Staat van Baarn 2011 Epidemiologische stand van zaken volksgezondheid en zorg in Baarn Behoort bij informatiebrief d.d. 12 mei 2011 (2011.03166) GGD Midden-Nederland (Esther Gijsen, GBE) In opdracht van gemeente Baarn (Carolien Neefjes, Leonore van Kesteren)
Inhoud Inleiding/ Leeswijzer... 3 Bevolkingsontwikkeling... 4 Levensverwachting Groene en grijze druk Gezondheid... 5 Verstandelijke handicaps Chronische aandoeningen Dementie Depressiviteit en angststoornissen Determinanten van gezondheid... 6 Roken, te veel alcohol, drugs en onveilige seks Beweging Overgewicht Sociale omgeving Wonen, zorg en welzijn... 7 Mantelzorg Hulp en zorg thuis Tevredenheid voorzieningen Behoefte aan zorg- en welzijnsvoorzieningen in de toekomst OGGZ/ kwetsbare groepen... 10 Financiële problemen Huisuitzettingen Huiselijk geweld Bronnen... 12 Tabellen... 13 2
Inleiding/ Leeswijzer Deze rapportage is opgesteld door GGD Midden-Nederland op verzoek van de gemeente Baarn. Het geeft een beeld van de bevolking van Baarn op het terrein van volksgezondheid en zorg binnen de kaders van het gemeentelijk beleid. Hierbij is gebruik gemaakt van een breed scala aan bronnen. Per onderwerp wordt kort de achtergrond, prevalenties en risicogroepen beschreven. Voor meer uitgebreide of specifiekere informatie kunnen de bronnen, de tabellen of anders de GGD Midden Nederland (epidemiologie) benaderd worden. 3
Bevolkingsontwikkeling Levensverwachting De levensverwachting is de laatste jaren (landelijk) sterk gestegen. De levensverwachting van een inwoner van Baarn bij geboorte is gemiddeld ruim 79 jaar (de landelijke levensverwachting is ruim 80 jaar). Het CBS verwacht op basis van een analyse van de trends in de sterfte in het verleden dat de (landelijke) levensverwachting verder zal toenemen tot 81,5 jaar voor mannen en tot 84,2 jaar voor vrouwen in 2050. Groene en grijze druk Kijkend naar de groene en grijze druk, is Baarn vergeleken met de regio Midden- Nederland een gemeente met relatief veel senioren (65plussers). Wat ook opvalt is dat het aandeel jeugd lager is dan het aandeel senioren; in de regio is dit juist andersom. Het aandeel senioren zal in de toekomst verder toenemen van 19% naar 26% in 2040. In absolute aantallen betekent dit een toename van ongeveer 4500 65-plussers in 2010 naar ongeveer 7000 in 2040. Ook het aantal 80-plussers zal zich bijna verdubbelen. Deze ontwikkelingen hebben grote invloed op o.a. de zorgbehoefte in de toekomst. 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 2036 2038 2040 4
Gezondheid Verstandelijke handicaps Chronische aandoeningen Het percentage volwassenen (19-65 jr) in Baarn wat een chronische aandoening * rapporteert, is van ruim 60% in 2004 afgenomen naar 44% in 2008 (regionaal liggen in beide periodes de percentages rond de 50%). Dit is vooral het gevolg van minder frequente rapportage van migraine en gewrichtsklachten. Toch zijn migraine, gewrichtsklachten en ook hoge bloeddruk in 2008 de meest genoemde aandoeningen. Ook 65-plussers rapporteren vaak gewrichtsslijtage en hoge bloeddruk. Van hen geeft 78% aan een chronische aandoening te hebben. Eén derde van de 65-plussers heeft een lichamelijke beperking. Dementie Met de vergrijzing zal het aantal mensen met dementie toenemen en daarmee ook de kosten van zorg en de druk op mantelzorgers. Stichting Alzheimer Nederland geeft aan dat op dit moment 10% van de 65-plussers dementie heeft. Ongeveer 70% van de mensen met dementie woont thuis en wordt verzorgt door mantelzorgers. TNO heeft in 2007 een schatting gedaan naar de incidentie en prevalentie cijfers van dementie in Baarn: Verstandelijke handicaps Er wordt onderscheid gemaakt tussen een lichte verstandelijke handicap (IQ 50-70) en een zware verstandelijke handicap (IQ < 50). Van de eerste categorie zal het grootste deel waarschijnlijk extramuraal wonen. Maas et al. (1988) melden een prevalentie van licht verstandelijk gehandicapten in Nederland van circa 3,3 promille, nu dus ruim 50.000 in heel Nederland. Mogelijk zijn dit er zelfs tienduizenden meer. Schattingen van het aantal mensen met een lichte verstandelijke handicap lopen ver uiteen. Ten eerste zijn licht verstandelijk gehandicapten moeilijker op te sporen omdat ze vaker geen zorg gebruiken. Voor hen is aangepast werk soms al genoeg om mee te kunnen komen. Ook is de kans groter dat familieleden afdoende hulp kunnen bieden. Daarnaast lijkt het erop dat ook verschillen in sociaaleconomische omstandigheden een rol spelen: betere omstandigheden verlagen de prevalentie. Uitgaande van een schatting van 3,3 promille, zouden in Baarn ongeveer 80 licht verstandelijk gehandicapten moeten wonen. Schattingen van ernstig verstandelijk gehandicapten zijn van ongeveer dezelfde orde, dus in totaal ongeveer 160 verstandelijk gehandicapten. Schattingen van de provincie Utrecht liggen hierbij in de buurt: +/- 140 verstandelijk gehandicapten in Baarn. Bij beide berekeningen is geen rekening gehouden met de intramurale voorzieningen voor verstandelijk gehandicapten in Baarn. Jaar Incidentie* Prevalentie** Alleenstaande dementerenden Behoefte aan verblijfplaatsen 2010 73 457 228 137 2015 77 485 249 146 2030 106 676 349 203 *) Aantal nieuwe diagnoses dementie per jaar **) Aantal dementerenden in het betreffende jaar Depressiviteit en angststoornissen De ziektelast van depressiviteit en angststoornissen, voor de betrokkenen en zijn/haar omgeving, is groot. Zij voelen zich minder goed, waardoor ze vaker problemen ervaren op emotioneel terrein en bij het omgaan met anderen. Daarnaast hebben ze meer lichamelijke klachten. Bijna één op de drie volwassenen in Baarn heeft een verhoogd risico op angststoornissen en depressieve klachten. Vooral personen in de leeftijdscategorie 19-35 jaar en vrouwen lopen een verhoogd risico. Van de senioren heeft één op de tien angstklachten en één op de vijf depressieve klachten. Ook hier zijn vrouwen een risicogroep en vooral ook senioren met een laag opleidingsniveau en senioren die moeite hebben met rondkomen. Preventie van psychosociale problemen op jonge leeftijd is van belang, omdat emotionele en gedragsproblemen in de jeugd een verhoogd risico geven op psychische problemen in de volwassenheid. Uit de gegevens van de jeugdgezondheidszorg blijkt dat in Baarn bij ongeveer 1 op de 15 kinderen uit het basisonderwijs sprake is van een verhoogd risico op psychosociale problemen. * Van een opsomming van aandoeningen (18 stuks + optie andere ) kon men aangeven of hij/zij deze aandoening heeft of in de afgelopen 12 maanden heeft gehad. Hierbij kon men aangeven of de aandoening door een arts is vastgesteld of niet. Bij de berekening van het percentage zijn deze opties samen genomen. 5
Determinanten van gezondheid Roken, te veel alcohol, drugs en onveilige seks brengen risico s met zich mee voor de gezondheid. Van vooral roken en overmatig alcoholgebruik is bekend dat dit ook grote maatschappelijke kosten met zich meebrengt. Wat betreft het (wel eens) roken, binge drinken en hasj/wietgebruik onder jongeren in Baarn, valt nog veel winst te behalen. Vergeleken met de regio zijn de cijfers van dit risicogedrag aan de hoge kant. Het zijn vaker jongens, jongeren uit de hogere klassen van het voortgezet onderwijs en van lager onderwijsniveau. Verder valt het bij alle doelgroepen op dat de risicogedragingen vaak hand in hand gaan. Bij volwassenen zien we, net als bij jongeren, dat mannen vaker roken en te veel drinken. Bij onveilige seks zijn het juist de vrouwen die meer risico s nemen. Ongeveer één op de drie seksueel actieve personen met losse contacten gebruikten geen condoom (gemiddeld genomen bij zowel jongeren als volwassenen). Bij volwassenen zien we dat dit percentage hoger wordt, naarmate de leeftijd toeneemt. Beweging Voldoende beweging kan een zeer belangrijke bijdrage leveren aan de gezondheid: 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 Regelmatig voldoende beweging verlaagt direct het risico op deze ziekten: - coronaire hartziekten - diabetes mellitus type 2 - beroerte - osteoporose - dikkedarmkanker - borstkanker - valincidenten bij ouderen - depressie Regelmatig voldoende beweging heeft een gunstig effect op deze persoonsgebonden factoren, zodat indirect het risico op ziekten wordt verlaagd: - lichaamsgewicht - bloeddruk - vetpercentage - botdichtheid - triglyceridengehalte - ratio HDL/LDL-cholesterol - glucose-intolerantie (zie ook diabetes mellitus) - insulinegevoeligheid In Baarn voldoet ruim 10% van de 12-19 jarigen en ongeveer 40% van de volwassenen en senioren niet aan de voor hun leeftijd vastgestelde beweegnorm. Bij de jongeren en senioren, zijn het vooral de vrouwen en laag opgeleiden die te weinig bewegen. Bij de 19-65 jarigen gaat het juist om de mannen, werkende en hoger opgeleide personen. Overgewicht en met name ernstig overgewicht (obesitas) hangen samen met tal van chronische aandoeningen, vooral diabetes mellitus type 2, maar ook hart- en vaatziekten, een aantal soorten kanker en aandoeningen aan galblaas, bewegingsapparaat en ademhalingsorganen. De belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van overgewicht is een verkeerde balans tussen eten en bewegen. In Baarn heeft Bingedrinken is het drinken van vijf of meer drankjes met alcohol bij één gelegenheid 6
ongeveer 10% van de jeugd, 40% van de volwassenen en bijna de helft van de senioren overgewicht of obesitas. Vergeleken met landelijke cijfers, komt (ernstig) overgewicht in Baarn minder vaak voor. Maar op zichzelf blijven het gezien de gevolgen - (te) hoge percentages. Mensen met een laag opleidingsniveau en mensen van allochtone afkomst hebben vaker overgewicht. Kinderen van obese ouders hebben een verhoogd risico op obesitas wanneer zij volwassen zijn. Het hebben van overgewicht, ongezonde voedingsgewoonten (te weinig groente en fruit, niet regelmatig ontbijten) en te weinig beweging blijken bij alle doelgroepen vaak hand in hand te gaan. Sociale omgeving De sociale omgeving is een vrij breed begrip met verschillende aspecten waarvan bekend is dat ze van invloed zijn op de gezondheid. Zonder volledig te willen zijn op al deze aspecten, wordt een toelichting gegeven op eenzaamheid en vrijwilligerswerk in Baarn. Eenzaamheid kan worden beschouwd als een ervaren tekort aan sociale steun. Dit is een factor die van grote invloed is op iemands psychisch welbevinden. Ongeveer een derde van de volwassenen en ruim 40% van de senioren in Baarn geeft aan eenzaam te zijn. Meestal gaat het om sociale eenzaamheid ; dit is niet afhankelijk van de leeftijd. Bij 65- plussers is het aandeel emotioneel eenzamen wat groter dan bij volwassenen. Eenzaamheid komt over het algemeen vaker voor bij alleenstaanden, laag opgeleiden en mannen. Vrijwilligerswerk is van groot belang; het vergroot de sociale kwaliteit van de (lokale) samenleving. Sinds 1995 is landelijk een dalende trend te zien in het aandeel vrijwilligers (van 44% naar 32%) en de tijd per week die men aan vrijwilligerswerk besteedt. Vooral de 20-49 jarigen, mensen met een gezin en werkende zijn minder vrijwilligerswerk gaan doen. Gemiddeld genomen doet ongeveer één derde van de 19-80 jarige inwoners van Baarn vrijwilligerswerk. Hierin lijken geen grote verschillen te bestaan tussen leeftijdsgroepen. De belangrijkste reden om geen vrijwilligerswerk te doen is het ontbreken van tijd. Vrijwilligerswerk in de vorm van kortlopende projecten i.p.v. langdurige trajecten is hiervoor mogelijk een oplossing. Wonen, zorg en welzijn Mantelzorg is onmisbaar om zorgkosten betaalbaar te houden en zal met het oog op de vergrijzing alleen maar belangrijker gaan worden. Mantelzorg staat echter onder druk, omdat er steeds meer tweeverdieners zijn die weinig tijd hebben. De vergrijzing biedt echter ook kansen, aangezien de senioren van nu zich steeds langer gezond voelen en daarmee langer een productieve bijdrage aan de samenleving kunnen leveren. In landelijke trends is ook al te zien dat het aandeel oudere mantelzorgers toe neemt. Bij sociale eenzaamheid is sprake van het ervaren van een tekort aan sociale integratie; het ontbreken van contacten met mensen waarmee men bijvoorbeeld gemeenschappelijke kenmerken deelt zoals vrienden en vriendinnen. Emotionele eenzaamheid treedt op als iemand een hechte, intieme band mist met één ander persoon, in de meeste gevallen een levenspartner. Het voorkomen of verminderen van sociale eenzaamheid vereist daarom een andere aanpak dan de hulpverlening bij emotionele eenzaamheid. Mantelzorg is zorg die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of psychische beperkingen in hun familie, huishouden of sociale netwerk; het gaat om zorg die meer is dan in een persoonlijke relatie gebruikelijk is. Deze zorg kan bestaan uit het huishouden doen, wassen en aankleden, gezelschap houden, vervoer, geldzaken regelen, enzovoorts. 7
6% van de scholieren en ruim 10% van de volwassenen en senioren in Baarn geven aan mantelzorg te verlenen. Deze percentages kunnen in werkelijkheid heel goed hoger zijn omdat zorg voor een naaste vaak als vanzelfsprekend wordt beschouwd en daarom niet altijd wordt gerapporteerd als mantelzorg. Uit de monitors van de GGD blijkt dat het zorgen voor naasten vaak een zware belasting vormt voor de mantelzorger. Landelijke trends laten zien dat het aantal ernstig belaste mantelzorgers toe neemt. De grootste groep ontvangers van mantelzorg is 65 jaar of ouder. Ongeveer één op de tien senioren in Baarn geeft aan mantelzorg te ontvangen. Dit neemt met het toenemen van de leeftijd toe tot één derde. Meestal wordt deze zorg door de kinderen geleverd. Ontvangers van mantelzorg krijgen vaker dan andere senioren geïndiceerde verzorging en verpleging, maar juist minder vaak geïndiceerde huishoudelijke hulp. Naast een hoge leeftijd, kenmerken ontvangers van mantelzorg zich ook door een laag opleidingsniveau en hebben ze vaker moeite met rondkomen. Hulp en zorg thuis Als de zelfredzaamheid afneemt, kan men een beroep doen op hulp en zorg thuis. Geïndiceerde huishoudelijke hulp en hulpmiddelen en voorzieningen worden gefinancierd vanuit de Wmo. Voor huishoudelijke hulp geldt een (wettelijke) eigen bijdrage. Voor hulpmiddelen en voorzieningen hoeft in Baarn geen eigen bijdrage te worden betaald. Natuurlijk kan men zorg of hulp ook zelf betalen, zoals bij particuliere huishoudelijke hulp het geval is. In 2009 kregen in totaal 645 personen in Baarn hulp bij de huishouding vanuit de WMO (bron: Wmo-monitor CAK). Dat aantal is sinds 2007 licht gedaald. Wel is het aantal zorguren per klant toegenomen, met name bij 20 tot 50 jarigen (zie figuur). Aantal zorguren huishoudelijke hulp/ klant 150 140 130 120 110 100 90 2007 2008 2009 80 70 60 50 20 t/m 49 jarigen 50 t/m 64 jarigen 65 t/m 74 jarigen 75 t/m 84 jarigen 85 jaar en ouder Totaal In de tabel hieronder is het aantal klanten en het aantal uren per klant, uitgesplitst naar het soort huishoudelijke zorg. HH1 is hulp in de huishouding bij niet complexe situaties, als er alleen iemand nodig is die komt schoonmaken, de boodschappen doet en de was weg werkt. HH2 wordt geïndiceerd bij complexere situaties. Als iemand niet meer in staat is het eigen huishouden te sturen en te overzien. 2007 2008 2009 Klanten HH1 180 302 359 8
Klanten HH2 536 466 350 uren per klant HH1 69 77 92 uren per klant HH2 117 113 136 Van alle senioren krijgt ongeveer 12% hulp bij het huishouden vanuit de WMO. Dit gaat dan om 545 Baarnse inwoners van 65 jaar en ouder in 2009. Uit de seniorenmonitor van de GGD (2007) blijkt dat 27% van de senioren in Baarn die geïndiceerde huishoudelijke hulp ontvangen ook particuliere huishoudelijke hulp hebben (regionaal is dit 18%). Ook is toen nagegaan hoeveel mensen enige vorm van hulp bij het huishouden krijgen (van mantelzorg, geïndiceerde hulp of particuliere hulp). Dit blijkt voor 35% van de senioren het geval te zijn. Ongeveer de helft van de senioren geeft aan hulpmiddelen te gebruiken bij het lopen, vervoer en/of dagelijkse verrichtingen (vooral: hulpmiddelen bij horen, aangepast bed, rollator en elleboogkruk/ stok). Tevredenheid voorzieningen Uit het SGBO onderzoek van 2008 naar tevredenheid van WMO ondersteuning vanuit de gemeente Baarn (voorzieningen, huishoudelijke hulp), blijkt dat de cliënten over het algemeen positief zijn over deze ondersteuning. Sinds 2010 zijn er andere zorgaanbieders in Baarn, waardoor de resultaten van 2008 over de zorgaanbieders verouderd zijn. Over de gemeente zelf werd het volgende gezegd: Men is over het algemeen heel tevreden over het collectief vervoer (ov-taxi, regiotaxi) in Baarn. Belangrijkste reden om een beroep op de gemeente te doen is omdat men problemen ondervindt bij het voeren van het huishouden. Maar ook problemen met verplaatsen in en om huis en het plaatselijk vervoer scoren relatief hoog. Naast WMO voorzieningen, bestaan er ook diverse welzijnsvoorzieningen. Sinds de invoering van de WMO worden welzijnsvoorzieningen steeds vaker gezien als een preventieve voorziening. De welzijnsvoorzieningen in Baarn zijn goed bekend en lijken over het algemeen vooral benut te worden als aanvullende vrijetijdsvoorziening en in mindere mate als preventieve voorziening ter bevordering van zelfredzaamheid en ter voorkoming van eenzaamheid. Behoefte aan zorg- en welzijnsvoorzieningen in de toekomst Met het toenemen van het aantal ouderen zal ook de behoefte aan zorg- en welzijnsvoorzieningen in de toekomst toenemen. Dit geldt ook voor Baarn, al zal het aantal ouderen verhoudingsgewijs iets minder sterk toenemen dan landelijk het geval is aangezien Baarn al aardig vergrijsd is. Naast vergrijzing, zijn ook andere factoren van invloed: Levensverwachting en aantal jaren in goed ervaren gezondheid nemen toe, maar jaren zonder chronische aandoening daalt. Men zal dus eerder en langduriger gebruik maken van medische (preventieve) zorg, maar bijvoorbeeld langer mantelzorg kunnen verlenen/ vrijwilligerswerk kunnen doen; Koopkracht; een toename of afname heeft invloed op de vraag naar diensten; Extramuralisering; mensen blijven langer zelfstandig wonen maar zullen daardoor vaker gebruik maken van WMO of welzijnsvoorzieningen. Volgens berekeningen van VAAM (2008-2013) zal een groei van ongeveer 5% plaats vinden van het aantal benodigde uren huishoudelijke hulp en uren verzorging en verpleging. De zorg t.a.v. chronische ziekten zal stijgen (diabetes 8%, hypertensie 6% en astma en COPD 4%). Woon- zorgvoorzieningen voor verstandelijk en/ of lichamelijk beperkten: als het gaat om kwantitatief aanbod, lijkt dit voor de nabije toekomst (2015) afdoende te zijn. Echter, 9
het kleinschalige op maat woonzorgaanbod voor mensen met een verstandelijke/lichamelijke beperking of autistische stoornis blijft punt van aandacht. Vooral de wachtlijsten voor lichtverstandelijk gehandicapte jeugdigen met bijkomende problematiek groeien. Ook wordt verwacht dat mensen met een autistische stoornis steeds vaker in beeld gaan komen en hierbij op zoek gaan naar invulling voor hun behoefte aan woon- zorgvoorzieningen. OGGZ/ kwetsbare groepen Financiële problemen Het hebben van financiële problemen is meestal een onderdeel van meerdere problemen waar personen of gezinnen mee te maken hebben en gaan vaak gepaard met psychische en lichamelijke gezondheidsklachten. Grote financiële problemen kunnen leiden tot schulden en uiteindelijk zelfs huisuitzettingen of gedwongen verkoop van de woning. Van de 19-65 jarigen in Baarn geeft ongeveer één op de vijf aan financiële problemen te hebben. Ruim één op de tien heeft zelfs risicovolle tot problematische schulden. Huisuitzettingen worden meestal gedaan naar aanleiding van huurachterstand en een enkele keer vanwege overlast of strafbare feiten (onrechtmatig verhuur, wietplantages). Meestal is er naast betalingsachterstanden ook sprake van medische of sociale problematiek (zoals verslavingen) die een belangrijke rol spelen in het wel of niet daadwerkelijk tot uitzetting komen. Dit zou een argument zijn om huisuitzettingen minder als een sociaaleconomisch probleem te zien en meer als een probleem van de publieke gezondheid. In de periode 2006-2009 is in Baarn gemiddeld jaarlijks 17 keer een exploot van kennisgeving (wettelijke toestemming om tot uitzetting over te gaan) afgegeven door de kantonrechter. In 2009 waren dat er 15 waarvan 8 huishoudens ook daadwerkelijk zijn uitgezet. Waar deze personen naar toe zijn gegaan, is niet bekend; er is niemand die dit bijhoudt of registreert. Huiselijk geweld komt voor in alle sociaal economische klassen en binnen alle culturen in de Nederlandse samenleving. Doorberekende cijfers uit de gezondheidsmonitor van de GGD (zelfrapportage) geven schattingen van jaarlijks 200 slachtoffers van 19 jaar en ouder in Baarn (140 19-65 jarigen, 60 65-plussers). Hier is de politie vaak niet bij betrokken. Over de periode 2004-2009 zijn door de politie in Baarn per jaar gemiddeld 75 incidenten van huiselijk geweld geregistreerd. De meeste incidenten doen zich voor in Noorderbuurt en Hei & Eemdal. Bij een kleine 30% is aangifte gedaan. Dit blijkt ook uit cijfers op basis van zelfrapportage (gezondheidsmonitor GGD). Hieruit blijkt ook dat slachtoffers over het huiselijk geweld praten met vrienden, familie of kennissen, met de huisarts en/ of het Advies en Steunpunt Huiselijk geweld. Vaak wordt er echter helemaal niet over gesproken. Een zeer kwetsbare groep bij huiselijk geweld betreft kinderen en jongeren. Huiselijk geweld tegen of met betrokkenheid van kinderen noemen we kindermishandeling. Bij verdenking van kindermishandeling kan melding worden gedaan bij het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Voor de gemeente Baarn zijn daar in de periode 2005-2008 ongeveer 22 meldingen per jaar binnengekomen. 5% van de jongeren (12-19 jaar) geeft aan ooit huiselijk geweld te hebben meegemaakt. Voor de aanpak van huiselijk geweld (en kindermishandeling) is een voorzieningenniveau nodig dat voorziet in tijdige onderkenning, scherpe risicotaxatie, doeltreffende interventies, hulp voor slachtoffers en corrigerende hulp voor plegers. Gemeenten hebben hierbij de regierol. De gemeente Baarn maakt deel uit van het Convenant aanpak huiselijk geweld Eemland Noord, waarbinnen onder andere casusoverleg plaats vindt met diverse partijen. 10
11
Bronnen Bureau AMK Utrecht CBS bevolkingsstatistiek Cijfers huiselijk geweld 2008 (politie Eemland noord en Eemland zuid, het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld, de casusoverleggen Eemland noord en zuid en het Openbaar Ministerie). De toekomstige huisvestingsvraag van mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Provincie Utrecht, programma Wel Thuis! i.s.m. met MEE Utrecht Gooi &Vecht. Okt 2009 Frequentie-onderzoek geestelijk gehandicapten 1986. Maas et al. (1988): Maas JMAG, Serail S, Janssen AJM. Tilburg: IVA, 1988 Jeugdgezondheidszorg Informatie Systeem, GGD Midden-Nederland Managementinformatiesysteem GIDS van Politie regio Utrecht Monitor senioren (2007), GGD Midden-Nederland Monitor volwassenen (2004, 2008), GGD Midden-Nederland Preventing evictions as a potential public health intervention: Characteristics and social medical risk factors of households at risk in Amsterdam. IR van Laere, MA de Wit, NS Klazinga. Scand J Public Health 2009, 37:697. Rapport behoefte- en tevredenheidsonderzoek Baarn, BMC, 2010 Rapport tevredenheid cliënten Wmo. SGBO, 2008 Rapportage monitor vrijwilligerswerk Baarn 2005, Schakels Rapportage preventieve huisbezoeken, Stichting Welzijn Baarn, 2010 Regioplan: ketenzorg dementie Baarn-Soest, 2010 Schoolkracht, GGD Midden-Nederland SGBO: behoefte en tevredenheid welzijnsvoorzieningen 2010. Sociaal en Cultureel Planbureau (vrijwilligerswerk) Wmo-monitor CAK 12
Tabellen BEVOLKINGSONTWIKKELING % 65-plussers [%] Aantal 65-plussers [personen] % 80-plussers [%] Aantal 80-plussers [personen] Gemeente Baarn GGD Midden- Nederland 2010 19 15 2040 26 25 2010 4.582 132.765 2040 6.976 250.128 2010 5 4 2040 9 8 2010 1.338 34.372 2040 2.312 81.854 Groene druk (0 t/m 14 als % 15 t/m 64 jaar) (2009) [%] Grijze druk (65 en ouder als % 15 t/m 64 jaar) (2009) [%] Levensverwachting bij geboorte, totaal (vierjaarsgemiddelde 2005-2008) (2008) [jaar] Gemeente Baarn GGD Midden-Nederland 26,8 29,4 29,4 21,5 79,1 81,0 GEZONDHEID Baarn Chronische aandoening tenminste één, volwassenen (2008) 44 Chronische ziekten tenminste één, senioren (2007) 78 Lichamelijke beperkingen horen, senioren (2007) 8 Lichamelijke beperkingen zien, senioren (2007) 7 Lichamelijke beperking mobiliteit, senioren (2007) 27 Lichamelijke beperking ADL activiteiten, senioren (2007) 14 Matig/hoog risico angst/depressieve klachten, volwassenen (2008) Gemeente Baarn GGD Midden-Nederland 31 36 Depressieve klachten, senioren (2007) 18 18 Angststoornissen, senioren (2007) 9 10 Gebruikt slaap- en kalmerende middelen, volwassenen (2008) Zelf gerapporteerd gebruik slaap/kalmerende middelen, senioren (2007) 7 5 22 22 Psychosociale problemen, 5-6 jarigen (2009) 9? Psychosociale problemen, 9-11 jarigen (2009) 5 7 Psychosociale problematiek, 12-19 jarigen (2008) 15 12 RISICOGEDRAG Rokers, 12-19 jarigen (2008) [%] 25 17 Roken dagelijks, 12-19 jarigen (2008) [%] 8 7 Roken, volwassenen (2008) [%] 23 22 13
Roken senioren (2007) [%] 17 14 Bingedrinken (% totale populatie), 12-19 jarigen (2008) [%] Onverantwoord alcoholgebruik, volwassenen (2008) [%] Onverantwoord alcoholgebruik, senioren (2007) [personen] Hasj- of wietgebruik afgelopen 4 weken, 12-19 jarigen (2008) [%] 35 29 14 11 10 10 12 6 Harddrugs gebruik ooit, 12-19 jarigen (2008) [%] 4 3 Geen condoom de laatste keer van degenen met ervaring geslachtsgemeenschap, 12-19 jarigen (2008) [%] 33 30 OVERGEWICHT EN BEWEGEN Gemeente Baarn GGD Midden-Nederland Overgewicht (incl. ernstig), 5-6 jarigen (2009) 10 12 Overgewicht (incl. ernstig), 9-11 jarigen (2009) 12 15 Overgewicht (incl. ernstig), 13-14 jarigen (2009) 11 13 Overgewicht, volwassenen (2008) 40 42 Overgewicht, senioren (2007) 49 56 Voldoet niet aan beweegnorm, 9-12 jarigen (2008) 4? Voldoet niet aan beweegnorm, 12-19 jarigen (2008) 12 15 Voldoet niet aan beweegnorm, volwassenen (2008) 40 38 Voldoet niet aan beweegnorm, senioren (2007) 37 37 SOCIALE OMGEVING EN MANTELZORG Gemeente Baarn GGD Midden-Nederland Eenzaamheid, volwassenen (2008) 28 35 Eenzaamheid, senioren (2007) 43 43 Vrijwilligerswerk, volwassenen (2008) 32 32 Vrijwilligerswerk, 75-80 jarigen (rapportage preventieve huisbezoeken 2010) 27 - Mantelzorg geven, volwassenen (2008) 12 13 Mantelzorg geven, senioren (2007) 11 10 Mantelzorg geven, 75-80 jarigen (rapportage preventieve huisbezoeken 2010) 13 - Mantelzorg geven, 12-19 jarigen (2008) 6 HUISHOUDELIJKE HULP Productie Hulp bij Huishouden (HbH) 2009 per wijk Uren HbH Klanten HbH Aantal uren per klant 3741 Noord/Eemland 36908 286 129 3742 Zuid/Eemdal 28715 232 124 3743 Centrum 13912 117 119 3744 Lage Vuursche buitengebied 289 4 72 3749 Lage Vuursche 796 6 133 Totaal 80621 645 125 Productie Hulp bij Huishouden (HbH) 2007-2009 14
2007 2008 2009 Aantal uren HbH 75.248 76.025 80.621 Aantal klanten HbH 668 657 645 Aantal uren per klant 113 116 125 FINANCIELE PROBLEMEN Gegevens over schuldhulpverlening worden opgevraagd Gemeente Baarn GGD Midden-Nederland Enige tot grote moeite met rondkomen, volwassenen (2008) [%] Problemen financiën, volwassenen (2008) [%] 16 16 18 16 Risicovolle tot problematische schulden, volwassenen (2008) [%] 11 8 Problemen met geld bij ouders meegemaakt, 12-19 jarigen (2008) [%] HUISELIJK GEWELD Gemeente Baarn 8 9 GGD Midden-Nederland Huiselijk geweld meegemaakt, 12-19 jarigen (geweld tussen ouders of zelf mishandeld door ouder(s)) (2008) [%] Aantal meldingen kindermishandeling (2008) [/10.000 kinderen] Ooit slachtoffer huiselijk geweld, volwassenen (2008) [%] 5 5 32 41 8 7 Ooit slachtoffer huiselijk geweld, senioren (2007) [%] 4 3 Aantal incidenten huiselijk geweld (2009) [/10.000 inwoners] 23,0 (absoluut aantal Baarn: 56) 24,9 Aantal aangiftes huiselijke geweld (2009) [aantal] 16-15