IVN afdeling Leeuwarden ledenadministratie De Kei 262 8918 BK Leeuwarden LEEUWENBOEKJE ZOMER 2010 IVN LEEUWARDEN E.O.
Wat is het IVN? De Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie is een landelijke vereniging met plaatselijke afdelingen. IVN -Leeuwarden en omgeving is zo n afdeling met als werkgebied Leeuwarden en wijde omgeving. Wat is de doelstelling? Het IVN wil door haar activiteiten de mensen laten zien wat er (nog) is aan natuur. In de hoop dat bewustmaking zal bijdragen tot bescherming van onze nog aanwezige natuur. Wat doet het IVN? Het IVN organiseert excursies, thema-avonden en cursussen. Zij beschrijft wandel- en fietsroutes en stimuleert werkgroepen. De afdeling Leeuwarden heeft inmiddels een aantal werkgroepen. Het Leeuwenboekje is ons afdelingsblad dat met de komst van elk nieuw seizoen verschijnt. Het wil informeren, stimuleren en activeren. Daarnaast is er onze website (www.ivnleeuwarden.nl). Hoe werkt het IVN? Alle activiteiten van IVN -Leeuwarden, zowel van leden als van het bestuur zijn vrijwilligers activiteiten. Alle leden zijn actieve leden. Wat kost het? Er zijn verschillende IVN- lidmaatschappen (landelijk en lokaal), waarvan de kosten zijn weergegeven op pagina 4. Donateurs geven minimaal 12,50. Contributie is te betalen door middel van een machtiging of door overmaking op rekening 60.55.99.440 ten name van IVN afdeling Leeuwarden. Hoe kun je lid worden? Door het invullen van de bon op pagina 4 van dit blad en dit toe te sturen naar Renée Ras, De Kei 262, 8918 BK Leeuwarden. Dit is ook het adres voor adreswijzigingen. Haar telefoonnummer is (058) 844 25 48 en E-mail adres reneerasnatuur@gmail.com Sluitingsdatum kopij volgende Leeuwenboekje: 15 september 2010 een blad ván iedereen vóór iedereen, dus stuur kopij!
Van ouverture (lente) naar symfonie (zomer). De natuur lijkt veel op een muziekstuk voor een groot symfonieorkest. In de muziekwereld vind je vele composities van componisten die als thema de natuur hebben. De lente vergelijk ik wel met een ouverture, het openingstuk, waarin alle kleuren, klanken, geuren en nieuw leven die in de natuur te vinden zijn, zicht- en hoorbaar aanwezig zijn/ worden. En automatisch gaat die ouverture van de lente over in de symfonie van de zomer. Alles is volgroeid. Bloemen bloeien uitbundig, bomen dragen weer een bladeren kroon, op het land staat het koren te pronken, de aardappels bloeien en vruchtbomen en struiken hebben weer vruchten gevormd om in de (na)zomer en herfst te worden geplukt, als een dankbare oogst. De merels, zanglijster en de veldleeuwerik zingen het hoogste lied, terwijl de grutto, de kievit, de wulp, de scholekster, de zwaluwen en zelfs de koekoek laten horen dat zij er ook zijn. In de weiden zie je het jongvee groeien als kool. Jongen van allerlei soorten vogels vliegen het nest uit en vaak maken de ouders, o.a. als het weer gunstig is, zich op voor een tweede broedsel. De cirkel van het leven wordt steeds door de natuur rond gemaakt. Of je nu dicht bij huis bent, bijvoorbeeld in eigen tuin of straat, in stadsparken, of lopend of fietsend langs weiden, bossen, heide, strand of waddendijk, of waar dan ook, steeds is daar de natuur waar je als mens ieder moment van elke dag van kan en mag genieten. Hoewel de temperatuur in begin mei bepaald niet om over naar huis te schrijven was, zullen er zeker nog van die warme zomerdagen komen, waar we in de loomheid van de zomerwarmte mogen genieten van lange zomeravonden of een verkoelende wind van zee. Als we de mogelijkheid hebben om er in de vakantieperiode op uit te kunnen trekken in eigen omgeving, provincie, land of naar verre landen, ook dan zullen we ervaren hoe groot de verscheidenheid is van al het moois dat de natuur ons gratis biedt. Aan ons als mensen de taak om er gezamenlijk zorg voor te dragen dat we steeds weer opnieuw van ieder jaargetijde kunnen blijven genieten. Een fijne en goede zomertijd toegewenst. Klaas van der Heide Leeuwenboekje Zomer 2010 3
----------------------------------------------------------------------------------------------------------- - Noteer mij als lid van IVN Leeuwarden Naam Adres Postcode Woonplaats Telefoonnummer.... E-mail adres... Bank- of Postbanknummer... Datum Ondergetekende wenst lid te worden als: Gaarne omcirkelen wat van toepassing is: Bij Zelfstandig betalen Bij Afgegeven machtiging A-lid (landelijk + regionaal) 20,-- 17,50 B-lid (Regionaal) 15,-- 12,50 C-lid (Huisgenoot) 7,50 7,50 Ondergetekende verleent hierbij tot wederopzegging machtiging aan: IVN Leeuwarden om met ingang van heden van zijn/haar rekening de verschuldigde contributie af te schrijven. Handtekening Inleveren bij of opsturen naar Renée Ras, De Kei 262, 8918 BK Leeuwarden E-mail: reneerasnatuur@gmail.com Leeuwenboekje Zomer 2010 4
IVN Afdeling Leeuwarden e.o. Werkgroepen - Contactpersonen: Excursies: Klaske Stegenga (058) 266 13 87 klaproos1@hetnet.nl Leeuwenboekje: Yde Zijlstra (058) 266 32 68 ydezijlstra@vodafonevast.nl Renée Ras (058) 844 25 48 reneerasnatuur@gmail.com Vogelwerkgroep: Durk Weijma (0514) 57 13 18 durkweijma@hetnet.nl Plantenwerkgroep Daan van Zomeren (058) 213 75 92 da.vanzomeren@planet.nl Werkgroep jeugd: Christine Rook (058) 267 08 91 christinerook@planet.nl Werkgroep educatie: Violet von Kruchten (058) 288 65 67 vio51vio@gmail.com Afdelingsbestuur: Voorzitter: Klaas van der Heide (058) 257 46 26 perzen@upcmail.nl Vicevoorzitter: Rinze de Vries (058) 213 83 51 saraenrinze@hetnet.nl Penningmeester: Maud von Ende 06 55 95 32 26 m.vonende@versatel.nl Contactpersoon werkgroepen: Jean-Pierre Brehen 06 42 62 71 72 info@jeanpierrebrehen.nl Secretariaat: Leonieke Hoste (058) 212 85 97 leonieke.hoste@solcon.nl De Nije Oanliz 33 9084 AN Goutum Mocht u lid van IVN- Leeuwarden willen worden. Neem dan contact op met onze ledenadministratie: Renée Ras (058) 844 25 48 reneerasnatuur@gmail.com Dit Leeuwenboekje is mede mogelijk door sponsoring van de Tuin van Leeuwarden in WC Zaailand Leeuwarden. Leeuwenboekje Zomer 2010 5
De plantenwerkgroep stelt voor.. Margriet Als je iemand potlood en papier geeft en vraagt teken eens een bloem dan is de kans groot dat het een rond hartje wordt met een krans van bloemblaadjes eromheen, een soort margriet. Een sterk merk dus, zeg je bloem dan denk je aan margriet. Maar wat zegt de flora? Die bloem is niet één bloem maar een composiet, een samengesteldbloemige. De bloem die we ons voorstellen bestaat uit een heleboel witte lintbloemen en gele buisbloemen samen op een bloemhoofdje. De composietenfamilie is na de orchideeën de grootste plantenfamilie op de wereld, met 20- tot 25 duizend soorten, 0.5 % daarvan in Nederland. Denk bijvoorbeeld aan kamille en madeliefje. Maar wit met een geel hartje hoeft niet altijd, het Jacobskruiskruid uit het vorige Leeuwenboekje hoort er ook bij. De officiële naam van de wilde margriet is Leucanthemum Vulgare. Ze bloeit van mei tot augustus en kan er, afhankelijk van de omstandigheden nog wel eens wat verschillend uitzien, bijvoorbeeld op grasland anders dan op braakland. Ecotypen heet dat. Maar er bestaat ook een kleine margriet, wel degelijk een andere soort met een eigen Latijnse naam. De margriet is een algemene plant, ze is wel achteruit gegaan door de ontwikkelingen in de akkerbouw en weidebeheer. Ze houdt van schraal. Op de hellingen langs de snelwegen bloeit ze samen met de klaproos als pionierplant. De korenbloem uit het ouderwetse veldboeket redt het daar niet. Ze rukt ook op in de bermen langs de rondwegen in de stad omdat ze daar is ingezaaid. In de wei zaait ze zichzelf uit als er een plekje aarde is, bijvoorbeeld door een molshoop. De dieren die margrieten eten, paarden schapen en geiten, helpen bij de verspreiding, het zaad gaat onverteerd door hun darmkanaal. In de kruidengeneeskunde werd de margriet gebruikt bij ademhalingsproblemen. Er zitten werkzame bestanddelen in de plant die bloed zuiveren, koorts verlagen en hardnekkige hoest oplossen. Margriet is voedsel en Leeuwenboekje Zomer 2010 6
waardplant voor enkele insecten, larven ontwikkelen zich in de bloembodem, de stengel of de wortelstok. Dat kan niet de reden zijn van de grote bekendheid en populariteit. Misschien is het gewoon omdat ze zich zo lekker laten plukken. Ze blijven langer dan een week goed. Als lid van de plantenwerkgroep kijk je vooral buiten, maar ik kijk ook graag naar een flink boeket wilde bloemen in een vaas. Jettie Wijga, op basis van informatie van Lies Riemersma Leeuwenboekje Zomer 2010 7
Activiteiten in 2010 (zie ook www.ivnleeuwarden.nl) Werkgroep Excursies 31 juli Vlinderexcursie bij Bos van Ypey Start 14.00 uur Opgave: Klaske Stegenga tel. (058) 266 13 87 2 oktober Paddenstoelexcursie Bos v. Ypey Start 14.00 uur Opgave:Arno Agema tel. (058) 215 26 71 Klaske Stegenga tel. (058) 266 13 87 17 oktober Paddenstoelenexcursie Staniastate Start 10.00 uur Opgave: Arno Agema tel. (058) 215 26 71 Klaske Stegenga tel. (058) 266 13 87 Inlichtingen en aanmelding van deze excursies bij: Arno Agema tel: (058) 215 26 71 e-mail: arnotine@hotmail.com Klaske Stegenga tel: (058) 266 13 87 e-mail: klaproos1@hetnet.nl Plantenwerkgroep Plantenexcursies op avond Zodra de Stinzenplanten zich weer laten zien trekt deze groep er eens in de twee weken op uit in Leeuwarden of in de directe omgeving. Iedereen met belangstelling voor planten is welkom en opgave vooraf is niet nodig. Deelname is gratis. Er is niet voor een vaste avond gekozen maar de keuze wordt bepaald door het weerbericht. Meestal is de start om 19:00 uur en wordt doorgegaan tot 21:00 uur. Als u een mail stuurt naar Daan van Zomeren (da.vanzomeren@planet.nl) dan ontvangt u elke keer een mail met alle informatie over de excursie. Plantenexcursies op zondag In april t/m juni en in september en oktober zijn er regelmatig plantenexcursies op zondag. Ook hierbij is iedereen hartelijk welkom en is deelname gratis. Zie hiertoe onze website. Leeuwenboekje Zomer 2010 8
Planteninventarisaties We zijn heel blij dat Gertie Papenburg (docent plantencursus Floron/FFF ) een paar keer met ons mee wil om een gebied te inventariseren. Dit inventariseren houdt in dat we in een gebied van een vierkante kilometer kijken welke planten er groeien. Dus niet alleen vermelden: distels, boterbloemen enz. maar dan ook uitzoeken welke distel; bijvoorbeeld een akker- of speerdistel en welke boterbloem; een scherpe-, een blaartrekkende- en/of een grote boterbloem. Onze ervaring is dat er tijdens die inventarisatie veel extra informatie door de docent wordt gegeven. Zeer leerzaam! We inventariseren drie gebieden twee keer, in voor- en najaar. Je hoeft je niet van tevoren op te geven en het is ook geen bezwaar als je niet alle data mee kunt. De data zijn: vrijdagavond 28 mei, start 19 uur kilometerhok 184/582, 1e ronde verzamelen bij kerkje van Lekkum, even ten oosten van het gekozen blok. vrijdagavond 25 juni, start 19 uur kilometerhok 186/583, 1e ronde verzamelen bij kerkje van Gytsjerkerhoeke, aan de noordrand van het gekozen blok. donderdagavond 19 augustus, start 19 uur kilometerhok 183/576, 2e ronde verzamelen bij kerkje Goutum, in de NW - punt van het gekozen blok. zaterdagmorgen 11 september, start 9 uur kilometerhok 184/582, 2e ronde verzamelen bij kerkje van Lekkum, even ten oosten van het gekozen blok. zaterdagmorgen 25 september, start 9 uur kilometerhok 186/583, 2e ronde verzamelen bij kerkje van Gytsjerkerhoeke, aan de noordrand van het gekozen blok. Voor vragen kunt u terecht bij: Corrie Kruiswijk tel: (058) 288 25 99 e-mail: ckruiswijk@planet.nl Daan van Zomeren tel: (058) 213 75 92 e-mail: da.vanzomeren@planet.nl Leeuwenboekje Zomer 2010 9
Werkgroep jeugd De werkgroep jeugd organiseert het jaar rond diverse activiteiten voor de jeugd zoals: - Uilenballen pluizen - Op zoek naar waterdiertjes - Weidevogelexcursie - Nacht voor de nacht Als je een mailtje stuurt naar Christine Rook dan word je via de mail op de hoogte gehouden van de activiteiten. Deelname is meestal gratis, soms wordt een kleine bijdrage gevraagd. Zie ook www.ivnleeuwarden.nl Informatie en aanmelding voor jeugdactiviteiten bij: Christine Rook tel: (058) 267 08 91 e-mail: ivnjeugd@kpnmail.nl Werkgroep Educatie De werkgroep Educatie richt zich veelal op basisscholen (ook andere groepen zijn mogelijk), biedt een educatief natuurprogramma aan waarbinnen zowel in de praktijk (onderzoekjes) als op theoretische wijze (beamer) aandacht aan de natuur gegeven wordt. Eventueel in klassen/groepsverband later de natuur in. Een natuurhistorische educatieve wandeling langs de Potmarge in Leeuwarden voor groepen van minimaal 8 personen behoort eveneens tot de mogelijkheden. Dit op aanvraag. Informatie bij: Violet van Kruchten tel: 058-2886567 e-mail: vio51vio@gmail.com Vogelwerkgroep Lopende cursussen Vervolg vogelcursus november 2009 mei 2010. Vogelcursus voor beginners februari mei 2010 Vroege Vogelexcursie / Struintocht 30 mei 2010: Struintocht met kano s Locatie: De Alde Feanen bij Earnewâld. Start: 05.00 uur Deze excursie en struintocht worden in samenwerking met de werkgroep "Excursies" van het IVN Leeuwarden e.o. georganiseerd. Deelname is gratis. Inlichtingen en aanmelding bij: Durk Weijma tel: (0514) 57 13 18 E-mail: durkweijma@hetnet.nl Leeuwenboekje Zomer 2010 10
Themacursus "Spotten en ringen van dagroofvogels" juni 2010 VOL 1 juni 2010: Dia/beamerlezing dagroofvogels op avond. 5 juni 2010: Praktijk spotten en ringen van dagroofvogels op Ameland (op zaterdag, gehele dag) Docent: Johan Krol. Organisatie: Anne Bosma en Corry van der Meer. Themacursus "Steltlopers september 2010 9 sept. 2010: Beamerlezing. (N.B. donderdagavond) 11 sept.2010 Excursie. Docent: Sieds Boersma. Organisatie: Tonny Biesterbosch en Anneke Zeinstra Maximum aantal deelnemers: 20 Kosten: IVN-leden: 15. Niet leden: 17. Inlichtingen en opgave bij: Tonny Biesterbosch tel: (058) 255 18 76 E-mail: a.biesterbosch@hetnet.nl Vervolgvogelcursus november 2010 - mei 2011 Deze cursus is bedoeld voor mensen met enige kennis / ervaring op vogelgebied. Tijdens 5 beamerlezingen en 5 excursies komen aan de orde: wad-, trek-, roof-, bos-, weide-, moeras- en kolonievogels en de kerkuil. Max. aantal deelnemers: 25. Kosten: IVN - leden: 70,-. Niet leden: 80,- Inlichtingen en aanmelding bij: Douwe de Boer tel: (058) 288 67 53 E-mail: boer236@zonnet.nl Vogelcursus voor beginners februari mei 2011 Voorkennis of ervaring op het gebied van vogels is niet noodzakelijk. Tijdens 6 beamerlezingen en 4 excursies komen aan de orde: watervogels, uilen, weide-, moeras- en parkvogels. Maximum aantal deelnemers: 25. Kosten: IVN-leden 65,00 Niet-leden 75,00 Inlichtingen en aanmelding bij: Marjan Koeze: tel: (058) 213 81 37 E-mail: mtigchelaar@hccnet.nl Themacursus Wintergasten en thuisblijvers januari 2011 (datum volgt) Zaterdagmorgen in januari 2011: Korte beamerlezing op locatie en aansluitend excursie. Observeren van wintergasten en (water)vogels die het jaar rond hier blijven. Locatie nader te bepalen. Docent /excursieleider: Sieds Boersma Organisatie: Jan Kramer en Anneke Zeinstra Maximum aantal deelnemers: 20. Kosten deelname (inclusief koffie): IVN-leden: 10,00. Niet leden: 12,00. Inlichtingen en opgave bij: Jan Kramer, tel: 058-212 16 48 E-mail: j.r.kramer@hetnet.nl Leeuwenboekje Zomer 2010 11
"Vogelochtenden" Elke eerste zaterdag van de maand (uitgezonderd juli, augustus en september) is er een z.g. "Vogelochtend", een "vrijblijvende" vogelexcursie, waarvoor men zich niet hoeft op te geven en waaraan geen kosten verbonden zijn. (mensen die meerijden in een auto betalen 3 p.p. aan de chauffeur) Iedereen met belangstelling voor vogels is welkom. Verzamelen op het parkeerterrein achter het Q8 benzinestation aan de Tesselschadestraat te Leeuwarden.(circa 200 vanaf rotonde Heliconweg-Tesselschadestraat) De starttijd is meestal 08.00 uur maar wijkt soms ook af met het oog op de te bezoeken locatie. De mensen die op onze verzendlijst staan ontvangen een paar dagen vóór elke Vogelochtend een mail met bijzonderheden. (o.a. de vertrektijd) Het is dan ook verstandig om je aan te melden voor de verzendlijst of anders vooraf even contact op te nemen met Anne Bosma. Organisatie: Anne Bosma en Wieger Koeze. Inlichtingen en aanmelding voor verzendlijst: Anne Bosma tel: (058) 266 01 09 E-mail: anne.bosma@tiscali.nl Leeuwenboekje Zomer 2010 12
Basiscursus planten en bloemen. Na een lange winter konden we van start, de plantjes kwamen voorzichtig boven de grond, sneeuw weg dan krijg je weer zin om erop uit te trekken. Vorig najaar waren er al plannen om nog eens een basiscursus te organiseren. Opzet in de huiskamer een paar theorielessen en een aantal keren het veld in. Half maart wilden we (Jettie Wijga en ik) met Arno, die de cursus zou geven, wat data afspreken, maar ja er waren toch te weinig mensen om de cursus door te laten gaan. Na een oproep via onze bekende kanalen, Durk, Anne en Daan kwamen er per dag een paar aanmeldingen binnen. Uiteindelijk hebben 20 mensen zich opgegeven. Het werd geen huiskamer, maar een echte cursus in een lokaal! Met een beamer en assistenten, Jettie, Jan, Margriet en ik erbij. Er worden vier theorieavonden gehouden en twee dagen gaan we het veld in. Het eerste uur van de avond heeft Arno ons de basisbegrippen bijgebracht. Hij had duidelijke beelden via www.bioplek.org. Het tweede deel van de avond zijn we in groepjes om een pot plantjes gaan zitten om te kijken hoe we daar iets wijzer van werden. Het ene groepje keek meer naar de bijzonderheden, zoals vorm van het blad, de steel is die vierkant of rond, heeft de bloem veel of weinig blaadjes enzovoort. Een ander groepje dook al vrij snel in het determineren. Kortom een prima gelegenheid om je basiskennis eigen te maken en te ontdekken waar je belangstelling naar uit gaat. Ik hoorde al van een cursist, die het determineren te gek vindt en anderen houden weer helemaal niet van het volledig uitwerken via een determineergids. Leeuwenboekje Zomer 2010 13
Na de tweede theorie -avond zijn we op 6 mei naar de Martenastate gegaan om daar stinzenplanten, die voornamelijk in de tuinen van de Friese states te vinden zijn, te bekijken. Het vingerhelmkruid was niet meer te zien, maar wel de holwortel, de gele en blauwe anemoon en prachtige bloedzuring. De aronskelk heb ik niet eerder zo mooi in bloei gezien. Als het Leeuwenboekje verschijnt is de cursus al voorbij. Maar niet getreurd, regelmatig trekken Daan, Jan en Margriet er opuit en dan kun je altijd mee. Daan stuurt een e-mail rond, waarin hij plaats en tijd afspreekt. Je hoeft je niet van tevoren op te geven. Zorg wel dat hij je e-mailadres heeft als je een (of meerdere) keer graag mee wilt. Corrie Kruiswijk. De eerste plantenexcursie met Gertie Papenburg. Op zaterdag 24 april was het zover! Het was die ochtend, wat aan de kille kant maar prachtig weer, waardoor alles zo vroeg in het voorjaar er nog mooier uitziet. De eerste keer van dit plantenseizoen met elkaar het veld in. We hadden met docent Gertie Papenburg afgesproken om bij het kerkje van Goutum te beginnen. Hij stelde voor welk rondje we zouden lopen en we moesten maar roepen wat we aan planten en bloemen zagen, hij zou dan alles op een lijst aantekenen. Gelukkig was er na het vorig jaar èn de winterslaap toch bij iedereen wat blijven hangen en het leuke is dat je met elkaar veel weet. Al snel stond de één klaar met papier en pen om zelf aantekeningen te maken, de ander met een loepje en weer anderen doken op de knieën. Want... als Gertie begint dan zie je nog veel meer dan je zelf ziet. Wat er allemaal aan moois groeit langs trottoirs (o.a. levermos), tussen straatstenen (straatgras) en tegen gevels muurvarens, prachtig! Leeuwenboekje Zomer 2010 14
Rondom het kerkje de prachtige nu nog kale Hollandse lindebomen met hun korte uitlopers rondom de stam, dit noemt men wortelomslag, typisch voor lindebomen. Even later zijn we de aangelegde heemtuin doorgelopen en konden daar onze kennis over stinzenplanten ophalen, want daar groeiden o.a. het lenteklokje en het vingerhelmkruid. In die tussentijd hoorde iemand een groenling fluiten, ik hoor dan wel vogels door elkaar fluiten, maar kan daar moeilijk een naam bij krijgen. Het is dan erg plezierig als een ander dat wel kan. Verderop zagen we allemaal kale stengels van de paardenstaartfamilie. We konden toen nog niet goed zien of het een paardenstaart (en zo ja welke) of een heermoes zou zijn. Nog een stuk verder stond een stuk gras onder de stengels. Het was allemaal heermoes. Een hardnekkig, zeer sterk plantje dat moeilijk te bestrijden is, want de wortels groeien meters onder de grond en wil je ze uitgraven dan breken ze af en groeien vrolijk door. Ja en wat groeit er nog meer; daslook, look-zonder-look, heerlijk in de sla. Je mag de plantjes niet plukken want als iedereen ze in de sla doet is zo n veldje gauw leeg. Dus misschien iets om in je eigen tuin (als je die hebt) of in een bloembak te zetten. Langs een watertje liepen we tot aan de rand van Goutum. In het water zagen we daar een op dat moment onbeheerd nest met veel eieren. Verderop broedde een fuut. Later kwam mama (of papa?) meerkoet eraan en kroop weer op het nest. Een mooi gezicht! Ja en dan verderop de Hounsdyk. Aan de ingang van een weiland, bij het hek, weinig gras omdat de koeien het daar hebben kaal getrapt, groeide het muizenstaartje. Vorig jaar heb ik die voor het eerst gezien ergens in de provincie Groningen tijdens een excursie en zie daar onder de rook van Leeuwarden groeien ze ook! Leeuwenboekje Zomer 2010 15
Op een muurtje hebben we daar een koffiepauze gehouden en zijn toen langzamerhand weer terug gelopen. Op de terugweg nam Gertie de bomen met ons door. Moeilijk te zien voor beginners, zeker als er nog veel kale takken zijn of alleen knoppen of kleine blaadjes, maar met een kenner erbij en een paar mensen in de groep die zich vorig jaar al iets in de bomen hebben verdiept kom je ook weer en heel eind. Na zo n 3,5 uur ging ieder weer dik tevreden naar huis. Corrie Kruiswijk Leeuwenboekje Zomer 2010 16
Afscheid van Ron van Wissen. Op de valreep kon ik nog een gesprek hebben met de gepensioneerde IVN penningmeester. Hoe is de heer Van Wissen ooit bij IVN terecht gekomen en dan nog wel meteen in het bestuur? Via Martine z n vrouw. Zij heeft iets met vogeltjes en plantjes. zegt Ron en door haar actie werd hij penningmeester toen er een vacature ontstond. Met z n financiële achtergrond een belangrijke aanwinst! Zo werd hij een jaartje later ook penningmeester bij Groei en Bloei. Bij Groei en Bloei is het net als bij IVN ook moeilijk om bestuursleden te krijgen. Tijdelijk heeft hij daar nu wat extra taken op zich genomen omdat ze met een nijpend tekort zitten. Nu bijna twee jaar geleden kwam hij thuis van een paar maanden varen in Frankrijk. Hij heeft toen besloten om met z n taak bij IVN te stoppen; dat heeft hij tegen de andere bestuursleden gezegd. Na vijf jaar stopt Ron nu echt met IVN, jammer maar we zijn erg blij dat hij het die tijd zo voortreffelijk heeft gedaan. Hij heeft de zaken aan Maud overgedragen en heeft er alle vertrouwen in. Er zijn goede afspraken gemaakt over de functie en Maud kan hem altijd om advies vragen. Renée verzorgt de verzending van de boekjes. Leeuwenboekje Zomer 2010 17
Met plezier kijkt Ron terug op de plezierige samenwerking met Hans Hoste, de man van Leonieke, onze secretaris. Hans heeft tijdens de vaarperiode de lopende zaken van de penningmeester waargenomen. Hans had het prima gedaan, maar er blijft toch veel over en Ron kreeg ineens het gevoel dat hij niet onverwacht weer eens lang weg zou kunnen, tsja en daarvoor was hij nu niet met pensioen gegaan. Het ophalen van de contributie en herinneringen versturen vergt veel tijd. Wat dat betreft is het bij Groei en Bloei plezierig geregeld zegt Ron. Per lid krijgt de regiovereniging een bedrag en daarvan moeten ze alles bekostigen. De leden betalen rechtstreeks aan de landelijke vereniging. Ron draagt IVN een goed hart toe. Met veel plezier heeft hij de ledendagen en de jubileumtocht naar Rottum geregeld. In het najaar van 2008 zijn 60 IVN leden naar Rottum geweest. Een groot succes! De financiële kant, prima, maar verder...z n gehoor wordt slechter, vogeltjes hoort hij niet goed dus hij gaat niet mee met excursies. Ik heb geopperd om dan met de plantjes mee te gaan, toen moest hij lachen. Hij is één keer mee geweest met Arno en Hinko en daarbij is het gebleven. Ron z n interesses liggen ergens anders. Hij zit op een bridgeclub. Met een collega hadden ze het afgelopen winterseizoen de hoogste score van de club Westeinde en ze kregen hiervoor een wisselbeker. Ook is hij verzot op Step bridge (met computer, internationaal). Hij liet me het een en ander zien. Verder heeft Ron plannen om volgend jaar weer naar Frankrijk te varen en dat vergt enige voorbereiding. Ron kijkt met veel plezier terug op de goede contacten en de geweldige samenwerking met o.a. Durk. Hij hoopt dat er ook wat jongere mensen in het bestuur komen. Op dit moment is Leonieke (nog steeds enthousiast) de enige. Over het contact met de landelijke IVN maakt Ron zich zorgen. Hij heeft sterk het gevoel dat wij (hier in Friesland) er maar bij hangen, niet leuk. Hij kwam ook nog even terug op z n afscheid tijdens de jaarvergadering, hij kreeg naast het bloemetje een VVV bon èn een creatieve dinerbon, waar hij heel verguld mee was. Ron, bedankt voor het IVN werk, Martine jij bedankt voor het leveren van een penningmeester. Corrie Kruiswijk Leeuwenboekje Zomer 2010 18
Mededelingen van het bestuur Het bestuur is weer compleet. Met genoegen kunnen wij u meedelen dat de vacature - algemeen bestuurslid - is ingevuld door Jean-Pierre Brehen. Jean-Pierre is zesendertig jaar, scheepstimmerman van beroep, heeft fotografie gestudeerd en volgt aan het Van Hall-Larenstein Instituut de HBO opleiding Milieukunde. Jean-Pierre woont in de Oudemirdum en voelt zich sterk betrokken bij de natuur en mede daardoor is hij geïnteresseerd in de IVN activiteiten. Opvallend vindt hij de activiteiten van de verschillende werkgroepen die binnen de afdeling Leeuwarden actief zijn en spreekt de doelstelling natuureducatie hem aan. Tijdens de algemene ledenvergadering op 6 april jl. heeft het bestuur de leden alvast geïnformeerd over de invulling van deze vacature. We zijn als bestuur blij met de komst van Jean-Pierre en heten hem ook van deze plaats van harte welkom. We hebben met Jean-Pierre afgesproken dat hij zich ter zijner tijd via het Leeuwenboekje aan de leden en werkgroepen zal voorstellen. Jean-Pierre is bereikbaar onder telefoonnummer 06 42 62 71 72, e-mailadres: info@jeanpierrebrehen.nl Taakverdeling binnen het bestuur: Met het invullen van de vacature algemeen bestuurslid hebben we de taken binnen het bestuur als volgt verdeeld: Klaas van der Heide : voorzitter, Rinze de Vries : vicevoorzitter, contactpersoon voor redactie Leeuwenboekje en website beheer Leonieke Hoste : secretaris Maud von Ende : penningmeester Jean-Pierre Brehen : algemeen bestuurslid, contactpersoon voor de werkgroepen die actief zijn binnen de IVN afdeling Leeuwarden e.o. Leeuwenboekje Zomer 2010 19
zaterdag 25 september 2010 s middags 14.00 uur ledenmeeting met barbecue. Op 25 september 2010 zal er s middags een meeting voor de leden van de IVN afdeling Leeuwarden e.o. worden gehouden. Noteer alvast deze datum. Het ontmoeten van elkaar als IVN-leden zal centraal staan. We zijn te gast bij Durk Weijma en gaan wandelen in de bossen van Gaasterland. De middag wordt afgesloten met een barbecue. Alle leden zullen nog een persoonlijke uitnodiging ontvangen waarbij u zich als deelnemer voor deze ledenmiddag kunt aanmelden. Binnenkort wordt u hierover nader geïnformeerd. Stimuleringsprijs IVN. Van het IVN, de landelijke bestuurswerkgroep Jeugd en Jongeren, is bericht ontvangen dat deze werkgroep in de nabije toekomst graag meer jeugd en jongeren wil betrekken bij de activiteiten van de IVN afdelingen. Daartoe heeft de bestuurswerkgroep een stimuleringsprijs (4x 2500 Euro) ingesteld voor IVN activiteiten die aantoonbaar meer jeugd en jongeren bereiken. De winnende activiteiten dienen een inspiratie te zijn voor andere afdelingen. Deze stimuleringsprijs is voor nieuwe initiatieven, maar succesvolle bestaande activiteiten kunnen ook meedingen. Voorstellen moeten voor 1 oktober 2010 worden ingediend via www.mijnivn.nl. De prijswinnaars worden tijdens de landelijk IVN-dag op 20 november 2010 bekend gemaakt. De coördinatoren van de werkgroepen van de IVN afdeling Leeuwarden e.o. hebben via het bestuur de voorwaarden toegestuurd gekregen. Machtiging jaarlijkse contributie Een dringende oproep aan de leden om een machtiging af te geven voor het innen van de jaarlijkse contributie. Hoewel er al een groot aantal leden zijn die een machtiging hebben gegeven voor het innen van de jaarlijkse contributie, is opnieuw gebleken dat er ruim 60 betalingsherinneringen verzonden moesten worden om de jaarlijkse contributie te kunnen innen. Dit vraagt niet alleen veel tijd van de penningmeester, maar vooral de kosten die een en ander met zich meebrengen, vinden wij een punt van aandacht waard. Juist om deze kosten te besparen, doen wij als bestuur nogmaals een dringende oproep aan de leden, die nog geen machtiging hebben verstrekt, om dit alsnog te doen. Mogen wij op u medewerking rekenen? Leeuwenboekje Zomer 2010 20
Naar de weidevogels Op zaterdag 17 april 2010 was het zover, onze excursie naar "De Himpensermar"; de polder bij de molen langs de Wâldwei ten zuiden van Leeuwarden. We treffen het, want het is een heerlijke zonnige dag. En door de heldere lucht kunnen we ver kijken; met en zonder verrekijker. Wel een koude wind, maar daar hebben we ons op gekleed. Nog vóór we bij de molen zijn zien we al van alles: Meerkoeten, waterhoentjes, tureluurs en zelfs een flinke groep kluten. Bij de molen kunnen we even in de luwte staan om het enthousiaste verhaal over dit gebied van onze gids, Anne Venema te horen. En dan gaan we tussen de pinken (jonge koeien) door het veld in. We zien kieviten met hun bijzondere baltsvlucht; waarbij de mannetjes door te "kanten" afwisselend hun rug en dan weer hun witte ondervleugels laten zien. Dit geeft een spiegelend effect, waardoor vrouwtjeskieviten onder de indruk raken. Wij ook, trouwens! Ook veel grutto's met hun bekende klaaglijke geluid; een prachtig geluid dat je een heerlijk weidevogelgevoel geeft. En dan ziet één van ons een nest met twee eitjes van de tureluur. "Stop" roept Anne Venema. We moeten onmiddellijk pas op de plaats maken, want ter bescherming door hun "grote broer" nestelen tureluurs graag dicht in de buurt van kieviten. Het kan dus zijn dat we ongemerkt op een kievitsnest trappen! Dat is gelukkig niet gebeurd; dit keer was er geen kievitsnest. Misschien door een marter leeggeroofd? Maar het gevolg was wel dat wij heel voorzichtig onze verdere stappen zetten! Een eindje verderop was van één van de weidekavels licht onder water gezet om als veilige nachtplaats te kunnen dienen. Slapen met je pootjes in het water is voor weidevogels geen probleem. Leeuwenboekje Zomer 2010 21
In tegendeel. Het biedt veiligheid, want de marter, hermelijn en de vos houden niet van water. We zagen daar o.a. enkele kleine rietganzen, smienten, krakeenden en een paartje "soepeenden". Zouden die lekker smaken, vroegen wij ons al af? Maar nee, dit is een benaming voor een kruising; een soort vuilnisbakkenras dus. Na het avontuurlijke balanceren over een gammele plank over de sloot; voor sommigen best een overwinning, konden we in de luwte van de dijk, een prachtig plekje met een prachtig uitzicht, even pauzeren. En toen was het tijd voor koffie. Koffie? Midden in het weiland? Jazeker! Op onze uitnodiging van de vogelcursus voor beginners stond het al aangeraden: "het is de bedoeling om tijdens de excursie de door de deelnemers zelf meegenomen koffie in het veld te nuttigen. Dat hoort helemaal bij de 'veldbeleving". En dat klopte natuurlijk helemaal. En als Anne Venema tussendoor ook nog een spannend verhaal vertelt over de wel, waar grondwater vanuit Drenthe naar boven komt en waar in vroeger tijden zelfs een tractor doorheen is gezakt, kan de dag niet meer stuk! Trudi Dorreboom-Rosenboom, Garyp Leeuwenboekje Zomer 2010 22
De redactie nodigt u uit om ook eens wat te schrijven, over iets natúúrlijks. Inzendingen voor 15 september bij de redactie: Yde Zijlstra, Atsmastate 1, 8925HB Leeuwarden e-mail adres: ydezijlstra@vodafonevast.nl of Renée Ras, De Kei 262, 8918 BK Leeuwarden e-mail adres: reneerasnatuur@gmail.com IVN Leeuwarden Vereniging voor natuuren milieueducatie verenigingswebsite www.ivnleeuwarden.nl Alle actuele informatie over cursussen etc. wordt daar ook vermeld. Onze site staat vol met nuttige linken en nieuws over o.a. onze afdeling en de werkgroepen, ook over de nieuwe werkgroep Educatie en alle activiteiten van de Plantenwerkgroep. Het wordt prachtig weer voor de bomenwandeling van Daan van Zomeren, kijk voor alle details op de site. en de provinciale site www.ivn.nl/fryslan/ Leeuwenboekje Zomer 2010 23
Leeuwenboekje Zomer 2010 24