Waarom het anders moet Wist u dat De huidige smartphone s he bbe n me e r reke ncapacite it dan De e p Blue (in 1997) Rekenkracht van computers verdubbelt iedere 18-24 maanden De kome nde 20 j aar v e rdwij nt 47% v an de bane n in de VS doordat bedrijven overstappen op robots Zelfrijdende auto s op proeftrajecten in Nederland 3D-printer bij je tandarts al heel normaal 1
26-01- 16 Onze handelingen veranderen Europa loopt achter op Afrika met betalen per mobiele telefoon Rechtstreeks v an fabrikant: Spotify, Über, Bitcoins 21st Century skills Indiv idueler: W hat s in it for me F lexwerken, zzp Doorlooptijd v an wijziging in beroep tot gediplomeerde is ca. 5 tot 8 jaar Experimenten Herziening van de kwalificatiestructuur 2
26-01- 16 Een overzichtelijker mbo De kwalificatiedossiers zijn inhoudelijk en qua naamgev ing geactualiseerd en er zijn kwalificaties bijgekomen en v erdwenen Sommige kwalificaties zijn samengev oegd en abstracter beschrev en: het aantal is met 25% afgenomen De opbouw v an een kwalificatiedossier is v eranderd: compactere documenten met een basis- en profieldeel Er wordt een heel nieuw element aan mbo-opleidingen toegevoegd: de keuzedelen Keuzedelen komen in de plaats van de huidige vrije ruimte Doel: regionale kleuring, doorstroom, verdieping en/of verbreding voor de student, zowel voor de beroepsopleidende (BOL) als beroepsbegeleidende leerweg (BBL) Nieuw model kwalificatiedossiers 3
Uitgangspunten herziening Studenten: bredere of verdiepende toerusting voor arbeidsmarkt / vervolgonderwijs zich profileren richting vervolg (onderwijs/ arbeid) meer vrijheid in keu ze van opleidin gen en keu zes Mbo-scholen: sneller en beter inspelen op actuele ontwikkelingen en innovaties in het beroepenveld gedurende de rit opleidingen eenvoudig kunnen bijstellen pr ofiler en richting studenten/ hbo/ vervolgonderwi js en regionaal bedrijfsleven meer doelmatigheid in bepalen opleidingen en keuzes ruimte voor sch ooleigen on der delen Bedrijven: globaliser in g en t ech n ologisch e on t wikkelin gen st ellen an dere en h ogere eisen aan de bekwaamheden van de beroepsbevolkin g regiospecifieke in n ovaties sn eller act u ele of on dersteu n en van u it on derwijs civiele waarde bewaken Keuzedelen verrijken de kwalificatie Keuzedelen zijn een verrijking bovenop de kwalificatie (basis- en profieldeel) Flexibiliteit: keuzedelen zijn apart beschreven en daardoor snel en flexibel te ontwikkelen en vast te stellen Innovatie: keuzedelen bieden de mogelijkheid om beter in te spelen op actualiteiten en innovatie in het beroepenveld Regio: keuzedelen bieden de mogelijkheid om in te spelen op regionale behoeften in het beroepenveld Keuzedelen bieden de mogelijkheid om als bouwstenen voor een opleiding ingezet te worden Keuzedelen bieden de student de mogelijkheid om zich persoonlijk te verrijken Soorten Keuzedelen 4
26-01- 16 Voorbeelden verdiepende keuzedelen Verdieping: buitenpleisters bij de kwalificatie stukadoor Verdieping: gebogen plafonden wand-constructies bij de kwalificatie plafond- en wandmonteur Voorbeelden verbredende keuzedelen Elementen van een ander beroep: catering bij de kwalificatie schoonmaker in verschillende omgevingen Een nieuw element: geo-ict bij de kwalificatie ICTbeheerder Voorbeelden doorstroomgerichte keuzedelen Doorstroom binnen MBO: Nederlands 3F bij een niveau 2 of 3 kwalificatie Ter bevordering van instroom: pabo geschiedenis bij de kwalificatie gespecialiseerd pedagogisch medewerker 5
Keuzedelen en hun karakteristieken Keuzedelen en hun karakteristieken 6
Keuzedelen en hun karakteristieken Keuzedelen worden gekoppeld Keuzedelen en hun karakteristieken 7
Bovensectorale keuzedelen Keuzedelen die mogen worden gekozen bij alle kwalificaties op dat niveau, mits er geen overlap is met de inhoud van de kwalificatie en het keuzedeel. Deze keuzedelen zijn dus niet specifiek gekoppeld aan bepaalde kwalificaties Ondernemend gedrag voor niveau 1 en 2 Oriëntatie op ondernemerschap voor niveau 2 en 3 Feiten en cijfers Gepubliceerd: 425 In ontwikkeling: ± 200 Aanvragen sinds november: 70 240 sbu: ± 75% 480 sbu: ± 20% 12% 7% 0% 39% Doorstroom Generiek Remedierend Verbredend verbredend: ± 40% verdiepend: ± 40% 42% Verdiepend voor alle kwalificaties voldoende keuzedelen voor aanbodverplichting 8
Voorstel keuzedeel of koppeling 1. Initiatief voor ontwikkeling of koppeling handleiding en meldformulier op www.s-bb.nl/keuzedelen bij twijfel of vragen: neem contact op met SBB 2. Afweging sectorkamer (of tac) raadpleging expertise marktsegment 3. Ontwikkeling en toetsing van ingangstoets tot validering in drie maanden te realiseren tip: benut de onderwijs kundige k ennis v an team K&E alleen koppelverzoek? dan direct toetsing en validering 4. Validering en koppeling sectorkamer aansluitend vaststelling en publicatie 5. Vaststelling door de minister van OCW (staatssecretaris EZ) Aandachtspunten bij voorstel Toegevoegde waarde past het keuzedeel in het beleid van de instelling? Is er meerwaarde voor de student? is er geen overlap met kwalificatie en ook niet met andere keuzedelen? Samenwerking onderwijs - bedrijfsleven wie ondersteunt de aanvraag, wie wil dit, kan dit ook en waaruit blijkt dit? zijn indieners representatief voor de organisaties? zijn van alle partijen inhoudsdeskundigen beschikbaar in de ontwikkelperiode? Uitvoering onderwijs en examinering kan het keuzedeel worden uitgevoerd onder inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid van de instelling (afwegingskader beroepsvereisten)? is het keuzedeel uitdagend genoeg én haalbaar voor alle niveaus waarvoor het bedoeld is? Praktische zaken staan er (gescande) handtekeningen op het meldformulier? Keuzedeelverplichting Per soort opleiding is vastgelegd wat de omvang is van de keuzedeelverplichting De keuzedeelverplichting wordt uitgedrukt in studielast in klokuren De keuzedeelverplichting moet gevuld worden met één of meerdere keuzedelen 9
Omvang studielast keuzedeelverplichting Kwalificatie Soort opleiding Keuzedeelverplichting Niveau 1 Entreeopleiding 240 klokuren Niveau 2 Basisberoepsopleiding 480 klokuren Niveau 3 Vakopleiding 720 klokuren Niveau 4 Midden kaderopleidin g 3 jr 720 klokuren Niveau 4 Midden kaderopleidin g > 3 jr 960 klokuren Niveau 4 Specialistenopleiding 240 klokuren Student kan kiezen voor niet-gekoppelde keuzedelen Kiezen voor niet-gekoppelde keuzedelen Een student kan een verzoek indienen voor volgen van een niet-gekoppeld keuzedeel He t v e rzoe kt die nt in be ginse l gehonoreerd te worden door de school Het keuzedeel moet onderdeel zijn van het actuele, schoolbrede keuzedeelaanbod en heeft géén overlap met de kwalificatie Alleen organisatorische bezwaren kunnen leiden tot afwijzing van het verzoek He t nie t-gekoppelde keuzedeel komt in de plaats van een gekoppelde en telt dus mee v oor de keuzedeelv erplichting De aanbodv e rplichting v an de school v oor v oldoe nde ge koppe lde ke uze de le n blijft onveranderd Verantwoording in jaarverslag (gehonoreerde verzoeken en afgewezen verzoeken) 10
Vrijstellingen Een student kan een behaald keuzedeel meenemen naar een vervolgopleiding en aan de examencommissie vrijstelling vragen Dit keuzedeel moet gekoppeld zijn aan de kwalificatie van de vervolgopleiding Als het keuzedeel niet is gekoppeld, moet het keuzedeel onderdeel uitmaken van het totale (administratieve) keuzedeelaanbod van de instelling (en mag het geen overlap hebben met de kwalificatie waarop de vervolg-opleiding is ge ba se e rd) 11
26-01- 16 Keuzedelen en diplomering Toekomst nabij. 12
OCW-agenda Leven Lang Leren Speerpunt voor het kabinet voor de komende jaren Beroepsbevolking moet in sta a t zij n om me t v e ra nde ringe n te k unne n omga a n a.g.v. globalisering, robotisering en technologische ontwikkelingen Meer dan ooit behoefte aan voortdurende bij-, om- en opscholing Met zekere regelmaat moeten mensen zich nieuwe kennis en vaardigheden eigen moeten maken en van beroep moeten veranderen Sterke leercultuur nodig, waarbij werkenden, we rk ge v e rs, onde rwij sinste llinge n en de regio s, meer dan nu aandacht geven aan ontwikkelen van kennis en vaardigheden als een vanzelfsprekend onderdeel van het arbeidsproces zie n Drie actielijnen voor de komende jaren Actielijnen kabinet Meer ruimte voor onderwijsinstellingen om maatwerk te le v e ren: Introductie van certificaten in h et mbo Elk certificaat een zelfstan dige beteken is op de arbeidsmarkt dien t te h ebben Voor 2016/17 voor het niet-bekostigde on der wijs En voor studenten die tussentijds stoppen met diplomaroute Validering van eerder verworven competenties: Verzilveren van ken n is en vaardigh eden die elders zijn opgedaan Arbeidsmarktroute: loopbaanontwikkeling van volwassen en op de arbeidsmarkt Onderwijsroute: scholingstrajecten voor volwassenen in het mbo en hbo Servicepunt Examinering mbo gaat dit on der st eu n en door : voor lich t in g, st imu ler en van h et delen van goede voor beelden en ken n isdelin g facilit eren Stimuleren duurzame inze tba a rhe id tij de ns de loopba a n: Aandacht voor leren op de werkvloer Voorbeelden: het leven lan gleren krediet en de sector plan n en Certificaten Een belangrijk uitgangspunt is dat elk certificaat een zelfstandige betekenis op de arbeidsmarkt dient te hebben Certificaat voor een keuzedeel of een deel van een kwalificatie In het Examen- en Kwalificatiebesluit Beroepsopleidingen WEB worden die onderdelen aangegeven De school kan e e n ce rtificaat uitreike n als he t diploma nie t is be haald e n he t betreffende keuzedeel wel is behaald Behaalde certificaten worden net als diploma s opgenomen in het diplomaregister 13
Experiment cross-over kwalificaties De moge lij khe id v oor inste llinge n om ze lf nie uwe kwalificatie s tot stand te brengen die op het snijvlak van twee of meer domeinen liggen Cross-sectorale kwalificaties op basis van delen van bestaande kwalificaties In samenwerking met het (regionale) bedrijfsleven Aanvullend op reguliere SBB-route Uitvoering onderwij s v oor periode 2017/2025 14