Programma 5 Samenleving Portefeuillehouder M.W. Olierook K. Kok Wat gaan we ervoor doen? 1.Meer ontplooiingsmogelijkheden passend bij de mogelijkheden van het individuele kind Bieden van adequate huisvesting voor kindvoorzieningen Door het scherp in beeld brengen van de toekomstige huisvestingsbehoefte van scholen en kinderopvang in relatie tot de visie op integrale kindvoorzieningen, wordt een goed aanbod, spreiding en bereikbaarheid gerealiseerd. Een integraal huisvestingsplan (IHP) voor meerdere jaren brengt de ambitie van de gemeente in beeld. Dit plan biedt een ruimtelijk, financieel en beleidsmatig kader voor de toekomstige huisvesting van kindvoorzieningen. Het integraal huisvestingsplan heeft een nauwe relatie met de visie op het integraal kindcentrum. Waar mogelijk vinden netwerkverbindingen tussen onderwijs, kinderopvang, sport en cultuur plaats binnen de bestaande huisvesting. Als in het IHP een aanpassing in de huisvesting is voorzien, wordt hierin de mogelijkheid tot fysieke samenvoeging van de betrokken voorzieningen onderzocht. Toezicht en handhaving kwaliteitseisen kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Onze gemeente streeft ernaar dat ouders en verzorgers alleen kunnen kiezen uit goede en zeer goede kinderopvang. De kwaliteit wordt daarom voortdurend gecontroleerd, verbeterd en geborgd. Dit wordt uitgevoerd door middel van goed toezicht, adequate handhaving, nieuwe initiatieven, het ondersteunen van pilots en het zoeken van afstemming met de ondernemers. Bieden van educatie thuisnabij Met de invoering van Passend Onderwijs wordt gestreefd naar een zorgstructuur in en rond de school, waarbij elke leerling de zorg krijgt die hij/zij nodig heeft om thuisnabij een doorgaand ontwikkelingsproces te kunnen doorlopen. Om dit te realiseren zijn verbindingen nodig tussen onderwijs en jeugdbeleid, waarbij de samenwerkingsverbanden essentieel zijn. Stimuleren behalen startkwalificatie De gemeente is verantwoordelijk voor het voorkomen van vroegtijdige schooluitval. Deze actie wordt voornamelijk uitgevoerd door de regionale RMC functie. Het RMC heeft een wettelijke taak om te zorgen dat jongeren een startkwalificatie halen of om ze een passend traject te bieden. Voorkomen van taalachterstanden Een goede beheersing van de Nederlandse taal is een voorwaarde om nu en in de toekomst te kunnen participeren in de maatschappij. Toch zijn er veel kinderen en volwassen met een taalachterstand. De gemeente zet zich in om taalachterstanden bij jonge kinderen en laaggeletterdheid bij (jong) volwassenen te voorkomen dan wel aan te pakken. Dit betekent dat er moet worden geïnvesteerd in de preventieve (het voorkomen) en curatieve (het bestrijden) aanpak van taalachterstanden. Binnen de gemeente Enkhuizen wordt reeds veel geïnvesteerd in de preventieve aanpak door middel van voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Zoals VVE-educatie in de peuterspeelzalen, voorleesexpress en de pilot peuterplus voor kinderen met taal- en ontwikkelingsachterstanden en gedragsproblematiek. Dit beleid wordt in 2016 voortgezet. De Nieuwkomerklas op t Palet - voor kinderen die bij het primair onderwijs aangemeld worden, maar geen woord Nederlands spreken - is geëvalueerd. Zowel de gemeente als het primair onderwijs is blij met de voorziening. In de regio West-Friesland is daarop besloten om de voorziening uit te breiden met een voorziening voor Medemblik en Koggenland - en voor vier jaar te consolideren. Bieden van opvoed- en opgroeiondersteuning Het Centrum Jeugd en Gezin ontwikkelt zich door als zorg- en welzijnsnetwerk op de peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en scholen. Hierdoor ontstaat een intensieve samenwerking tussen onderwijs, peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en buitenschoolse opvang en de partners van het CJG netwerk. Voorlichtings- en informatiebijeenkomsten over opvoeden- en opgroeien worden in samenwerking met
bovengenoemde partners voor ouders/verzorgers, jeugd en jongeren georganiseerd. Gezinnen met specifieke vragen over opvoed- en opgroeiondersteuning kunnen daarnaast terecht bij de CJG-partners op de peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, in het onderwijs of bij hen thuis. Ondersteunen van (kwetsbare) tieners Halverwege juni 2015 is Stichting Welzijn Enkhuizen van start gegaan met een pilot tienerwerk. De pilot heeft als doel de (kwetsbare) tieners, in de leeftijd van 10 t/m 16 jaar, in hun ontwikkeling optimaal te ondersteunen, hen te voorzien in nuttige vrijetijdsbesteding en vroegtijdige schooluitval te voorkomen. De tienerwerker werkt samen met het onderwijs, de professionals vanuit het CJG netwerk en/of het stadsteam en politie, zodat steeds meer adequate verbindingen ontstaan tussen vroeg signalering, preventie en de inzet van gespecialiseerde zorg. Specifiek tienerwerk en specifiek jongerenwerk liggen hierbij in elkaars verlengde. In het kader van de pilot is IJsselzand omgebouwd als tienerhonk. Sinds de opening van het tienerhonk komen er gemiddeld 30 á 50 tieners naar het tienerhonk. Brede school binnenstad In 2013 is besloten tot nieuwbouw van de brede school (de Tweemaster / Veste / Pierewiet) in de binnenstad. Na een bemiddelingstraject met de schoolbesturen wordt er verder vorm gegeven aan de invulling van de voorziening. Hierbij worden de ontwikkelingen rondom de Sprong meegenomen. Het streven is om in 2016 een start te maken aan de daadwerkelijke realisatie van de brede school. Uitgangspunt voor deze school is een intensieve samenwerking van de betrokken partners, die verder gaat dan alleen de fysieke samenvoeging. Kunst en cultuur Dit beleid zal worden herijkt. In de regio wordt gewerkt aan een gezamenlijke regionale bibliotheekvisie. Deze gaat echter verder dan alleen het bibliotheekwerk. Gestreefd wordt naar een integrale visie waar ook muziekonderwijs, cultuureducatie en cultuurparticipatie deel van uit maken. Integratie van en samenwerking tussen voorzieningen, cultureel ondernemerschap en zoveel mogelijk in de scholen, zijn uitgangspunten. Mogelijk maken van cultuureducatie en cultuurparticipatie Cultuureducatie vormt een onmisbaar onderdeel in de ontwikkeling van een kind. En niet alleen van kinderen. Door elkaars cultuur en tradities te kennen wordt wederzijds begrip gecreëerd, maar ook het kennen van de historie van een stad of plaats creëert meer verbondenheid en betrokkenheid. Het belang van cultuureducatie is daarmee groot. Kunst en cultuur zijn om van te genieten en om door geraakt te worden. Bovendien levert het een bijdrage aan de algemene ontwikkeling van jongeren. Alle jeugd in Enkhuizen wordt daarom in aanraking gebracht met verschillende kunstdisciplines op een actieve, receptieve en reflectieve wijze. De subsidie draagt bij aan het prikkelen, enthousiasmeren en uitdagen van jeugd om talenten te ontdekken en te ontwikkelen. De activiteiten dienen bij te dragen aan de volgende resultaten: Alle kinderen in Enkhuizen komen in aanraking met zoveel mogelijk vormen van cultuureducatie en kunstdisciplines, er is dus sprake van een gedifferentieerd aanbod cultuureducatie; Een lokale en regionale infrastructuur waar het onderwijs en alle (lokale) cultuurinstellingen deel van uitmaken en waarin een goede coördinatie tussen de vraag vanuit het onderwijs en het aanbod vanuit de culturele instellingen aanwezig is; Een samenhangend aanbod van cultuureducatie ten behoeve van de doorlopende leerlijn cultuureducatie en de bijbehorende kerndoelen in het basisonderwijs; De binnenschoolse activiteiten zijn vernieuwend, verrassend en verbindend, ofwel activiteiten die prikkelen, indruk maken en beklijven; Zoveel mogelijk kinderen ontwikkelen hun talent door (naschools) zelf aan actieve kunstbeoefening te doen. 2. Vergroten van de leefbaarheid en de veiligheid in de stad Bieden van tijdelijke en/of langdurige vormen van ondersteuning Sinds april 2015 vervult het stadsteam een cruciale rol bij het verhogen van de kwaliteit en efficiency van de jeugdhulp en bij de vermindering van het gebruik van (dure) specialistische hulp.
In Enkhuizen is gekozen het Stadsteam te positioneren als spin in het web tussen de eerste en tweede lijn. Het stadsteam is vooral gericht op bieden van ambulante ondersteuning om zoveel mogelijk vragen lokaal en laagdrempelig af te kunnen vangen in de gemeente Enkhuizen. De enkelvoudige vragen worden opgepakt door de consulenten en/ of andere vrij toegankelijke voorzieningen. De gespecialiseerde zorg is in West-Friesland regionaal ingekocht. In de Jeugdwet is ook voorgeschreven dat in ieder geval Veilig Thuis (Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling) en de zorg van gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming en reclassering bovenregionaal zullen worden ingekocht. Bevorderen dat iedereen gezond kan leven Gezondheid bepaalt in belangrijke mate de kwaliteit van leven. Een goede gezondheid wordt door mensen vaak benoemd als het belangrijkste aspect in hun leven. Gezonde mensen voelen zich beter, zijn minder vaak ziek en werken meer en langer. Ze kunnen in de samenleving beter meedoen. Een goede gezondheid komt dus zowel het individu, alsook de samenleving ten goede. De gemeente initieert, stimuleert, subsidieert en faciliteert initiatieven op het gebied van preventie met als doel de gezondheid van inwoners te beschermen en te bevorderen, zodat mensen zo lang mogelijk lichamelijk en geestelijk gezond blijven. Het project In Control of Alcohol&Drugs wordt verlengd tot in ieder geval 2018, de regionale samenhang en samenwerking blijven onverminderd overeind. Lokale initiatieven dragen bij aan de gemeenschappelijke doelstellingen. De gemeente Enkhuizen zal in 2016 nader onderzoeken hoe we het drugsgebruik in onze gemeente kunnen beperken. In 2016 zal de gezondheidsnota 2013-2016 worden geëvalueerd en een nieuwe nota worden voorbereid. Stimuleren van sport en bewegen Sport en bewegen leveren een belangrijke bijdrage aan een goede gezondheid, de sociale samenhang en de leefbaarheid. Met het ontwikkelen van een kadernota sport en bewegen 2030 probeert de gemeente Enkhuizen enerzijds een gezamenlijke visie op lange termijn te formuleren en anderzijds de lokale gemeenschap (bewoners, verenigingen en maatschappelijke partners) de vrijheid te geven om zelf een aanpak te ontwikkelen en te implementeren. De kadernota sport en bewegen 2030 kan gezien worden als een kompas dat richting geeft maar niet stuurt. Bewoners en maatschappelijke organisaties hebben nadrukkelijk het stuur in handen als het gaat om het realiseren van de door hen gewenste vitale samenleving. Het is daarbij van belang om te bepalen wat de gezamenlijke ambities zijn, die helpen om de eigen bijdrage aan het doel te kunnen bepalen, in een gezamenlijke uitwerking van een tweejarig uitvoeringsprogramma. Bij de uitwerking is samenwerking tussen alle betrokkenen cruciaal. Vrijwilligerswerk in Enkhuizen is en wordt vanzelfsprekend(er) door (potentiele) vrijwilligers te stimuleren en te faciliteren De gemeente Enkhuizen stimuleert het vrijwilligerswerk door jongeren en de senioren (65+) aan te spreken. De gemeente Enkhuizen zoekt meer samenwerking en afstemming met de kerken en moskee uit Enkhuizen. De kerken en moskee leveren een grote bijdrage aan de gemeenschap, met name in de inzet van vrijwilligers(projecten) in Enkhuizen. Ook worden er mogelijkheden gecreëerd om potentiële vrijwilligers zelf hun wensen kenbaar te laten maken. Daarnaast worden hiervoor ook de maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven bij elkaar gebracht. Om het vrijwilligerswerk te versterken worden organisaties, die werken met vrijwilligers, actief geïnformeerd en ondersteund. Ook is het belangrijk om vrijwilligers zichtbaar te waarderen. Dit middels een jaarlijks vrijwilligersfeest en een conferentie. 3.Vergroten van de zelfredzaamheid Samen sterk voor kwetsbare burgers Gemeenten hebben de taak om kwetsbare burgers te ondersteunen die moeite hebben om op eigen kracht te participeren, regie over het leven te bewegen in en om het huis. Om te voorkomen dat mensen buiten de samenleving komen te staan wil de gemeente dit soort situaties tijdig en effectief oppakken, zo mogelijk maatschappelijk herstel bevorderen en samen met de betrokkenen een passende oplossing vinden. Uitgangspunt van de Wmo 2015 is dat zelfredzaamheid en meedoen in de samenleving in eerste instantie een verantwoordelijkheid is van de burger en zijn sociale omgeving zelf. Aan inwoners wordt ondersteuning geboden, zodat zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen.
Inloop activiteiten, zoals de inloopvoorziening van de Baanbreker, richten zich bijvoorbeeld op kwetsbare inwoners binnen de gemeente Enkhuizen waarbij de vraag latent aanwezig is. Kwetsbare inwoners zijn inwoners van Enkhuizen die niet op eigen kracht mee kunnen doen aan de samenleving en het maatschappelijk verkeer. De komende jaren worden meer initiatieven voor algemene voorzieningen ontwikkeld. Dit zijn voorzieningen die toegankelijk zijn voor iedereen en die de participatie en zelfredzaamheid ondersteunen. Zo zal in 2016 verder onderzocht worden hoe we als gemeente een goed laagdrempelig aanbod van dagbesteding kunnen aanbieden In het kader van eenzaamheidspreventie voor senioren heeft de gemeente Enkhuizen een actief beleid waarbij de nadruk ligt op senioren. Er wordt meer bekendheid gegeven aan eenzaamheidspreventie, voornamelijk het signaleren hiervan en wat te doen met de signalen. Ook vinden er, in samenwerking met Welwonen, maandelijkse zondagmiddagpodia plaats. Dit is een plek waar senioren op de zondagmiddag bij elkaar kunnen komen onder het genot van koffie, spelletjes, workshops, enz. Ondersteuning naar werk Met de invoering van de participatiewet zijn er nieuwe doelgroepen toegevoegd aan het klantenbestand. De afbouw van de WSW en de beperkte toegang tot de Wajong zorgen voor een aanvullende instroom van inwoners met een arbeidsbeperking. Met de komst van deze nieuwe klanten, die vanwege hun arbeidsbeperking slechts in beperkte mate zullen kunnen uitstromen, vindt een verschuiving plaats van volledig uitstroom naar het zoveel als mogelijk toeleiden naar arbeid binnen de mogelijkheden die de klant heeft. Hier ligt een belangrijke rol voor het WerkSaam om samen met de klant op zoek gaat naar individuele oplossingen. Via WerkSaam geven de Westfriese gemeenten gezamenlijk invulling aan het centrale doel iedereen met arbeidsvermogen naar werk toe te leiden, regulier werk of zo regulier mogelijk werken en beschut waar het moet. De kerntaak van WerkSaam West-Friesland is het samen met het bedrijfsleven zorg dragen voor het zo snel mogelijk aan het werk helpen van werkzoekenden in het kader van de Participatiewet en het goed bedienen van werkgevers die op zoek zijn naar (tijdelijke) arbeidskrachten. Voor locale initiatieven op het gebied van re-integratie heeft de gemeente Enkhuizen 10% van het reintegratiebudget. Hiervoor zijn afspraken gemaakt met WerkSaam hoe wij dit willen gaan inzetten. Een voorbeeld van een dergelijk initiatief is SailWise. In 2016 zullen de mogelijkheden van vrijwilligerswerk door klanten met een grote afstand tot de arbeidsmarkt verder worden onderzocht. De ervaringen van het project bijstandsgerechtigden geven bijstand worden hiervoor gebruikt. Versterken van financiële redzaamheid door middel van minimabeleid Het uitgangspunt van de gemeente Enkhuizen is dat alle inwoners meedoen. Wie dat niet op eigen kracht kan, krijgt extra steun bijvoorbeeld in de vorm van financiële ondersteuning. Deze ondersteuning kan een tijdelijk of langdurig karakter hebben. We bieden hierbij lokaal maatwerk. Leerlingenvervoer In augustus 2015 start de islamitische school in Hoorn met een kleine groep leerlingen om in vijf jaar uit te groeien naar een volwaardige school. Leerlingen uit Enkhuizen die naar deze school gaan hebben recht op een tegemoetkoming in de kosten van het leerlingenvervoer (signatuurvervoer). Op dit moment is nog geen inschatting te maken van het aantal leerlingen dat hiervan gebruik gaat maken. Project Van vervoeren naar Vervoer De SED-gemeenten hebben subsidie van de provincie voor de kanteling in het leerlingenvervoer toegekend gekregen. Doelstelling is om de zelfredzaamheid van leerlingen in het zelfstandig reizen te vergroten en daarmee het aantal leerlingen in het aangepast vervoer te verminderen. Hierbij is gekozen voor de methode MEE op Weg, waarbij leerlingen met behulp van een maatje zelfstandig leren reizen. In de uitvoering van het project is ook de borging in de gemeentelijke organisatie meegenomen. Los van deze ontwikkeling staat de nieuwe gebundelde aanbesteding van het leerlingenvervoer, WMO-vervoer en jeugdvervoer die per augustus 2016 gereed moet zijn.
Fysieke toegankelijkheid De richtlijn toegankelijkheid openbare ruimte en -gebouwen wordt toegepast door de gemeente Enkhuizen. Verder stemt de gemeente Enkhuizen ontwikkelingen/projecten, waarbij toegankelijkheid een rol speelt, af met de Groep Toegankelijk Enkhuizen. De Groep Toegankelijk Enkhuizen zal ook in 2016 meerdere projecten, ontwikkelingen en bestaande bouw en openbare ruimte beoordelen en hierover aan de gemeente adviseren. Vergroting draagkracht en verlichten draaglast van mantelzorgers Om mantelzorgers zo lang mogelijk in staat te stellen om zorg te kunnen bieden worden zij ondersteund en van informatie voorzien vanuit de consulenten van de gemeente Enkhuizen. Jaarlijks zet de gemeente Enkhuizen haar mantelzorgers in het zonnetje. Daarnaast subsidieert de gemeente Enkhuizen het Westfriese Kennisplatform Mantelzorgondersteuning. Een van de belangrijkste doelen van dit Kennisplatform is om mantelzorgers eerder te bereiken en te voorkomen dat ze overbelast raken. De vragen en behoeften van mantelzorgers (bijv. met betrekking tot wonen) worden daarbij continu gemonitord, zodat er passende ondersteuning geboden kan worden. Vrijwilligers en mantelzorgers die te maken hebben met mensen met (beginnende) dementie vergen extra aandacht. Ook respijtzorg is een blijvend aandachtspunt voor de gemeente Enkhuizen waarbij ook kerkgenootschappen een rol weggelegd zien.