Leraar24 in Onderzoek, nummer 2, februari 2011 Introductie Bij de start van Leraar24 is uit de vier partnerorganisaties een groep samengesteld die onderzoek doet naar de bekendheid, het gebruik en de effecten van Leraar24. De groep staat onder leiding van prof. dr. Rob Martens van het Ruud de Moor Centrum (RdMC) van de Open Universiteit in Heerlen. Twee à driemaal per jaar vindt met de groep een bijeenkomst plaats om te Online platform voor en door leraren Leraar24.nl is een online platform bedoeld om leraren te ondersteunen bij het uitoefenen van hun vak. Met Leraar24 kunnen zij zich op elk moment van de dag efficiënt en kosteloos informeren en verder professionaliseren. Leraar24 biedt geen digitaal lesmateriaal. Maar wat biedt het wel? Leraar24 is als het ware een gereedschapskist vol praktische oplossingen en voorbeelden die docenten direct in het dagelijkse onderwijs kunnen toepassen. Leraar24 biedt onder andere betrouwbare en kwalitatieve informatie van het Ruud de Moor Centrum en SBL. Daarnaast is er door NTR geproduceerd videomateriaal. Zoals talkshowachtige items die discussies aanzwengelen en informatieve items in de vorm van mini-documentaires. Leraren kunnen zelf ook bijdragen aan Leraar24. Bijvoorbeeld door het vragen of verzoeken om bepaalde content. Zo kunnen gebruikers van Leraar24 elkaar laten zien wat ze kunnen en van elkaar leren. Leraar24 is een initiatief van Kennisnet, Stichting Beroepskwaliteit Leraren, Ruud de Moorcentrum en NTR. De directe aanleiding hiervoor was het actieplan Leerkracht van Nederland waarin werd vastgesteld dat het onderwijs een kwaliteitsimpuls nodig heeft. bekijken of het onderzoeksprogramma op koers ligt. Een kerngroep van vier leden tracht de vaart in het onderzoek te houden. Naast Rob Martens zijn drie andere onderzoekers van het RdMC betrokken: prof.dr. Jos Claessen, dr. Kees de Brabander en dr. Henk Vinken. Aan de bredere onderzoeksgroep doen mee: dr. Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet), drs. Jacintha Louwes (NTR), drs. Bibi van Wolput (SBL) en drs. Wim Beurskens (buitenpromovendus RdMC). Bij wisselende gelegenheden wordt de groep bijgestaan door externe deskundigen van de verschillende onderwijsonderzoeksbureaus. Doel memo Het eerste memo (juli 2010) rapporteerde over de eerste stroom publicaties van de Leraar24 groep onderzoek. Dit memo wil kort de belangrijkste resultaten uit de publicaties van zomer 2010 tot februari 2011 op een rij zetten. Ook wil Nieuwe publicaties het een vooruitblik bieden op wat er in 2011 aan onderzoek komen gaat. Kernvraag De centrale probleemstelling is of en hoe Leraar24 een bijdrage kan leveren aan de breed gesignaleerde behoefte aan professionalisering van leraren in Nederland. Het onderzoek rondom Leraar24 richt zich vooralsnog vooral op de bekendheid, het gebruik en de relevantie van Leraar24 onder en voor leraren in het primaire, het voortgezet en het middelbaar beroepsonderwijs. In het programma Leraar24 is een bredere ambitie voor onderzoek in Onderzoek weggelegd, zoals het nagaan van het effect van Leraar24 op onderwijs en/of niveau van leerlingen. Tegelijk is er de beperkte looptijd van Leraar24. Zoals we nu voorzien loopt Leraar24 in de huidige opzet ten einde in december 2011. Het beantwoorden van bovenstaande Brede ambitie vragen rondom de bekendheid, het gebruik en de relevantie is een haalbare en noodzakelijke eerste stap, zodat in een later stadium de langetermijneffecten van Leraar24 kunnen worden vastgesteld. Rapportenreeks Sinds de zomer van 2010 zijn er zes nieuwe onderzoeksrapporten verschenen (zie kader op volgende en laatste pagina voor details). De rapporten zijn zeer verschillend van aard. Twee rapportages gaan over de bekendheid met (onderdelen van) Leraar24 en het gebruik van (functies binnen) Leraar24 (rapporten 11 en 12). Een ander verschenen rapport gaat over de verschillende meetmethoden van de bekendheid en het gebruik van Leraar24 (rapport 10). Met het panel van SBL zijn twee gebruikersonderzoeken uitgevoerd (rapporten 8 en 9). Ook is er een publicatie waarin een direct verband met de eigen professionalisering wordt gelegd (rapport 13). We gaan hieronder in op de belangrijkste resultaten rondom bekendheid en gebruik, gebruikerservaringen en professionaliseringseffecten. Bekendheid en gebruik Rapport 11 laat zien dat in het tweede trimester van 2010 de maanden mei, juni, juli en augustus
2 in Onderzoek de stijgende trend van 2009 en de eerste vier maanden van 2010 gestaag doorzet. In deze maanden was er een behoorlijk hoog aantal bezoekers en ook een flink aantal bezoeken. Kwamen er in 2009 in de maanden mei, juni, juli en augustus nog gemiddeld 12.000 unieke bezoekers op de website, in 2010 was dat aantal opgelopen naar Het aanklikken van de zoekfunctie betekent lang niet altijd dat men ook een concrete zoekterm invoert. De zoektermen die door de aanklikkers van de zoekfunctie worden ingevoerd, laten een zeer grote inhoudelijke spreiding zien. Het lijkt erop dat naast incidentele trekkers, zoals de Leraar van het Jaar-verkiezingen, onderwerpen als rekenen en moeilijk gedrag veel gezocht worden op Leraar24. Rapport 10 gaat over een experiment rondom het meten van de bekendheid en het gebruik van Leraar24. In diverse gremia wordt gepeild hoe het staat met de bekendheid, het gebruik en de waardering van Leraar24. In de panels van SBL, het onderzoek van NTR (voorheen Teleac) en de peilingen van de kwaliteitsindices van Kennisnet komen deze belangrijke facetten herhaaldelijk aan de orde. De vraag doet zich voor of de metingen onderling goed vergelijkbaar zijn, en of er geen andere varianten te bedenken zijn. In deze rapportage gaan we na hoe verschillend leraren en managers in het primair onderwijs scoren, als we op verschillende manieren vragen stellen over de bekendheid, het gebruik en de waardering van Leraar24. We nemen de vraagstellingen van NTR en Kennisnet over en hebben twee extra varianten bedacht. Er zit geen gradatie van moeilijkheid in beide varianten, zo blijkt uit het experiment. Naarmate de vraag meer ingaat op het kennen en het gebruiken van Leraar24 en minder op het gehoord hebben en bezoeken ervan, leidt dit niet tot lagere bekendstormachtige ontwikkeling ruim 25.000 bezoekers. Ook de inhoud wat er te beleven valt op Leraar24 maakt een stormachtige ontwikkeling door. In het tweede trimester van 2009 werd ongeveer 11 uur aan nieuw videomateriaal op Leraar24 geplaatst. In 2010 was dat ruim 40 uur. Het aantal bezoekers in het tweede trimester van 2010 lijkt voorlopig te stabiliseren op ruim 25.000 bezoekers per maand (dat aantal is inclusief de vakantiemaanden juli en augustus). Het lijkt erop dat leraren op zondagavond, voor de start van de nieuwe schoolweek, Leraar24 raadplegen. De eerste vier dagen van de week trekken haast steeds evenveel bezoekers. Op vrijdagen en vooral zaterdagen zakt het bezoek stevig in. Toch kijkt 20% van de bezoekers in de weekenddagen op Leraar24. Wellicht zijn de eerste vier dagen van de week goede dagen om nieuwe content te plaatsen of activiteiten te belichten, waarvoor de grootste aandacht van de beroepsgroep gevraagd wordt. Wat opvalt is dat in schoolvakantiemaanden en op nationale feestdagen Leraar24 nog steeds een derde van de normale bezoekersaantallen heeft. Rapport 12 zoomt in op de zoekfunctie van de Leraar24 website. Onderzocht is in welke mate de zoekfunctie wordt gebruikt, en welke zoektermen er worden gehan- Leraar24 rapportenreeks, verschenen tussen juli 2010 en februari 2011: 8. Wolput, B. van & H. Vinken (2010a). Opinies van gebruikers over Leraar24. SBL-lerarenpanel januari-februari 2010. Leraar24 rapportenreeks, nummer 8. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit (juli 2010). 9. Wolput, B. van & H. Vinken (2010b). Bijeenkomsten SBL-lerarenpanel maart-april 2010. Leraar24 rapportenreeks, nummer 9. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit (juli 2010). 10. Vinken, H. (2010). Bekendheid, gebruik en waardering van Leraar24. Een meetexperiment bij leraren en directeuren primair onderwijs. Leraar24 rapportenreeks, nummer 10. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit (september 2010). 11. Vinken, H. & J. Claessen (2010). Leraar24 van mei tot en met augustus 2010. Bezoek nader belicht. Leraar24 rapportenreeks, nummer 11. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit (november 2010). 12. Claessen, J & H. Vinken (2010). Het gebruik van de zoekfunctie op Leraar24. Leraar24 rapportenreeks, nummer 12. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit (november 2010). 13. Brabander, K. de, H. Vinken & B. van Wolput (2011). Competenties, professionalisering, schoolklimaat en Leraar24. Een panelonderzoek onder leraren 2010. Leraar24 rapportenreeks, nummer 13. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit (januari 2011). Alle rapporten zijn in pdf-vorm verkrijgbaar via de website van het Ruud de Moor Centrum: www.rdmc.nl > Publicaties of via de rechtstreekse link: http://www.ou.nl/ecache/def/17/912.html teerd. De zoekfunctie blijkt een veel gebruikte tool. Het aantal keren dat de zoekfunctie per maand wordt aangeklikt, ligt in dezelfde orde van grootte als bijvoorbeeld het aantal unieke bezoekers per maand. veel gezocht: rekenen moeilijk gedrag
Nummer 2, februari 2011 heids- of waarderingscijfers. Wel zien we dat de variant zoals Kennisnet die gebruikt voor het samenstellen van de Kwaliteitsindex leidt tot lagere scores. De hoogste indexcijfers, althans onder leraren en managers in het primair ondewijs, vinden we door zo direct mogelijk te vragen naar het kennen en gebruiken van Leraar24. We vragen dan: Kent u Leraar24? Antwoordmogelijkheden zijn a) Nee, ken ik niet, b) Ja, ken ik, maar nooit gebruikt, c) Ja, ken ik en gebruikt. De waardering wordt in de index meegenomen en kan, zonder verdere toelichting, met de volgende eenvoudige vraag gepeild worden onder diegenen die Leraar24 gebruikt hebben (categorie c hiervoor): Wat is het rapportcijfer van 1 tot 10 dat u Leraar24 geeft? Gebruikersonderzoek Rapport nummer 8 doet verslag van een bredere peiling onder het SBL-relatiebestand. Uiteindelijk hebben 221 leraren uit de verschillende onderwijssectoren vragen beantwoord over gebruik van Leraar24 en de effecten daarvan op hun eigen praktijk. Leraar24 heeft men vooral leren kennen via onderwijsevenementen. De grootste groep komt één keer per kwartaal op Leraar24, meestal individueel, en vooral uit nieuwsgierigheid (niet altijd om een praktijkprobleem op te lossen). Over het algemeen zijn leraren redelijk positief. Alleen de vindbaarheid van onderwerpen laat te wensen over. Een derde bekijkt bij het bezoek aan Leraar24 de video s. Eén op de vijf doet dat met inspirerend de verdiepende dossiers. De video s worden als inspirerend gezien en maken zaken inzichtelijk, zo vonden leraren in mei 2009 en vinden ze opnieuw in januarifebruari 2010. De dossiers worden als zinvol voor de eigen ontwikkeling bestempeld. Het gebruiken van Top 5 van onderwerpen die leraren op Leraar24 willen zien: % Vakgerichte onderwerpen (bijvoorbeeld literatuurles, Nederlandse geschiedenis voor vmbo, vakinhoud, enzovoort) Klassenmanagement (bijv. werkvormen voor differentiatie, organisatorische hulpmiddelen, enzovoort) Vakdidactiek (didactische werkvormen voor groepen, directe instructie, enzovoort) Gedrags- en leerproblemen (bijv. omgaan met leerlingen met adhd, kleuters met autisme, enzovoort) Digitalisering onderwijs (bijv. optimale inzet ict in de klas, digibord) 5 3 praktisch bruikbaar 12 Leraar24 leidt vooral tot zelfreflectie en niet direct tot het aan de slag gaan in de klas of met collega s. Leraren voelen zich door Leraar24 in staat gesteld om hun didactische, vakinhoudelijke en klassenmanagementvaardigheden verder te ontwikkelen. Als het gaat over gewenste onderwerpen op Leraar24, worden er vele genoemd. Aan top staan vakgerichte onderwerpen (onder andere Nederlandse geschiedenis voor het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs) en opnieuw thema s die raakvlak hebben met klassenmanagement (bijvoorbeeld werkvormen voor differentiatie). Het onderscheid naar onderwijssector waarin men werkzaam is, het aantal jaren leservaring en ook de verschillende leerstrategieën blijken niet bijzonder relevant voor het oordeel van leraren. Het lijkt er wel op dat Leraar24 leraren informeert die zelf aangeven niet goed op de hoogte te zijn van wat er in het onderwijs speelt, en/of die zelf niet makkelijk met nieuwe ontwikkelingen aan de slag gaan. Degenen die iets nieuws leren en waarbij dossiers tot nadenken hebben aangezet, zeggen zich vooral eerst gedegen voor te bereiden. Er lijkt een onderscheid te zijn tussen beeldgerichte, leergierige experimenteerders en tekstgerichte, naar degelijkheid strevende planners. De eersten geven aan door de video s tot nadenken te zijn aangezet. In rapport nummer 9 doen we verslag van diverse regionale panelbijeenkomsten die SBL in maart en april 2010 heeft georganiseerd. Op acht plaatsen in het land hebben in totaal 94 leraren meegedaan en feedback gegeven op Leraar24. Er is onder andere gekeken naar wat leraren vinden van de vijf voorgestelde nieuwe themalijnen in Leraar24. Uit eerdere rapportages kwam naar voren dat leraren behoefte hebben aan wat zij zelf praktisch bruikbaar materiaal noemen. Maar wat praktisch bruikbaar is was tot nu toe onvoldoende duidelijk. De vijf voorgestelde themalijnen op Leraar24 zijn: Mijn Leerling, Mijn School, Mijn Vak & Didactiek, Mijn Beroep en Mijn Leermiddelen en Media. Leraren herkennen de thema s, maar vinden het geen indeling waarmee het zoeken van materiaal op Leraar24 vergemakkelijkt kan worden. Daarvoor vinden ze de thema s te breed en multi-interpretabel. Als er toch een indeling zou moeten komen gaat de voorkeur uit naar de bekende zeven competenties. Ze pleiten veeleer voor een goede zoekmachine, zodat je bij een zoekterm alle relevante informatie vindt. Met een goede zoekfunctie is een themaindeling niet meer nodig. Leraren hebben moeite met het uitleggen wat zij als praktisch bruikbaar bestempelen. De informatie uit de als praktisch bruikbaar bestempelde video s kunnen leraren vrij eenvoudig in hun eigen thema s te breed 7 5 5
4 in Onderzoek klas inzetten. De wisselend beoordeelde video s geven geen direct bruikbare informatie die inzetbaar is in de klas, maar geven vooral ideeën en inspiratie. Praktisch bruikbaar wordt blijkbaar niet door alle leraren op dezelfde manier ingevuld. Over het algemeen wordt met praktisch bruikbaar materiaal bedoeld dat er hapklare, in de eigen klas te gebruiken, gedragsvoorbeelden en materialen te zien (zouden moeten) zijn. Sommige leraren vinden video s waardoor ze ideeën of inspiratie krijgen en die aanzetten tot nadenken eveneens praktisch bruikbaar. Zeer bondig samengevat noemen leraren uit alle sectoren dat ze graag leraren en leerlingen aan het woord en aan het werk zien, leraren uit het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs willen sterke inhoudelijke links en achtergrondinformatie (ze willen merken dat er niet alleen aan de vorm gedacht is) en leraren uit het voortgezet onderwijs voegen hieraan toe dat vakoverstijgendheid belangrijk is. De dossiers zoals die op dat moment op Leraar24 staan worden niet als praktisch bruikbaar ervaren. De leraren uit alle drie sectoren willen praktisch toepasbare tips, voorbeelden en verwijzingen naar te gebruiken materialen. Ook benadrukken ze het belang van verdiepende informatie. Het valt overigens op dat de leraren uit het primair onderwijs het minst en uit het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs het meest onderling verdeeld zijn over wat als praktisch ervaren wordt aan video s en dossiers. Het blijkt dat leraren zeer tevreden zijn met het eigen competentieniveau, zij het relatief weinig met de eigen reflectieve en vakdidactische competentie. Alleen op vakdidactisch en organisatorisch vlak wordt enige verbeterruimte bespeurd. Bijna 20% over eigen competenties tevreden van de leraren denkt dat Leraar24 een rol kan spelen in de eigen professionalisering op competentieniveau. Er zijn op al deze facetten weinig verschillen tussen groepen leraren. De vraag doet zich voor of Leraar24 voor bepaalde doelgroepen en bepaalde competenties specifiek aanbod zou moeten ontwikkelen. Wellicht zou een accent op reflectie geboden zijn, zeker gezien het feit dat de grootste groep leraren deze competentie samen met de vakdidactische als zwakste definieert. De leraren doen gemiddeld genomen regelmatig mee met allerhande professionaliseringsactiviteiten, zoals het zoeken van literatuur en deelnemen aan cursussen. Reflecteren doen ze nog het vaakst. Dit laatste ondanks of misschien wel dankzij de hiervoor genoemde tekortkomingen in de reflectieve competentie. Experimenteren wordt het minst gedaan. Over het algemeen doen mannelijke leraren minder aan deze activiteiten mee dan vrouwelijke. Er is een redelijk grote groep tevreden over het eigen schoolklimaat: zowel de vernieuwingsbereidheid als de saamhorigheid is bij ongeveer de helft van de leraren positief te noemen. Het valt op dat er weinig sterke relaties zijn tussen competenties, professionalisering en schoolklimaat. Wel is het zo dat wanneer men zichzelf hoger inschat op de reflectieve competenties, men eerder geneigd is deel te nemen aan professionaliseringsactiviteiten. Als men meer inzet op de collegiale competenties wordt ook meer deelgenomen aan de experimenten op school. Andere verbanden zijn zwak en niet noemenswaardig. Een voorbeeld is het verband tussen de ingeschatte verbeterbaarheid van de eigen competenties en de bijdrage van Leraar24 hierin, en de pro- Professionalisering In de loop van 2010 is een onderzoek met het zogenaamde SBLbreedtepanel gestart rondom de thema s: competenties, professionalisering, schoolklimaat en Leraar24. Rapport 13 doet hier verslag van. Deelname van mannelijke en vrouwelijke leraren aan verschillende professionaliseringsactiviteiten: cursussen (type 1), lezen ( type 2), reflectie (type 3) en experimenteren (type 4) op een schaal van nooit (score 1), soms (score 2), regelmatig (score 3) tot vaak (score 4)
Nummer 2, februari 2011 fessionaliseringsactiviteiten en het schoolklimaat. Onderling hangen professionaliseringsactiviteiten en schoolklimaat niet sterk samen. Uitzondering vormen saamhorigheid en reflectieve activiteiten, waarin het elkaar feedback en tips geven besloten zit. Wat springt samenvattend in het oog? We concentreren ons op de reflectieve vermogens. Reflectie is een zwak punt, zowel naar leerlingen (leerlingen tot inzicht laten komen wat sterk en zwak is aan hun vaardigheden) als over hun eigen rol. Reflectieve professionaliseringsactiviteiten worden wel vaak gedaan. Dat houdt naast reflecteren ook het praten met collega s, feedback geven en uitwisselen van tips in. Ofwel het informeel, ongeorganiseerd omgaan met collega s waarin zaken over het beroep worden uitgewisseld, houdt leraren bezig en zien leraren als een ontwikkelpunt. Of Leraar24 hier een rol kan spelen is niet gelijk duidelijk. Als er al een rol aan Leraar24 wordt toegedicht, is dat op het vlak van de persoonlijke en vakdidactische competentie, gevolgd door de collegiale competentie. Ook hier duikt het omgaan met collega s opnieuw op (uiteraard als onderdeel van de collegiale competentie, maar meer generiek ook van de [inter] persoonlijke), net als in de reflectieve competentie (hierin is het met collega s bespreekbaar maken van zwakke en sterke punten belangrijk). Het lijkt erop dat leraren op verschillende manieren verwijzen naar het primaire belang van de kwaliteit van relaties op het werk en met leerlingen, zonder het belang van vakdidactiek, klasorganisatie en omgang met de buitenwereld te vergeten. Inzetten op die kwaliteit van relaties lijkt een garantie voor relevantie van Leraar24. Vooruitzicht In het voorjaar van 2011 komen er nieuwe resultaten uit het SBLdieptepanel, onder meer over wat leraren verstaan onder verdiepende Eerder verschenen in de Leraar24 rapportenreeks 1. Martens, R., K. de Brabander, J. Claessen & H. Vinken (2010). Evaluatieplan Leraar24. Leraar24 rapportenreeks, nummer 1. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit. 2. Wolput, B. van (2010a). Leraar24 in2009. Gebruikersonderzoeken met de panels van SBL. Leraar24 rapportenreeks, nummer 2., m.m.v. R. van Kampen & H. Vinken. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit. 3. Vinken, H. (2010a). Leraar24 in 2009. Bezoekcijfers in het licht van de contentontwikkeling. Leraar24 rapportenreeks, nummer 3. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit. 4. Vinken, H. (2010b). Leraar24 in 2009. Leraar24 langs de kwaliteitsindex van Kennisnet. Leraar24 rapportenreeks, nummer 4. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit. 5. Brabander, K. de & R. Martens (2010). Motivatie in Leraar24. Ontwerp van een conceptueel kader. Leraar24 rapportenreeks, nummer 5. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit. 6. Claessen, J. (2010). Nascholingsbehoeften en Leraar24. Leraar24 rapportenreeks, nummer 6. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit. 7. Vinken, H. & J. Claessen (2010). Leraar24 in de eerste vier maanden van 2010. Bezoekcijfers in het licht van aanbod en publiciteit. Leraar24 rapportenreeks, nummer 7. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universi- 5 informatie. Steeds meer partijen binnen en rondom Leraar24 hechten er waarde aan om te weten wat er kan verbeteren in dossiers over bijvoorbeeld Nederlandse taalverwerving, over moeilijk gedrag en over competentiegericht werken. Er ligt (wetenschappelijke) kennis, onder andere bij expertisecentra, en de vraag is hoe bij de behoefte van leraren aangesloten kan worden en wat de goede manier is om die kennis te ontsluiten. Naast dit gebruikersonderzoek zullen er weer diverse bezoekcijfers worden geanalyseerd. Ook heeft NTR het experiment met de meetmethoden rondom de bekendheid, het gebruik en de waardering herhaald en kunnen we deze facetten door de tijd gaan vergelijken. Wellicht dat in de loop van 2011 een breedtepanelpeiling gedaan zal worden. Ondertussen loopt er een continue peiling naar motivatie voor het gebruik van Leraar24. Hierover zullen in de loop van 2011 enkele publicaties verschijnen. Rond juli 2011 zal opnieuw een Onderzoeksmemo, memo nummer 3, verschijnen. Het jaar 2011 is waarschijnlijk het laatste jaar dat Leraar24 in de huidige vorm bestaat. Aan het eind van 2011 zal de onderzoeksgroep daarom de resultaten van het onderzoek naar Leraar24 in resumerende zin presenteren. Leraar24 in Onderzoek is een periodieke uitgave van het Ruud de Moorcentrum van de Open Universiteit die beoogt de uitkomsten uit de verschillende onderzoeken naar het Leraar24-platform in samengevatte vorm te verspreiden. Deze uitgave staat onder redactie van Henk Vinken, Rob Martens, Jos Claessen, en Kees de Brabander. Ruud de Moorcentrum Open Universiteit Postbus 2960 6401 DL Heerlen Valkenburgerweg 177 6419 AT Heerlen rdmc@ou.nl 045 5762961