Antibioticumgebruik in de varkenshouderij Achtergronden, uitdagingen en mogelijkheden Drs. Merel Postma Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Gent
Inhoud presentatie Gebruik van antimicrobiële middelen Antimicrobiële resistentie Rekenmethode Project Red AB pag. 2
Gebruik van antimicrobiële middelen Gebruik: Curatief (alle diersoorten) Metafylactisch (vnl productie dieren) Profylactisch (uitsluitend productie dieren) Toediening: Dierenarts (alle diersoorten) Eigenaar / veehouder (vnl productie dieren) Voederindustrie (uitsluitend productie dieren) pag. 3
Wat zijn antibiotica? Stoffen die de groei van een bacterie remmen of een bacterie doden Remmen DNA synthese (bijv. sulfonamide, quinolonen) Verstoring celwandsynthese (bijv. penicillines, vancomycine) Beschadigen celmembraan (bijv. colistine) Bewerkt van: KaHo Sint-Lieven http://wetenschapentechniek.wikispaces.com/technologie_en_natuur Remmen eiwitsynthese (bijv. tetracyclines, macroliden) pag. 4
Bron: Presentatie Prof. Dr. Dik Mevius 23-11-2010 Uden (NL) pag. 5
pag. 6
Antimicrobiële resistentie Problematiek veterinair Belang bij dieren: Therapiefalen Verhoogde kosten Verlies van dieren Gedaalde productiviteit Gedaald dierenwelzijn pag. 7
Antimicrobiële resistentie Problematiek humaan Rechtstreeks Zoönosen Overdracht via dier pathogenen en commensalen naar Humane pathogenen Humane commensalen Onrechtstreeks Ecosysteem Voeding pag. 8
Antimicrobiële middelen in de diergeneeskunde Zoönotische kiemen Dier commensalen Dier pathogenen Zoönotische kiemen Humane commensalen Humane pathogenen Antimicrobiële middelen in de humane geneeskunde
Voorbeelden Diergerelateerde MRSA 40% varkens drager LA-MRSA ESBL Bijna alle vleeskuikens drager Stijging bij varkens Recent onderzoek uit Nederland: 90% pluimveevlees besmet ± 15% varkensvlees besmet 1 op 5 humane klinische isolaten direct genetisch verband met kip pag. 10
Resistentie ontwikkeling Door gebruik van antibiotica! Niet gebruik gerelateerde risicofactoren (persistentie en spreiding): Stress Voeding Hygiëne Huisvesting pag. 11
Welke maatregelen in de dierhouderij? Reduceren gebruik Minder behandelingen in groep Voorkomen van ziekte (bioveiligheid, vaccinaties, ) Verantwoord gebruik Voorzichtig met breed spectrum antibiotica en antibiotica die van groot belang zijn in de humane geneeskunde Antibiotica moeten beschikbaar blijven voor mens en dier! pag. 12
Antimicrobial consumption (tonnes) Dus gebruik van antibiotica 220 200 180 160 140 120 Denemarken Prescribed human antibacterials, all other Prescribed human tetracyclines Antimicrobial growth promoters Prescribed veterinary antimicrobials, not specificed Prescribed veterinary other (incl. quinolones) 100 80 60 40 20 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Prescribed veterinary aminoglycosides Prescribed veterinary macrolides and similar Prescribed veterinary beta-lactams (incl. cephalosporins) Prescribed veterinary trimethoprim and sulfonamides Prescribed veterinary tetracyclines Bron: DANMAP, 1997-2007 pag. 13
Nederland Bron: MARAN, 2008 pag. 14
Antibioticumgebruik Hoe kwantificeren op bedrijfsniveau? Blootstelling Uitgedrukt in: Behandelingsincidentie op basis van voorgeschreven of effectief toegediende dagelijkse dosis. pag. 15
Rekenmethode België: Behandelingsincidentie per 1000 dieren Nederland: Dagdoseringen per dierjaar pag. 16
Rekenmethode België en Nederland Beide o.b.v. vastgestelde waarde per antibioticum Beide tot doel getal te genereren dat aangeeft hoeveel dieren blootgesteld zijn Maar pag. 17
Rekenmethode België en Nederland Nederland O.b.v. ingekochte antibiotica hoeveelheid op jaarbasis (via dierenarts VetCis) Verdeling over totale aantal dieren Berekening met gemiddelde gewichten Uitsplitsing mogelijk, maar lastig pag. 18
Dagdoseringen per dierjaar - Nederland Ingekocht AB bedrijf (in ml of gram) * DD kg Totale aantal kg dier op bedrijf = Dagdoseringen per dierjaar pag. 19
Bron: MARAN, 2008 pag. 20
Bron: MARAN, 2008 pag. 21
Rekenmethode België en Nederland België O.b.v. toegediende behandelingen Aantallen dieren en gewichten nauwkeuriger Per diercategorie Daadwerkelijke gebruik (UDD) Voorgeschreven gebruik (ADD) pag. 22
Behandelingsincidentie - België Toegediende hoeveelheid antibioticum (mg) ADD of UDD (mg/kg) x periode at risk (dagen) x kg dier x 1000 = Behandelingsincidentie per 1000 dierdagen pag. 23
DDDpig or UDDpig/1000 pigs at risk/day 600 Total TIDDDpig/herd Total TIUDDpig/herd 500 400 300 200 100 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 Farmnumber Timmerman et al., 2005
Verschillen rekenmethodes België en Nederland Nauwkeurigheid Uitsplitsing diercategorie Wijze verkrijging gegevens Getal zelf Maar. pag. 25
Hoe kom je van Behandelingsincidentie naar Dagdosering per dierjaar? B.I. DD/dj Delen door 2,74 DD/dj B.I. Vermenigvuldigen met 2,74 pag. 26
Voorbeeld bedrijf Bedrijf: Kraamstal 60 zeugen, 13 levend geboren/zeug = 780 kraambiggen (op dag 3 ± 1,8kg) 4 weeksysteem alle 780 kraambiggen uitval (13%) naar biggenbatterij = 679 batterijbiggen (bij spenen op ± 5kg) Totaal 380 zeugen op bedrijf (230 kg gem) Stel: Elke ronde op dag 3 alle biggen 0.2 ml Naxcel/big Elke ronde opleg batterij 6 dgn Colistimax 1200 Enkele zeugen (n=34) per jaar behandeld voor kreupele poot of uierontsteking met Duphamox LA 20 cc/zeug pag. 27
Voorbeeld bedrijf berekening Naxcel Naxcel: (0,2ml * 100mg/ml) * 780 (11,11mg/kg / 5dgn) * 188 dgn * (780 * 1,8kg) Maar: (0,2ml * 100mg/ml) * 780 (5mg/kg / 5dgn) * 188 dgn * (780 * 1,8kg) Toegediende hoeveelheid antibioticum (mg) ADD of UDD (mg/kg) x periode at risk (dagen) x kg dier * 1000 = 15600/586556 = 26,6 O.b.v. UDD * 1000 = 15600/263952 = 59,1 O.b.v. ADD UDD/ADD of B.I. ADD / B.I. UDD = 2,22 OVERdosering pag. 28
Voorbeeld bedrijf berekening Colistine Colistinemax 1200: 14634 mg (0,25kg prod/1000 l water per dag) * 6 dgn Maar: 4,3 mg/kg * 188 dgn * (679 * 5kg) 14634 mg * 6 dgn 5 mg/kg * 188 dgn * (679* 5kg) Toegediende hoeveelheid antibioticum (mg of IE) ADD of UDD (mg (IE)/kg) x periode at risk (dagen) x kg dier * 1000 = 32,0 O.b.v. UDD * 1000 = 27,5 O.b.v. ADD UDD/ADD of B.I. ADD / B.I. UDD = 0,86 ONDERdosering pag. 29
Voorbeeld bedrijf berekening Bedrijf Deze vleesvarkens: B.I. UDD = 26,6 + 32 = 58,6 B.I. ADD = 59,1 + 27,5 = 86,6 Omgerekend naar DD/Dj = 86,6 / 2,74 = 31,6 pag. 30
Controle resistentie en problematiek Restrictief en verantwoord AB gebruik Infectiecontrole maatregelen Hopelijk vermindering/daling problematiek Optimalisering bedrijfsvoering Economische voordelen? pag. 31
Project Red AB Demonstratieproject REDuctie in AntiBioticumgebruik bij varkens en pluimvee Gefinancieerd door Boerenbond en Certus Begeleiding 80 varkens- en 20 pluimveebedrijven naar een gereduceerd AB gebruik Ontwikkeling AB calculator Ontwikkeling Biocheck Poultry Verzameling demonstratiemateriaal voor informatie pag. 32
Begeleiding in project 4 maal bezoek Analyse Bedrijfsvoering Bedrijfsproblematiek Plan van aanpak AB gebruik omlaag Optimalisatie bedrijfsvoering pag. 33
ABcheck Calculator antibioticumgebruik Gratis Ingeven bedrijfsgegevens Type dier Aantal Duur productiecyclus Ingeven toegepaste behandelingen (per leeftijdsgroep) Berekening behandelingsincidentie uitgedrukt in DD per 1000 dieren of DD per dierjaar pag. 34
Neem deel aan dit project! Opgave via mij: Email: merel.postma@ugent.be of telefoon: 09 264 75 48 Dank u wel voor uw aandacht. pag. 35