Eenduidige en Evidence-based aanpak van arm-hand problematiek na CVA Jaarcongres Ergotherapie 2015 Johan A. Franck, MSc, OT ¹ ²,Jos H.G. Halfens, PT ¹, Rob J.E.M. Smeets, Prof, PhD, MD ² ³, Henk A.M. Seelen, PhD ² ³ 1. Adelante Rehabilitation Centre, Department of Brain Injury, Hoensbroek, the Netherlands, 2. Adelante Centre of Expertise in Rehabilitation and Audiology, Hoensbroek, the Netherlands, 3. Research School CAPHRI, Department of Rehabilitation Medicine, Maastricht University, Maastricht, the Netherlands. 1
Ontwikkelingen 2
Ontwikkelingen Intensief en repetitief trainen Taak-georiënteerd trainen efficiënt Betekenisvol Uitdagend Specifiek Toepasbaar (richtlijnen fysiotherapie 2013) 3
Praktische overwegingen 1. Heterogeniteit populatie Patronen van herstel in arm en handvaardigheid 2. Betrokkenheid revalidant Mogelijkheden stimuleren, revalidant is belangrijkste aandeelhouder 3. Taak-georiënteerd programma Begeleiden van vrijwel volledig spectrum centraal neurologische arm hand problematiek Klinisch toepasbaar in revalidatie Geprotocolleerd 4. Implementatie interventies Adapteren op nieuwe ontwikkelingen en meerwaarde toetsen 4
4 oplossingen 1. Toepassen van subgroepen gebaseerd op geassocieerde patronen van herstel van arm-hand vaardigheid 2. Gedocumenteerd behandelprotocol passend bij 80% van de cva populatie 3. Revalidant overziet zijn mogelijkheden en heeft overzicht over het therapieproces 4. Vereenvoudiging implementatie van nieuwe inzichten 5
Concise Arm and Hand Rehabilitation Approach in Stroke (CARAS) 6
niveau van beperking van de arm and hand UAT 0-1 UAT 2-3 UAT 4-7 Ernstig Matig Mild Deel 1 CARAS Deel 2 Zorgdragen en preventie Taak georienteerd trainingsprogramma Programma 1 Niet functioneel inzetbare arm/ hand Programma 2 Grof motorische grijpvaardigheden Programma 3 Direct functioneel inzetbare arm/hand (Franck et al.,2015 OJOT, 2015;3(4), article 10 7
Positionering CARAS Werkgroep CVA Nederland (WCN) 12 revalidatie centra hebben interesse (2012-2014) Implementatie CARAS in Adelante, Rijndam Revalidatie, Maartenskliniek, de Hoogstraat, Groot Klimmendaal * Organisatiemodel is overgenomen door Libra en Beatrixoord Organisatiemodel en inhoud via cursus motorische revalidatie 8
Casus: mw G Algemene gegevens 48 jaar Ischemisch ACM (Pure Motor Stroke) < 30 dagen Post - Onset Partner 2 kinderen (14jr en 16jr) Communicatie adviseur Koken Meting UAT 2 ARA 4 Abilhand -2.589 Doelstellingen Rem op en af Wassen met washand Vasthouden tijdens staand wassen. Vouwen v was (T-shirt) 9
niveau van beperking van de arm and hand UAT 0-1 UAT 2-3 UAT 4-7 Ernstig Matig Mild Deel 1 CARAS Deel 2 Zorgdragen en preventie Taak georienteerd trainingsprogramma Programma 1 Niet functioneel inzetbare arm/ hand Programma 2 Grof motorische grijpvaardigheden Programma 3 Direct functioneel inzetbare arm/hand 10
Taak-georiënteerde training Principes van Self-Efficacy Vouwen van T-shirt 11
Taak-georiënteerde training: 5 stappen Programma 2 week1 1. Taak analyse 2. Analyse strategieën 3. Senso-mot / cognitieve problemen 4. Praktijk condities en leermethode 5. Transfer naar dagelijks handelen 12
13
Taak-georiënteerde training: 5 stappen 1. Taak analyse 2. Analyse strategieën 3. Senso-mot / cognitieve problemen 14
Taak-georiënteerde training organisatie ICF cyclus Huiswerk bespreken Activiteiten Persoonlijke doelstelling Check kwaliteit vaardigheid/activiteit Vouwen van T-shirt Functie Vaardigheid Activiteit Oefeningen Check kwaliteit vaardigheid/activiteit Participatie Huiswerk opstellen Uitvoering in weekend 15
1. Mastery experience Positieve ervaringen opdoen binnen taken 2. Vicarious experience Vergelijken met andere deelnemers 3. Verbal persuasion Positief bekrachtigen tijdens de uitvoer 4. Physiological feedback Vertrouwen in je fysieke mogelijkheden Bandura 1997 16
Mastery experience Week 1 Rem op en af 5 6 6,5 Week 5 Vouwen van T-shirt 4 MA 5 WO 6 VRIJ 17
Casus mw G Resultaten Week 12 Doelstellingen Vlees snijden Meting UAT 6 ARA 39 Abilhand 2.374 18
Meten van activiteiten van de aangedane arm en hand tijdens en na de revalidatie bij mensen met een CVA Referentiedata van therapy-as-usual J.A. Franck OT, MSc 1,2), R.J.E.M. Smeets, MD, PhD 2,3), H.A.M. Seelen, PhD 2,3) 1. Adelante Rehabilitation Centre, Department of Brain Injury Rehabilitation, Hoensbroek, the Netherlands, 2. Adelante Centre of Expertise in Rehabilitation and Audiology, Hoensbroek, the Netherlands, 3. Research School CAPHRI, Department of Rehabilitation Medicine, Maastricht University, Maastricht, the Netherlands. Franck et al, in preparation 19
Groep 1 (Programma 1) Groep 2 (Programma 2) Groep 3 (Programma 3) N = 28 N = 28 N = 33 Start revalidatie Ontslag Revalidatie periode Post revalidatie periode 6 weken 6 weken 6 weken 3 maanden 3 maanden 3 maanden 3 maanden T bl T c1 T c2 T c3 T cd T 3 T 6 T 9 T 12 Franck et al., in preparation 20
Resultaten op het niveau van Functie en Capaciteit Fugl-Meyer Motor Assessment FM subgroup 1 FM subgroup 2 FM subgroup 3 70 70 70 60 60 60 50 50 50 FM score 40 30 FM score 40 30 FM score 40 30 20 20 20 10 10 10 0 0 0 Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m 21
Resultaten op het niveau van Functie en Capaciteit Action Research Arm Test ARAT subgroup 1 ARAT subgroup 2 ARAT subgroup 3 60 60 60 50 50 50 ARAT score 40 30 20 ARAT score 40 30 20 ARAT score 40 30 20 10 10 10 0 0 0 Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m 22
Resultaten op het niveau van Perceived Performance : ABILHAND ABILHAND subgroup 1 ABILHAND subgroup 2 ABILHAND subgroup 3 8 6 4 8 6 4 8 6 4 ABILHAND (logits) 2 0-2 -4 ABILHAND (logits) 2 0-2 -4 ABILHAND (logits) 2 0-2 -4-6 -8-6 -8-6 -8 Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m Tbl Tcd T3m T6m T9m T12m 23
Resultaten op het niveau van daadwerkelijke inzetbaarheid van de aangedane arm en hand : Accelerometrie H05Lt2.AWF + H05Rt2.AWF 2000 1800 Tue Wed Thu Activity level --> (Counts / 60s.) 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 0 4 8 12 16 20 0 4 8 12 16 20 0 4 8 12 16 20 0 Time --> (Hrs) Left wrist Right wrist Start & end uptime = + Franck et al, in preparation 24
Conclusies Vraag 1: In welke mate is de capaciteit van de aangedane arm-hand en de perceived performance veranderd tijdens en na de revalidatieperiode bij revalidanten met een CVA in de sub-acute fase. Antwoord: Verbetering in arm-hand capaciteit is vastgesteld in alle drie de programma s tijdens en na de revalidatie periode, behalve voor knijpkracht in groep 1 Perceived performance van de aangedane arm-hand is verbeterd tijdens de revalidatieperiode en wordt voor het merendeel van de revalidanten behouden. 25
Vraag 2: Conclusies In welke mate verschilt de vooruitgang in arm-hand capaciteit tijdens en na de revalidatieperiode tussen de drie subgroepen die CARAS gevolgd hebben? Antwoord: De grootste vooruitgang in arm-hand capaciteit en perceived performance is gemeten in subgroep 2. 26
Algemene conclusies Revalidanten die ten gevolge van een CVA deelnemen aan het CARAS taak-georiënteerd programma laten significante verbetering zien in arm-hand capaciteit en perceived performance. Deze revalidanten zijn in staat geweest om gemaakte progressies vast te houden tot een jaar na revalidatie. Het stratificeren in drie subgroepen, gebaseerd op de UAT scores is een valide manier om revalidanten in de sub-acute fase na CVA te verwijzen naar het meest gepaste therapieprogramma. 27
Algemene conclusies Vanwege het geringe aantal inclusiecriteria kan CARAS bij een breed spectrum van arm-hand problematiek na CVA toegepast worden. CARAS is een goed gedocumenteerd arm-hand programma. De praktische toepasbaarheid en reproduceerbaarheid ondersteunt therapeuten in het structureren van arm-hand revalidatie na CVA. Het structureren van arm-hand revalidatie leidt tot meer eenduidige benadering van revalidanten. Deze therapy-as-usual kan dienen als referentie therapie om nieuwe studies en ontwikkelingen aan te toetsen 28
Arm-hand revalidatie bij cva: Toekomst perspectief? 29
Toepassen van CARAS Wat zijn de voordelen? Wat zijn de nadelen? 30
Toepassen van CARAS Is implementatie van dit programma een mogelijkheid? Welke inspanning vraagt dit? 31
h.franck@adelante-zorggroep.nl 32