P A R N A S O P M A AT WORKSHOPS LESSENSERIES PROJECTEN PRODUCTIES

P A R N A S O P M A AT WORKSHOPS LESSENSERIES PROJECTEN PRODUCTIES

Wilt u een workshop, lessenserie, project of productie reserveren? Dat kan heel eenvoudig: U belt naar Parnas, 058-212 49 09 en vraagt naar een medewerker van de afdeling projecten. Mailen kan ook: projecten@parnas.nl Colofon Parnas op Maat is een publicatie van de afdeling projecten van Parnas, Centrum voor de Kunsten in Leeuwarden. Leeuwarden, februari 2011. Parnas, Centrum voor de Kunsten Raadhuisplein 8911 HK Leeuwarden 058 212 49 09 info@parnas.nl www.parnas,nl

Geachte lezer, Een nieuw overzicht van het aanbod van Parnas! Boordevol bijzondere kunstprojecten op maat. Voor scholen, bedrijven, kinderopvang, ouders, kinderen.. Leuke, inspirerende, verwonderlijke en creatieve workshops, projecten of lessenseries in alle kunstdisciplines en voor jong en oud. Kortom, een verzameling avontuurlijke, kunstzinnige gerechten, à la carte. De activiteiten van Parnas zijn niet alleen inspirerend en leuk, maar ook inhoudelijk goed doordacht. Voor de scholen zijn duidelijke leerdoelen opgenomen. Onze docenten zijn enthousiaste kunstprofessionals met een scherp oog voor uw wensen. Begeleiding of maatwerk is altijd mogelijk. Vraag ernaar! De kosten voor de activiteiten kunnen we zo laag mogelijk houden, omdat Parnas een deel van de overheadkosten voor haar rekening neemt. Ik hoop dat u iets van uw gading vindt. De docenten van Parnas komen graag bij u langs! Hartelijke groet, Geert Drion, directeur

Tekenen en schilderen doelgroep pagina Een kleurrijke school groep 1 t/m 8 7 De dierlijke mens groep 1 t/m 8 8 Een verzameling in verf omzetten groep 3 en 4 9 Kleuren tegen het licht groep 3 t/m 8 0 Poëzie met druktechniek groep 5 t/m 8 Tegeltje, tegeltje aan de wand... groep 5 t/m 8 Kunstige experimenten groep 5 t/m 8 Mozaïëken groep 5 t/m 8 4 Ridders, jonkvrouwen en kastelen groep 5 t/m 8 muziek 57 Portretten in een afscheidsboekje groep 8 5 Beugel, Met mezelf op het schoolplein groep 8 58 Posters maken groep 6 t/m 8, jongeren 16 De ontsnapping, kennismaking met etsen groep 7 & 8, volwassenen 17 Stinsenplanten tekenen op locatie volwassenen 8 Schilderen op live pianomuziek volwassenen 9 Schilderen op locatie alle doelgroepen 0 Action painting alle doelgroepen Ruimtelijk materiaal doelgroep pagina Spelen met wol groep 1 t/m 8 Een schitterend plein groep 1 t/m 8 4 Ali Baba aan het kleien? groep 3 en 4 5 Beelden in beweging groep 5 6 Versieringen van de wereld groep 5 t/m 8 7 Poppetjes groep 5 t/m 8 8 Serviesgoed versierd groep 5 t/m 8 9 Inhoudsopgave Pottenbakken jongeren, volwassenen 30 Pimp je kleding jongeren Fotografie doelgroep pagina Kiekeboe groep 6 t/m 8 Portretten in een afscheidsboekje groep 8, beeldend 2D 15 Beugel, Met mezelf op het schoolplein groep 8, multidiscipl. 58 Look @ me! (zelf) portret maken groep 6 t/m 8, jongeren 34 Posters maken groep 6 t/m 8, jongeren 16 Portretten maken volwassenen 5 Lezingen reisfotografie volwassenen,besch. 62 Kijk op de wijk! alle doelgroepen 6 Film doelgroep pagina Film is het antwoord groep 5 t/m 8 8 Infomercial groep 6 t/m 8 9 Anima-mij! scholieren groep 7 en 8 40 Docu! Documentaire maken jongeren, volwassenen 41 Animatiefilm alle doelgroepen 42 Muziek doelgroep pagina Interactief muziektheater groep 1 t/m 8 44 Ridders, jonkvrouwen en kastelen groep 5 t/m 8, multidisc. 57 Beugel, Met mezelf op het schoolplein groep 8, multidisc. 58 Workshop Clarineo alle doelgroepen va. 7 jr. 45 Schrijf en maak je eigen muziek alle doelgroepen va. 10 jr. 46 Samenspelen alle doelgroepen 47 4

Theater doelgroep pagina De fantastische fantasie groep 1 t/m 4 49 Interactief muziektheater groep 1 t/m 8, muziek 44 Van woord tot voorstelling groep 7 & 8 Shanachie alle doelgroepen 50 Verhalen vertellen/presenteren alle doelgroepen 51 Dans doelgroep pagina Oriëntaalse dans alle doelgroepen 53 Dansworkshops alle doelgroepen 54 Dansproductie op uw locatie alle doelgroepen 55 Inhoudsopgave Beschouwend doelgroep pagina Kijk wat je kunt! jongeren, volwassenen 60 Kijken naar kunst jongeren, volwassenen 61 Lezingen reisfotografie volwassenen 62 Bekijk het! alle doelgroepen 63 U vraagt, wij draaien 64 Multidisciplinair doelgroep pagina Ridders, jonkvrouwen en kastelen groep 5 t/m 8, muziek 57 Portretten in een afscheidsboekje groep 8 5 Interactief muziektheater groep 1 t/m 8 44 De dierlijke mens groep 1 t/m 8 8 Beugel, Met mezelf op het schoolplein groep 8 58 Posters maken groep 6 t/m 8, jongeren 16 Moderne dans + andere disciplines alle doelgroepen 54 5

Te k e n e n & s c h i l d e r e n 6

tekenen en schilderen beeldend 2D, schilderen Naam docenten: Misja Sirag en Jikke v.d. Zee scholieren groep 1 t/m 8 Lesmoment: in overleg Aantal lessen: is afhankelijk van de grootte van de schildering/mozaïek; 2 tot 4 dagdelen per docent, ochtend (9-12 uur), middag (13-15 uur) schoolklas Basisbenodigdheden: in overleg met de docenten in overleg Een kleurrijke school We gaan met de kinderen aan het schetsen en ontwerpen, om het daarna samen het uiteindelijke ontwerp uit te voeren. De kinderen worden betrokken bij het hele proces zodat het eindresultaat helemaal van hen is, waarop ze trots zijn. Het kan een schoolproject worden, waarbij iedereen een rol in het geheel krijgt. Mooie schilderingen op een kale muur, een nieuw jasje voor een oud speeltoestel op het schoolplein of een kleurig mozaïek in een zithoek. Maar we kunnen ook met één klas aan het werk gaan, bijvoorbeeld een afscheidscadeau van groep 8. Verder kan het project gecombineerd worden met school thema s (bijv. Seizoensfeesten). We werken met verschillende schildertechnieken op steen, paneel of glas/ plastic en mozaïek. leerdoelen Kinderen leren anders kijken naar hun omgeving Kinderen kunnen een ontwerp uitvoeren in een bestaande omgeving Kinderen kunnen samenwerken Kinderen kunnen een kunstwerk/werkstuk maken met een gebruiksfunctie of een communicatieve functie 7

tekenen en schilderen De Dierlijke Mens Naar aanleiding van het thema het dierlijke in de mens maken de leerlingen een collage, versterkt door het tekenen met inkt. Ze maken hun eigen dierlijke mens, waar een verhaal bij hoort over waar het vandaan komt, wat zijn eigenschappen zijn en van welke omgeving het houdt. Hierbij wordt er gesproken en nagedacht over eigen karaktereigenschappen en die van het dier. leerdoelen Het thema dierlijke eigenschappen levend maken doordat de leerlingen er over na te laten denken en deze benoemen doormiddel van het maken van een half mens half dier. De leerlingen leren beelden gebruiken om er ervaringen, gevoelens en fantasie mee uit te drukken. De leerlingen veel plezier laten beleven aan het creëren van een eigen beeld. Door middel van het maken van een collage versterkt door tekenen met inkt en kleurpotloden een beeld maken waarin het thema duidelijk te zien is en hier ook over gesproken kan worden. Nadenken over karaktereigenschappen van dieren en zichzelf en deze weten te beschrijven en uit te beelden. tekenen, verhalen schrijven, collages Docent: José Witteveen, beeldend kunstenaar/graficus scholieren groep 1 t/m 8 Lesmoment: flexibel kan onder schooltijd maar ook in het weekend Aantal lessen: 1 les 35 150 + 10 Euro per persoon materiaalkosten Locatie: school of Parnas Benodigdheden: papier, inkt, potloden, collage materiaal, lijm en scharen 8

tekenen en schilderen beeldend 2D, tekenen en schilderen Docent: Jikke van der Zee groepen 3 en 4 Lesmoment/periode: onder schooltijd of na schooltijd, het hele jaar door Aantal lessen: 5 of 10 12 kinderen (halve klas) Locatieeen werkruimte voor beeldende activiteiten bij Parnas of op school 335,- of 620,- Een verzameling in verf omzetten een persoonlijke collectie omtoveren tot een waar kunstwerk. Het begint met één dingetje. En al sparend en vergarend ontstaat tenslotte een echte verzameling. Kinderen houden van verzamelen, of het nu om Barbies gaat, om postzegels, om gekke steentjes of om lipjes van frisdrankblikjes. Bijna elk kind heeft wel zijn of haar eigen schat. Niet het kostbare van zo n verzamelschat is van belang, maar wel het speciale. Een verzameling die zélf is aangelegd en wordt onderhouden. Deze lessen haken in op die grote behoefte om verzamelingen aan te leggen. En vooral op hoe je nu eigenlijk zo n collectie kunt presenteren of ordenen. Want nadat er een verzameling is uitgekozen wordt deze opgesteld en begint de schilderklas! De collectie wordt op het doek gezet waarbij goed gelet wordt op het gebruik van kleur, ritme en compositie. Zo maken de kinderen bijvoorbeeld fraaie stillevens; een artistieke impressie van de verzameling! Deze cursus volgt op of gaat vooraf aan een bezoek aan het Fries Museum en aan de schilderles bij Parnas. Leerdoelen Kinderen maken kennis met kleurenleer Er wordt aandacht besteed aan orde en ordening Kinderen worden bewust gemaaktt van het begrip compositie Ze leren ritme gebruiken bij het verdelen op een vlak 9

tekenen en schilderen Kleuren tegen het licht In de eerste les bezoeken we een gebouw met glas in lood ramen. De combinatie van kleur en (zon)licht levert de mooiste kleuren op. Dat is dan ook de reden dat we op een schoolraam gaan werken. Zo kunnen de kinderen de schoonheid van kleuren met licht ervaren. In dit project werken we op losse stukken rijstpapier met eigen gemaakte ei- tempera verf. Met z n allen maken we samen één grote, transparante collage op een raam van het klaslokaal Leerdoelen Kinderen leren op een simpele manier zelf verf maken. Ze ervaren de schoonheid van kleur. Ze leren samenwerken. Ze leren erfgoed waarderen. beeldend 2d, installatiekunst Docent: Marjan Beuker scholieren groep 3 t/m 8 Lesmoment: onder of na schooltijd Aantal lessen: 3x 1,5 uur (kan ook als workshop gegeven worden) 30 leerlingen Locatie: op school Basisbenodigdheden: een groot schoolraam om op te werken. Kosten 350, plus materiaalkosten 1,25 per kind 10

tekenen en schilderen beeldend en literair Naam docent: Willy Bergsma groep 5, 6, 7 en 8 Lesmoment: onder schooltijd en na schooltijd, dagdeel in overleg. Als naschoolse activiteit kunnen twee groepen na elkaar worden ingezet. Er worden altijd twee uren afgenomen, dus 4 lesmomenten van 2 uren of 8 lesmomenten maar dan voor twee verschillende groepen. Dit omdat de materiële organisatie van deze lessen nogal wat rompslomp geeft. Aantal lessen: 8 (steeds twee groepen achter elkaar) onder schooltijd: een klas; na schooltijd: max. 10 deelnemers Basisbenodigdheden: ruimte met tafels en waterkraan 525,- Poëzie met druktechnieken Poëzie is het uitgangspunt Kinderen hebben alles in huis voor het schrijven van gedichten. Intuïtie, fantasie, dagdromen, gekke associaties, losse gedachtenflarden, allemaal uitgangspunten voor poëzie. Met verschillende druktechnieken geven we de gedichten vorm, bijvoorbeeld door middel van stempelen, kartondruk, werken met sjablonen en monotype. We gaan ook gedichten van anderen lezen en kijken naar het werk van Jan Schoonhoven en Nicolaas Werkman. Leerdoelen Kinderen raken bekend met verschillende soorten gedichten en kunstenaars Kinderen kunnen associëren en vandaaruit tot gedichten te komen Kinderen kunnen zelf gedichten bewerken en weten wat rijmwoorden zijn Kinderen maken kennis met verschillende soorten druktechnieken Ook leren ze iets over: taal, tekens, schrift, compositie en bladspiegel 11

tekenen en schilderen Tegeltje, tegeltje aan de wand... een weerspiegeling van de Gouden Eeuw op tegels Eerst lijken ze alleen maar mooi te glimmen, maar wie beter kijkt ziet ineens allerlei patronen en figuren op tegels. Zeker op die van het nationale museum Het Princessehof. De prachtige collectie tegels uit de Gouden Eeuw vormen de basis voor deze serie lessen. Maar ook de boeiende Islamitische tegels worden niet vergeten... De cursus begint met een verdieping. We laten zien hoe de Nederlandse tegel zich heeft ontwikkeld en de invloeden van de Chinese cultuur en die van andere landen op onze eigen tegels. Door goed te kijken en te luisteren naar deze geschiedenis, verrijken de kinderen hun kennis. Dan wordt toegespitst op tegelpatronen. Kinderen doen onderzoekjes naar patronen en ontwikkelen dan hun eigen patronen. Dat gebeurt door ze te schetsen maar ook door ze daarna op echte tegels uit te voeren. Deze lessenserie kan worden afgesloten door een bezoek aan een van Nederlands allermooiste tegelmusea, Het Princessehof. Inclusief museumbezoek. Leerdoelen De tegelwereld voert de leerling binnen in de wereld van de Gouden Eeuw. Er wordt kennis opgedaan over andere culturen die die van de Gouden Eeuw hebben beïnvloed. Kinderen begrijpen de functie van tegels en kunnen uitleggen waarom tegels bepaalde voorstellingen laten zien. Kinderen leren wat een doorlopend motief is en kunnen zelf patronen maken. Leerproces: een gekozen vorm uit de natuur stileren tot een vorm, waarbij rekening wordt gehouden met vorm en restvorm, figuur en achtergrond. Instelling: Princessehof - 18e-eeuwse tegelcollectie beeldend 2D - tekenen, schilderen op keramiek Naam docent: Willy Bergsma groep 5 en 6 en groep 7 en 8 Lesmoment: het gehele jaar door op de dinsdag, onder schooltijd en na schooltijd Aantal lessen: 10 onder schooltijd: hele klas; na schooltijd: 10 leerlingen Basisbenodigdheden: een ruimte voor beeldende activiteiten 700,- 12

tekenen en schilderen tekenen en schilderen Naam docent: Misja Sirag kinderen uit groepen 5/6 en 7/8; Lesmoment: onder schooltijd op dinsdag, woensdag en donderdag; na schooltijd op dinsdag en donderdag Aantal lessen: 4 of 8 onder schooltijd: klas; na schooltijd max. 10 deelnemers 335,- of 620,- Kunstige experimenten schilderen, tekenen, oude technieken, fresco s, flora en fauna, botanische tekening,insecten Wij kopen al onze tekenspullen in de winkel, maar hoe deden mensen dat vroeger? Wie waren de kunstenaars die rotskunst maakten. En wie tekenden in de Sahara duizenden jaren geleden? Kunstenaars in Italië maakten vroeger hun verf zelf met klei en ei en kleurden het met planten, bessen en soms insecten. Kunsten uit een ver verleden zijn onze inspiratiebron. We gaan experimenteren met oude schilder- en tekentechnieken uit de kunstgeschiedenis, voorbeelden hiervan zijn: - zelf verf (ei-tempera) maken en daarmee schilderen - fresco s maken op gips - schilderen met blad(zilver) - tekenen volgens rotskunst in klei of op steen - een botanische tekening maken - een drieluik maken, geïnspireerd op voorstellingen en symbolen van vroeger Leerdoelen Kinderen leren naar beelden kijken en ze zijn nieuwsgierig naar de betekenis van die beelden Kinderen kunnen verschillende schilder- en tekentechnieken gebruiken om eigen beelden te maken Kinderen leren te experimenteren met verschillende materialen 13

tekenen en schilderen Mozaïeken panelen of muren versieren met mozaïek Er is altijd wel een lelijke muur of een lege gang die mooi gemaakt kan worden. De kinderen maken zelf een ontwerp voor deze bepaalde plek. Deze ontwerpen zullen het uitgangspunt worden voor één groot mozaïek of meerdere kleinere. Het mozaïeken doen de kinderen zelf, het bepalen van de kleur, de steentjes zoeken, de juiste vorm op de juiste plek en het voegen. Het resultaat is kleurrijk en duurzaam. Leerdoelen Kinderen ontwikkelen het besef dat de directe omgeving maakbaar is Betrokkenheid creëren voor de directe omgeving Het ontwikkelen van vorminzicht door puzzelend mozaïeken Kinderen maken kennis met de basisbegrippen kleur, vorm en compositie beeldend 2D Naam docent: Willy Bergsma groep 5, 6, 7 en 8 Lesmoment: onder schooltijd en na schooltijd, dagdeel in overleg. Deze lessen kunnen gecombineerd onder schooltijd en na schooltijd worden gegeven. Ook ouders kunnen hierin participeren, bijvoorbeeld via de Ouderkamer. Als naschoolse activiteit kunnen twee groepen na elkaar worden ingezet. Aantal lessen: 5 (steeds twee groepen achter elkaar) onder schooltijd: een klas; na schooltijd: max. 10 deelnemers Basisbenodigdheden: ruimte met tafels en waterkraan 335,- 14

tekenen en schilderen Trefwoorden: schilderen en fotografie Naam docent: Jikke van der Zee (schilderen) Elske Riemersma (fotografie) groep 8 Lesmoment: onder schooltijd in overleg Aantal lessen: 2 x 2 uren fotografie 2 x 2 uren schilderen groep 8 Basisbenodigdheden: acrylverf, kwasten, papier, panelen, digitale camera s 535,- Portretten in een afscheidsboekje geschilderde en gefotografeerde portretten Na groep acht gaan de kinderen van school. Hun lagere schooltijd is een deel van hun leven. Als herinnering willen we een boekje maken. We maken portretfoto s en we schilderen een zelfportret. Voorafgaand leren we fotograferen en kijken we naar de kunst vanuit fotografie en schilderkunst. Leerdoelen De kinderen leren omgaan met de camera. Ze leren over compositie, lichtval en standpunt. Ze maken kennis met de beeldende elementen in de schilderkunst zoals verhoudingen, compositie, kleurenleer. 15

tekenen en schilderen Posters maken De kinderen maken ieder een eigen poster, ze beslissen wat voor poster het wordt, we maken foto`s, we bewerken de foto`s en gaan erop gaan schilderen en tekenen. De posters worden uitgeprint. Disciplines: fotografie, photoshop, schilderen, tekenen Docent: Ana Paunovik scholieren groep 6 t/m 8, jongeren Duur: 8 keer à 1uur en 15 min Locatie: naar keuze 12 leerlingen Materialen: fotocamera, schilder/ teken materiaal, lap top kosten:??? 16

tekenen en schilderen tekenen, etsen Docent: José Witteveen, beeldend kunstenaar/graficus scholieren groep 7 en 8, volwassenen Lesmoment: flexibel kan onder schooltijd maar ook in het weekend Aantal lessen: 3x + desgewenst tentoonstelling Maximale groepsgrootte :10 deelnemers 600 (afhankelijk van groepsgrootte) Locatie: op school of bij Parnas, Blokhuispoort, Grafisch Atelier Materiaal: etsplaat, ets pen, tekenmateriaal, papier, ets papier, inkt De Ontsnapping een kennismaking met etsen Vanuit de gevangenis ontsnappen aan gevangen zijn. Met de leerlingen bezoeken we een gevangenis - in dit geval de Blokhuispoort, voorheen gevangenis, tegenwoordig cultureel bolwerk. Door na te denken over het thema ontsnappen ontstaan er beelden ie in een cel in de Blokhuispoort worden geschetst. Later worden de schetsen uitgewerkt op een etsplaat in het grafisch atelier. De etsplaat wordt gedrukt in het grafisch atelier waarbij de leerlingen een eerste kennismaking krijgen met de etstechniek. Ter afsluiting kan een expositie van het werk van de leerlingen ingericht worden. Leerdoelen Door het bezoeken van de blokhuispoort nadenken over het thema ontsnappen. De leerlingen weten hun eigen plaats van ontsnappen in een beeld te krijgen. Kennismaking met de etstechniek. Bewust maken van de Blokhuispoort als zijnde cultureel erfgoed. 17

tekenen en schilderen Stinsenplanten tekenen en aquarelleren tekenen op locatie, tekenen bij Dekema State in Jelsum of bij Martena state in Cornjum In de tuin van een Friese state bekijken we zeldzame stinzenplanten en schilderen deze terplekke. Wat is de grondvorm van de stinzenplant, hoe bouwen we de tekening op en zetten die om in een aquarel? Ook kunnen we kiezen voor het vastleggen van andere mooie plaatjes rondom de state. Leerdoelen Leren tekenen naar waarneming Kleurenleer volgens Itten Composities maken Leren aquarelleren Disciplines: tekenen, schilderen Docent: Jikke van der Zee volwassenen 14 personen Duur: 2,5 uren 280 + 5 materiaalkosten per persoon 18

tekenen en schilderen schilderen Docent: Jikke van der Zee Pianist: Igor Demydczuk volwassenen 16 personen Locatie: bij Parnas of op locatie, mits er een piano aanwezig is Duur: 2,5 uren 550 + 5 materiaalkosten per persoon Schilderen op live piano muziek Aan de hand van live muziek laten we ons inspireren. We kijken naar kunstenaars door de eeuwen heen waarbij muziek een grote rol heeft gespeeld zoals Kandinsky, Kupka en vele anderen. Daarbij staat de vraag centraal: Hoe zet je klank kleuren om in een beeld? Wat doet de muziek met je, wordt je schilderij beïnvloed door de muziek, en hoe kan je dat sturen? Leerdoelen Kleurenleer volgens Itten Composities maken Schilderen vanuit gevoel Abstraheren Muziekklanken omzetten in beeld 19

tekenen en schilderen Schilderen op locatie schilderen op locatie zoals de impressionisten al deden Middenin het mooie Friese landschap gaan we schilderen wat we zien. Daarbij ondersteunen de docenten de deelnemers bij de keuze van motieven, kleuren, uitsneden en moedigen aan tot abstraheren. Leerdoelen Sferisch Perspectief Lijnperspectief Kleuren mengen Schetsen schilderen Docenten: Misja Sirag en Jikke van der Zee alle doelgroepen 25 personen Locatie: landschappen (Leeuwarder Bos), stadsgezichten (Leeuwarden), zeegezichten (Zwarte Haan) Duur: 3 uren 600 + 5 materiaalkosten per persoon 20

tekenen en schilderen schilderen, performance Docent: Jaap Ket alle doelgroepen 12 personen Locatie: in overleg Duur: 2 uren 250 Action painting express yourself in verf Een spetterende spattende workshop: waar je je al schilderend, rollen en verfspuitend, met verf op een groot doek uit kan leven. Als start wordt er in groepjes van drie personen rondom een thema een ontwerp gemaakt voor een onderschildering. De deelnemers krijgen een wit schildersoveral en schoenbeschermers aan om vervolgens met verfrollers de eerste aanzet neer te zetten op een doek van 100x100. Daarna mag je je uitleven en met verf en schildersmes al schilderend spatten en spuiten totdat er een prachtig geheel in spetterende kleuren is ontstaan. Geachikt voor de meest uiteelopende doelgroepen, van bedrijfsuitje tot schoolklas. 21

R u i m t e l i j k m a t e r i a a l 22

ruimtelijk materiaal beeldend 3D, textiele werkvormen Naam docent: Willy Bergsma alle klassen Lesmoment: ma, di, wo en do; zowel onder als na schooltijd of 1 les van 1 uur en 15 minuten Aantal lessen: 8 of 16 onder schooltijd: hele klas; na schooltijd: maximaal 10 leerlingen Basisbenodigdheden: tafels en waterkraan 528 x 2 Spelen met wol vlechten, weven, knopen en vilten We werken met wol, stof en allerlei soorten draad. Met deze textiele materialen maken we allerlei dingen zoals een Peruaans tasje, wollen poppetjes en armbandjes. Leerdoelen Kinderen maken kennis met textiele werkvormen en leren wat je zoal met wol en stof kunt doen. Verschillende basistechnieken maken de kinderen zich eigen, zoals vlechten, knopen, weven, vilten en haken. Kinderen gaan bezig met structuur, kleur en vorm. 23

ruimtelijk materiaal Een schitterend plein of water in een vorm een installatie van water In deze workshop gaan we aan de slag met het begrip installatie: Wat is een installatie? Wat doet een installatie-kunstenaar? Door samen een water-installatie te bouwen op het schoolplein krijgen we inzicht deze nieuwe kunstvorm. Doordat water geen vaste vorm heeft maken we gebruik van plastic-zakken. Het eindresultaat is een schitterend plein. Bij deze fysieke workshop hoort een geheimhoudingsplicht. Leerdoelen De kinderen leren wat het begrip installatie-kunst inhoudt. Ze krijgen een andere, abstractere, kijk op water. Ze leren samenwerken. beeldend 3d, installatiekunst Docent: Marjan Beuker, beeldend kunstenaar scholieren groep 1 t/m 8; voor groep 1en 2 is de workshop aangepast. Lesmoment: onder of na schooltijd in de maanden vanaf april tot oktober Duur: 1,5 uur 30 leerlingen Basisbenodigdheden: watertappunt, waterslang en een schoolplein voor de kinderen is regenkleding gewenst 175,- 24

ruimtelijk materiaal beeldend 3D - keramiek Naam docent: Jikke van der Zee scholieren groep 3 en 4 Lesmoment: het gehele jaar door Aantal lessen: 10 ongeveer 12 kinderen of halve klas Locatie: Keramiekmuseum Princessehof Basisbenodigdheden: een ruimte voor beeldende activiteiten 620,- Ali Baba aan het kleien? Ali Baba en de veertig... tegels Dit is mijn eigen Princessehofhoogstandje En dan is er... de kelder. Spannend onderaards en kinderen van groep 3 en 4 zullen dat weten ook. Waar je normaal in een museum nooit ergens aan mag komen, kun je in deze kelder spullen aanraken. Veel bijzondere tegels met geheimzinnige en interessante patronen en plaatjes erop. Elke tegel wordt eigenlijk geboren uit een stukje klei. Het draait in deze lessenserie dan ook helemaal om die klei. Het Makkumer aardewerk en allerlei andere soorten tegels bieden heel veel inspiratie. De kinderen krijgen een goede basiscursus kleien waarbij gewerkt wordt met verschillende soorten klei. Er wordt ook aandacht gegeven aan het versieren door middel van patronen. Zo gaan allerlei kleuren slib verwerkt worden tot fraaie patronen. Leuke vazen en bakjes worden nog mooier. Misschien geen grot met duizend sprookjes maar wel iets soortgelijks: de kleikelder van het Princessehof! Leerdoelen Kinderen leren de basistechnieken die nodig zijn voor het goed kunnen kleien. Kinderen leren construeren vanuit massa en leren modelleren. Daarbij komen aan de orde: vorminzicht, ordenen (patronen) en structuur (textuur). 25

ruimtelijk materiaal Beelden in beweging verhoudingen, construeren Houd je van actie? Rennen, klimmen, springen, vliegeren, hinkelen en dansen? Maar hoe leg je dat vast op papier? Of als beeld? Met verschillende materialen gaan we bewegende beelden maken. Het kan zo echt mogelijk, maar met je fantasie kom je ook een heel eind. Leerdoelen Kinderen kunnen zich uitdrukken in verschillende materialen. Kinderen maken van een 2D beeld een ruimtelijk werkstuk. Kinderen werken vanuit de verbeelding. beeldend 3D Naam docent: Misja Sirag scholieren groepen 3 t/m 8 Lesmoment: onder schooltijd op dinsdag, woensdag en donderdag; na schooltijd op dinsdag en donderdag Aantal lessen: 5 onder schooltijd: klas; na schooltijd max. 10 deelnemers Basisbenodigdheden: tafels om aan te werken 335,- 26

ruimtelijk materiaal beeldend 3D Naam docent: Misja Sirag scholieren groepen 5/6 en 7/8 Lesmoment: onder schooltijd op dinsdag, woensdag en donderdag; na schooltijd op dinsdag en donderdag Aantal lessen: 4 of 8 Aantal deelnemers: onder schooltijd: klas; na schooltijd max. 10 deelnemers Prijs: 335,- of 620,- Versieringen van de wereld culturen, versieringen, decoraties, combineren van culturele kenmerken Overal ter wereld wordt versierd. Waarom doen mensen dat, hebben versieringen ook een betekenis? In Nederland doen we dat met andere vormen en motieven dan in Spanje of Egypte. Het huis van een Nederlandse familie wordt anders ingericht dan dat van een Turkse familie. We reizen de hele wereld over en mensen uit veel verschillende culturen wonen hier bij elkaar. Kinderen verzamelen (beeld-)materiaal uit verschillende culturen. Dit kan gaan over volkskunst, decoratieve patronen, versieringen op gebruiksvoorwerpen. Samen bedenken we een vorm hoe we deze uitdrukkingen kunnen combineren. Dit kan een bedrukt kleed of een houten drieluik zijn bewerkt met verschillende materialen, maar het kan ook een spel worden. Leerdoelen Kinderen zijn nieuwsgierig naar verschillende culturen om zich heen en kunnen deze met elkaar vergelijken. Kinderen kunnen zich uitdrukken in verschillende materialen. Kinderen kunnen samenwerken aan een beeldend project. 27

ruimtelijk materiaal Poppetjes op verschillende manieren mensfiguren maken We maken vanuit een verhaal verschillende mensfiguren. Deze mensfiguren kunnen bewegen en gebruikt worden voor een schimmenspel. Dat spel gaan we ook spelen en vastleggen met behulp van video. Ook gaan we met behulp van draadfiguren, gips en stof sprookjesfiguren construeren. Leerdoelen Kinderen leren hun fantasie te vertalen in vorm. Kinderen kunnen een beweegbaar figuur construeren (in de ruimte). Kinderen weten wat structuur is en kunnen dit bewust inzetten om hun figuur karakter te geven. Kinderen kunnen de figuren inzetten voor een schimmenspel vanuit een zelf bedacht verhaal. beeldend 3D Naam docent: Willy Bergsma scholieren groep 5/6 en 7/8 Lesmoment: alle dagen onder schooltijd en na schooltijd (of één les van 1 uur en 15 minuten) Aantal lessen: 8 (6) of 16 (12) onder schooltijd: een klas; na schooltijd: maximaal 10 leerlingen Basisbenodigdheden: ruimte met tafels 528 x 2 28

ruimtelijk materiaal beeldend 3D Naam docent: Willy Bergsma scholieren groep 5, 6, 7 en 8 Lesmoment: onder schooltijd en na schooltijd, dagdeel in overleg. Aantal lessen: 10 onder schooltijd: een klas; na schooltijd: max. 10 deelnemers Basisbenodigdheden: ruimte met tafels en waterkraan 700,- Serviesgoed versierd Borden, vazen en schalen We hebben ze allemaal in huis en deze gebruiksvoorwerpen noemen we keramiek. In Leeuwarden hebben we een heel mooi keramiekmuseum: het Princessehof. Dit was een stadspaleis van prinses Maria Louise van Hessel-Kassel. Zij is allang dood en nu wordt haar paleis gebruikt als keramiekmuseum. Hier gaan we rondkijken, waarbij we vooral letten op de verschillende versieringen van borden en schalen. Zijn sommige borden wel echt gebruikt? We leren wat patronen zijn en hoe die ontstaan. Op school maken we zelf borden en schalen, maar dan nep, niet van keramiek, maar van papier-maché. Deze borden gaan we beschilderen en versieren met zelf bedachte ornamenten en patronen. Inclusief museumbezoek. Leerdoelen Kinderen leren kijken naar keramiek en leggen relaties met de geschiedenis van de mens. Kinderen ontdekken relaties tussen vorm en functie en vorm en ornament. Kinderen leren dat er verschillende soorten ornamenten zijn en begrijpen iets van de betekenissen die deze ornamenten in zich dragen. Kinderen leren zelf een ornament te bedenken die een relatie heeft met de vorm van de drager. Beeldaspecten: vorm, restvorm, ritme, compositie en kleur 29

Pottenbakken Soms zie je ze wel eens echte pottenbakkers die hun potten draaien op een pottenbakkersdraaischijf. Denk je dan ook Dat wil ik ook wel eens ervaren!. Deze workshop biedt daartoe de gelegenheid. Eerst de klei kneden, het aanschoppen van de schijf met de voet, en dan de klei met veel water door de handen laten draaien. Het is een ervaring die je niet snel zult vergeten. Bij een deelname van meer dan 6 workshoppers wisselen we het draaien van de klei af met het maken van een eigenzinnige theepot aan de tafel. Docente: Dineke Taal jongeren v(anaf 12 jaar), volwassenen Groepsgrootte: 6 tot 12 personen Locatie: keramieklokaal Parnas Benodigdheden: draaischijven, klei Duur: 3 uren 300 Euro + 5 Euro materiaalkosten per deelnemer 30