Jaarverslag 2011 Stationsstraat 79G 3811 MH Amersfoort
Inhoudsopgave Voorwoord------------------------------------------------------------------------------------------------ 3 De vereniging-------------------------------------------------------------------------------------------- 4 De verenigingsactiviteiten----------------------------------------------------------------------------- 8 De financiën---------------------------------------------------------------------------------------------- 11 2
Voorwoord Dit verslag over het jaar 2011 wordt gekarakteriseerd door de aandacht die ook wordt besteed aan gebeurtenissen die zich buiten de vereniging hebben afgespeeld. De situatie waarin het land door een ongunstige economische ontwikkeling verkeert heeft gevolgen die namelijk ook tot binnen Caleidoscoop doordringen. Kort samengevat heeft het jaar daarmee voor de vereniging het karakter van voorbereiding op zwaar weer. Ook was het besluit tot opheffing van het Landelijk Centrum Vroegkinderlijke Traumatisering (LCVT) van veel betekenis voor de vereniging. Gewend zal moeten worden aan het gemis van dit kenniscentrum als aanspreekpunt voor de gespecialiseerde zorg. Uiteraard staat in dit jaarverslag de vereniging zelf centraal. En wat Caleidoscoop zelf betreft kenmerkt 2011 zich als een jaar van alle zeilen bij en ook van roeien met de riemen je hebt. En het is gelukt om met weinig bemanning de vereniging op koers en op snelheid te houden. Veel is gelukt, veel is tot stand gekomen. Er bleek zelfs plaats voor een geheel nieuwe plan naast de gebruikelijke activiteiten: in het verslagjaar werd door Caleidoscoop een begin gemaakt met een omvangrijk en meerjarig project. De vrijwilligers die zich zo voor de vereniging hebben ingezet verdienen een groot compliment. Zonder deze inzet geen Caleidoscoop. De in het verslagjaar tot stand gekomen oktobergroep van actief meedenkende leden moet hier apart worden genoemd. Wij laten u in dit jaarverslag lezen wat we in 2011 hebben gedaan, in de jaarrekening kunt u zien hoeveel het gekost heeft. De behaalde resultaten worden daarbij weer getoetst aan de hand van het jaarplan en van de begroting. Het jaar 2011 was geen gemakkelijk jaar. Het was wel een succesvol jaar. We zijn er meer dan tevreden over en zijn vol vertrouwen het jaar 2012 ingegaan. P.Verharen, bestuurslid B.E.Kokelaar, bestuurlid april 2012 3
1. De vereniging Caleidoscoop bestaat sinds 1994 en is een patiëntenvereniging voor mensen met een dissociatieve stoornis.. Voor wie dit nog niet weet: dissociatie is een toestand waarin gedachten, emoties, waarnemingen of herinneringen buiten het bewustzijn worden geplaatst, tijdelijk niet oproepbaar zijn of minder samenhang vertonen. Dissociatie kan ook de vorm hebben van een veranderde identiteit. Het dissociëren kan beschouwd worden als een soort afweermechanisme bij extreme stress of angst. Wanneer dit mechanisme langdurig of permanent optreedt spreekt men van een dissociatieve stoornis. 1.1 De leden Caleidoscoop kent naast de gewone leden ook partnerleden, vriendenleden en donateurs. Het totale aantal nam in het verslagjaar af tot 183. Deze teruggang is vooral veroorzaakt door een bestuursbesluit om een groep (langdurige) wanbetalers het lidmaatschap te ontnemen. Het aantal aanmeldingen bedroeg in 2011 achttien. 1.2 De algemene ledenvergadering Op 18 juni vond in het Amersfoortse wijkcentrum De Schothorst de jaarlijkse algemene ledenvergadering plaats. De dertien aanwezige leden stemden in met het jaarverslag 2010 en met de jaarrekening 2010. Jan Schipper werd tot bestuurslid benoemd in de functie van penningmeester, de bestuursleden Ellen Kokelaar en Peter Verharen werden herbenoemd. De vergadering bedankte aftredend bestuurslid Stefanie Terpstra voor haar bijdrage aan het verenigingswerk. De leden keurden op 18 juni het jaarverslag en de jaarrekening 2010 goed en stelden het jaarplan en de begroting 2011 vast. Een belangrijk onderwerp van de ledenvergadering vormde de omgang met de nieuwe sociale media. Van een vereniging van mensen met een dissociatieve stoornis verwachten de leden dat deze niet zonder meer gebruik maakt van deze media. De ledenvergadering kwam tot duidelijke afspraken over de noodzakelijke randvoorwaarden voor het gebruik van internetforums, chatboxen, twitter, Facebook enzovoort. De in het Jaarplan genoemde eventuele tweede algemene ledenvergadering is niet nodig gebleken. 1.3 Het bestuur De samenstelling van het bestuur was aan het begin van het verslagjaar als volgt: 4
Ellen Kokelaar-algemeen bestuurslid Peter Verharen- secretaris en penningmeester Stefanie Terpstra- algemeen bestuurslid Ingaande de datum van de algemene ledenvergadering en gedurende het verdere verslagjaar bestond het bestuur uit Ellen Kokelaar-algemeen bestuurslid Jan Schipper-penningmeester Peter Verharen-algemeen bestuurslid Bij de bestuursvergaderingen waren in dit verslagjaar ook weer andere leden aanwezig die zich betrokken voelen bij het bestuurlijk werk. Deze bestuursondersteuners waren in 2011 A. Schipper en Phaedra Feldmann. Steeds meer worden bestuursaangelegenheden buiten de vergaderingen per email behandeld. Maar wat de grotere onderwerpen betreft blijft de bespreking aan tafel het meest doeltreffend. Ook gezien de behoefte aan persoonlijk contact tussen de bestuursleden bleef de vergaderfrequentie in 2011 onveranderd. Het bestuur kwam negen keer bijeen: op 18 januari, 23 februari, 23 maart, 28 april, 6 juni, 4 juli, 9 augustus, 24 augustus, 7 september, 28 september, 19 oktober, 2 november en 16 december. De organisatie van de verenigingsactiviteiten blijft een belangrijk gedeelte van de vergadertijd vergen. Het kleine aantal actieve leden leidt er toe dat de bestuursleden ook zelf veel uitvoerend werk doen en daarom in de vergaderingen het bespreken van bestuurlijke onderwerpen met het voeren van werkoverleg combineren. Het belangrijkste onderwerp van overleg in de bestuursvergadering was in 2011 een besluit van het ministerie van VWS over de subsidiëring van patiëntenorganisaties. Dit in vervolg van het politieke besluit om aan de verslechterende economische omstandigheden het hoofd te bieden met lagere overheidsuitgaven. Het ministerie kondigde in een brief van 21 juli 2011 een afbouw van de subsidie aan Caleidoscoop van 45.000 via 36.500 in 2012 naar 35.000 in 2013. Tegelijkertijd werd een nieuw beleid ten aanzien van de bestedingsdoelen van de subsidie bekendgemaakt Op termijn komen alleen het lotgenotencontact en de informatievoorziening voor subsidie in aanmerking. In het bestuur is uitvoerig stilgestaan bij de consequenties van de maatregelen. Vooruitlopend op de vermindering van inkomsten is nagegaan op welke manier een gelijkblijvend activiteitenniveau kan worden bereikt tegen lagere kosten. Een eerste maatregel betrof het pro forma beëindigen van de contracten met Het Ondersteunings Buro om vervolgens nieuwe overeenkomsten te kunnen sluiten. Ook is gesproken over de uitvoering van een van de nieuwe subsidievoorwaarden: de minimale contributie moet met ingang van 2014 25,- te bedragen. Een voorstel aan de algemene ledenvergadering werd voorbereid. Om aan alle ingaande 1 januari 2012 geldende subsidievoorwaarden te voldoen beraadslaagde het bestuur over een aantal daarvoor verplichte documenten. Voorstellen 5
aan de algemene ledenvergadering zijn vastgesteld voor een interne gedragscode, een klachtenregeling en een regeling van de invloed en zeggenschap. De in het Jaarplan opgenomen voornemens om een verandering van de statuten en het huishoudelijk reglement voor te bereiden konden door de andere prioriteiten niet worden uitgevoerd. Ook het in het plan genoemde scholingstraject voor bestuursleden kon (nog) niet worden gerealiseerd. In het verslagjaar is het bestuur begonnen met het organiseren van bijeenkomsten voor de leden die zich bereid verklaarden om actief mee te denken over de toekomst van Caleidoscoop. Op grond van de datum van de startbijeenkomst wordt over de oktobergroep gesproken. Het in bredere kring bespreken van oplossingen voor de moeilijke situatie waarin de vereniging is van grote meerwaarde gebleken. Voor de bestuursbesluiten over de verschillende verenigingsactiviteiten wordt gerapporteerd in de deze activiteiten betreffende paragrafen. 1.4 De vrijwilligers In het bestuur is in 2011 een groot aantal beschrijvingen van vrijwilligersfuncties vastgesteld. Samen met een al eerder vastgestelde nota vrijwilligersbeleid en een standaardovereenkomst voor vrijwilligers vormen de beschrijvingen een geheel van regelingen die het vrijwilligerswerk voor Caleidoscoop structureren. Het Jaarplan 2011 spreekt over het uitvoering geven aan een bij Caleidoscoop passend vrijwilligersbeleid, dat onder meer voorziet in de werving, selectie en intensieve begeleiding van de vrijwilligers. Met het contracteren van de diensten van een externe (professionele) vrijwilligerscoördinator is aan deze intentie vorm gegeven. Ook wordt in het Jaarplan gesproken over het aantrekkelijker maken van het vrijwilligerswerk voor de Caleidoscoop-leden door een aantal drempelverlagende aanpassingen in de taken, de faciliteiten en de vergoedingsregeling. Niet alleen zijn deze stimulerende acties voor een belangrijk deel uitgevoerd (zo is een fietsvergoeding toegevoegd), ook is het gebruik ingevoerd om de vrijwilligers ter aanmoediging een kleine attentie bij bijzondere gelegenheden te geven. De geplande maandelijkse Nieuwsbrief voor de actieve leden is helaas in 2011 maar twee keer verschenen. Het aantal leden dat in 2011 naast de bestuursleden actief was voor Caleidoscoop bedroeg 10. Het waren: A.Schipper (bestuursondersteuning, Caleidofoon) Corrie G. (redactie Caleidokrant) Ellen K. (redactie Caleidokrant, Caleidofoon, leiding regiogroep) Gijsbert O. (redactie Caleidokrant) Henriëtte T. (leiding regiogroep) Ineke B. (redactie Caleidokrant) Lucinda P. (forumbeheer) Phaedra F. (leiding regiogroep) Rita B. (leiding regiogroep) Roelien Z. (forumbeheer) 6
Wobke K. (leiding regiogroep) Voor de activiteiten van deze vrijwilligers zie de volgende paragrafen. 1.5 Externe diensten De vereniging heeft in het verslagjaar opnieuw haar ledenadministratie en financiële administratie uitbesteed aan een extern bureau. Ook de verzending van mailings, het verenigingsblad en informatiemateriaal wordt door Het Ondersteunings Buro in Amersfoort verzorgd. Het HOB-kantoor bleef de locatie voor de verschillende vergaderingen (bestuur, redactie). Twee medewerkers van het HOB werden ingezet voor de ondersteuning van de bestuurswerkzaamheden (Hans Jonker) en voor de coördinatie van het vrijwilligerswerk (Paula van Walsum). Zoals in paragraaf 1.3 al is genoemd is in het verslagjaar besloten om de afname van deze externe diensten opnieuw te bezien. De uitkomst van deze heroriëntatie overschrijdt de jaargrens 2011/2012. Het drukklaar maken van de Caleidokrant werd ook in 2011 in handen gegeven van Jelle Henze. 7
2. De verenigingsactiviteiten 2.1 Informatieverstrekking De website Het aantal mensen dat op zoek is naar informatie over dissociatieve stoornissen en daarbij de website www.caleidoscoop.nl vindt is onverminderd groot. Helaas is het in het verslagjaar niet gelukt om het plan te realiseren deze vele bezoekers een vernieuwde website aan te kunnen bieden. Gezien het belang van goed toegankelijke en up-to-date informatie wordt deze achterstand met voorrang ingehaald. De in het Jaarplan opgenomen plannen om een webredactie te vormen en om een redactiestatuut op te stellen zijn als gevolg van de vertraging evenmin gerealiseerd. De email Een goed functionerend middel voor de verstrekking van informatie is het emailadres caleidoscoop@caleidoscoop.nl. Een groot aantal informatieverzoeken kon in het verslagjaar worden afgehandeld. Opnieuw kan worden geconstateerd dat de (laagdrempelige) email voor de doelgroep van Caleidoscoop een zeer geschikte weg is voor hun eerste vragen over de stoornissen en over de eventuele behandelmogelijkheden. Daarnaast moeten de vele scholieren en studenten worden genoemd die hun studie- en onderzoeksgegevens via de Caleidoscoop-email verkregen. De voorgenomen training voor de vrijwilligers die de emails beantwoorden kon in het verslagjaar nog niet plaatsvinden. De Caleidofoon De Caleidofoon vervult zowel een functie in de informatieverstrekking als in het lotgenotencontact. De telefoonservice kent ruime bereikbaarheidstijden en wordt zowel door leden van Caleidoscoop als door niet-leden gebeld. Drie vrijwilligers bemannen de telefoon met nummer 033-8200208. Ook de training voor de Caleidofoon-beantwoorders zal pas na het verslagjaar worden georganiseerd. De Caleidokrant In 2011 verschenen drie Caleidokranten: een lente nummer, een zomer/herfst nummer en een winter nummer. De krant biedt door het publiceren van ervaringsverhalen een vorm van lotgenotencontact die bij een groot deel van de doelgroep erg gewaardeerd wordt. Het nieuwe redactieteam is er in geslaagd om daarnaast ook aan de informatieve functie van de Caleidokrant op een passende manier vorm en inhoud te geven. Het productieproces van de krant is in het verslagjaar begeleid door de vrijwilligerscoördinator. De invoering van een redactiestatuut heeft nog niet plaatsgevonden. Ook de uitvoering van de plannen tot een grotere verspreiding van de krant wacht op realisatie. 8
2.2. Onderlinge contacten Het forum Voor de doelgroep van mensen met een dissociatieve stoornis is de komst van een eigen forum een voltreffer gebleken. Zoals in het voorgaande verslag al beschreven vormt de mogelijkheid om met lotgenoten in contact te komen zonder de eigen vertrouwde omgeving te verlaten een doorbreking van een soms langdurig isolement. Een ook in het verslagjaar voortdurende zorg betreft het bieden van veiligheid op het Caleidoscoop-forum. Een team van beheerders draagt deze zorg. Hun inspanningen hebben op een enkele uitzondering na tot de gewenste rust geleid In de algemene vergadering is door de leden uitvoerig van gedachten gewisseld over het doel en de opzet van het Caleidoscoop-forum (zie paragraaf 1.2). De in het Jaarplan 2011 opgenomen plannen om naast dit voor niet-leden openstaande forum ook een besloten forum voor de gewone leden van Caleidoscoop te openen zijn niet in uitvoering genomen. De gedachtenuitwisseling over dit onderwerp was aan het jaareinde nog niet voltooid. De regiobijeenkomsten Verspreid over het land worden groepsbijeenkomsten voor leden van Caleidoscoop. In 2011 werden nieuwe groepen gestart in Eindhoven en in Groningen. Een plan om ook in Zeeland lotgenotenbijeenkomsten te organiseren moest wegens gebrek aan belangstelling worden geannuleerd. De aanvraag van sponsorgeleden voor de opzet van nieuwe regiogroepen wordt besproken in paragraaf 3.4. De groepen in Amersfoort en in Den Haag draaien goed en worden door een trouwe groep vaste deelnemers bezocht. De geplande training in het organiseren en begeleiden van de regionale lotgenotenbijeenkomsten is uitgesteld tot na het verslagjaar. Landelijke bijeenkomst Eens per jaar organiseert Caleidoscoop in Amersfoort een landelijke lotgenotenbijeenkomst. Deze heeft mede een informatief karakter en wordt gecombineerd met de algemene ledenvergadering. In 2011 vond deze themadag op 18 juni plaats. Het thema was in 2011 (vrijwilligers)werk. De gelegenheid voor lotgenotencontact werd vergezeld van een aantal gezamenlijke activiteiten voor de leden in de vorm van workshops. 3. Project Een bijzonder onderwerp voor de vereniging vormde de aanvraag van een aanzienlijke subsidie voor een meerjarige project. In het project Goud in Handen worden op een systematische manier zoveel mogelijk ervaringen van patiënten verzameld, waarna deze worden vertaald in kwaliteitscriteria. In eerste instantie werd de aangevraagde subsidie niet toegekend, maar in goede samenwerking met Het Ondersteunings Buro (dat voor de uitvoering van het project zorg draagt) werd een aanvullende verzoek ingediend dat wel werd gehonoreerd. 9
Gedurende het verslagjaar was enige keren voorbereidend overleg tussen het bestuur en de medewerkers van het HOB. De daadwerkelijke start van Goud in Handen vindt na het overschrijden van de jaargrens plaats. 4. Belangenbehartiging De behartiging van de belangen van de doelgroep van Caleidoscoop richt zich in de eerste plaats op het belang van een goede beschikbaarheid en van een goede kwaliteit van de gespecialiseerde zorgverlening. Met name gaat daarbij de aandacht uit naar de zorg in de Top Referente Trauma Centers. Door het wegvallen van het kenniscentrum van deze TRTC s (het Landelijk Centrum Vroegkinderlijke Traumatisering, zie de inleiding) is een belemmering in de contacten ontstaan. Aan het herstel van de banden wordt uiteraard gewerkt. In het verslagjaar meldde Caleidoscoop zich aan voor het lidmaatschap van het Landelijk Platform GGz. Gegeven het inzicht dat door het middel van samenwerking meer bereikt kan worden (zowel bij het functioneren van de eigen vereniging als bij het bereiken van haar doelen) is dit een belangrijke stap. In het volgende jaarverslag wordt over de eerste resultaten gerapporteerd. De contacten die steeds opnieuw gezocht worden met de verwante organisaties Geheim Geweld, Empty Memories en de VSK (Vereniging tegen Seksuele Kindermishandeling) blijven helaas zonder resultaat. Toch gaat Caleidoscoop door met haar toenadering tot deze geestverwanten. Meegewerkt werd in 2011 aan een onderzoek van de Gezondheidsraad naar de ervaringen met de zorg na kindermishandeling en naar de feitelijke zorgbehoefte. Inmiddels is het rapport van de raad verschenen. 10
5. Financiën 5.1 Contributies In het verslag bestond nog geen reden om de contributie te verhogen, de inkomsten waren toereikend voor de dekking van alle uitgaven. Zoals eerder in dit verslag beschreven is in het bestuur wel al over een contributieverhoging gesproken. Aan deze verplichting van de subsidiegever wordt in een later jaar voldaan. 5.2 Subsidies Voor het jaar 2011 kon voor de laatste keer een instellingssubsidie door het Ministerie van VWS volgens de inmiddels oude regeling worden verkregen. De maximaal mogelijke subsidie werd toegekend en kon ook binnen de subsidieregels worden aangewend (zie de Jaarrekening). Een projectsubsidie werd door het Ministerie van VWS toegekend voor het project Goud in Handen (zie paragraaf 3.) 5.3 Sponsorgelden Voor het opzetten van regiocontactgroepen werden eerder gelden beschikbaar gesteld door het Fonds Psychische Gezondheid en door het CZ Fonds. Helaas heeft de vereniging aan het Fonds Psychische Gezondheid moeten berichten dat aan de (financiële) voorwaarden die aan de gift verbonden waren niet kon worden voldaan. 11