Begraafplaats & Crematorium Moscowa

Begraafplaats & Crematorium Moscowa Monumentaal park waar heel veel mogelijk is 2 Eeuwenlang was het een gebruikelijke tekst op een graf: rip. Afkorting voor een Latijnse term met de betekenis rust in vrede. De tijden zijn veranderd, de opschriften zijn veel persoonlijker geworden. Maar die vrede en rust die voel je iedere dag op Begraafplaats & Crematorium Moscowa, waar monumentale en landschappelijke schoonheid hand in hand gaan. Arnhems landgoed en de Slag bij Borodino De begraafplaats Moscowa werd in 1875 geopend, zo n zes decennia na de Franse overheersing. Die had Hendrik Jacob Carel Johan baron van Heeckeren van Enghuizen geen windeieren gelegd. Deze beroepsofficier en grootgrondbezitter noemde zijn hofsteden graag naar de veldslagen die hij voor keizer Napoleon had geleverd. Hij overleefde in 1812 de slag bij de Borodino, later bekend geworden als de slag bij Moscowa. Terug in Nederland gaf hij zijn hofstede aan de noordkant van Arnhem de naam Moscowa. Ruim een halve eeuw later opende het stadsbestuur van Arnhem vlakbij de Hofstede een begraafplaats die dezelfde naam kreeg. Bundeling van ervaring en expertise Het 32 hectare grote Moscowa bestaat uit een algemeen gedeelte, een rooms-katholiek

gedeelte en een islamitisch gedeelte. Moscowa is onderdeel van de Facultatieve Groep. Hiertoe behoort bijvoorbeeld ook Westerveld in Driehuis met het eerste laatste rustplaats krijgt op de manier die bij de overledene en de nabestaanden past. Daarvoor bieden wij alle mogelijkheden en ruimte. Wij spelen in op veranderende eisen in veranderende tijden crematorium in Nederland. Al sinds 1913 bundelen wij onze ervaring en expertise. Zo kunnen wij snel inspelen op veranderende eisen in veranderende tijden. Voor de nabestaanden van de overledene is het immers belangrijk, dat het lichaam een Het gebouw achter de klok harmonieert met de omgeving. Om dat doel nog beter te realiseren, hebben wij de aula s en andere facilitaire ruimtes in 2004 ingrijpend verbouwd. Wie via de ruime oprijlaan komt aanrijden, ziet achter de klokkenstoel een gebouw, dat door gekozen materialen en vormgeving harmonieert met de parkachtige omgeving. Moscowa is er alles aan gelegen een sfeer te scheppen waarin nabestaanden en belangstellenden zich zoveel mogelijk op hun gemak voelen. 3 De klok luidt als de rouwstoet nadert over de oprijlaan. Een van onze medewerkers gaat samen met de uitvaartleider voor de stoet uit. Belangstellenden kijken stil toe. De directe nabestaanden gaan bij aankomst via de ingang aan de oostzijde naar de familiekamer. In deze huiskamer krijgen zij de tijd om even samen te zijn, vaak voor het eerst sinds lange tijd. Pas vlak voordat de plechtigheid begint, nemen zij plaats in de aula.

Begraafaula De Berken, crematieaula De Linden Glas-in-loodramen symboliseren licht en hoop 4 Boven dat alles rijst in het raam een rode zon op, symbool van licht en oneindigheid. Bijzondere glas-in-loodramen Moscowa heeft twee aula s. Aan de rechterzijde begraafaula De Berken, aan de linkerzijde crematieaula De Linden. Beide hebben zij een karakteristieke puntvorm. In de sobere, strakke architectuur loopt het dak door tot bijna aan de grond. Wie de aula s binnenkomt, ziet aan het eind van het looppad, achter de plaats waar de kist met de overledene is opgesteld, een bijzonder driehoekig glasin-loodraam, opgebouwd uit zo n vijfduizend gekleurde glassegmenten. De ramen, ontworpen door de graficus Jan P.C. van Doorn, vormen een symbolische voorstelling Eén van de ontvangstruimten speciaal voor de naaste familie.

die de aandacht van de kist naar boven trekt. Crematieaula In crematieaula De Linden kunnen familieleden er voor kiezen de kist, aan het einde van de plechtigheid, te zien dalen. Gedurende een aantal minuten krijgen de aanwezigen de gelegenheid om definitief afscheid te nemen. Daarna sluit de opening zich en verlaten familie en belangstellenden de aula. Aan de basis van het raam zien we veel groen, de kleur die groei symboliseert. In het motief herkennen we een plant die uit de aarde omhoogkomt. Dominerend daarin zijn een horizontale en een verticale lijn. Een kruismotief met bladeren 5 en vruchten. Oftewel het leven dat de overledene heeft geleefd met alles wat hij of zij heeft gedaan. Tegelijkertijd een kruis, symbool van de verbinding tussen het heden en dat wat na het leven komt, oersymbool ook van het christendom. Boven dat alles rijst een roodgekleurde zon op, symbool van licht en oneindigheid. Het leven eindigt niet bij dit raam. Er is hoop op iets moois dat wij nog niet kennen. De Lindenzaal biedt de mogelijkheid foto's of een film op groot scherm te projecteren.

De plechtigheid Een mooi moment, een lastig moment 6 Persoonlijke wensen Op Moscowa is alles mogelijk, maar niet op iedere plek. Dat maakt het gedenkpark uniek. Wij voeren graag uw persoonlijke wensen uit. Kiest u ervoor om later te worden gecremeerd, maar wilt u niet dat uw urn in een columbarium wordt geplaatst? Wij tonen u prachtige plekken tussen de graven, in een urnentuin of op heel speciale locaties in het park. Ook wanneer wordt gekozen voor begraven bieden wij u de gelegenheid om zelf de plek voor het graf uit te kiezen. In deze brochure geven wij u veel meer informatie over onze dienstverlening en de mogelijkheden die Moscowa biedt. Via de ontvangstruimte gaan de belangstellenden voor de plechtigheid naar de aula. De plechtigheid is een mooi moment, maar ook een heel moeilijk moment. Op een heel persoonlijke manier nemen familie en andere nabestaanden afscheid van de overledene door zijn leven centraal te stellen. Het maakt de plechtigheid tot een waardevol moment. Maak uw keuze weloverwogen Hoe u deze plechtigheid wilt invullen, is helemaal aan u. In principe is alles mogelijk. Wij faciliteren u zoveel mogelijk. In het algemeen duurt de plechtigheid zo n drie kwartier. Wanneer u langer van de aula gebruik wilt maken, is dat mogelijk, mits dit van tevoren bij ons is aangegeven. Aan het eind van de plechtigheid is het afscheid van de overledene daar. Misschien is het dalen van de kist tijdens de plechtigheid in de crematieaula u te moeilijk. Misschien wilt u de kist boven het graf laten staan. Wij zijn altijd bereid om hierover met u door te praten en adviseren u die keuze in ieder geval weloverwogen te maken.

De muziek tijdens de plechtigheid Uiting van diepste gevoelens Muziek is meer dan een stelsel van noten op rij. Het is van belang de muzikale momenten tijdens de plechtigheid zoveel mogelijk in te vullen naar de wensen van de overledene of de nabestaanden. Daarin willen wij u graag faciliteren, zowel technisch als inhoudelijk. Moscowa beschikt over moderne geluidsapparatuur. Die laat de muziek van uw keuze klinken zoals die is bedoeld. Vanuit een speciale regiekamer wordt het geluid van spraak en muziek gecontroleerd. Favoriete uitvoering Moscowa heeft alle audio- en videomogelijkheden om de favoriete muziek van de overledene af te spelen in die ene heel speciale uitvoering. Brengt u die uitvoering dan minimaal 24 uur van tevoren op cd, dvd of als mp3-bestand. Wij toetsen de kwaliteit ervan om onaangename verrassingen tijdens de plechtigheid te voorkomen. Moscowa beschikt ook zelf over een uitgebreide muziekcollectie. Daarvan kunt u vrij gebruikmaken. En wanneer u iemand live de muziekkeuze van u of de overledene wilt laten spelen of zingen, kunnen wij ervoor zorgen dat er een piano tijdens de plechtigheid in de aula aanwezig is. In crematieaula De Linden staat een authentiek en prachtig klinkend orgel tot uw beschikking. De plechtigheid is een moment om te bewaren. Wij leggen haar graag voor u vast op cd of dvd. 7

BegravenUiting van diepste gevoelens Het is niet vreemd om al tijdens uw leven de plaats van uw graf uit te zoeken 8 De tocht van begraafaula De Berken naar het graf is soms een moeilijke gang voor familie en belangstellenden. Gevoelens van verdriet staan vaak in schril contrast met de natuur die, vol van leven, de stoet als het ware opneemt. Straks nog een paar woorden van afscheid. Een handvol aarde soms. En dan het definitieve vaarwel. Moscowa wil u graag ook hierbij behulpzaam zijn. Wij kunnen zorgen voor een geluidsinstallatie bij het graf, waardoor welgemeende woorden niet vervliegen in de wind. Voor ons is het van het grootste belang dat uw plechtigheid vlekkeloos verloopt. Wij streven ernaar zo optimaal mogelijk rekening te houden met eventuele speciale wensen bij het graf, mits u die van tevoren bij ons hebt gemeld. Alles wat u over graven moet weten De mogelijkheden van Moscowa op een rij Eigen graf Ik wil weten waar ik later kom te liggen. Van zo n uitspraak kijken wij niet op. Regelmatig leiden wij mensen rond over onze begraafplaats om hen mooie plekken te tonen. Niet zelden volgt daarop de aankoop van een eigen graf. Op de plek die zelf is uitgekozen. Wij geven een eigen graf uit voor verschillende perioden. Gedurende die

verstreken, dan kunnen de rechten uiteraard worden verlengd. De Nederlandse wetgever heeft bepaald, dat grafrechten steeds met maximaal tien tijd kunt u als rechthebbende vrij bepalen wie wordt bijgezet. Al tijdens uw leven kunt u dat aangekochte plekje door een bepaalde beplanting een eigen identiteit geven die helemaal bij u past. U kunt verder kiezen uit een keldergraf of zandgraf. Een keldergraf geven wij alleen uit voor dertig jaar. Is de uitgifteperiode Moscowa is een monumentale begraafplaats. jaar mogen worden verlengd. Een graf verdient onderhoud. U of uw nabestaanden kunnen dat voor hun rekening nemen, maar u kunt ook Moscowa de opdracht geven dit te doen. Algemeen graf In een algemeen graf worden drie mensen uit verschillende families begraven. Wanneer de derde persoon is bijgezet, zal na tien jaar in principe het hele graf worden geruimd. 9 Grafonderhoud kunt u zelf, of door Moscowa laten doen.

10 Het islamitische gedeelte. Moscowa geeft algemene graven uit in het algemene en het rooms-katholieke gedeelte, niet in het islamitische gedeelte. Kindergraf Een aantal delen van ons park hebben wij gereserveerd voor kindergraven. Deze geven wij altijd uit voor een periode van dertig jaar. Het grafmonument Creatieve uiting die het graf een eigen identiteit geeft vormgeving van het grafmonument en de tekst op de grafsteen krijgt een graf al heel snel een eigen identiteit. Moscowa toont u hoe divers die creatieve uitingen zijn. Een eenvoudig gestileerde bloem. Een prachtig in gietijzer uitgewerkt symbool. Een heuse piano in natuursteen. Een marmeren steen met weinig meer dan In liefde. Een prachtig geheel van planten. Er bestaan meer mogelijkheden dan hier opgenoemd kunnen worden Beperkingen maar toch kan niet alles overal. Want Moscowa is een monumentale begraafplaats. Een kindergraf. Een wandeling over begraafplaats Moscowa toont u grote verschillen in grafmonumenten. Door de keuze voor het materiaal, de Grafmonumenten hebben vaak een heel eigen identiteit.

Vaak zijn maar weinig woorden nodig 11 Dat schept op sommige plekken beperkingen. U zult op die plekken rekening moeten houden met materiaalkeuze of kleur. Op deze plekken stellen wij ook strenge eisen aan de vorm van het grafmonument. Sinds 1875 worden hier mensen begraven. Dit betekent, dat u op Moscowa zeer oude graven kunt vinden. De vraag naar een nieuw graf tussen die oude graven blijkt groter te worden. Dat is een goede ontwikkeling, die voorkomt dat oudere delen van de begraafplaats onbezocht blijven. Wij streven er naar de hele begraafplaats een levendig aanzicht te geven, hoe vreemd dat misschien op het eerste gezicht ook mag klinken. Met name op de historische plekken stellen wij bepaalde eisen aan een nieuw grafmonument. Ook bij een algemeen graf moeten afmetingen en materiaal vaak aan bepaalde eisen voldoen. Wij informeren u graag over voorwaarden en vergunningen.

Cremeren Wat gebeurt er als de kist is gedaald? 12 Over cremeren hebben lange tijd veel onduidelijkheden bestaan. Wat gebeurt er als familie en belangstellenden crematieaula De Linden hebben verlaten? Als de kist is gedaald? Cremeren gebeurt onder zeer stringente regels door daartoe gekwalificeerde medewerkers. Moscowa is hierin zeer transparant. In de crematieruimte voeren de medewerkers een aantal praktische handelingen uit. Zo verwijderen zij de bloemen. In overleg met de familie is daarvoor een bestemming gevonden. Weet de familie geen bestemming, dan leggen wij een selectie uit de bloemen op een speciaal daarvoor bestemd veld naast de oprijlaan van Moscowa. Ook plaatsen onze medewerkers een vuurvast steentje bij de kist ter identificatie van de as. Na de crematie wordt de as uit de oven verwijderd. Soms bevat deze kleine stukjes edelmetaal. Wij verzamelen die. Het Dr. C.J. Vaillantfonds coördineert landelijk naar welke goede doelen de opbrengst van dit edelmetaal gaat. Wettelijke periode van dertig dagen Volgens de wet moet de as dertig dagen op het crematorium worden bewaard. Gedurende die periode hebben de nabestaanden al wel de gelegenheid om te bepalen wat er met de as gebeurt: plaatsen in een urnentuin, in een columbarium, bijzetten in een urnengraf of verstrooien. Kiest u niet voor verstrooien, dan biedt onze toonkamer u onder andere een ruim assortiment urnen, medaillons e.d. Wanneer u dat wenst, laten wij u op een geschikt moment onze crematieruimte zien. Op een zeer professionele manier en met eerbied voor de overledene vindt de crematie plaats in een moderne oveninstallatie.

Urnen en sieraden De hand van de kunstenaar in prachtige asurnen 13 De tijd dat een urn niet anders was dan een aardewerken pot is lang voorbij. In de toonkamer van Moscowa laten wij u zien, hoe creatief en divers het aanbod van urnen is. Nog steeds is het mogelijk de as van de overledene te bewaren in die sobere aardewerken pot. Maar daarnaast treft u urnen aan van keramiek, glas, graniet, koper, brons en aluminium. De vormgeving van een urn verraadt vaak de hand van een kunstenaar. Urnen zijn er in diverse vormen en materialen.

en heel bijzondere sieraden Van grote betekenis is een sieraad waarin al dan niet zichtbaar een heel klein beetje as van de overledene is opgenomen. Van hem of haar hebt u afscheid moeten nemen. En toch is hij of zij nog altijd een heel klein beetje bij u, omgeven door sierlijk glanzend edelmetaal of schitterend kristal. In onze toonkamer kunnen wij u prachtige sieraden laten zien. Keramiek urnen. 14 De bijzondere waterurn. Regenwater Bijzonder zijn de urnen waarbij u kunt bepalen hoeveel as per jaar door regenwater Een sieraad krijgt een bijzondere gevoelswaarde in de aarde mag worden meegevoerd. Na wanneer een beetje as van de overledene daarin is opgenomen. een door u ingestelde periode is alle as één geworden met de natuur. Moscowa beschikt eveneens over markant vormgegeven huururnen. Wij Eén plaatsen van de vele die monumenten in onze tuin is dat van de bekende schrijver op een daartoe gereserveerd deel Multatuli van de (Eduard Douwes Dekker). Voor zover bekend was Multatuli de begraafplaats. Nabestaanden eerste kunnen Nederlander deze urn die werd gecremeerd. Dit gebeurde in Duitsland, omdat huren voor een door hen bepaald cremeren aantal in ons jaren, land nog niet mogelijk was. Later werd zijn as bijgezet op waarna zij de as van de overledene Westerveld. eventueel alsnog kunnen (laten) verstrooien.

Asbestemming Staat u even stil bij de vele mogelijkheden 15 Een ranke engelfiguur reikt met opgeheven armen naar de hemel. Tussen haar armen slaan vlinders hun vleugels uit. Zo maar een van de veelzeggende monumenten in een urnentuin op Moscowa. Creatieve markeringen bij een urn. Moscowa biedt u De vlinderrots speciaal voor kindjes tot 24 weken. vele mogelijkheden voor de asbestemming. Wij geven u een overzicht. Een vlinder als herinnering Een ongeboren kindje, nog geen 24 weken oud. Ouders hoeven wettelijk geen aangifte te doen van dit vroeg weggenomen leven. Veelal vindt crematie via het ziekenhuis plaats. Moscowa heeft voor 15 deze ouders een speciale plek gecreëerd. De vlinderrots. Op het gedeelte daaromheen kunnen zij de as van

bestemde velden of tussen de graven in. In overleg met ons ontdekt u, dat er veel meer mogelijk is dan u denkt. De urnentuin U wilt geen urnengraf, maar wel een speciale plek waar nabestaanden naartoe kunnen hun ongeboren kindje (laten) verstrooien en een eigen vlinder plaatsen op de rots. Als een tastbare herinnering van leven dat zo vroeg is weggevlogen. gaan. Moscowa heeft een aantal urnentuinen, waarin monumenten als de eerder genoemde 16 Het urnengraf U kunt ervoor kiezen om u na uw overlijden te laten cremeren. Maar misschien wilt u dan toch ook een eigen plekje hebben op de begraafplaats. Met een eigen monument. Een urnengraf, met plaats voor in principe twee urnen, behoort tot de mogelijkheden. Op speciaal daarvoor engelfiguur heel kernachtig herinneren aan wie de overledene is geweest. Moscowa stelt De urnentuin. Onze speciale huururnen met hun typische 'Moscowa'-vormgeving. wel eisen aan de omvang en de aard van de monumenten. Columbaria U wilt na uw crematie geen monument, maar wel een kleine plek om te gedenken. Dan kunt u ervoor kiezen om uw urn later bij te laten zetten

in een van de columbaria op Moscowa. Een columbarium is een urnenmuur vol nissen. Eén van de columbaria. Verstrooien Moscowa heeft in haar parkachtige setting diverse strooivelden. U kunt daar zelf de as van uw geliefde verstrooien onder begeleiding van een van onze medewerkers. Vindt u dat te confronterend, dan kunnen wij dat ook voor u doen. Al dan niet in uw aanwezigheid. Een van die nissen wordt uw speciale plekje. U vindt op Moscowa columbaria zowel op het algemene als het rooms-katholieke gedeelte. Behalve enkele nissen zijn ook dubbele nissen beschikbaar. Bijzetten Op Moscowa is veel meer mogelijk dan u denkt Samen zijn. Het is voor veel mensen erg belangrijk. Wanneer de een de voorkeur geeft aan begraven en de ander aan cremeren, kan de urn altijd - met toestemming van de rechthebbende - worden bijgezet op of in een reeds bestaand graf. Hierboven hebben wij heel beknopt de mogelijkheden voor de asbestemming weergegeven. Meer informatie daarover treft u aan in onze brochure Asbestemming. Verstrooien behoort uiteraard ook tot de mogelijkheden. 17

Na de plechtigheid Onze keuken staat garant voor een prima catering Bij dit alles kunnen wij ervoor zorgen, dat uw gasten niets tekortkomen. U bepaalt zelf hoever u daarin wilt gaan. Onze moderne keuken is volledig ingericht op al uw wensen. Onze keukenmedewerkers zijn 18 Moscowa heeft verschillende condoleanceruimten. Ook hier is heel veel mogelijk. Dat geldt zeker voor het samenzijn na de plechtigheid. In een van onze sfeervol ingerichte condoleanceruimtes kunt u Er familie, is vaak vrienden veel meer mogelijk dan u denkt! en kennissen ontvangen. Vaak heeft dit samenzijn het karakter van een reünie, een ontmoeting na jaren. professionals op het gebied van catering. Wij serveren niet alleen de spreekwoordelijke koffie met Er is vaak veel meer mogelijk dan u denkt! cake, maar ook mooi opgemaakte hapjes bij een goed glas wijn. Wij verzorgen voor u een complete broodmaaltijd, een koud of warm buffet, een tapasmaaltijd, alles wat u wenst als afsluiting van de begrafenis of crematie. Wilt u zich hierover laten adviseren? Neemt u dan contact met ons op.

Stichting Vrienden van het Park Moscowa Voor als u zich betrokken voelt bij ons bijzondere park Boerderij Moscowa, genoemd naar de veldtocht van Napoleon naar Moskou in 1812, vormt het begin van de bijzondere geschiedenis van ons park. 19 Moscowa heeft een bijzondere geschiedenis, die begint met de nog steeds bestaande hofstede uit 1847. Deze geschiedenis en de mogelijkheden die onze monumentale begraafplaats heeft, wil de Stichting Vrienden van het Park Moscowa zo goed mogelijk onder de aandacht brengen van een breed publiek. Het werk van de stichting wordt ondersteund door zowel Moscowa als de gemeente Arnhem die ook beiden zijn vertegenwoordigd in de stichting. Voelt u zich ook betrokken bij ons bijzondere park? Meldt u dan aan als vriend. Dit kan per telefoon: 026 445 63 47 of per e-mail: vrienden@moscowa.nl. Dat doet zij op allerlei manieren: door historisch onderzoek te plegen, studiereizen te organiseren, rondleidingen en voorlichting te geven etc. Stichting Vrienden van het Park Moscowa

Ja, ik wil: Het jaarlijks Concerto in Memoriam is voor dat iedereen u contact vrij met mij opneemt over begraven cremeren asbestemming toegankelijk. gedenktekens assieraden een afspraak maken. Naam Adres Postcode Plaats Telefoon E-mail (u kunt deze kaart zonder postzegel verzenden) 20

Keramiek urnen. Begraafplaats & Crematorium Moscowa Antwoordnummer 1339 6800 VC Arnhem Eén van de vele monumenten in onze tuin is dat van de bekende schrijver Multatuli (Eduard Douwes Dekker). Voor zover bekend was Multatuli de eerste Nederlander die werd gecremeerd. Dit gebeurde in Duitsland, omdat cremeren in ons land nog niet mogelijk was. Later werd zijn as bijgezet op Westerveld. Postzegel niet nodig

Openingstijden kantoor en terrein Moscowa Openingstijden kantoor - Maandag t/m vrijdag: van 8.30 tot 16.30 uur A50 A12 26 Afrit SCHELMSEWEG A50 Waterberg Arnhem-noord N784 Afrit 20 OPENLUCHT MUSEUM WATER BERGSEWEG APELDOORNSEWEG PAASBERG ROZENDAAL N785 Openingstijden begraafplaats Dagelijks: - november t/m februari: van 8.30 tot 17.00 uur - maart t/m mei: van 8.30 tot 19.00 uur - juni t/m augustus: van 8.30 tot 21.00 uur HET DORP N224 Begraafplaats & Crematorium Moscowa SONSBEEK ZIJPENDAALSE WEG AMSTERDAMSE WEG WILLEMS PLEIN NELSON MANDELA BRUG JOHN FROST BRUG NIJMEEGSEWEG JANS BUITEN SINGEL MALBURGEN ANGERENSTEIN N325 VELPERWEG HET BROEK IJSSELLAAN WELLENSTEIN OUDE ZEVENAARSEWEG PLEIJWEG PRESIKHAAF A12 VELP N325 A48 velperbroek WESTERVOORT - september t/m oktober: ELDEN A325 van 8.30 tot 19.00 uur HUISSEN Elden Hoe bereikt u Begraafplaats & Crematorium Moscowa? Per openbaar vervoer Vanaf NS Station Arnhem: buslijn 20 (stadsbus) richting Presikhaaf, halte Moscowa uitstappen buslijn 91 (streekbus) richting Apeldoorn, halte Per auto (zie plattegrond) Moscowa is gelegen in Arnhem-Noord in de nabijheid van het Openluchtmuseum (volg de borden). In de buurt van Moscowa wordt Begraafplaats & Crematorium Moscowa zelf aangegeven. Moscowa uitstappen Waterbergseweg 18, 6815 AP Arnhem tel: 026-4456347 - fax: 026-4457525 e-mail: info@moscowa.nl, website: www.moscowa.nl Begraafplaats & Crematorium Moscowa maakt deel uit van de Facultatieve Groep. 01/09