6050 Adres Endoscopie Centrum Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 763 6525 GA Nijmegen Radiotherapie Ingang oost (via Heyendaalseweg) Geert Grooteplein 32, route 875 6525 GA Nijmegen Contact Endoscopie Centrum: 024-361 41 89 Radiotherapie Polikliniek: 024-361 45 05 Voor spoedoverleg buiten kantooruren: 024-361 11 11 www.radboudumc.nl/zorg/afdelingen/radiotherapie Radboud universitair medisch centrum