Docentenhandleiding De Europese Unie en de Syrische vluchtelingencrisis
|
|
- Bernard Sasbrink
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Docentenhandleiding De Europese Unie en de Syrische vluchtelingencrisis Inleiding Het simulatiespel De Europese Unie en de Syrische vluchtelingencrisis draait om een van de grote uitdagingen waar de Europese Unie de afgelopen jaren mee is geconfronteerd: het vluchtelingenvraagstuk. Honderdduizenden vluchtelingen en gelukzoekers uit het Midden- Oosten, Noord-Afrika en sub-sahara Afrika komen naar Europa om uiteenlopende redenen. De Europese Unie heeft moeite om een eenduidig antwoord te formuleren op het vluchtelingenvraagstuk. Lidstaten nemen diverse standpunten in ten aanzien van de kwestie, en hebben uiteenlopende belangen en prioriteiten. Het simulatiespel beoogt leerlingen bewust te maken van de manier waarop de besluitvorming over dergelijke grote vraagstukken in Europa in zijn werk gaat en hoe er uiteindelijk consensus tot stand komt. Naast de politieke kant, hoopt het spel ook de ethische aspecten van het vraagstuk te belichten die voor sommige landen zwaarder meewegen dan voor andere landen. Opzet Leerlingen krijgen een niet-fictieve casus voorgelegd waarbij inwoners van de Syrische stad Aleppo op de vlucht moeten slaan voor bombardementen van Assad en de Russen. De Syriërs vluchten in de richting van Europa. De voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, roept de lidstaten van de Europese Unie bijeen om te vergaderen over deze noodsituatie. Europa moet in actie komen volgens Tusk, en met een verklaring/actieplan komen om een crisis af te wenden. Om te beginnen stelt Tusk een verdeelsleutel voor om vluchtelingen te verdelen naar rato van bevolkingsomvang, BBP en werkloosheidscijfers. Leerlingen nemen de rol van een EU-lidstaat op zich in de Raad en leren op die manier de belangen en prioriteiten van hun land te verdedigen, terwijl ze tegelijkertijd oog moeten proberen te houden voor de gezamenlijke Europese belangen en de humanitaire aspecten van het vluchtelingenvraagstuk. Omwille van de uitvoerbaarheid van het spel, is ervoor gekozen 8 lidstaten deel te laten nemen aan de vergadering. Voor ieder land is er een instructie geschreven. Ieder land heeft een eigen speerpunt waar het aandacht voor dient te vragen. In de landenprofielen wordt aandacht besteedt aan 5 factoren die van belang zijn, te weten: 1. Geschiedenis 2. Publieke opinie 3. Economie en demografie 4. Politiek en bestuur 5. Humanitaire overwegingen (als deze een rol spelen) Uiteindelijk stelt de voorzitter van de Raad, samen met de regeringsleiders en/of staatshoofden, een verklaring op waar alle landen middels consensus mee in moeten stemmen. 1
2 Doelgroep De voornaamste doelgroep van dit simulatiespel vormen leerlingen uit de bovenbouw van de HAVO en het VWO. De docent kan de moeilijkheidsgraad van het spel echter aanpassen en op die wijze ook andere niveaus en leerjaren bedienen, bijvoorbeeld door het aantal deelnemende landen te beperken. Het simulatiespel sluit aan bij de vakken Maatschappijleer/-wetenschappen, Geschiedenis en Aardrijkskunde. Bij Aardrijkskunde sluit het spel aan bij een aantal examenonderdelen uit de syllabus (HAVO/VWO): - Domein A Vaardigheden: geografische vaardigheden herkennen en zelf formuleren. Geografische werkwijzen toepassen bij het formuleren en beantwoorden van geografische vragen; - Domein B Wereld: 4a mondiale spreidings- en relatiepatronen van economische, demografische en sociaal-culturele verschijnselen beschrijven en in hoofdlijnen verklaren (specifiek eindterm 4a.3 push en pullfactoren (les 3)); - Domein E Actuele ruimtelijke en sociaaleconomische vraagstukken van stedelijke gebieden in Nederland, met name gekoppeld aan de Handreiking voor het schoolexamen: werken met toekomstscenario's. Bij Maatschappijleer (HAVO/VWO) sluit het spel aan bij Domein E uit de syllabus: De pluriforme samenleving. Bij Maatschappijwetenschappen (HAVO/VWO) sluit het spel aan bij Domein D uit de syllabus: De multiculturele samenleving. Bij Maatschappijleer (deel 2, VMBO) sluit het spel aan bij de onderdelen Politiek & Beleid en De multiculturele samenleving uit de syllabus. Bij Geschiedenis past het spel bij de inhoud van het eindexamenprogramma Tijdvak 10: De tijd van Televisie & Computer. Meer specifiek bij onderdeel 10.4 De Europese eenwording en 10.5 Pluriforme & Multiculturele samenlevingen. Leerdoelen Het doel van de simulatie is om leerlingen te informeren over een van de complexe uitdagingen waar de Europese Unie de afgelopen jaren mee is geconfronteerd, namelijk het vluchtelingenvraagstuk, en hen te laten te laten ervaren hoe besluiten van de Europese Raad tot stand komen. Leerlingen nemen kennis van de verschillende factoren die invloed uitoefenen op de standpunten van de lidstaten ten aanzien van de opname van vluchtelingen in hun land. Tevens leren leerlingen over de bevoegdheden van de Europese Raad en verkrijgen leerlingen meer inzicht in de push- en pullfactoren van hedendaagse migratiestromen. 2
3 Duur en opbouw Het simulatiespel neemt twee à drie lesuren in beslag (het liefst achtereen). Het simulatiespel bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Inleidende PowerPoint 2. De casus 3. Landenprofiel en instructie (x 8 landen) + hulpdocument voorzitter Donald Tusk 4. Notitieblad + naambordjes landen en voorzitter 5. Spelregels 6. Docentenhandleiding De inleidende PowerPoint behandelt kort de oprichting van de Europese Unie en de (bevoegdheden van de ) Europese instituties, waaronder de Europese Raad. Vervolgens licht de PPT kort de situatie in Syrië toe, voor zover dit van belang is voor het spel. De docent kan de PPT als inleiding op het simulatiespel presenteren, zodat de leerlingen over voldoende basiskennis beschikken om het spel te spelen. Er is een uitgewerkte casus en zijn er 8 landenprofielen met instructies beschikbaar. Als docent kunt u er ook voor kiezen om minder landen deel te laten nemen aan de simulatie. Hoe meer landen er mee doen, hoe hoger de moeilijkheidsgraad van het spel is. De leerlingen in uw klas verdeelt u over de 8 (of minder) landen. Ieder land wijst een woordvoerder aan die namens zijn/haar delegatie het woord doet in de vergadering. De docent kan ervoor kiezen zelf de vergadering te leiden, of dit door een leerling te laten doen. Uiteindelijk moeten de lidstaten overeenstemming bereiken over een gezamenlijke verklaring ten aanzien van de noodsituatie. Heavy vs. light versie In principe bieden de landenprofielen voldoende informatie op basis waarvan de leerlingen in staat moeten zijn de simulatie uit te voeren. Wilt u dat leerlingen zich nog beter voorbereiden en inlezen in wat de Raad doet en hoe hun land tegenover het vluchtelingenvraagstuk staat? Dan kunt u hen zelf (online) onderzoek laten doen. Let op: de instructies in de profielen komen omwille van de werkbaarheid van het spel niet altijd 100% overeen met de werkelijkheid, bovendien is er sprake van simplificatie. 3
4 Uitvoering in de klas Voor de simulatie staat een minimum van twee lesuren. De docent kan ervoor kiezen om meer lesuren aan de simulatie te besteden, en deze eventueel af te sluiten met een huiswerkopdracht voor de leerlingen. Grofweg kunt u de lessen als volgt indelen. Voorbereiding: - Print de volgende documenten uit en verdeel deze onder de leerlingen: o Alle landenprofielen 1 x o Naambordjes landen + voorzitter 1 x o Casus 9 x o Voorstel Donald Tusk 9 x o Spelregels 9 x o Notitieblad 9 x - Verdeel de tafels in lokaal in acht groepen; - Zet PPT klaar. Les 1: - Presentatie van de PowerPoint door de docent; - Leerlingen lezen de casus; - Klassikale bespreking van de casus en PowerPoint; Les 2: - Verdeel leerlingen over de lidstaten en deel benodigde documenten uit; - Leerlingen lezen in groepen de landenprofielen met instructies en bespreken de belangen en wensen van hun land. - Leerlingen ontvangen vóór de start van de vergadering, maar na het lezen van hun landenprofiel, het voorstel van Donald Tusk m.b.t. de verdeling van de vluchtelingen over de lidstaten; - Leerlingen stellen een openingsverklaring op naar aanleiding van het voorstel van Donald Tusk en wijzen een woordvoerder aan; - Zie profiel voorzitter voor verdere verloop vergadering. Les 3/afsluitende opdracht: - Laat leerlingen een betoog schrijven waarin ze de pull- en pushfactoren van de huidige migratiestromen in en rond Europa uiteenzetten en vervolgens (vanuit het standpunt van hun land) betogen waarom deze vluchtelingen/migranten wel of niet naar Europa zouden moeten komen. 4
5 Beoordeling Er zijn een aantal manieren waarop u uw leerlingen een cijfer kunt geven voor hun deelname aan het simulatiespel. Bij ieder profiel zijn er 5 belangen en prioriteiten geformuleerd aan de hand van bullet points. Aan ieder bullet point kunt u een aantal punten toewijzen. Als leerlingen deze bullet points weten te realiseren en deze in de slotverklaring op worden genomen, krijgen ze hier punten voor. U kunt leerlingen tevens beoordelen aan de hand van het afsluitende betoog en de mate waarin zij aantonen inzicht te hebben verkregen in de materie als resultaat van hun deelname aan het spel. 5
LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Aardrijkskunde bestaat uit de volgende (sub)domeinen:
Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het vak Aardrijkskunde kent slechts het commissie-examen. Er is voor Aardrijkskunde dus geen centraal examen. Vanaf het
Nadere informatieLANDSEXAMEN HAVO
LANDSEXAMEN HAVO 2018-2019 Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE H.A.V.O 1 Het eindexamen Het eindexamen van het vak Aardrijkskunde bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen
Nadere informatieExamenprogramma aardrijkskunde havo
Examenprogramma aardrijkskunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieLANDSEXAMEN HAVO
LANDSEXAMEN HAVO 2018-2019 Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE H.A.V.O 1 Het eindexamen Het eindexamen van het vak Aardrijkskunde bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen
Nadere informatieUpact Scholenpakket 2012 / 2013
zet vrede in beweging Upact Scholenpakket 2012 / 2013 Upact ontwikkelt innovatieve tools om jongeren bij vrede, duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking te betrekken. Onze projecten zijn geschikt voor
Nadere informatiePTO Aardrijkskunde
PTO ardrijkskunde 2016-2017 Vereniging voor Protestants-Christelijk Onderwijs te Curaçao Sectie aardrijkskunde r. lbert Schweitzer havo/vwo [meesteradmiraal@gmail.com] Vak: ardrijkskunde Leerjaar: H1 Schooljaar:
Nadere informatieAardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo)
Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden Kernen 1. Burgerschap 36: hoofdzak de Nederlandse
Nadere informatieTOELICHTING OP HET NIEUWE EXAMEN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO 2019
TOELICHTING OP HET NIEUWE EXAMEN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO 2019 pagina 3 van 12 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Opbouw van de syllabus 6 3 Het examen 8 4 De vraagstelling 9 5 Toepassing van het correctievoorschrift
Nadere informatieExamenprogramma maatschappijleer havo/vwo
Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Rechtsstaat
Nadere informatieExamenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel)
Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel) Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieBijlage 4. Resultaten docentenvragenlijst zomer Monitoring vernieuwde examenprogramma aardrijkskunde vmbo
Bijlage 4 Resultaten docentenvragenlijst zomer 2015 Monitoring vernieuwde examenprogramma aardrijkskunde vmbo Algemeen De digitale enquête heeft plaatsgevonden in juni-augustus 2015. In totaal hebben 105
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting
2016-2017 VAK Aardrijkskunde 1 4H 1 1 4H 2 2 4H 7 2 4H 3 2 4H 4 3 4H 5 3 4H 6 Domein: Aarde; Opbouw en afbraak reliëf (hoofdstuk 5) Domein: Aarde; Klimaat en landschapszones (hoofdstuk 6) Praktische Opdracht
Nadere informatieExamenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo
Examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A
Nadere informatieAARDRIJKSKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
AARDRIJKSKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname
Nadere informatieMaatschappijleer. Staatsexamen havo. Programma van toetsing en afsluiting. (vernieuwde profielstructuur)
Maatschappijleer Staatsexamen havo Programma van toetsing en afsluiting (vernieuwde profielstructuur) 2010 Inhoudsopgave Opzet van het examen... 3 Het examenprogramma... 3 Beschrijving eindtermen... 3
Nadere informatieHoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document.
SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP Inleiding Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van jonge burgers. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij krijgen
Nadere informatieMigratie. Ik vertrek - Zij vertrokken VMBO 2. docentenhandleiding
Migratie Ik vertrek - Zij vertrokken VMBO 2 docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl
Nadere informatieDocentenhandleiding Buitenspel
Docentenhandleiding Buitenspel Museumles bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 t/m 31 januari 2016) Museum Catharijneconvent Utrecht Museum Catharijneconvent, 2015 Inleiding U
Nadere informatieMaatschappijleer 1 (gemeenschappelijk deel) Staatsexamen vwo. Programma van toetsing en afsluiting. (oude profielstructuur)
Maatschappijleer 1 (gemeenschappelijk deel) Staatsexamen vwo Programma van toetsing en afsluiting (oude profielstructuur) 2010 Inhoudsopgave Opzet van het examen...3 Het examenprogramma...3 Beschrijving
Nadere informatieAARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van
Nadere informatieWerkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?
Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieMigratie. Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO. docentenhandleiding
Migratie Ik vertrek - Zij vertrokken 2 HAVO\VWO docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar Atheneum6. d Oultremontcollege
Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar 2018-2019 Atheneum6 d Oultremontcollege Vak: levensbeschouwelijk vormingsonderwijs PO1 Wijze van toetsing: Levensvisiewerkstuk OF naar keuze Ethisch Analyse
Nadere informatieMens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting. Havo 5 2015-2016. OPDC t Nijrees
Programma van Toetsing en Afsluiting Havo 5 15-16 OPDC t Nijrees Geachte lezer, In dit boekje vindt u de Programma s van Toetsing en Afsluiting van de vakken die uw zoon of dochter volgt. Per vak wordt,
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING het versnelde programma
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING het versnelde programma atheneum 6 Picasso Lyceum Paletsingel 38c 2718 NT ZOETERMEER 079-3471700 Nederlandse taal en literatuur Voor leerlingen van atheneum 6 is Nederlandse
Nadere informatieSyllabus maatschappijwetenschappen havo 2014
examenprogramma maatschappijwetenschappen Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2017-I
Opgave 2 De Europese Unie en het vluchtelingenvraagstuk Bij deze opgave horen tekst 2, tekst 3 en tabel 2. Inleiding Deze opgave gaat over de reactie van de Europese Unie, van de EU-lidstaten en van burgers
Nadere informatieWerkopdracht vierde ontwikkelsessie
Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieExamenprogramma maatschappijwetenschappen vwo
Examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieAARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V
AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van
Nadere informatieMens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo)
Mens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw exameneenheden Vakkernen 1. Informatievaardigheden 50: De leerlingen leren omgaan met
Nadere informatieDocentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD
Docentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD De module In de module Overheid, Burger en DigiD wordt het thema overheid, burger en hun onderlinge online en offline communicatie verkend aan de hand
Nadere informatieDocentenhandleiding module Identiteit
Docentenhandleiding module Identiteit De module In de module Identiteit wordt het thema identiteit verkend aan de hand van opdrachten en worden leerlingen voorbereid op het zelfstandig aanvragen van een
Nadere informatieNaam leerlingen. Groep BBL1 Mens & Maatschappij. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment
Groep BBL1 Mens & Maatschappij Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 3 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten. Verdieping op de basisdoelen
Nadere informatieDocentenhandleiding module Studeren onderdeel Nog geen 18 en naar het MBO
Docentenhandleiding module Studeren onderdeel Nog geen 18 en naar het MBO De module In de module Studeren onderdeel Nog geen 18 en naar het mbo wordt het thema studeren verkend, met als doelgroep vmbo-leerlingen
Nadere informatieOnderdeel A PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2018/2019. Onderdeel 1: algemeen gedeelte Onderdeel 2: PTA per vak*
Examendossier Onderdeel A PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2018/2019 Onderdeel 1: algemeen gedeelte Onderdeel 2: PTA per vak* * Onderdeel 2 van dit PTA wordt per 1 oktober apart gepubliceerd op de
Nadere informatieaardrijkskunde vwo vakinformatie staatsexamen 2017 AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V pagina 1 van 12
AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2017 V16.8.1 pagina 1 van 12 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor
Nadere informatieBESCHERM HET BOS! DOCENTENHANDLEIDING
BESCHERM HET BOS! DOCENTENHANDLEIDING Leuk dat je aan de slag gaat met het lesmateriaal van Greenpeace! Dit lespakket gaat over (illegale) ontbossing in de Amazone. Het materiaal bestaat uit een korte
Nadere informatieIk en Geld en 200% Economie
Ik en Geld en 200% Economie Codename Future verbindt het open domein met de methode. Kernpunten: actualisatie, regionalisatie, variatie We vertalen de maatschappelijke boodschap naar het onderwijs. Thema
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatieToelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010
Toelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010 Achtergrond De globale kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs bieden
Nadere informatieIndeling stof methode Actua.ml maatschappijwetenschappen
Indeling stof methode Actua.ml maatschappijwetenschappen Hieronder volgt een voorstel voor een indeling van de stof ( uitgekleed PTA ) om de nieuwe methode Actua.ml maatschappijwetenschappen verantwoord
Nadere informatieFriese taal en cultuur VWO. Syllabus centraal examen 2010
Friese taal en cultuur VWO Syllabus centraal examen 2010 oktober 2008 2008 Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven vwo, havo, vmbo, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden
Nadere informatiePTA maatschappijleer 2 KBL Bohemen cohort
Exameneenheden KBL maatschappijleer 2 (sectorvak zorg & welzijn) ML2/K/1 Oriëntatie op leren en werken: De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en het belang van maatschappijleer verwoorden.
Nadere informatieToetsrooster toetsweken Schooljaar 2018/2019
Toetsrooster toetsweken Schooljaar 2018/2019 Beste bovenbouw-leerlingen, Hieronder vindt je het toetsrooster van de afdelingen VMBO-TL, HAVO en VWO voor alle toetsweken van dit schooljaar. Met behulp hiervan
Nadere informatieIntegratie. Wat weten we over nieuwkomers? 3 VMBO. docentenhandleiding
Integratie Wat weten we over nieuwkomers? 3 VMBO docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl
Nadere informatieHet belang van goed en verstandig kiezen!!
1 Het belang van goed en verstandig kiezen!! Het biedt mogelijkheden maar sluit ook mogelijkheden uit. Ruilen kan niet altijd! Overal worden de eisen aangescherpt! Voldoende punten halen Intake gesprekken
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10683 20 april 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 9 april 2015, nr. VO/741555,
Nadere informatieDigitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2019 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.
Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2019 DigitaleGeletterdheid.nl 1 Juli 2019 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Digitale geletterdheid in het curriculum...
Nadere informatieDocentenhandleiding Coldcase Evolutie van olifantachtigen
Docentenhandleiding Coldcase Evolutie van olifantachtigen Doelgroep: 4-5 Havo, 4-6 VWO Leerstofgebied: Biologie (evolutie), Aardrijkskunde (aarde) Werkvorm: digitaal, groepswerk (max. 3 leerlingen per
Nadere informatieEXECUTIVE SUMMARY. Europa in de klas
EXECUTIVE SUMMARY De werkgroep Jong in Europa en de jongerenvertegenwoordigers Europese Zaken van de Nationale Jeugdraad (NJR) hebben het voorstel geschreven met de visie om beter onderwijs over Europa
Nadere informatie28 Stellingen. 28 Situaties. 28 Vragen. 28 Opdrachten. 112 kaarten voor de bovenbouw Havo / VWO Handleiding
28 Stellingen 28 Situaties 28 Vragen 28 Opdrachten Handleiding 112 kaarten voor de bovenbouw Havo / VWO www.klassetaal.nl Geachte docent(e), De kaarten die voor u liggen zijn ontwikkeld voor het vak Levensbeschouwing,
Nadere informatieDiscussiestuk Onderwijs over Europa en Europese politiek in het VO en het MBO
Geef de Europese realiteit een plek in het onderwijscurriculum van het Voorgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs! Discussiestuk Onderwijs over Europa en Europese politiek in het VO en het MBO
Nadere informatieKrachtenveld Europese Unie
Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting vmbo aardrijkskunde
aardrijkskunde voor het vmbo aardrijkskunde voor het vmbo aardrijkskunde voor het vmbo arm en rijk bronnen van energie grenzen en identiteit 3 vmbo-kgt handboek water bevolking en ruimte weer en klimaat
Nadere informatieOnderdeel A PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2017/2018. Onderdeel 1: algemeen gedeelte Onderdeel 2: PTA per vak*
Eamendossier Onderdeel A PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2017/2018 Onderdeel 1: algemeen gedeelte Onderdeel 2: PTA per vak* * Onderdeel 2 van dit PTA wordt per 1 oktober apart gepubliceerd op de website
Nadere informatiehavo - vwo Maassluis locatie Kastanjedal PTA Nederlands 5 havo cursus 2015-2016
PTA Nederlands 5 havo cursus 2015-2016 opleiding havo havo methode Syllabus en stencils uit Nieuw Nederlands (NN) vak Nederlandse taal en letterkunde toetscode leerstofomschrijving soort wijze weging duur
Nadere informatiestofomschrijving 4 4tt1 tt 100 leesvaardigheid. 3 3 j 3 4po1 po Landeskunde (presentatie en het inleveren van een portfolio).
periode code som tt/mt/lt Programma van Toetsing en Afsluiting 206-207 Vak: Duits HAVO 4 2 3 4 4tt tt 00 leesvaardigheid. 3 3 j periode 2 code som tt/mt/lt 3 4po po Landeskunde (presentatie en het inleveren
Nadere informatieElde College. Elke dag een uitdaging
Elde College Elke dag een uitdaging Profielkeuze havo-3 3 en 4 November 2015 Nannie Vink Decaan havo Inhoud Nieuwe vakken Het profiel gemeenschappelijk deel profieldeel vrij deel Het keuzeoverzicht Hoe
Nadere informatie1 van :30
Statistieken Naam formulier Titel formulier Aantal vragen 60 Totaal aantal ingevuld 277 mediatheek De mediatheek en informatievaardigheden in het voortgezet onderwijs 1. Welke onderwijsniveau's biedt de
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting Vak: Nederlands HAVO 4. stofomschrijving. Referentieonderdeel en niveau: spreken en lezen 3F
Programma van Toetsing en Afsluiting 08-09 Vak: Nederlands HAVO 4 4tt mt -5 min per duo presenteren en literatuur - Leerlingen houden een duopresentatie over een literair werk (boek ) 5 n Referentieonderdeel
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting
Programma van Toetsing en Afsluiting 2017-2018 5 HAVO HAVO cohort 2016-2018 Berlage Lyceum, P. L. Takstraat 33, 1073 KJ Amsterdam. Tel. 020-572 1200 berlage.espritscholen.nl info@berlage.espritscholen.nl
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting. Schooljaar 2015-2016. 4 havo
Schooljaar 201-2016 4 havo Berger Scholengemeenschap Vak: Nederlandse taal en literatuur en Leesvaardigheid toetsweek 1 0 Nieuw Nederlands 4/ havo Cursus leesvaardigheid + syllabus examenbundel 201/2016
Nadere informatieBijlage 3 Resultaten docentenvragenlijst november/december 2013
Bijlage 3 Resultaten docentenvragenlijst november/december 2013 Monitoring vernieuwde examenprogramma aardrijkskunde vmbo Algemeen De digitale enquête heeft plaatsgevonden in november/december 2013. In
Nadere informatieDocentenhandleiding module Bijbaan
Docentenhandleiding module Bijbaan De module In de module Bijbaan wordt het thema bijbaan verkend aan de hand van opdrachten en worden leerlingen voorbereid op het zelfstandig terugvragen van te veel betaalde
Nadere informatieFriese taal en cultuur HAVO. Syllabus centraal examen 2011
Friese taal en cultuur HAVO Syllabus centraal examen 2011 september 2009 2009 Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven vwo, havo, vmbo, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag
Nadere informatieProgramma. Twee sprekers. Mevr. Van t Hof. Vragen?? De Tweede fase en wat daar allemaal bij hoort. Keuzeproces Vervolgopleidingen
1 2 Programma Twee sprekers De Tweede fase en wat daar allemaal bij hoort Mevr. Van t Hof Keuzeproces Vervolgopleidingen Vragen?? 3 Het belang van goed en verstandig kiezen!! Het biedt mogelijkheden maar
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting
2016-2017 VAK Aardrijkskunde Periode Leerjaar Toetsnr. Inhoud / Stofomschrijving Toetsvorm Gewicht Herkansing Tijd Beoordeling Opmerking 1 4V 1 2 4V 2 2 4V 3 3 4V 4 Domein: Wereld; Samenhang en verscheidenheid
Nadere informatieTOOLBOX FIRST TIME VOTERS
TOOLBOX FIRST TIME VOTERS VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT 2019 HANDLEIDING VOOR MBO NIVEAU 3 EN 4 LESMATERIAAL VOOR DE EUROPESE PARLEMENTSVERKIEZINGEN 2019 Deze handleiding hoort bij de toolbox met lesmateriaal
Nadere informatieDOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT
DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT 1. VOORSTEL NIEUW DOMEIN D MARKETING 1.1 Doel en inhoud Dit domein maakt de leerling vertrouwd met marketing en de functies daarvan. Marketing gaat over
Nadere informatiePROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING VMBO
Schoolexamen: klas 4 (2014 / 2015) vak: Nederlands leerjaar: 4 1 Luister- en Kijkvaardigheid Domeinen Toetsnummer Toetsvorm Werktijd Herkansing Gewicht K1,K2, K3, K4, K8 SE 1 CITO 100 min. Ja 20% Schrijfvaardigheid
Nadere informatieOnderdeel A PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2016/2017. Onderdeel 1: algemeen gedeelte Onderdeel 2: PTA per vak*
Eamendossier Onderdeel A PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2016/2017 Onderdeel 1: algemeen gedeelte Onderdeel 2: PTA per vak* * Onderdeel 2 van dit PTA wordt per 1 oktober apart gepubliceerd op de website
Nadere informatie14 Kilómetros. Docentenhandleiding. Regie: Gerardo Olivares. Jaar: Duur: 95 minuten
14 Kilómetros Docentenhandleiding Regie: Gerardo Olivares Jaar: 2007 Duur: 95 minuten Lesmateriaal Inleiding en leerdoelen Voor u ligt de lesbrief behorend bij de film 14 Kilómetros. Deze lesbrief bestaat
Nadere informatieIntegratie. Wat weten we over nieuwkomers? Docentenhandleiding
Integratie Wat weten we over nieuwkomers? 3 HAVO-VWO Docentenhandleiding Colofon Deze lessen zijn gemaakt in opdracht van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Realisatie: Codename Future: www.codenamefuture.nl
Nadere informatieAlgemene benodigdheden: Beamer/digibord, powerpoint(bijgeleverd), lijst met stellingen (bijgeleverd).
Streetart: illegaal? Lesontwerp 0 Gegevens Naam van de school: Klas type: Aantal leerlingen: Aantal lessen: vmbo, havo of vwo 20 tot 30 leerlingen 1 les van 45 tot 60 minuten 1 Inleiding Beginsituatie:
Nadere informatieRotterdam, september Beste leerling uit klas 4 VWO, beste ouders/verzorgers,
PTA van klas 4 VWO Rotterdam, september 2010 Beste leerling uit klas 4 VWO, beste ouders/verzorgers, Voor je/u ligt het Programma van Toetsing en Afsluiting van klas 4 VWO In dit PTA staat alle informatie
Nadere informatieKeurmerk: Duurzame school
Keurmerk: Duurzame school Doorlopende leerlijn voor duurzame ontwikkeling van basisonderwijs (PO) t/m voortgezet onderwijs (VO) PO-1 Kennis en inzicht (weten) Vaardigheden (kunnen) Houding (willen) Begrippen
Nadere informatieAardrijkskunde. stofomschrijving SE. 1 4tt1 tt 50 Katern Overleven in Europa (Domein B3 en C1) 1 3 j
Programma van Toetsing en Afsluiting 205-206 Vak: Aardrijkskunde periode VD 4tt tt 50 Katern Overleven in Europa (Domein B3 en C) 3 j 2 4po po Praktische Opdracht Eigen Omgeving icm Aardrijkskundige Vaardigheden.
Nadere informatieVoorbereiding en planning van een thema
Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen
Nadere informatieDigitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2018 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.
Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2018 DigitaleGeletterdheid.nl 1 Januari 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 21st century skills... 3 - H/V en -
Nadere informatieDocentenhandleiding module Verkeer en Vervoer
Docentenhandleiding module Verkeer en Vervoer De module In de module Verkeer en Vervoer wordt het thema verkeer en vervoer verkend aan de hand van opdrachten. Leerlingen worden voorbereid op het zelfstandig
Nadere informatieMedia & het Medium Lessenserie Mag ik even uw aandacht?
Media & het Medium Lessenserie Mag ik even uw aandacht? Docentenhandleiding doelgroep duur 4 havo, vwo 7-8 klokuren Inleiding Reclameposters en billboards schreeuwen om de aandacht op straat. Op de tv
Nadere informatieBeschrijving methode Seneca - maatschappijwetenschappen
Beschrijving methode Seneca - maatschappijwetenschappen Toelichting Voor het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen dat per 1 augustus 2017 is ingevoerd zijn twee methodes verschenen: Actua.ML
Nadere informatieToets-ICT voor het VO
Toets-ICT voor het VO De weg naar Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, HAVO en VWO Producten en prijzen 2016 Toets-ICT Vaardig en veilig online 1 Juni 2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...
Nadere informatieDigitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2018 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.
Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2018 DigitaleGeletterdheid.nl 1 April 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 21st century skills... 3 - H/V en - VMBO...
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting
P Vak:Aardrijkskunde We maken gebruik van de methode BuiteNLand. Het rapportcijfer in 4V is gebaseerd op het gewogen gemiddelde van de voortgangstoetsen, de PO en het SE. In 4V is er één praktische opdracht
Nadere informatieVerlegen om woorden Lesbrief voor vmbo
Verlegen om woorden Lesbrief voor vmbo Voor de lessen Nederlands, PSO en LOB. Verlegen om woorden is een pakket met tips en handvatten om een ouderbijeenkomst te organiseren over ouderbetrokkenheid en
Nadere informatieOnderzoeksvraag. Onderzoeksvraag. De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M
Onderzoeksvraag De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M Op welke wijze kan het 5M concept wel in de bovenbouw aangeboden worden en is het toch haalbaar om een geschikt vakkenpakket aan
Nadere informatiePresentatie tijdens lesjes middag. De Vos: jouw slimste keuze!
Presentatie tijdens lesjes middag De Vos: jouw slimste keuze! Visie Strategisch Beleidsplan Onze primaire functie en ons hoofddoel is het ontplooien van leerlingen op basis van individuele kwaliteiten.
Nadere informatieDocentenhandleiding PO Schoolkamp
Docentenhandleiding PO Schoolkamp Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat maakt deze opdracht 21 e eeuws?... 1 2.1 Lesdoelstellingen... 2 2.2 Leerdoelen... 2 3 Opzet van de opdracht... 2 3.1 Indeling van
Nadere informatieKRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING
KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING De deelnemers plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese
Nadere informatieInformatie Profielkeuze Spring High
Informatie Profielkeuze Spring High Bovenbouw In de bovenbouw heb je een profiel gekozen (zie volgende slides) Je werkt dan nog steeds aan de hand van leerdoelen Je verzamelt bewijsstukken, waar je feedback
Nadere informatiestofomschrijving 2 021 po geografisch onderzoek in de eigen regio 1 3 n 4 013 tt 50 Katern Katern Systeem Aarde hoofdstuk 1 en 2 1 3 n
Vak: aardrijkskunde in min 0 tt 50 Katern Overleven in Europa Domein B3 en C SLU 50 3 j 2 02 po geografisch onderzoek in de eigen regio 3 n 3 02 tt 00 Katern Arm en Rijk Domein B en B2 SLU 70 3 j 4 03
Nadere informatiePTA maatschappijleer 1&2 KBL Bohemen cohort 14-15-16
Dit is een gecombineerd PTA voor twee vakken: voor maatschappijleer 1 (basis, behorend tot het gemeenschappelijk deel van het vakkenpakket) en voor maatschappijleer 2 (verdieping, behorend tot de sectorvakken
Nadere informatieLesmethodes Voortgezet Onderwijs
Lesmethodes Voortgezet Onderwijs Zienderogen Kunst Kunstwerk Tekenen in Zicht Plat Vorm Kunst Actief Uit de kunst (basisonderwijs) Arti Palet CKV2 De Bespiegeling Malmberg Malmberg Lambo Lambo Lambo Delubas
Nadere informatiePROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING VMBO
Schoolexamen: klas 4 (2015 / 2016) vak: Nederlands leerjaar: 4 1 Luister- en Kijkvaardigheid Domeinen Toetsnummer Toetsvorm Werktijd Herkansin g Gewicht K1,K2, K3, K4, SE 1 CITO 100 min. Ja 20% K8 Schrijfvaardigheid
Nadere informatieMaatschappijwetenschappen
Maatschappijwetenschappen Staatsexamen havo Programma van toetsing en afsluiting (vernieuwde profielstructuur) 2010 Inhoudsopgave Opzet van het examen...3 Het examenprogramma...3 Beschrijving eindtermen...4
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting. 4 vwo
Programma van Toetsing en Afsluiting 4 vwo 2019 2020 Inhoudsopgave: Maatschappijleer 3 CKV 5 Levensbeschouwing 8 Lichamelijk opvoeding 9 Programma van toetsing en afsluiting voor het vak Maatschappijleer
Nadere informatie