Please save the data. Zin (van) en onzin over dataretentie

Transcriptie

1 Please save the data Zin (van) en onzin over dataretentie Peter Piccu-Van Speybrouck Substituut-Procureur des Konings Parket West-Vlaanderen, afdeling Veurne

2 GEEN Snowden Hip om tegen dataretentie te zijn Geen uitspraak omtrent gebruik door inlichtingendiensten Moeilijk sereen debat Moeilijk vatbaar voor de burger Ongenuanceerde argumenten

3 Nieuwe wereld, nieuwe regels Vrije internet / communicatiemaatschappij nieuwe digitale/virtuele maatschappij Cybermisdrijven zonder grenzen Anonimiteit op het internet Geen fysieke verplaatsing Onmogelijkheid om fysieke aanwezigheid na te gaan (labo, getuigen, ) Enige spoor zijn digitale gegevens Gegevens alleen zijn zinloos

4 Dataretentie is middel tegen anarchie Survival of the hacker Vergelijking met arrestatie of huiszoeking Niet alleen Cybermisdrijven Bij bijna elk misdrijf is een ICT-aspect aanwezig Voorbeelden: Inbraak Moord Verkrachting Drugs

5 Cybermisdrijven Dichterbij dan gedacht Van kerncentrale tot account Niet ver van het bed Hacking account MS-scam Ransomware Banken-scam Prijs voor privacy? Voorbeeld

6 Misdrijven zonder grenzen Steeds grotere internationalisering Gegevens opvragen in het buitenland Zware procedure Problemen bij korte dataretentie Vaststellen misdrijf Aangifte, onderzoek en verkrijgen info PV Opmaken rechtshulpverzoek + vertaling Versturen en ontvangen

7 Doorsturen naar bevoegde buitenlandse overheid (bv. Onderzoeksrechter) Opmaken vordering buitenlandse provider Overmaken en ontvangen vordering Behandeling vordering door provider Verkrijgen gegevens door buitenlandse overheid Overmaken en ontvangen gegevens door aanvrager Vaak dan alleen nog maar IP bekend Eén rechtshulpverzoek volstaat vaak niet Gegevens kunnen verwijzen naar andere provider in ander land Hele nieuwe procedure Retentietermijn loopt reeds vanaf communicatie

8 Onderzoek Cybercrime Ongelijke strijd Retroactief => achter de feiten aanhollen Steeds nieuwe modi Criminelen hebben groter arsenaal aan mogelijkheden Veel sneller Nieuwe technologie Arsenaal politie en justitie is beperkter (bv. geen hacking)

9 Verschuiving bewijsmiddelen in het Strafonderzoek Van bekentenissen naar technische bewijzen Labo DNA Cfr. Salduz Dataretentie één van de weinige bewijsmiddelen Geen fysieke aanwezigheid Alles virtueel Geen getuigen, labo, Grotere beperking dataretentie => problemen Enkel onderzoek binnen bepaalde periode vanaf communicatie Misdrijf later vastgesteld? Informatie duikt pas later op in dossier? Probleem buitenland (supra)

10 Discussie heeft hogere dimensie Verjaringstermijnen zijn langer dan dataretentie Misdrijven hebben recht vergeten te worden Getuigen wel zo lang toegelaten Objectieve gegevens (data) niet Waarom een verschil? Ongelijke redenering Zo weinig mogelijk gegevens laten opvragen door overheid Gratuite verstrekking aan private bedrijven Gebruikt voor allerlei doeleinden (o.a. reclame) Google, Facebook, Instagram,

11 Welke maatschappij wil men? Indien niet bewaren, voor altijd verdwenen Totale privacy? Oplossen misdrijven Evident: evenwicht Wat zijn de alternatieven?

12 Waarborgen Enkel bij aanwijzingen van misdrijf Geen vrije toegang tot gegevens Bewaring gegevens bij providers Gegevens niet rechtstreeks toegankelijk voor overheid en beperkt Zoekgeschiedenis internetgebruiker Kinderporno Afpersing via Sexting Enkel via gemotiveerde vordering

13 Enkel ten aanzien van specifiek misdrijf Enkel voor specifieke informatie Geen inhoud van communicatie Enkel vordering magistraat (geen politiedienst) Pdk (46bis Sv.) Onderzoeksrechter (88bis Sv.) Ook Pdk deel van rechterlijke orde en persoonlijk verantwoordelijk Cfr. arrestatie

14 Mogelijkheden Pdk zijn beperkt Alles via onderzoeksrechter is in praktijk niet haalbaar Nog zwaardere procedure Groot tijdsverlies Geen vermoeden van schuld Overheid kan elke burger zomaar in zijn privéleven controleren en burgers continu in de gaten houden => klopt niet Supra

15 Nood aan dataretentie Dataretentie is noodzakelijk gevolg van informatiemaatschappij Middel tegen anarchie Systeem veranderde niet veel door wet 30/07/2013 Nood aan uitbreiding Beperking dataretentie is kortzichtig In de tijd Enkel voor zware criminaliteit

16 Geen alternatieven Wel akkoord: bewaring dient in de EU te gebeuren: Buitenlandse providers Yahoo-arrest Conclusie: Uitbreiding: Ja, graag Beperking: Nee, bedankt