Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen wijde omgeving 9 december 2015 Datum: 9 december 2015 Plaats: Sportcentrum Kardinge Tijd: 20.10 21.55 uur Aanwezig: Derk Eimers (onafhankelijk gespreksleider), Peter den Oudsten (burgemeester), Roeland van der Schaaf (wethouder Stadsontwikkeling en Wonen, PvdA), Henk Wolthof (unitmanager COA regio Noord), Anneke Haarsma (COA, lvastgoedregisseur), Gé ten Have (politiechef basisteam Noord), Marianne van Elp (wijkagent), Mattias Gijsbertsen (wijkwethouder, GroenLinks) en ruim vierhonderd omwonenden 1. Opening en inleiding Onafhankelijk gespreksleider Derk Eimers opent de bijeenkomst en heet iedereen hartelijk welkom. Alle positieve en negatieve feiten, meningen en gevoelens zijn welkom. Informatiestands van Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), gemeente en Vluchtelingenwerk blijven na afloop beschikbaar, ook kan dan met de sprekers informeel worden doorgepraat. Journalisten is gevraagd geen close-ups te maken. Burgemeester Peter den Oudsten is blij met de hoge opkomst en benadrukt alle meningen serieus te nemen. Grote vluchtelingenstromen komen op Nederland af, honderden mensen komen wekelijks Nederland binnen. Nederland wil vluchtelingen opvangen, maar het moet wel passen in de maatschappij. De gemeenteraad besloot dat vluchtelingen ook in Groningen welkom zijn. Aan de Van Swietenlaan is een noodopvang voor vier- tot vijfhonderd asielzoekers geopend. Nu gaat het om twee reguliere AZC's waar asielzoekers hun procedure afwachten of al mogen blijven en wachten op andere huisvesting. Het college wees hiervoor twee locaties aan als meest geschikt: het Suikerunieterrein (Energieweg) en de Ulgersmaweg. De gemeente zal kijken of alle opmerkingen leiden tot eventuele bijstelling van het voorstel of aanvullende acties. In februari of begin maart 2016 zal de gemeenteraad besluiten of het doorgaat. Het college realiseert zich dat er veel vragen kunnen leven over veiligheid en waarom deze locatie gekozen is en zal zorgen dat alle vragen beantwoord worden, ook per e-mail of na afloop. 2. Toelichting op locatiekeuze door wethouder Stadsontwikkeling en Wonen Roeland van der Schaaf Wethouder Roeland van der Schaaf is blij dat de zaal zo goed gevuld is en zal de keus voor deze locatie toelichten. De gemeente startte een tijd terug gesprekken met het COA en gaf aan liever twee of drie kleinere AZC's te willen dan een grote van duizend. Het COA gaf aan minimaal vierhonderd plaatsen nodig te hebben om een AZC met voldoende voorzieningen te kunnen draaien. Een ander criterium bij de locatiekeuze was dat scholen, winkels en openbaar vervoer binnen afzienbare afstand moesten zijn. Ook moest de locatie voor een langere periode beschikbaar zijn. Evenwichtige spreiding over de stad woog ook mee: de bedbadbroodvoorziening bevindt zich in het zuidoosten (voormalig F1-hotel); de noodopvang in het zuidwesten (Van Swietenlaan); en de twee beoogde AZC's in het westen (Energieweg) en noordoosten (Ulgersmaweg). Vanavond staat de Ulgersmaweg 32 centraal, beter bekend als het terrein van voormalig SimmereN Schroot. Inpasbaarheid in de omgeving is ook een criterium. De omvang en langere periode van de locatie doen het centrum afvallen, dergelijke locaties bevinden zich vaak aan de randen. Hier is sprake van een bedrijventerrein. De afstand tot scholen, winkels en openbaar vervoer is ook volgens het COA acceptabel. Wanneer de raad besluit tot deze locatie, beoordeelt de gemeente de planologische procedure: een ontheffing op het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning. De vergunning gaat pas in na een raadsbesluit en een reguliere bezwarenprocedure. Hierna is tijd nodig voor de gemeente om de locatie geschikt te maken en voor het COA woonunits te bestellen, waarnaar in heel Europa veel vraag is. Op zijn vroegst zullen de eerste bewoners de tweede helft van 2016 in het AZC komen wonen. Dit geeft tijd om op vragen in te gaan en tot oplossingen te komen. Het gebied is niet ingericht voor bewoning. De gemeente zal vooral in overleg met de directe omgeving maatregelen treffen wat betreft verlichting, voetpaden en verkeersveiligheid zodat het veilig is voor AZC en omwonenden. De locatie is behoorlijk vervuild. De gemeente kent de aard en omvang van de vervuiling en zal de grond af moeten dekken om de locatie geschikt te maken voor tijdelijke bewoning. Een globale toets Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen d.d. 9 december 2015 1
van externe veiligheid is al gedaan, de Omgevingsdienst Groningen toetst dit uitgebreider en komt binnenkort met een rapport waaruit blijkt wat nodig is. 3. Toelichting aard opvang door unitmanager COA regio Noord Henk Wolthof Henk Wolthof heet iedereen ook namens het COA hartelijk welkom. Het COA vangt in de noordelijke provincies nu 12.000 asielzoekers op, tweeënhalf jaar geleden was dat landelijk 10.000. Het COA is vier- tot vijfmaal zo groot geworden door de wereldwijde vluchtelingenproblematiek. Media zoomen vaak in op wat fout gaat. Op bewonersavonden is vaak een groep mensen niet blij met de komst van een AZC, een andere groep heet asielzoekers welkom. Een grote middengroep weet het nog niet en is onzeker wat er gaat gebeuren. Kloppen de geluiden over overlast en criminaliteit of krijgen we leuke buren? Vluchtelingen zijn normale mensen, net zoals de aanwezigen in de zaal. Er zijn vier soorten opvang. Crisisopvang gaat over soms wel honderd vluchtelingen in gymzalen, die na 72 uur weer naar een andere plek moeten, soms wel dertien keer. De vele vrijwilligers leveren goed werk, maar opvang is niet hun vak. De Groninger gemeenten wilden liever geen crisisopvang. In Leek verliep crisisopvang uitstekend en mochten bewoners twee weken blijven. De plaatselijke middenstand en verenigingen speelden een erg positieve rol. Het COA heeft meer belang bij de tweede vorm van opvang: noodopvang. In Groningen is aan de Van Swietenlaan een geschikte noodopvang opengegaan met amper incidenten en de mogelijkheid van een wat langer verblijf. Vanavond gaat het over de derde categorie opvang: AZC's. Bewoners zitten al langer in de procedure en hebben al wat kennis van de Nederlandse taal en omgangsvormen, waaronder verkeersregels. Op een AZC krijgen bewoners niet alleen lessen, er wordt nadrukkelijk ook verwacht dat zij zich aan afspraken houden. In Nederland wonen 16.000 statushouders in AZC's, zij zouden eigenlijk door moeten stromen naar de vierde categorie van reguliere woningen. Er wordt hard gewerkt aan een oplossing, tot die tijd verblijven ze in AZC's. De provincie Groningen doet het uitstekend om deze taakstelling te halen. Het COA heeft altijd veel locaties gehad in de provincie. Twee jaar geleden had het COA 250 medewerkers in de provincie, inmiddels zijn dat er 750. Naast werkgelegenheid levert een AZC ook omzet op voor de plaatselijke middenstand. Het COA is heel blij dat de gemeente beide locaties heeft aangeboden en hoopt dat ze gerealiseerd worden. 4. Vragen en antwoorden Mensen zullen waarschijnlijk de bus nemen aan de Korreweg en weinig te doen hebben. In de bus van en naar Assen zit ik vaak met asielzoekers uit de noodopvang daar vijftig meter van mijn werk. De blikken zijn niet altijd even fijn. Ik ben bezorgd over mijn veiligheid en die van anderen, vooral die van vrouwen. De meeste mannen uit die landen denken heel anders over vrouwen. Ik ben meermaals voor hoer uitgemaakt door moskeebezoekers. Hoe gaat dat straks met vier- tot zeshonderd asielzoekers in de buurt? Henk Wolthof (COA) herkent het beeld van rondhangende, zich vervelende asielzoekers dat meer klopte in de jaren negentig. In een AZC zijn allerlei recreatieve en educatieve activiteiten. Bewoners bereiden zich voor op hun procedure en toekomst in Nederland of in hun thuisland. Vluchtelingenwerk biedt activiteiten aan, bewoners sporten en doen vrijwilligerswerk zoals onderhoud aan de locatie. Vergunninghouders mogen gewoon werken en andere bewoners maximaal 24 weken per jaar. Rondhangende asielzoekers is een beeld van vroeger. Henk Wolthof (COA) gaat in op de aangehaalde cultuurverschillen. Het COA laat bewoners kennismaken met Nederlandse gewoonten, normen en waarden. Het lukt niet altijd en media zoomen in op de fractie waarbij het tot incidenten komt, niet op de overgrote meerderheid die zich voorbeeldig gedraagt. Het COA grijpt in wanneer een bewoner zich niet aan omgangsvormen houdt. Garanties dat nooit een incident plaatsvindt zijn niet te geven, maar hetzelfde geldt voor de aanwezigen in de zaal. De burgemeester begrijpt de vraag goed en merkt dat meer mensen zich ongerust maken. Een verschil met de noodopvang in Assen is dat bewoners van een AZC al langer in Nederland zijn en uitgebreider zijn gescreend. Ze wachten op hun procedure of hebben al een verblijfstatus. Uit landelijke cijfers over alle AZC's blijkt dat er heel weinig incidenten zijn. Er is geen aanleiding voor onrust. De politie heeft een speciale wijkagent (Marianne van Elp), gespecialiseerd in asielzoekers. Zij is goed te vinden en surveilleert. De politie levert snel noodhulp en wanneer nodig zal het waakzaamheidsniveau meteen verhoogd worden. De burgemeester vindt de verwensingen niet te tolereren. Wanneer het echt moskeegangers zijn, dan zal hij het moskeebestuur oproepen hun mensen hierop aan te spreken. De burgemeester zegt toe na afloop met spreekster in gesprek te gaan. Roeland van der Schaaf (wethouder) beaamt dat de bushalte bij de Korreweg relatief dichtbij is. Er zijn ook nabije haltes bij de Kardingeweg en Oosterhoogebrug. Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen d.d. 9 december 2015 2
Hoe is de populatie opgebouwd? Gezinnen met kinderen zijn een ander verhaal dan vierhonderd alleenstaande mannen wat betreft veiligheid. Henk Wolthof (COA) antwoordt dat het een afspiegeling is van de instroom, voornamelijk gezinnen. Op televisiebeelden is te zien dat de instroom voornamelijk uit mannen bestaat, al is de vraag of dat een reëel beeld is. Het zou veel rust geven wanneer bij plaatsing kritisch gekeken wordt zodat niet tweederde uit mannen bestaat, ook voor de kinderen van de Oosterhoogebrugschool. Henk Wolthof (COA) antwoordt dat er op dit moment meer gezinnen binnenkomen dan alleenstaanden, maar dat kan verschillen. Er was een periode dat er voornamelijk alleenstaanden binnenkwamen en op zo'n moment kan een nieuw AZC uit driekwart mannen bestaan. Het COA probeert te sturen op een goede samenstelling. Er komt hier geen specialistische opvang voor alleenstaande minderjarige jongeren. De verwachting nu is dat het voornamelijk gezinnen zullen zijn. Gé ten Have (politie) begrijpt dat verwensingen erg vervelend voelen. Hij heeft regelmatig contact met het moskeebestuur en bespreekt cultuurverschillen. Hij heeft de indruk dat het bestuur het belang inziet elkaar beter te leren kennen en excessen zoals verwensingen te voorkomen. Het bestuur is echt bereid stappen te zetten in integratie. Het is goed dergelijke incidenten te melden met datum, tijdstip en het liefst een foto zodat het concreet aangepakt kan worden. Algemene meldingen leiden niet tot degene die aangesproken moet worden op zijn gedrag. Hoe lang blijft het AZC en hoe wordt het verder ingevuld? Wordt het een soort Ter Apel? Roeland van der Schaaf (wethouder) kan een tijdelijke ontheffing op het bestemmingsplan voor maximaal vijf jaar afgeven en daarna besluiten dit met maximaal vijf jaar te verlengen. Langer dan tien jaar wordt het niet en afhankelijk van de vluchtelingenstromen is eerdere sluiting ook mogelijk. De burgemeester wijst erop dat Ter Apel veel groter is en een andere functie heeft. Er komen ook 180 woningen bij in de Marjoleinstraat. Hoe is de wijk berekend op zoveel extra mensen? Roeland van der Schaaf (wethouder) beaamt dat woningbouw gepland is in de Marjoleinstraat, woningen moeten nog verkocht worden. Hij denkt dat er ruimte is en dat de wijk het aankan. Parkeren speelt niet bij het AZC, wel bij de nieuwbouw, maar dat wordt in het plan opgelost. Met het COA zal gekeken worden waar bewoners boodschappen doen en naar school gaan. Wanneer meer ruimte nodig is op school, dan wordt dat gerealiseerd. Het AZC mag nooit ten koste gaan van onderwijs aan andere kinderen. De 180 woningen zullen het draagvlak van de winkel in de buurt vergroten. Het gaat steeds over Syrische moslims, maar uit Syrië komen toch ook veel andersdenkenden? Henk Wolthof (COA) beaamt dat, uit Syrië komen ook veel christenen. Ook zijn er niet-gelovigen. Overigens gaan moslims en christenen prima samen op één locatie: bewoners zijn gevlucht voor dezelfde ellende. Uitzonderingen als in Amsterdam daar gelaten gaat het goed en het personeel zit erbovenop. Het AZC is gepland onder een busbaan waar ook hulpdiensten met sirenes langskomen. Daarnaast komt het tegenover een waardevol oorlogsmuseum, hopelijk hoeft dat niet te sluiten. Roeland van der Schaaf (wethouder) beaamt dat het AZC dicht op de busbaan zit, maar er niet letterlijk onder. Dit is meegenomen in de beoordeling en COA en gemeente schatten in dat het goed mogelijk is hier een AZC te vestigen. De verdere uitwerking en precieze ligging van de woningen moet nog bepaald worden, evenals maatregelen om onderlinge overlast te voorkomen. Voor het verlenen van een vergunning zal de locatie aan alle regels moeten voldoen. De burgemeester sprak op de eerste bijeenkomst vanavond met de eigenaar van het museum. Volgende week gaat hij met hem in gesprek om een eventuele negatieve invloed te voorkomen. De eigenaar was er niet zo bang voor en opperde ook dat de AZC-bewoners wellicht iets willen doen in zijn museum. De Korrewegbrug is tussen 8.00-9.00 uur het drukste fietspad van Nederland. Hoe moet dat met alle fietsers en bussen rond die tijd en zeshonderd asielzoekers? Roeland van der Schaaf (wethouder) keek bij de locatiekeuze nadrukkelijk ook naar de omgeving. Er zullen aanpassingen moeten komen. Ook bij de Energieweg is sprake van een drukke kruising met het Hoendiep. Groningen is een drukke stad, overal zullen mensen in drukke verkeerssituaties terecht komen die ze Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen d.d. 9 december 2015 3
misschien niet gewend zijn. Naast maatregelen is ook voorlichting nodig over verkeersgedrag. De ervaring van het COA op andere locaties is dat dit buitengewoon goed verloopt. Het kanaal is hoofdwater 5 met schepen die bij de nabije Oostersluis aanmeren met duizend tot drieduizend ton gevaarlijke stoffen. Het is onbegrijpelijk dat zoveel mensen op een dergelijk oppervlak zo dichtbij vaarwater komen te wonen. Dit gaat problemen opleveren. Roeland van der Schaaf (wethouder) geeft aan dat een externe veiligheidstoets nodig is om te kijken welke risico's er in de omgeving zijn. Een globale toets gaf aan dat het AZC daar mogelijk was, een gedetailleerd definitief rapport van de Omgevingsdienst Groningen wordt binnenkort verwacht. De gemeente zal zich aan de wettelijke regels houden. Henk Wolthof (COA) antwoordt dat het COA in Musselkanaal, Oranje en op andere locaties al decennia ervaring heeft met AZC's langs het water. Kinderen krijgen zwemles, andere bewoners voorlichting over de gevaren, schepen, diepte en stroming. Het COA heeft liever een locatie zonder water, maar het is geen belemmering en in de praktijk gaat het prima. Hoe gaat het met de waardedalingen van woningen door het AZC? Hoe krijgen kinderen die Nederlands niet beheersen voldoende aandacht? Gaat dit niet ten koste van andere kinderen? Komt er een extra leerkracht? Gaat de gemeente bijdragen? Krijgt het AZC een speeltuin op eigen terrein? Komt er een voetpad en gaat de gemeente de tuintjes opknappen? Roeland van der Schaaf (wethouder) wijst op de formele mogelijkheid bij elke verandering aan de woonomgeving door een gemeentelijk besluit of bestemmingsplan om een planschadeclaim in te dienen. Een onafhankelijke commissie bepaalt de toekenning. Wanneer de planschade toegekend wordt, zal het COA moeten betalen. Henk Wolthof (COA) vult aan dat de commissie onafhankelijk is en dat beroep mogelijk is. Wanneer het COA de waardedaling betaalt, dan betalen wij dat uiteindelijk als burgers. Het COA wordt immers door het Rijk gefinancierd. Roeland van der Schaaf (wethouder) gaat in op de vraag over onderwijs. De vuistregel leert dat waarschijnlijk 10-15% uit schoolgaande kinderen zal bestaan, al snel 50-75. Zij zijn leerplichtig en langere tijd in Groningen en zullen onderwijs krijgen. De gemeente zal afspraken maken met de openbare en christelijke schoolbesturen. Het is niet gezegd dat alle kinderen op de Oosterhoogebrugschool terechtkomen, er zijn meer scholen in de buurt. Kinderen gaan eerst naar een speciale schakelklas zodat ze de Nederlandse taal beheersen, dan pas gaan ze naar het reguliere onderwijs. Het uitgangspunt van gemeente en schoolbesturen is dat andere kinderen er niet onder mogen lijden. Wanneer er een extra klaslokaal nodig is, dan komt die er. Henk Wolthof (COA) legt uit dat elk AZC aan een programma van eisen moet voldoen, waar ook een trapveldje en een speeltuinvoorziening in opgenomen zijn. Alle kinderen uit de buurt zijn daar van harte welkom. Het terrein ligt al jaren braak en er is nooit wat aan de vervuiling gedaan. Ook de verkeerssituatie is allang een drama en onveilig zonder fiets- en voetpad. Nu er een AZC komt, wordt er opeens wat aan gedaan. Komend jaar studeer ik af, de kans op een baan is klein. Nu komen er nog meer werkzoekenden. Groningen telt zevenduizend bezoekers van de Voedselbank. Wanneer wordt er gezorgd voor de rest van de Groningers? Roeland van der Schaaf (wethouder) legt uit dat de vervuiling nu geen gevaar oplevert voor de volksgezondheid, anders had de gemeente er allang wat aan gedaan. Voor de bestemming wonen gelden strengere eisen. De gemeente had de vervuiling ook aangepakt wanneer er een ander woningbouwplan was gerealiseerd. De acties hebben niet te maken met het feit dat er asielzoekers komen wonen, maar dat het een woongebied wordt. De inrichting van wegen is ook gebaseerd op de functie van een gebied. In heel Groningen geldt dat bedrijventerreinen een andere inrichting kennen dan woongebieden. De burgemeester begrijpt de vraag over werkgelegenheid. Er zijn mensen die graag aan de slag zouden gaan, maar waarvoor geen banen zijn. De regering en het gemeentebestuur staan wel voor de opgave vluchtelingen op te nemen en moeten dus omgaan met dit probleem. Veel banen zijn ook ingevuld door studenten, die ook naar werklozen hadden kunnen gaan. In het eerste gesprek vanavond waren er ook ondernemers die kansen Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen d.d. 9 december 2015 4
zagen om vacatures te laten vervullen door AZC-bewoners. Zowel werklozen die hier al wonen als AZCbewoners moeten aan een baan geholpen worden, hoe moeilijk dat ook is. Wordt er een referendum gehouden voor alle mensen die het aangaat? De burgemeester antwoordt van niet. Vanavond kunnen bewoners duidelijk maken wat ze ervan vinden, via e-mail of reactieformulier en door contact op te nemen met raadsleden, die uiteindelijk besluiten. Hoe hangt het mogen werken samen met het risico op rondhangen en lastigvallen? Neemt dit af? Mooi dat extra geld voor de school beschikbaar komt en eventueel extra lokalen. Hoe is O2G2 betrokken? De gespreksleider constateert dat vragen herhaald worden (onderwijs/veiligheid) en roept op vragen te stellen over andere thema's. De burgemeester zegt toe op papier uit te werken hoe de gemeente en O2G2 het onderwijs precies gaan regelen voor het AZC. Meer specifieke vragen over veiligheid kunnen ook per email gesteld worden via azculgersmaweg@groningen.nl. Ik woon naast een Syrische man. Met de Ramadan nodigt hij mij uit voor een maaltijd en via hem heb ik heerlijk Syrisch leren eten. Ik geef les op een ROC in Friesland aan een gemengde groep. Jonge Friese jongens hebben moeite op tijd te komen, drinken en blowen en komen niet aan de bak. AZC-bewoners hebben soms een universitaire opleiding en kunnen na de schakelopleiding redelijk Nederlands, maar moeten toch op MBO-1 beginnen. Ze spreken de Friese jongens er soms op aan dat ze wat beleefder tegen docenten moeten zijn. Er zijn ook Friese jongens die het geweldig doen. Waar het om gaat is iets minder bang en iets meer positief te zijn. Er zijn enge mannen uit Syrië, maar er zijn ook enge Roemeense en enge Nederlandse mannen. Het zou mooi zijn iets meer open te staan. Wanneer de militairen van Lauwersoog een jaar in het bos oefenen, dan kunnen daar vijfduizend asielzoekers opgevangen worden. Er zijn leslokalen en andere faciliteiten. Het is goedkoper ze vanuit Lauwersoog met tien bussen naar het werk te rijden dan deze locatie geschikt te maken. Mijn huis is mijn spaarpot. Straks ga ik met pensioen en heb ik niets meer door waardedaling. Roeland van der Schaaf (wethouder) begrijpt de zorgen over waardedaling, die leven ook wanneer ergens een studentencomplex gebouwd wordt. Enerzijds is er een planschaderegeling, anderzijds blijkt bij andere tijdelijke AZC's dat het effect op woningwaarde nihil is. Ik jog via de bruggen en de Ulgersmaweg een mooi rondje, maar ben bang of ik dat nog wel kan doen. Tien jaar geleden ben ik van mijn fiets getrokken, uitgescholden en in elkaar geslagen. Het AZC komt er en ik wil dat het veilig is. De politie moet volgens berichten meermaals uitrukken voor geweldsincidenten op AZC's, die zijn er dus wel. Jongeren uit AZC's gaan met stokken jongeren uit woonwijken te lijf. Het zou goed zijn de veiligheid te garanderen of de locatie twee blokken van de drukke brug te verplaatsen. De burgemeester zou er een voorbeeld-azc van moeten maken door grip te hebben. De burgemeester beaamt dat een leeg terrein veiliger is dan een met vierhonderd bewoners. Uit openbare cijfers is niet aan te tonen dat er risico's zijn, die niet horen bij een normale samenleving. In die zin is er geen enkele reden extra bang te zijn langs een AZC. In elke wijk loop je enig risico op inbraak of geweld. De burgemeester is geraakt door het verhaal en vindt dat spreker moet blijven joggen zonder dat hij zich angstig voelt. Hij is bereid hierover informeel door te spreken. De burgemeester zal er alles aan doen om de veiligheidssituatie normaal te laten zijn. Het aantal incidenten is echter op dit moment lager dan in een gemiddelde woonwijk. De burgemeester schept graag op over Groningen, maar kan niet garanderen dat er nooit iets zal gebeuren. Dagelijks zijn geweldsexplosies in het Midden-Oosten te zien, mede vanwege spanningen tussen verschillende stromingen moslims. Hoe integreren de AZC-moslims in de Groningse moslimgemeenschap? Henk Wolthof (COA) gaf al aan dat verschillende stromingen goed samengaan, maar geeft geen garanties dat er nooit incidenten zijn die met religie te maken hebben. Het merendeel is Syriër om dezelfde redenen ontvlucht. Kijkend naar de media zou je denken dat er meer aan de hand is dan in werkelijkheid. De cijfers zijn openbaar. Bewoners gaan ook op zoek naar contacten met de omgeving. In de Van Swietenlaan leefde vooraf ook angst, nu zijn er tweehonderd vrijwilligers actief, is de band met de buurt goed en is er maar één niet noemenswaardig incident geweest. Incidenten die de media halen betreffen vaak jongerenopvang, waar Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen d.d. 9 december 2015 5
wel een probleem is. Specialistische jeugdzorg helpt daarbij. De burgemeester voegt toe dat sommige mensen een status krijgen of de rest van hun leven in Nederland blijven, zij integreren. Moslims zullen waarschijnlijk in contact komen met de moskee. De burgemeester bezocht de moskee een aantal keer en ziet hoezeer zij belang hechten aan goede integratie van de moslimgemeenschap. Zij voelen zich Stadjers, net als iedereen. Wanneer mensen zich voor langere termijn vestigen, dan zal de gemeente daar integratiebeleid op zetten. Politiebureaus in Kardinge en Beijum sluiten. Dit verkleint de veiligheid en de grip. Gé ten Have (politie) beaamt dat huisvesting sluit omdat de politie bezuinigt en steeds meer digitaal in contact komt met burgers. Hij bestrijdt dat het ten koste gaat van veiligheid, die op straat en niet vanachter een bureau bevorderd wordt. Wat gaat het AZC kosten? Al jaren zou er een bejaardenhuis komen aan de Pop Dijkemaweg en nu komt er wel een AZC. Roeland van der Schaaf (wethouder) heeft als uitgangspunt dat het AZC de gemeente geld kost noch opbrengt. De gemeente is in gesprek met het COA over de kosten voor het geschikt maken van de locatie. Het plan Oosterhoogebrug met een appartementencomplex voor ouderen en uitbreiding van de Albert Heijn zit eindelijk weer in beweging. De komende maanden zou het project weleens aan de praat kunnen komen. Heeft de gemeente naar andere locaties gekeken? De politiek belooft van alles, maar doet niks. Wie zegt dat het AZC over tien jaar niet toch vast wordt? Roeland van der Schaaf (wethouder) antwoordt dat allerlei locaties aan bod kwamen in de zoektocht. Aan de hand van de opgesomde criteria zijn deze twee locaties eruit gekomen. Wettelijk kan de gemeente niet langer dan tweemaal vijf jaar een tijdelijke vergunning afgeven. Hoe komt het terrein erbij te liggen wanneer het AZC verdwenen is? De overlast door werk aan de Ringweg leverde een prachtig en nuttig resultaat op. Geldt hier een soortgelijk verhaal met gesaneerde grond en genormaliseerde huizenprijzen? Roeland van der Schaaf (wethouder) beaamt dat het gebied er beter van wordt. De toekomstplannen voor het hele gebied hangen van veel factoren af en staat los van het AZC. Het gaat onder meer om het hele Oosterhamriktracé en de verkeersontsluiting. De toekomst laat zich niet voorspellen, maar alles is er in overleg met bedrijven op gericht om meer functies en reuring in het gebied te brengen op langere termijn. Een combinatie van bedrijvigheid en woningbouw zou kunnen ontstaan. Het gevaar dreigt dat alle angsten een selffulfilling prophecy worden. Hopelijk doen alle aanwezigen ook hun best een succes van het AZC te maken. Eventuele negatieve ervaringen moet de buurt zelf ook opvangen, gefaciliteerd door de gemeente. Ik wil me aanmelden als vrijwilliger. De burgemeester vindt het een mooie oproep, maar is ook burgemeester van mensen met kritiek. Hij gaat ervan uit dat criticasters het zullen erkennen wanneer het goed gaat, maar zal ook bijstellen wanneer het niet goed gaat om de veiligheid te borgen. Ik snap alle angst wel, maar hoop dat iedereen ook meewerkt aan de integratie in plaats van alleen angsten te versterken. Asielzoekers zitten hier en hebben allemaal specialistische jeugdzorg nodig, terwijl de wachtlijsten voor Groningse jongeren al zo lang is. Mensen onder de armoedegrens wachten ook op hulp. Wanneer de asielzoekers uitstromen, moeten ze ook ergens wonen terwijl de wachtlijsten al vol staan. Het is begrijpelijk dat de gemeente mensen nu wil opvangen, maar hoe ziet de gemeente de toekomst? Henk Wolthof (COA) verduidelijkt dat hij aangaf dat veel van de incidenten bij alleenstaande minderjarige vluchtelingen plaatsvinden. Hier wordt hard aan gewerkt. In Groningen wordt deze groep niet opgevangen. Het is niet zo dat alle jongeren specialistische jeugdzorg nodig hebben. De burgemeester zegde al toe uit te schrijven hoe het met onderwijs zit. Het beginsel is dat wanneer extra zorg nodig is voor asielzoekers, er extra capaciteit wordt georganiseerd. Kinderen zullen naar school gaan, misschien zelfs gespreid, op een manier dat scholen hen goed op kunnen nemen en bestaande leerlingen er niet onder lijden. Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen d.d. 9 december 2015 6
Niet alle aanwezigen zitten zo te horen te wachten op een AZC, maar hopelijk worden Nederlanders ruimhartig opgevangen in het buitenland wanneer hier iets gebeurt. Wat kunnen omwonenden doen om een bijdrage te leveren? Henk Wolthof (COA) wil graag samenwerken met de buurt, elkaar leren kennen en samen activiteiten organiseren. In een klankbordgroep kunnen ideeën en signalen uitgewisseld worden. Cijfers en feiten overtuigen mensen niet, dat zullen asielzoekers zelf doen. Bij de Van Swietenlaan is dat ook gebeurd. Het COA kan niet zonder de omgeving en is blij dat mensen zich nu al aanmelden voor vrijwilligerswerk of de klankbordgroep. Het zou rust geven wanneer na vijf jaar bij de afweging over verlenging veiligheid meegewogen wordt. De burgemeester zal als verantwoordelijke ingrijpen wanneer er aanleiding is voor extra risico's voor de openbare orde en veiligheid, al verwacht hij niet dat het nodig zal zijn. Veiligheid en openbare orde komen nadrukkelijk en breed aan de orde bij het verlenen en verlengen van de vergunning. Andere locaties met enkele tientallen bewoners zijn succesvol. Waarom is gekozen voor vierhonderd? De burgemeester legt uit dat een grotere voorziening makkelijker te exploiteren is voor het COA, die vierhonderd als ondergrens aangaf. Het maximum blijft zeshonderd. Er lijkt meer ruimte te ontstaan voor kleinere locaties, maar dat is nog in ontwikkeling. Het college denkt dat het huidige voorstel verantwoord is. Wanneer er een oplossing komt voor Syrië en er over één of anderhalf jaar verkiezingen zijn, dan moeten asielzoekers niet belemmerd worden terug te keren om hun land op te bouwen of ze teveel integreren. Hoe zit dat met de periode van vijf jaar? Henk Wolthof (COA) maakte eerder mee dat veel locaties gesloten moesten worden vanwege een krimpende stroom vluchtelingen eind jaren negentig. Overigens stonden veel burgers in de rij om daartegen te protesteren. Wanneer een AZC komt is er weerstand, wanneer het vertrekt ook. Hopelijk kan het AZC eerder dan vijf jaar dicht, dat zou betekenen dat problemen elders opgelost zijn of dat de opvang in de regio beter verloopt. Het COA dient geen contracten uit om AZC's leeg te laten staan wanneer er veel minder vluchtelingen komen. In overleg met de gemeenten gaat het COA dan over tot sluiting. Uit cijfers blijkt overigens dat heel veel asielzoekers terugkeren ondanks hun verblijfsvergunning of permanente toelating. Dat geldt voor Afghanistan, Irak en Iran. Zodra het veilig is, willen veel mensen hun land opbouwen. De burgemeester denkt ook dat veel mensen uit een kapotgeschoten land terug willen zodra het veilig is. Hopelijk krijgen de redelijk onmachtige pogingen van Europa om opvang in de regio te verbeteren meer vorm. 5. Sluiting Gespreksleider Derk Eimers is erkentelijk voor de manier waarop mensen discussieerden en geduld betrachten. Bezoekers kunnen nog bij de stands terecht of informeel napraten met de sprekers. Ook liggen er reactieformulieren klaar die ter plekke of later via internet ingevuld kunnen worden. Derk Eimers sluit de bijeenkomst om 21.55 uur. 6. Afspraken 1. De burgemeester gaat na afloop in gesprek met de spreekster die door moskeegangers onheus bejegend zou zijn en gaat in gesprek met het moskeebestuur wanneer het inderdaad moskeegangers geweest zijn. 2. De burgemeester zegt toe op papier uit te werken hoe de gemeente en O2G2 het onderwijs precies gaan regelen voor het AZC. 3. De burgemeester weegt bij het verlenen en verlengen van de vergunning openbare orde en veiligheid mee middels een brede analyse. Verslag bewonersavond locatiekeuze AZC Ulgersmaweg Groningen d.d. 9 december 2015 7