NMBS: beter inschatten van de situatie en identificeren van de te volgen pistes 28 mei 2015 I. Internationale benchmark 1
Benchmark: waarom deze oefening? Een benchmark is een klassieke methode in het management van bedrijven. Hij maakt het mogelijk een vergelijking te maken met andere bedrijven uit dezelfde sector op basis van essentiële parameters en een beproefde methodologie. Dit soort analyses vereist dat we beschikken over zeer precieze gegevens, die verder gaan dan wat publiek toegankelijk is. Publieke gegevens, op basis van bijvoorbeeld nationale boekhoudkundige normen, vertekenen de vergelijking. 3 Benchmark: principes Uitvoeren van een benchmark die vergelijkbare informatie tussen operatoren oplevert Selectie van vergelijkbare operatoren Dezelfde scope van activiteit (binnenlands verkeer <300 km) Directe input van andere operatoren Gemeenschappelijk begrip van vergelijkbare indicatoren Bij het uitvoeren van de benchmark de vertrouwelijkheid van de informatie van de deelnemers bewaren (mededingingsrecht) 4 2
Benchmark: samenvatting NMBS Delta vs. NMBS (%) Gemiddelde benchmark Belangrijk verschil tussen de operationele performantie van NMBS en andere operatoren De commerciële (ticket) inkomsten uit passagiersvervoer ( ct/rkm) bedragen 629 mio EUR of 6,4 EUR cent / reizigers-km (rkm) het gemiddelde ligt 52% hoger minderinkomst voor NMBS van ~330 mio EUR De kosten voor het passagiersvervoer ( /tkm) (exclusief infrastructuurvergoeding en stations) bedragen 1.266 mio EUR of 16,9 EUR / trein-km (tkm) het gemiddelde ligt 9% lager meerkost voor NMBS van 110 mio EUR Ticket inkomsten per rkm (EUR ct/rkm) Totale gebenchmarkte kosten per tkm 1 (EUR/tkm) 5 1 Exclusief infrastructuurvergoeding voor alle operatoren; exclusief kosten voor de commerciële activiteiten binnen NMBS (vnl. commerciële activiteiten Stations, B-Europe en Freight Services); exclusief operationeel personeel in stations Benchmark: samenvatting Resultaten stemmen overeen met vorige benchmarkingsoefeningen Tussen 2004 en 2013 boekte NMBS 1 tot 1,5% productiviteitswinst per jaar, wat in dezelfde grootte-orde is dan de productiviteitswinsten bij overige operatoren (maar op basis van een verschillend startpunt) Een recente vergelijking op basis van publieke gegevens stelde vast dat het standaardtarief voor een 2de klas ticket bij NMBS ~45% lager was dan het gemiddelde van 15 andere West-Europese operatoren 6 3
Benchmark: Commerciële ticket inkomsten Delta vs. NMBS (%) NMBS Gemiddelde benchmark Totale inkomsten per rkm 1 (EUR ct/rkm) Ticket inkomsten per rkm (EUR ct/rkm) - Het verschil = staatstoelagen. - Vermindering van de toelagen verhoging van de andere inkomsten bronnen nodig Ticket inkomsten per FTE 2 (mio EUR/FTE) Ticket inkomsten per zitplaats (EUR/zitplaats/ jaar) Gemiddelde van benchmark 52% hoger dan NMBS minderinkomst van ~330 mio EUR 7 1 Totale inkomsten zijn inclusief staatstoelagen en zijn daarom moeilijk vergelijkbaar tussen operatoren (niveau van subsidies staat in nauwe relatie met vb. het niveau van de infrastructuurvergoeding die sterk verschilt tussen de spelers en significant hoger is in België); exclusief de inkomsten uit commerciële activiteiten binnen NMBS (vnl. B-Europe en Freight Services) en exclusief concessies in de stations 2 In rekening genomen FTE: Treinpersoneel FTE, Productie ondersteuning FTE, Marketing en Sales FTE, Overhead FTE Benchmark: Commerciële (ticket)inkomsten Om dit verschil aan te pakken: commercieel beleid prijszetting Belangrijkste mogelijke maatregelen: verhoging van de tarieven differentiëring van de tarieven volgens moment van reizen en/of moment van boeken en reisklasse verminderen van een aantal reizigerscategorieën die gratis reizen gewijzigde productmix: de verkoop moet meer gericht worden op producten met hogere inkomsten/rkm optimale proposities naar de juiste klantensegmenten 8 4
Benchmark: commerciële ticketinkomsten NMBS heeft meest uitgebreide lijst van opgelegde doelgroepkortingen Doelgroep Lange lijst van >15 doelgroepen met verplichte kortingen gedefinieerd in beheerscontract Senioren Begeleider van personen met beperkte mobiliteit 3 de betaler overeenkomst voor studenten Wettelijke korting voor personen met beperkte mobiliteit Geen kortingen opgelegd in beheerscontract Kinderen jonger dan 16 Doelgroepen Jongeren (16 tot 25) Senioren (>60) Personen met beperkte mobiliteit Wettelijke korting voor personen met beperkte mobiliteit en scholieren Geen kortingen opgelegd in beheerscontract Kinderen jonger dan 12 Wettelijke regelingen volgen qua korting voor: Militairen Schooltransport voor lagere en middelbare school en universiteit Kortingen voor jongeren, senioren en personen met beperkte mobiliteit Korting Type en niveau van korting gespecifieerd per doelgroep Substantieel buiten piek Gratis Gratis N/A 50% 33% na aanschaf kaart 33% na aanschaf kaart 33% na aanschaf kaart N/A Gratis indien begeleid Gratis Moet akkoord vinden met verantwoordelijk ministerie Moet akkoord vinden met verantwoordelijk ministerie Vastgelegd in Beheersovereenkomst Beheersovereenkomst Beheersovereenkomst 3 de betaler overeenkomst Wetgeving Beheersovereenkomst Beheersovereenkomst Wetgeving Beheersovereenkomst Wetgeving NMBS heeft meest uitgebreide lijst van opgelegde doelgroepkortingen Het niveau en type van vereiste kortingen zijn bovendien gedetailleerd vastgelegd Noot: sommige operatoren hebben 3de betaler overeenkomsten met ministeries voor specifiek doelgroepenbeleid (vb. NS) Wettelijke korting voor personen met beperkte mobiliteit Geen kortingen opgelegd in beheerscontract N/A Wetgeving 9 * Gebaseerd op publieke gegevens van 7 andere operatoren (excl. hogesnelheidsverkeer), mogelijk niet volledig Benchmark: kosten voor het passagiersvervoer (excl. infravergoeding en stations) De kosten voor het passagiersvervoer /tkm (excl. infravergoeding en stations) voor het gemiddelde van de gebenchmarkte operatoren zijn 9% lager dan voor NMBS meerkost van 110 mio EUR Dit verschil van 9% of 110 mio EUR vs. gemiddelde kan opgesplitst worden tussen: - Marketing & saleskosten - Onderhoud van treinen - Treinpersoneel - Tractie-energie - Schoonmaak en voorbereiding van treinen - Overhead 10 5
Benchmark: oorzaken van het verschil en mogelijke maatregelen Marketing & sales Oorzaken: - Meer verkopen aan de loketten en veel minder verkopen via internet Belangrijkste maatregelen: - Ontwikkeling internetkanalen en automaten - Betere verbinding tussen de informatie aan de reizigers en de verkoopskanalen 11 Benchmark: oorzaken van het verschil en mogelijke maatregelen Onderhoud van treinen Oorzaken: - Hoge gemiddelde leeftijd van het rollend materieel (21 jaar vs. 16 jaar) - Groter aantal van verschillende types voertuigen - Ander werkregime van onderhoudspersoneel Belangrijkste maatregelen: - Modernste technieken voor aankoop- en voorraadbeheer van het materieel - Optimaliseren van de vloot van rollend materieel (gemiddelde leeftijd en aantal voertuigtypes) - Verder doorgedreven toepassing van lean maintenance technieken - Beter inplannen van werktijden i.f.v. de beschikbare flexibiliteit (o.m. door gebruik modernste planningstechnieken) 12 6
Benchmark: oorzaken van het verschil en mogelijke maatregelen Treinpersoneel Oorzaken: - Lagere commerciële snelheid - Lagere effectieve rijtijd voor treinbestuurders, en lagere beschikbare tijd voor treinbegeleiders - Intens gebruik van «one man car» voor lokale diensten van de buitenlandse netten Belangrijkste maatregelen: - Bepalen van een strategie voor het verhogen van de commerciële snelheid in samenwerking met Infrabel - Bekijken hoe effectieve rijtijd kan verhoogd worden - Beter inplannen van treinpersoneel (o.m. door gebruik modernste planningstechnieken) 13 Benchmark: oorzaken van het verschil en mogelijke maatregelen Overhead Oorzaken: - Hogere kost bij NMBS met name gedreven door hoge kost van HR (HR kosten ong. 25% van totale overhead voor NMBS, ~10% voor de andere operatoren) Belangrijkste maatregelen: - Centralisering van overheadfuncties (vermijden van versnippering over verschillende niveaus en organisaties) - Automatisering van routine administratieve taken - Lean organisatie van de overhead-functies 14 7
Benchmark: ter herinnering /Trein-km De infrastructuurvergoeding voor de reizigerstreinen in België is de hoogste van West- Europa. Bron gegevens: jaarverslagen 2013 infrastructuurbeheerders RFF, Infrabel, SBB, Network Rail, OBB Infrastruktur, Prorail, BaneDanemark, DB Netze Track. 15 Benchmark: ter herinnering De dichtheid van het treinverkeer per dag is relatief laag in vergelijking met de buurlanden. Dichtheid: gemiddeld aantal binnenlandse reizigerstreinen per lijn en per dag (afstand max. 300 km) Omvang net: BE: 3.595 km: NL: 3.013 km, CH: 3012 km (omvang gebruikt door SBB en die dient om de verkeersdichtheid te berekenen. Totale net: 5.124 km (met inbegrip van het net zonder standaard spoorbreedte) 16 8
Benchmark: stations Delta Delta vs. vs. NMBS (%) NMBS NMBS Gemiddelde benchmark benchmark Deel van totale aantal reizigers Het gemiddeld aantal reizigers / station / dag is 13% hoger voor het gemiddelde van de benchmark dan voor NMBS Alle stations/stopplaatsen +13% 1.236 1.395 Bemande stations (20.000-500.000 reizigers per week) +8% 10.155 11.015 Bemande stations (<20.000 reizigers per week) Onbemande stopplaatsen +48% +221% 985 1.460 215 689 17 71% 58% 17% 11% 12% 31% Evenwichtsoefening inkomsten/kosten 18 9
II. Op vraag van Mevrouw de Minister Jacqueline Galant, audit van 3 filialen: Eurogare / Eurostation / Euro Immo Star Audit: doelstelling Analyse met betrekking tot het respecteren van de regels van governance en goed beheer in de 3 filialen op basis van 4 normen: - Analyse van de financiële stromen tussen NMBS en deze 3 filialen - Respect van de wettelijke beschikkingen - Respect van de interne governance-regels - Respect van evidente regels van goed beheer 20 10
Audit: resultaat Statement van de CEO 21 Audit: gevolgen De Raad van Bestuur besliste deze donderdag unaniem de standaard voor governanceregels binnen alle dochterondernemingen te verscherpen door de goedkeuring van een nieuwe governance- en werkingscode voor de dochterondernemingen. Deze beslissing vormt de basis voor een versterkte controle op het goed bestuur van de dochterondernemingen en in het bijzonder op de correcte aanwending van de middelen voor projecten en de algemene onkosten. De Raad van Bestuur van NMBS heeft daarnaast een juridische analyse gevraagd om de maatregelen af te toetsen die nodig zijn naar aanleiding van de gerapporteerde feiten. De Raad van Bestuur van NMBS zal de invoering van deze maatregelen van nabij opvolgen. 22 11
Bedankt voor uw aandacht 12