Inhoud p. DEEL I. BEGINSELEN VAN NOTARIE LE BOEKHOUDING.. 1 Hoofdstuk 1. Boekhouding Algemeen (Johan Christiaens).... 3 1. Basisbegrippen dubbele boekhouding.... 3 a. Algemeen..... 3 b. Balans... 4 1. Vermogensaanwendingen = Activa... 4 2. Vermogensbronnen = Passiva.... 5 c. Resultatenrekening...... 6 d. Registratie van verrichtingen in de balans en de resultatenrekening...... 7 e. De rekeningen en het grootboek..... 8 f. Rekeningenstelsel... 11 g. De proef- en saldibalans.... 12 h. Analytische boekhouding...... 14 i. Gebruiksmogelijkheden van de boekhouding.... 14 2. Boekhoudkader...... 15 a. Toepassingsgebied notarie le boekhouding: notaris natuurlijke persoon vs. notarisvennootschap..... 15 b. Relatie met het algemeen boekhoudrecht... 16 c. Conceptueel boekhoudkader.... 17 3. Administratieve organisatie / interne controlesysteem... 19 Hoofdstuk 2. Basisbeginselen notarie le boekhouding (Aloı s Van den Bossche, m.m.v. Katrien Van Gorp).... 21 1. Historiek.... 21 a. Vo o r 1 januari 2000...... 21 b. Sinds 1 januari 2000..... 23 c. Sinds 12 januari 2002..... 24 2. Basisbeginselen...... 24 a. Nieuw koninklijk besluit...... 24 b. Relatie met het algemeen boekhoudrecht...... 25 Kluwer Notarie le boekhouding VII
c. Uiteenzetting van het reglement van 9 maart 2003 van de Nationale Kamer.... 26 d. BTW-regeling notariaat...... 33 Hoofdstuk 3. Het beroepsgeheim van de notaris en de fiscale controle in de inkomstenbelastingen (Michel Maus)... 35 1. Inleiding... 35 2. Draagwijdte van het beroepsgeheid van de notaris..... 36 a. Algemeen..... 36 b. Artikel 458 Swb. en het verbod informatie aan derden mee te delen... 36 c. Artikel 458 Swb. en het verbod geheime informatie aan derden mee te delen...... 37 3. Het belang van de eerbiediging van het beroepsgeheim bij de fiscale controle...... 39 4. Het beroepsgeheim van de notaris en de controle van de eigen belastingtoestand..... 41 a. Het boekenonderzoek uit artikel 315 W.I.B.92 en artikel 315bis W.I.B.92...... 42 b. De vraag om inlichtingen uit artikel 316 W.I.B.92.... 44 c. De fiscale visitatie uit artikel 319 W.I.B.92..... 44 5. Het beroepsgeheim van de notaris en het fiscaal derdenonderzoek 46 6. De procedure van artikel 334 W.I.B.92..... 47 7. De fiscale doorbreking van het beroepsgeheim.... 49 a. Het getuigenis in rechte... 49 b. De wettelijke verplichting bepaalde gegevens kenbaar te maken 50 1. De meldingsplicht van de notaris inzake het witwassen van fiscale vermogensvoordelen...... 51 2. De algemene aangifteverplichting van de notaris met betrekking tot fiscale fraude overeenkomstig artikel 29, eerste lid W.Sv...... 53 DEEL II. BOEKHOUDING IN DE PRAKTIJK.... 57 Hoofdstuk 1. Inleiding (Francis Heps)... 59 1. Algemeen...... 59 2. Principes waaraan de notariële boekhouding dient te voldoen.. 59 VIII Notarie le boekhouding Kluwer
3. De vereiste om te allen tijde de situatie van het kantoor weer te geven.... 60 4. De vereiste om de ontvangsten en uitgaven van alle aard vast te stellen.... 61 5. De vereiste om onmiddellijk de bedragen vast te stellen die verschuldigd zijn aan derden... 61 6. De vereiste om het beschikbare saldo vast te stellen...... 61 7. De vereiste om op een betrouwbare en transparante wijze te worden gecontroleerd..... 61 Hoofdstuk 2. Bewerkingen op clie ntenrekeningen... 63 1. Algemeen...... 63 2. Clie ntenrekeningen voorzien in het rekeningenstelsel.... 64 3. Boekingen op Niet-gerubriceerde clie ntenrekeningen...... 65 1. Ontvangst van een voorschot vanwege de clie nt... 66 2. Ontstaan of verhogen van een vordering op de clie nt... 66 3. Ontstaan of verhogen van een schuld aan de clie nt.... 67 4. Uitbetaling aan de clie nt... 67 4. Boekingen op Dubieuze debiteuren...... 68 5. Boekingen op Geboekte waardeverminderingen op dubieuze debiteuren..... 70 6. Boekingen op Erelonen nog te ontvangen van confraters... 71 Hoofdstuk 3. Derdenrekeningen en Rubrieksrekeningen... 73 1. Algemeen...... 73 2. Boekingen op Gerubriceerde clie ntenrekeningen..... 73 Hoofdstuk 4. Boekhoudkundige verwerking van de aktekosten... 75 1. Inleiding... 75 2. Methode van volledige verwerking der aktekosten via de klasse 4 76 3. De verwerking via de rekening 7040 Te recupereren aktekosten.... 81 4. Verwerking via de rekening 703 Gerecupereerde aktekosten 83 5. Besluit.... 85 Hoofdstuk 5. De resultaatbewerkingen... 87 1. Algemeen...... 87 2. Doorlopende resultaatbewerkingen.... 88 Kluwer Notarie le boekhouding IX
3. Periodieke resultaatbewerkingen...... 89 4. Besluit.... 90 Hoofdstuk 6. De periodieke en jaarlijkse afsluiting... 91 1. Algemeen...... 91 2. Proef- en saldibalans voor afsluitingsverrichtingen..... 92 Bijlage 1. Proef- en saldi balans vo o r afsluitingsverrichtingen...... 102 Bijlage 2. Proef- en saldibalans na` eindejaarswerkzaamheden...... 110 Bijlage 3....... 120 DEEL III. HET BECOMMENTARIEERD REKENINGENSTEL- SEL (André Michielsens en Johan Christiaens).... 131 DEEL IV. BOEKHOUDING ALS INFORMATIE...... 163 Hoofdstuk 1. Het toezicht op de notarie le boekhouding (Aloı s Van den Bossche)..... 165 Hoofdstuk 2. Financie le analyse van de jaarrekening (Johan Christiaens) 187 DEEL V. PRAKTISCH VOORBEELD (Katrien Van Gorp)... 203 DEEL VI. WETGEVING..... 213 Hoofdstuk 1. Wet tot regeling van het notarisambt... 215 Hoofdstuk 2. Koninklijk besluit houdende goedkeuring van de reglementen van de Nationale Kamer van notarissen voor de organisatie van de notarie le boekhouding en voor het toezicht op de boekhouding.... 277 Hoofdstuk 3. Reglement van de Nationale Kamer van notarissen voor de organisatie van de notarie le boekhouding... 279 X Notarie le boekhouding Kluwer
Hoofdstuk 4. Reglement van de Nationale Kamer van notarissen voor het toezicht op de boekhouding... 289 Hoofdstuk 5. Ministerieel besluit tot vastlegging van de door de notarissen bij te houden boekhouddocumenten... 295 Hoofdstuk 6. Koninklijk besluit betreffende de vergoeding voor de overname van een notariskantoor... 299 Hoofdstuk 7. Koninklijk besluit betreffende het beheer van de door een notaris ontvangen sommen, effecten en geldswaardige papieren aan toonder en betreffende het toezicht op de boekhouding van de notarissen... 305 DEEL VII. BIJLAGEN.... 315 Bijlage 1 bij het reglement voor de organisatie van de notarie le boekhouding (artikel 7) minimum genormaliseerd rekeningenstelsel 317 Bijlage 2 bij het reglement voor de organisatie van de notarie le boekhouding opgave van de boekhoudkundige toestand..... 329 Bijlage bij het reglement voor het toezicht op de boekhouding (artikel 5, 1)... 331 Bijlage: Aktekostenblad (Katrien Van Gorp)... 351 Kluwer Notarie le boekhouding XI