Camera s voor nummerplaatherkenning aan de Westkust De Nodale Oriëntatie binnen de Informatiegestuurde Politiezorg aan de Westkust. Maatschappelijke veranderingen beïnvloeden de opvattingen over de functie en organisatie van de politie. Een dergelijke verandering van beleid is een langzaam proces, maar toch heb ik meer en meer de indruk dat wij stil blijven staan. De Lokale oriëntatie binnen de gemeenschapsgerichte politiezorg alleen kan na zijn introductie 30 jaar geleden in Groot-Brittanië, niet alleen voldoen aan de vraag en de druk van de hedendaagse maatschappij naar een normhandhavend optreden; vooral in het licht van de nieuwe ontwikkelingen de laatste tien jaar van ontgrenzing en verhoogde mobiliteit. Internationale en nationale rondtrekkende dadergroeperingen trekken zich niets aan van onze politiezonegrenzen. En zo heeft de lokale oriëntatie van de gemeenschapsgerichte politie alleen zicht op wat er gebeurt binnen zijn zone/arrondissement (lokale oriëntatie), maar geen totaalbeeld van de bewegingen/verkeer van die rondtrekkers (nodale oriëntatie). Na de lokale oriëntatie werd dus in Groot-Brittanië en Nederland de nodale oriëntatie geboren. Nodaal afkomstig van het latijnse Nodus -Knooppunt. Bedoeling is om zich meer en meer te richten naar de dadergroeperingen (vooral hun bewegingen/verkeer) in plaats van naar de misdrijven die ze plegen. De politie gaat niet alleen louter de misdrijven lokaal in de stad opsporen, maar zich vooral richten op de daders en hun bewegingen om die misdrijven te verhinderen. Er gebeurt dus een controle van het verkeer van personen, van het geldverkeer (witwassen), van informatieverkeer (telefonieverkeer), van goederenverkeer. Daartoe controleert de politie op de invalswegen, spoorwegstations, havens, luchthavens van uiteenlopende geografische schaal en van verschillende aard (gemeentelijk, zonaal, internationaal, virtueel). En hier duikt het cameraverhaal op. De mogelijkheden geboden door de informatietechnologie die in de 21 eeuw fors zijn opgang maakt, en in het bijzonder het cameratoezicht met nummerplaatherkenning speelt een cruciale rol binnen nodale orientatie met name de controle van de verkeerstromen. Dit zijn de tools bij uitstek. Dankzij deze moderne technologie kan de politie beter en steeds meer waarnemen. In de toekomst zal een succesvolle aanpak van criminaliteit ondenkbaar zijn zonder de koppeling van plaatselijk handelen (signalering in de wijk), met relevante soms internationaal gekende bewegingen/verkeer van die bendes, hun gelden, hun informatie en hun goederen. Conditio sine qua non bij de slimme inzet van technologie is ook het vermogen (ook financiëel) om een zeer robuuste en geavanceerde ICT-infrastructuur op te zetten én de bereidheid tot delen en analyseren van de ingewonnen info. In een versnipperd politiebestel in België met zijn 197 politiezones is dit dé uitdaging voor de lokale, arrondissementele en nationale informatiekruispunten. Enerzijds moeten we technologisch in staat zijn om deze informatiestroom te analyseren, anderzijds te beheren en te delen. Het is zeer interessant dat de Politiezone Westkust via zijn ANPRcamera s aan de toegangswegen in staat is om een deel van de beweging van een rondtrekkende dadergroepering in kaart te brengen en tevens te weten wie door onze informatiepoort rijdt. Nicholas Paelinck 1
Het zou nog interessanter zijn om de totale bewegingen van deze rondtrekkers in kaart te brengen om zo onze informatiepositie te versterken. Dit is mogelijk want op gebied van analyse en intelligence wordt steeds meer en meer mogelijk. ANPR De automatische nummerplaatherkenning is één van de ICT-toepassingen, binnen deze nodale oriëntatie, die de Belgische politie in de toekomst steeds vaker zal inzetten. De Politiezone Westkust zet ANPR in sedert 2005. Aan 6 toegangswegen tot de steden De Panne, Koksijde en Nieuwpoort werden vaste ANPR-camera s geplaatst. Enerzijds scant de politiezone Westkust alle nummerplaten - Dus het cameragedeelte van de ANPR-apparatuur maakt een foto van de voor-of achterkant van alle voorbijkomende auto s. Zo zal men beschikken over een foto van de nummerplaat, een foto van de wagen (merk en kleur kan vastgelegd worden) om die op een automatische wijze te gaan vergelijken met diverse databases waarin een selectie van verdachte/gestolen/niet-verzekerde nummerplaten zijn opgenomen. Deze vergelijking kan een hit/ no hit opleveren, met name een signaal dat een nummerplaat wordt herkend. Aan deze hit koppelen we dan onmiddellijk een politieactie met interceptie/observatie van het voertuig. Anderzijds verzamelt de Politiezone Westkust de nummerplaatgegevens. Het verzamelen van deze informatie in het kader van een gericht opsporingsonderzoek aan te wenden verhoogt de efficiëntie van de politie. De bedoeling is dat de politie op die manier nadien kan achterhalen welke voertuigen rondom het tijdstip waarop een strafbaar feit is gepleegd het systeem zijn gepasseerd en dus mogelijk in verband zouden kunnen worden gebracht met het misdrijf. Een ander doel binnen het politievoeren van de Pz Westkust is om de beweging van een politioneel gekend voertuig, bvb een wagen dat gekend is ivm een rondtrekkende dadergroep, op te volgen. Op die manier halen we gekende voertuigen uit de anonimiteit. We volgen de bewegingspatronen van usual suspects, bvb personen die verdacht worden van inbraken en daartoe geseind werden in de Algemene Nationale Gegevensbank. Bedoeling is om hier de surveillance-efficiëntie van onze ploegen op de baan te verhogen. Van Crimefighting naar Crimestopping De huidige samenleving van De Panne, Koksijde en Nieuwpoort wenst dat de misdaad effectiever bestreden wordt. We hadden aan de Westkust teveel en te lang in termen van criminaliteitsbestrijding ons heil gezocht in achteraf controle en repressie, als het onheil al is geschied. Ook stellen we dat onderhouden van goede relaties tussen politie en de bevolking van groot belang is, en dat bepaalde wijkgebonden werkzaamheden effectief zijn. Maar de buurtgerichte aanpak bleek bij ons toch het criminaliteitsniveau niet te reduceren. In het buitenland pakt men de criminaliteit al langer niet alleen langs de klassieke weg aan via opsporing door de politie en vervolging door justitie; maar nadrukkelijk door alternatieve methodieken. Deze methodieken werden dan ook aan de Westkust toegepast. Het model van Patricia Brantingham onderscheidt drie fasen die bij een misdrijf doorlopen worden. Ten eerste de besluitvormingsfase (fase waarin een dader besluit een misdrijf te plegen, bewust gepland (bankoverval) of impulsief, irrationeel (zinloos geweld)), ten tweede Nicholas Paelinck 2
de zoekfase (fase waarin de potentiële dader op zoek gaat naar een potentiëel slachtoffer) en tenslotte de fase van de daad zelf. Meer en meer was er binnen de politiezone Westkust de behoefte om in de tweede fase, de zoekfase, tussenbeide te komen en te interveniëren aan de voorkant van de criminaliteit. Hoewel vaststellen van misdrijven, aanhouden van de dader, laten vervolgen van verdachten een zeer hoge symbolische betekenis hebben en het gevoel van veiligheid en rechtvaardigheid beïnvloeden, kan het voor de politie soms efficiënter zijn om niet in àlle gevallen capaciteit te steken naar opheldering van een misdrijf, maar wel om nieuwe misdrijven te voorkomen. Onze vorm van politievoeren staat tevens ook garant voor een ontlasting van de overload van onze rechtbank. Aan de Westkust gingen we dus ook dadergericht gaan werken naast misdrijfgericht. Via onze intelligente camera s, zoals nummerplaatlezers, cameratoezicht, én degelijke informatieanalyse detecteren en weren we de criminelen. We stoppen de daders op onze invalswegen, op onze verkeersassen via een arsenaal aan controles (bvb informatiegestuurde patrouilles via ANPR, verkeerscontroles, identiteitscontroles etc ). Technologie deed sedert 2005 echter zijn intrede in het politievoeren. Hoewel er de laatste jaren veel in beweging is gezet, moet ik vaststellen dat er nog veel moet gebeuren om de achterstanden die zijn opgelopen op Nederland en vooral Groot-Brittanië, in te halen en een niveau te bereiken waarop informatietechnologie het primaire proces binnen ons politievoeren ondersteunt. Zo verbeterde zoals hierboven beschreven de ANPR-ICT-toepassing de effectiviteit van de politie-inzet aan de Westkust. Daarenboven maakte dit efficiënter werken door de politie mogelijk. Privacy versus Big Brother Het probleem dat zich zal stellen is het debat tussen de privacyvoorvechters en de Big Brother-adepten. Pricacyvoorvechters zullen door deze nieuwe vormen van informatiegestuurde opsporing, pro-actieve opsporing en verschuiving van misdrijven vaststellen naar opsporen van groepen potentiële verdachten, het privacydenken van de 20 eeuw moeten verlaten voor een modernere 21 eeuw benadering. En dit is maar logisch ook want het aantal digitale sporen dat een burger nu al dagelijks achterlaat is indrukwekkend. Ons koopgedrag (bankkaart), ons belgedrag (Gsm), ons profiel (face-book, my-space, netlog), ons denken (weblog), ons verplaatsingsgedrag (Gps) is algemeen gekend. Privacygoeroes zullen moeten aanvaarden dat digitalisering van de samenleving een registratie, identificatie en lokalisatie van de burger maakt die in de analoge wereld hun weerga niet kende. Het komt er echter op aan om bij analyse, combineren en verrijken (dataminen) niet over te gaan tot disproportionele monitoring van de burger. Want nodale oriëntatie binnen de technologisch gestuurde politie betekent voor de Politiezone Westkust in de praktijk dat niet langer uitsluitend wordt gezocht naar een verdachte nadat een Nicholas Paelinck 3
misdrijf is gepleegd, maar dat in toenemende mate in kaart zal worden gebracht wie eventueel in de toekomst een misdrijf zou kunnen plegen. Nicholas Paekinck Korpschef Hoofdcommissaris van Politie Pz Westkust Nicholas Paelinck 4
VIP PROJECTFICHE HET VERY IRRITATING POLITIE- PROJECT ALGEMENE TOELICHTING- FILOSOFIE De vraag van de kustbewoner en toerist naar veiligheid en zekerheid is reëel. Door een gemeenschapsgerichte politiezorg staan wij als politie dicht bij de bevolking en luisteren wij naar de opinie van de bevolking. Het debat is dan ook niet of hier een sterk veiligheidsbeleid nodig is, maar het debat is voor welke veiligheidsactie we kiezen en of we ûberhaupt soms die keuze hebben. Principe: Veiligheid is geen doel op zich. Binnen onze maatschappij mag men het hinderlijk en delinquent gedrag niet los zien van de invloed van de omgevingsfactoren, van sociale factoren en van menselijke factoren. Zo werken we binnen de politiezone Westkust aan een opbouw van veiligheid door te werken aan de fysieke omgeving (bvb verlichting) en vooral aan de sociale omstandigheden (leefbare stad). Die keuze leidt tot de huidige uitwerking door de integrale veiligheidsadviseur DECLERCK Hanne van een integraal veiligheidsbeleid voor De Panne, Koksijde en Nieuwpoort waar ook andere sectoren (ocmw s-onderwijs-huisvesting-tewerkstellingwelzijn) hun rol moeten spelen. KUSTZONE KUSTPROBLEMATIEK PROBLEMATIEK RONDTREKKERS: TWEESPORENPOLITIE Kenmerkend vandaag is een onstuitbare mondialisering en de mogelijkheid van mensen om sneller en vlotter zich te verplaatsen en de grenzen te overschrijden. Het dagtoerisme zit in een stijgende lijn ten nadele van het verblijftoerisme. Met gevolg dat onze dagelijkse problemen van delinquentie en onveiligheid en daarmee gepaard onze criminaliteitsaanpak sterk beïnvloed worden door ontwikkelingen die het lokale aspect zeer sterk overstijgen. Veel personen binnen onze kustgemeente hebben dan ook geen gezamenlijke achtergrond tijdens het zomerseizoen. Typisch is dan ook dat die toeristen vooral het eigen voordeel zien en veel minder begrip en respect hebben voor de noden van hun naasten. En dit kustfenomeen va et viens heeft een belangrijke impact op de onveiligheid en het onveiligheidsgevoelen. We kunnen dan ook niet geïntegreerd inspelen op de jonge criminelen die een nachtje aan de kust op de lappen willen gaan om de eenvoudige reden dat zij niet alhier vertoeven noch bindingen hebben. We kunnen niet geïntegreerd inspelen op rondtrekkende dadergroeperingen die criminele feiten komen plegen in een Hit en Run- taktiek en gebruik maken van de grens enerzijds om Nicholas Paelinck 5
zich te onttrekken van interceptie en gebruik maken van stedelijke centra (Charleroi, Brussel, Antwerpen) om zich in de anonimiteit voor te bereiden en te plannen. DE ANONIMITEIT DOORBREKEN Veiligheid hangt sterk samen met sociale controle; sociale controle hangt sterk samen met bekendheid! Onze lokale probleemjongeren hebben via onze GGPZ-werking een sterke sociale controle. Ze worden aangesproken door de wijkinspecteur; ze worden herkend of men kent elkaar. Echter de jonge criminelen die tijdens het seizoen vanuit de banlieus van Lille, Roubaix, Duinkerke of uit het binnenland afzakken voor één of twee dagen en nachten; noch de Oost- Europese rondtrekkers die een riad tijdens één nacht uitvoeren, genieten van een grote anonimiteit en een gebrek aan sociale controle. Want meer anonimiteit en minder contacten maken dat er minder sociale controle is en bezorgt hen een grote vrijgeleide voor storend gedrag, overtredingen of misdrijven. Het gaat dus om jeugddelinquenten, jongeren die grenzen zoeken, geregeld over de schreef (figuurlijk en letterlijk) gaan of om rondtrekkers. Een behoorlijk aantal van die individus haalt tijdens de zomer onder de dekmantel van die anonimiteit extra-profijt. Deze jongeren/jonge criminelen zijn op zicht genoegzaam gekend bij politie en justitie in hun regio, maar niet aan de Westkust. Ze zakken éénmalig af en we zien ze niet meer terug. Bij het hooliganisme heeft de aanpak zijn resultaten getoond. Er werd gezorgd voor menselijk toezicht (spotters van politie in stadion) en cameratoezicht. OP die manier werden geweldplegers geïdentificeerd. Hooligans kunnen niet meer schuil gaan onder de mantel van de anonimiteit. VIP-PATROUILLE PROACTIE EN PREVENTIE Tijdens het zomerseizoen zal binnen de politiezone Westkust een VIP-patrouille actief zijn. Ze moeten eveneens mee inspelen op het onbehagen en de ergernis ikv overlast, vandalisme, lawaaioverlast, graffiti, samentroepen van probleemjongeren met overmatig drank- en drugsgebruik, kleine diefstallen. Want gerechtelijke noch administratieve overheid beschikken over weinig tastbare middelen. Zo is de strafmaat te gering met betrekking tot een vrijheidsberoving en kunnen gemeentelijke administratieve sancties juridisch meestal niet toegepast worden. Tegen deze jonge criminelen zal er vanaf deze zomer dan ook een strakkere opvolging en snellere reactie komen. Door het zonaal sturingspunt zal de situatie dagelijks in kaart gebracht worden en daarop de patrouilles georienteerd. De ploegen worden tweemaal per dag gebriefed en de toezichtopdrachten wordt dagelijks ge-evalueerd. Maatwerk is meer en meer nodig. Vaak is er een golfbeweging in de gepleegde overlast en misdrijven en verplaatsen de fenomenen zich. Nicholas Paelinck 6
Een VIP-patrouille zal deze individus controleren en identificeren. Zij zullen een naam en adres plakken op hun gezichten. Ze zullen de ongrijpbaarheid van die specifieke groepen aanpakken. De VIP-patrouilles zullen zich ook oriënteren op de weerhouden aandachtspunten (cafe's, dancings of plaatsen met probleemjongeren), op weerhouden personen (bvb dagelijks aanbellen bij de huisarresten van jongeren op vraag van het parket), op risicoplaatsen met betrekking tot bepaalde criminaliteitsvormen (grenscriminaliteit), in het kader van opvolging positieve hits bij gebruik van de nummerplaatherkenningscamera's etc... Zo kan eveneens een wijkinspecteur die in zijn wijk een specifiek probleem heeft of een rechercheur die met een bepaalde beeldvorming (vb spijbelaars) bezig is, deel nemen aan dergelijke VIP-Patrouille. DOELPGROEP 1)Jonge criminelen die komen uit de banlieus(cités) van steden als Roubaix, Lille en Dunkerque; die komen uit de grote agglomeraties van het Brusselse, Charleroi en Mons. Deze probleemjongeren zijn gekend bij de politiediensten en het gerecht ter plaatse en gaan geen confrontatie met derden uit de weg. Betrokkenen verplaatsen zich met een auto (al dan niet gestolen) of via het openbaar vervoer. Ze overnachten in een tentje al of niet op een camping, of in hun voertuig of gewoon op het strand in een gekraakte strandcabine of ze slapen gewoon niet. Het probleem stelt zich dus dat die overlastplegers dus niet uit De Panne, Koksijde en Nieuwpoort komen noch er resideren, noch enige binding hebben en dat een integrale aanpak onmogelijk is. 2)Criminelen uit Oost-Europese regio s die alhier op semi-vaste wijze verblijven bij derden En alwaar de wijkinspecteur veelal geen zicht op heeft. MODALITEITEN-MIDDELEN. Een snel interventievoertuig voorzien van zwaailicht op het dak zal ter beschikking van de Vip-patrouilleurs staan. De chauffeurs krijgen een specifieke rijopleiding. Er werd niet gekozen voor een volledig anoniem voertuig. Doelstelling is dat de burger de visu vaststelt dat we ter plaatse zijn Ondersteuning: De observatiecamera s en de nummerplaatherkenningscamera s PRAKTISCHE UITWERKING KORPSGERICHT In de aanpak van allerlei criminaliteitsfenomenen en overlastdossiers plant het korps het oprichten van een poule medewerkers waarbij, op basis van geanalyseerde Nicholas Paelinck 7
informatie die door het ZSP (Zonaal SturingsPunt) zal worden aangereikt, gerechtelijke en bestuurlijke acties (met gerechtelijke finaliteit) zullen worden uitgevoerd. Met betrekking tot dit gegeven zal, onder sturing van de ZSP het project VIP worden opgestart. Doel is een poule van vrijwilligers samen te stellen die op een uiterst flexibele wijze en doelgericht op bepaalde criminaliteitsfenomenen en overlastfenomenen zal reageren. Korpsbreed kunnen personeelsleden gerekruteerd worden die bereid zijn op het terrein deel te nemen aan dergelijke acties. De eerste prioriteit in 2011 voor deze acties ligt bij de bestrijding van de diefstallen in woningen, de overlast van drugsgebruikers, de overlast van jonge criminelen, de overlast ikv seizoenscriminaliteit (vandalisme- handjongeren- lawaaioverlast etc ). Deze groep van vrijwilligers zal nauw samenwerken met de andere interventieploegen en met de reguliere diensten recherche, verkeer en wijk. De leden van de poule VIP zullen zowel geüniformeerd (m.u.v. personeel Recherche) als nietgeüniformeerd diensten uitvoeren. Aan de hand van allerlei verschillende actiemodi (patrouilles, observaties, roadblocks, systematische controles, ) dienen ze onder leiding van een hoofdinspecteur-wachtofficier deze fenomenen trachten in te perken en te reageren op plots dringende en/of zwaarwichtige fenomenen. Criminaliteitsdomeinen: inbraken in woningen / panden inbraken in voertuigen diefstallen met geweld drugsoverlast (kleinschalige handel en gebruik) overlast algemeen indien wijkgebonden ad hoc : seriële zwaarwichtige criminele feiten algemene overlastproblematiek in bepaalde buurten en wijken Bepaalde acties worden uitgevoerd in de context van de bredere integrale wijkgerichte veiligheidsaanpak die onder de leiding van de integrale veiligheidsambtenaar een evenwicht zoekt tussen het politionele en sociale luik. Het doelpubliek om deel uit te maken van VIP zijn personeelsleden -die doordrongen zijn van de COP-filosofie (veiligheid, leefbaarheid, rechten en plichten, respect, betrouwbaar, een voorbeeld, partner, aanpakker en afwerker) en deze kunnen toepassen in de praktijk, -die het terrein kennen, de veelplegers kennen, de lokale criminaliteit kennen of laten we zeggen een neus hebben om daders te vatten, op straat te rechercheren en controleren volgens de wettelijke bepalingen. Verder verwachten we dat de personeelsleden bereid gevonden worden om (met inachtneming van de vereiste veiligheidsmaatregelen) te ageren op het terrein in allerlei soorten situaties en ervaring hebben in heterdaadprocedures. Zoals er politieambtenaren zijn die bijvoorbeeld ontzettend goed kunnen verhoren of dossiers opbouwen, gespecialiseerd zijn in verkeer of heel goed sociale contacten kunnen leggen zijn er ook collega s die op het terrein zelf heel goed thuis zijn en dit zijn net de personeelsleden die worden gezocht voor het project VIP. Nicholas Paelinck 8
BESLUIT. Traditioneel is de opvatting binnen de Pz Westkust dat we slechts een beroep doen op een politie-interventie of strafrechterlijk ingrijpen als de sociale omgeving niet bij machte is om zelf de zaken onder controle te houden. Deze delinquenten verblijven zeer kortstondig aan de kust en hebben hier aan de Westkust geen sociale omgeving; we kunnen ze dan ook niet socialiseren om gedragsregels en respect bij te brengen, om door sociale controle en bijsturing conflicten op te lossen. Bij ernstig misdragen van deze bepaalde groepen individus rest ons als politie enkel de mogelijkheid om orde op zaken te stellen en hard op te treden. Door identificatie/controle hopen we proactief op deze problematiek in te gaan. Onze bevolking en onze toeristen willen bij veel voorkomende misdrijven niet dat de daders ongestraft blijven doorgaan, dat de daders onbekend blijven en dat men enkel zijn frustratie kan uiten over anonieme boosdoeners. Men aanvaardt het niet langer dat deze delinquenten telkens kunnen wegkomen zonder dat ze zich moeten verantwoorden. De pakkans is dus belangrijker dan de zwaarte van de sanctie. De burger en toerist, jong en oud, aan de Westkust verlangt een groter normhandhavend optreden van de Pz Westkust. Nicholas Paelinck 9