Dyslexie Beatrijs Brand
Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn (c) School Psychologische Praktijk
STRADIVARIUS (C) School Psychologische Praktijk
WODKAKATER (C) School Psychologische Praktijk
Lezen is Systematisch koppelen van gesproken aan geschreven taal Standaardtermijn: minimaal 1 jaar Geleidelijke integratie in brein (C) School Psychologische Praktijk
Dyslexie Hardnekkig probleem met aanleren en/of vlot toepassen Van lezen of lezen+spellen op woordniveau Stichting Dyslexie Nederland 2008 (C) School Psychologische Praktijk
Dyslexie Blomert 2006 Specifieke lees-en spellingsstoornis Neurobiologische basis Veroorzaakt door cognitieve verwerkingsstoornis Leidend tot ernstige problemen met lezen en spellen van woorden Waardoor normale ontwikkeling wordt beperkt
Dyslexie Gedrag Lees- en spellingsproblemen Informatieverwerking Fonologische problemen Neurobiologie Minimale afwijkingen in het brein Erfelijkheid 70% (C) School Psychologische Praktijk
Dyslexie in de hersenen Probleem in de hersenen met verwerking van taalklanken Integratie probleem Dyslexie heb je je hele leven
Wetenschap Alle taalgebieden Specifiek, problemen bij gedrukte taal Hardnekkig, gaat niet over Kerntekort in fonologische verwerking/ benoemsnelheid/automatisering Mate en ernst kan verschillen (c) School Psychologische Praktijk
Wat zie je? Ernstige problemen met lezen en spellen tempo en/of accuratesse Blijven bestaan, ondanks hulp en inzet Problemen nemen toe als taak complexer wordt en/of als meerdere taken tegelijk worden gevraagd Minder zelfvertrouwen Contrast t.o.v. andere vakken (rekenen) (c) School Psychologische Praktijk
Eén stoornis, verschillende klachten Verschillen tussen kinderen: Ernst dyslexie Bredere taal- of geheugenproblemen Comorbiditeit Compenserende factoren Karakter Verschillen tussen leeftijden
Vergoedingsregeling sinds 2009 Voor kinderen met ernstige dyslexie ernstig: 3 maal E-score lezen of D-score lezen+ E-score spelling Ondanks goed onderwijs methode +verlengde instructie + half jaar extra hulp Géén bijkomende stoornis die overheerst
Uitgesloten: Kinderen met alleen spellingsproblemen Kinderen met lichte leesproblemen Kinderen met ernstige comorbiditeit Kinderen in het Voortgezet Onderwijs
Vergoedingsregeling samengevat Lees-en spellingsproblemen en lichte dyslexie onderwijs Onderwijs is verantwoordelijk voor goede signalering en interventie Ernstige dyslexie vergoede zorg Zorgverzekeraars: diagnostiek en behandeling
Tijdstip diagnose Vroegste mogelijkheid aanmelding
Slim en dyslectisch Compensatie vanuit intelligentie Leerstoornis later manifest (VO) Alert zijn: Familiaire aanleg Contrast woordlezen vs andere vakken Onverwachte automatiseringsproblemen
Hoe lezen wij? Koo inz saatt ene hlee iher Lezen: vanuit grammatica & verwachtingen (c) School Psychologische Praktijk
Aanvankelijk lezen gericht op versterken relaties drie componenten klank betekenis letters
Stadia leesontwikkeling Lezen met begrip Leren toepassen van leesstrategieën Aanvankelijk en voorgezet technisch lezen: correct, vlot, vloeiend Woordenschat, Grammatica & Kennis van de wereld Fonologisch bewustzijn Letterkennis Mondelinge taal (C) School Psychologische Praktijk
Jong geleerd (C) School Psychologische Praktijk
Vroeg erbij zijn Kleuters Signaleren uitbreiden oefentijd op school en thuis Hardnekkig diagnostiek Lichtere vormen,later ontdekt soms pas in VO (C) School Psychologische Praktijk
Daniel Levitin: 10.000 uur oefening: Niet één keer is een voorbeeld gevonden van iemand die de absolute wereldtop bereikte in minder tijd. (C) School Psychologische Praktijk
Wat betekent de dyslexie voor mij?
Wat betekent dyslexie voor mij? Vooral lezen? Vooral spellen? Waarbij heb ik hulp nodig op school? Welke hulpmiddelen heb ik nodig om zelfstandig te werken in de klas? (c) School Psychologische Praktijk
Wat betekent de dyslexie voor mij? Zelfbeeld, niet dom, maar leerstoornis Werkhouding,inzet meer moeite doen (c) School Psychologische Praktijk
Compensatie/dispensatie Extra tijd of minder opdrachten Geen (onverwachte) voorleesbeurten Bij toetsen: Goede lay-out of vergroot (Arial 12) Leesteksten tevoren meegeven Gesproken versie (c) School Psychologische Praktijk
Ouderbetrokkenheid Effect op schoolresultaten ( C) School Psychologische Praktijk
Wat kunnen ouders doen? Praten met uw kind Voorlezen Prentenboeken, bibliotheek boeken Elke dag 10 minuten samen lezen Educatieve televisieprogramma s samen kijken Schermpjes verstandig gebruiken! (C) School Psychologische Praktijk
Wat kunnen ouders doen? Accepteren en begrijpen Motivatie en plezier verzorgen Rust en regelmaat, structuur Reële verwachtingen hebben Indien nodig: software en digitale hulpmiddelen Regelmatig contact en overleg met school (c) School Psychologische Praktijk
Handige websites www.steunpuntdyslexie.nl www.makkelijklezenplein.nl www.dedicon.nl (voor ingesproken boeken) of Amis voorleesprogramma (gratis) www.lexima.nl (voor ict hulpmiddelen zoals Kurzweil, readingpen) (c) School Psychologische Praktijk