SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP Inleiding Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van jonge burgers. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij krijgen daar niet alleen kennis aangereikt, maar ook normen en waarden over de samenleving. De school en ook de klas, is de speeltuin waarbinnen sociale vaardigheden op een veilige manier geoefend worden. Doelstelling is onze leerlingen de basiskennis, vaardigheden en houding bij te brengen die ze nodig hebben om een actieve rol te spelen in hun eigen leefomgeving en in de samenleving. Roncalli is een school op oecumenische grondslag en respecteert andere overtuigingen. Dat laten we doorklinken in ons dagelijks handelen, maar we geven daar ook gericht vorm aan. Te denken valt daarbij aan projecten, voorlichtingen, bezoeken en lessen bij diverse vakken. Leerlingen maken kennis met begrippen als democratie, rechtsstaat, grondrechten, mensenrechten, levensbeschouwingen, (sub)culturen, het omgaan met maatschappelijke diversiteit, manieren van conflicthantering, gelijkwaardigheid, sociale verantwoordelijkheid, respect enzovoort. De vakken levensbeschouwing een maatschappijleer(bovenbouw)neemt daarbij een ruime plaats in, naast geschiedenis, aardrijkskunde en voor enkele onderwerpen ook andere vakken. Sinds 1 februari 2006 is in de wet opgenomen dat scholen bijdragen aan actief burgerschap en sociale cohesie. Enkele domeinen van burgerschapscompetenties zijn: Democratie Sociale participatie Identiteit Hoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document. SCHOOLBREED Een aantal activiteiten vinden op regelmatige basis plaats voor de volledige school. Hieronder valt: 1. Kerstviering rondom een thema dat raakt aan een maatschappelijk thema. Teksten, muziek, drama worden afgestemd op dit thema. Soms wordt ook van leerlingen een bijdrage gevraagd, zoals toen het onderwerp voedselbank was; 2. De jaarlijkse podiumavond Roncalli X-perience kiest altijd een goed doel waarvoor de leerlingen zich inzetten. Het goede doel ontvangt de opbrengsten van deze avond. 3. Incidentele schoolbrede projecten, zoals in 2012-2013 Warchild; 4. Corvee 5. Vrijwilligerswerk op open dagen 1
6. Door individuele leerlingen aangedragen goede doelen 7. Leerlingen van bovenbouwgroepen stellen zich beschikbaar als mentorleerling. Zij begeleiden tijdens het eerste jaar 7 brugklassers per leerling. Zij dienen als luisterend oor en helpen de nieuwe leerlingen wegwijs raken in de organisatie. Klas 3 en hoger: Inzet bij maatschappelijke stage van 30 uur per leerling. ONDERBOUW PER JAARLAAG Klas 1 Project over vuurwerk en de gevaren in december Week van de mediawijsheid. De mediathecaris geeft de leerlingen lessen. Het geheel wordt afgesloten door het ondertekenen van een Internetprotocol, waarin leerlingen vastleggen andere mensen via Internet niet lastig te vallen. Binnen vakken: Aardrijkskunde: Verschillende culturen in de wereld Biologie Voorlichting over seksualiteit en o.m. homoseksualiteit Geschiedenis: Ontstaan van verschillende samenlevingsvormen Politiek: van eenvoudig naar gecompliceerd Ontstaan van de democratie Identiteit, levensbeschouwelijke kijk Uitingen van levensbeschouwing Christendom Humanisme Vriendschap Begin van leven Klas 2 Project: Kruip in de huid van Hierbij onderzoeken leerlingen mensen met een diversiteit aan beroepen, er komen mensen voorlichting geven over hun beroep en de connectie tussen beroep en opleiding wordt gelegd. Kort project door NS; over omgaan met elkaar, plegen van misdrijf en de invloed daarvan op je toekomst 2
Aardrijkskunde Zuid Afrika waaronder de HIV-problematiek en verschillen arm en rijk in de wereld Stedelijke opbouw van Nederland en bevolkingsgroepen Geschiedenis (havo en vwo) Samenlevingsvormen: rijken en armen Industriële revolutie; opkomst vakbonden en ontstaan politieke partijen Slavernij; schoolstrijd; feminisme Imperialisme; bestuur Europese landen en koloniaal bestuur Van absolutisme naar inspraak van het volk 2 vmbo Rijk en arm Van absolute macht naar inspraak volk Slavernij; ongelijke behandeling Industriële revolutie WO1: nationalisme en bondgenootschappen Crisis WO2: dictatuur en Jodenhaat en de effecten Koloniaal bestuur en denken Politiek: Van absolutisme naar democratie Industriële revolutie; opkomst vakbonden en ontstaan politieke partijen, feminisme Verkrijgen van macht en de wereldoorlogen Bondgenootschappen en nationalistische gevoelens Communisme Koloniaal bestuur Jodendom Wie ben ik? Natuur en milieu Taal en levensbeschouwing Islam Seksualiteit Klas 3 Vmbo-tl Koude oorlog Communisme en Kapitalisme en hun ideologie Situatie Midden Oosten Glasnost en Perestrojka Europese politiek na WO II en oprichting EU Zionisme Havo/vwo Verzuiling Bezetting en Holocaust Ontstaan van jeugdculturen Meerkleurige samenleving 3
Leven als Europees staatsburger Situaties in Midden Oosten Opkomst communisme Economische depressies Fascisme Ontstaan van VN Communisme versus Kapitalisme Glasnost en Perestrojka Zionisme Scheiding der machten in Nederland, staatinrichting Rechtspraak en wetten Afstaan koloniën Millenniumdoelen: omgaan met minderbedeelden in de wereld Nationalisme in Oost Europa Groeiende Europese samenwerking komst monetaire unie. Strijd tegen terrorisme Werking van democratie in Amerika Schoonheid en uiterlijk Omgaan met elkaar Sport Dood Relaties God BOVENBOUW Bij de bovenbouw zijn de vakken geschiedenis, levensbeschouwing, maatschappijleer de belangrijke vakken op het gebied van burgerschap en sociale cohesie. Hier worden de onderwerpen in PTA vastgelegd en beoordeeld door middel van praktische opdrachten en S.E. s. Project: Cross your Borders voor 4 havo en atheneum Een reis langs onbekende landen en het ontrafelen van wereldproblemen in drie dagen. Nadenken over mondiale en maatschappelijke problemen in de wereld en een poging leerlingen daarin actief te maken. VMBO 4: bezoek aan de rechtbank. Bijzonderheden: : Bezoek aan moskee voor 4 havo en atheneum Behandeling van verschillende geloofsovertuigingen Maatschappijleer Bij de lessen maatschappijleer worden vier onderwerpen behandeld: 1. Democratie 2. Rechtstaat 3. Multiculturele samenleving 4. Verzorgingsstaat 4
Leerlingen stemmen binnen de landelijke verkiezingen binnen de school. Dit geldt voor gemeente- en Tweede Kamerverkiezingen. De uitslagen worden bekend gemaakt en besproken. Democratische en ondemocratische verschijnselen worden besproken rondom stemmen en macht. (SE praktische opdracht verbonden aan dit onderwerp) Vanaf volgend jaar een bezoek aan de Tweede Kamer en een rechtbank. Ook EU is een belangrijk onderwerp. 5