Rode bosmier SOORTEN MIEREN



Vergelijkbare documenten
inhoud 1. De mier 2. De teek 3. De regenworm 4. De pissebed 5. De hoofdluis 6. De vlieg 7. De mug 8. De vlo 9. Filmpje Pluskaarten Colofon

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel

Dieren in de winter 3

Naam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

De koningin zoekt een huis.

Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6

Suchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen

Kennisnet community 5-6 / herfst 2006

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes

inh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit?

Mieren. Inhoud. Weetjes over mieren

De kleine beestjesclub

KLARA DE KIKKER. OPDRACHT: Sommige kikkers kunnen tot 20 keer hun eigen lichaamslengte springen. Hoe ver kan jij springen?

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat?

Tuinvogels. Meer over onze koolmezen. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Meer over de koolmees

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

Wist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus..

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten

INSECTEN. werkboekje

Limburgs Landschap. natuurboekje van

Meer over de ooievaar. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Hieraan herken je hem

Winterslaap. groep 5/6

Nachtvlinders. Glasvleugelpijlstaart. De sint-jansvlinder is een dagactieve nachtvlinder

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes

Koningin. Opdracht Wie van de drie? Bekijk de bijen in het doosje en zoek op. Welke bij is de koningin? Wat valt je op aan de koningin?

inhoud De oude eik 1. In het park 2. De delen van de eik 3. Herfst 4. Dieren helpen de eik. 5. Winter 6. Lente 7. Rupsen 8.

Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente

6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? Opdracht EDUKIT 3

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Van eitje tot vlinder

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag Beste natuurliefhebber/-ster,

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark

Week 28. Week 28. week 27

inhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9.

Egel. Kids for Animals Egel spreekbeurt. Egel kennis. Schemerdier. Houdt van planten

Kikkers. Inleiding. Kikkers bij ons in de buurt

Eekhoorn. Kids for Animals Eekhoorn spreekbeurt. Eekhoorn kennis. Woonplaats

natuurboekje van winter 2008

WOLF. Huilend roofdier

Vraag 1. Waarom moet je goed voor de rupsen zorgen als je vlinders wilt hebben?

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers!

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Winterboek. Groep 3/4

Achtergrondinformatie voor groep 3/4. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Zo herken je hem

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

Egel informatiemap. De egel die in Nederland leeft is de West-Europese egel. Zijn wetenschappelijke naam is Erinaceus Europeus.

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les

Spreekbeurt de grote Toppereend

De Patrijs, klant van berm en akkerrand.

SPREEKBEURT KOI VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep

KiBO-ongedierte Kennisinstituut voor de bestrijding van ongedierte

Winterboek. Met filmpjes, werkblad en puzzels. Groep 3/4. uitgave januari 2013

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LACHDUIF VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

Meer over de steenuilen. Even voorstellen. Hier wonen ze

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

Quiz over tekenbeten. 1. Tot welke dierensoort behoort de Teek? A. Spinachtigen B. Insecten C. Krabben

[Konijn] Beschrijving: Vindplaats: Algemene Naam: konijn. Wetenschappelijke Naam: Oryctolagus cuniculus Levenscyclus. Voeding:

Lente. Lente. Zomer. Herfst. Winter

Meer over onze slechtvalken. Even voorstellen. Echte natuur

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 2 mei Beste natuurliefhebber/-ster,

Oele de uil vertelt over hoe de verschillende dieren de winter doorkomen

Kaartenset gewervelde dieren

8 5 Aarde en heelal. Lees de vragen over de planeten in de tabel hieronder. Vragen over de planeten. Aarde Maan Mars

SPREEKBEURT WANDELENDE TAK

Dit dier lijkt op mij

SPREEKBEURT GANS VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Bijlage VMBO-GL en TL

Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw

Flora en fauna. Flora

DE WOLF. Huilend roofdier

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen

Opdrachtkaarten Herfst

DE MELKSLANG. Na-aap slang

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Ekster Herkennen Voedsel Nest Leuke ekster weetjes

Maak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar

SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5

WESPEN (NL) WESPEN (D) WASPS (GB) GUÊPES (F)

Binnen de kast heeft elke bij haar eigen taken en verantwoordelijkheden: de koningin legt de eitjes, de darren vrijen met de koningin en de werksters

inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8.

Vlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli

Transcriptie:

Rode bosmier De rode bosmier ontdek je soms al snel. Als je bijvoorbeeld in het bos loopt en dan ergens gaat zitten. Opeens zitten ze overal. In je broekspijpen, op je arm, tot in je sokken aan toe! En ze bijten nog ook! Waarschijnlijk vinden ze jou ook niet leuk. Je bent zomaar op hun pad in hun gebied neergeploft. SOORTEN MIEREN Overal ter wereld leven mieren. Maar niet overal leven dezelfde soorten. De mieren op straat of in de tuin zijn weer andere mieren dan de mieren in de duinen. Zo heb je de gele weidemier, de wegmier, de bruine baardmier, de bekende rode bosmier en nog veel meer soorten. De rode bosmier leeft in het bos en in de duinen.

NEST Mieren leven samen. De mierenhoop is het nest van wel duizenden mieren. Het is een soort berg van dennennaalden en takjes. In die berg zitten allemaal gangetjes en holletjes. Een nest kan binnen enkele maanden van een paar takjes uitgroeien tot een hoop van een halve meter hoog en een meter doorsnede. Maar de rode bosmier kan nesten bouwen van wel twee meter hoog! het heel warm kan zijn in een mierenhoop? De temperatuur kan oplopen tot 30 ºC! MOOI WEER Mieren zijn echte mooi-weer beesten. s Winters, als het koud is, blijven ze in hun nest onder de grond. Ook s zomers als het regent zul je weinig mieren bij het nest zien. Maar verder zijn ze dag en nacht in de weer met voedsel zoeken, het nest in orde brengen en het verzorgen van de eieren, larven en poppen. Bijna alle mieren in het nest zijn vrouwtjesmieren. Het zijn er tienduizenden.

De mieren die aldoor aan het werk zijn in en om het nest, zijn de werksters. Midden in het nest zitten enkele grote mieren: de koninginnen. Zij leggen de eieren en dat doen ze de hele dag door. Uit die eieren komen meestal nieuwe werksters, maar in de lente ook mannetjesmieren en koninginnen. Deze laatste twee hebben vleugels en de werksters niet. En die vleugels hebben ze nodig voor één dag. DE BRUIDSVLUCHT Op een warme lenteavond is het een drukte van belang op het nest. Alle jonge mannetjes en koninginnen kruipen naar buiten. Opeens begint het: ze spreiden hun vleugels uit en vliegen de zon tegemoet. Dat is de bruidsvlucht. In de lucht paren de mannetjes en de koninginnen. Eenmaal op de grond, zullen de koninginnen proberen een nieuw nest te maken. Natuurlijk lukt hen dat lang niet allemaal. Velen worden opgegeten. Anderen vinden niet op tijd een goed plekje. mieren ook vijanden van elkaar zijn? Tussen de mieren van verschillende mierenhopen breekt er wel eens oorlog uit. Vooral wanneer er weinig voedsel is.

Tijdens de paring krijgt de koningin zoveel zaadjes van het mannetje, dat ze haar hele leven bevruchte eieren kan leggen. En dat is heel wat, want een mierenkoningin kan 15 jaar oud worden. Ze legt ieder jaar van eind maart tot half augustus eieren. Per dag soms wel driehonderd eieren. Dat betekent dat een koningin wel tweehonderdduizend eieren in haar leven legt! VIJANDEN Vijanden hebben de mieren genoeg. Voornamelijk vogels, maar ook spinnen en roofinsecten. Een vogel die dol is op mieren is de groene specht. In de keutels van de groene specht worden vooral resten van mieren gevonden. Gelukkig wordt maar 5% van de mieren uit de hoop door de specht opgegeten. Dit overleeft de mierenhoop wel. Groene specht

LUIZENMELK Zelf moeten de mieren natuurlijk ook eten. Er wordt van alles aangesleept naar het nest. Soms wel 15.000 insecten en bodemdiertjes per dag. Rupsen, die wel 5 keer zo groot zijn als de mieren zelf, kevertjes, wormen, noem maar op! Mieren bewerken ook luizen om een lekker hapje te verkrijgen. Luizen zitten meestal in een boom of struik. De mieren zoeken ze op en trommelen met hun voelsprieten op het achterlijfje van een luis. Dan scheidt de luis een paar suikerzoete druppels uit, die door de mier opgelikt wordt; luizenmelk. Dit is natuurlijk geen echte melk, maar we noemen het zo. In ruil voor de melk worden de luizen door de mieren beschermd tegen vijanden, zoals lieveheersbeestjes. mieren een goed geheugen hebben? Na de winterslaap weten ze dezelfde luizenboom van de afgelopen zomer weer te vinden.