Stichting Landelijk Fietsplatform

Jaarverslag Jaaroverzicht 2011 2012 Stichting Landelijk Fietsplatform

2 Stichting Landelijk Fietsplatform, Amersfoort, juni 2013 Postbus 846, 3800 AV Amersfoort tel.: 033-4653656 e-mail: info@fietsplatform.nl internet: www.fietsplatform.nl De Stichting Landelijk Fietsplatform is het onafhankelijke coördinatiepunt voor het recreatieve fietsen in Nederland. Het fungeert als landelijk kenniscentrum en is verantwoordelijk voor de landelijke fietsroutestructuur (LF-net). Overheid en organisaties zijn in het stichtingsbestuur vertegenwoordigd: Strategische samenwerkingspartners (o.a.): Europese samenwerking: Landelijk Fietsplatform

3 Inhoud Voorwoord Blz. 4 Doelstelling en kerntaken Fietsplatform 5 Toelichting activiteiten 2012; Landelijke Fietsroutestructuur 6 - Reconstructies/kwaliteitsverbetering 6 - Netwerkbeheer 8 - Promotie/productontwikkeling 16 Toelichting activiteiten 2012; Fietsplatform als kenniscoördinatiepunt 22 Organisatie 27 Jubileum 1987-2012 28 De middelen; samenvatting jaarrekening 2012 40 Jaaroverzicht 2012

4 Voorwoord In dit Jaaroverzicht maken we de balans op over 2012. De resultaten, zowel financieel als de gerealiseerde producten en activiteiten, worden hierin op een rijtje gezet. 2012 was een bijzonder jaar, we vierden ons jubileum. De Stichting Landelijk Fietsplatform is al 25 jaar hét onafhankelijke coördinatiepunt voor het recreatieve fietsen in Nederland. De kerntaken zijn ongewijzigd gebleven: fungeren als landelijk kennis- en coördinatiepunt en het ontwikkelen, beheren en promoten van de landelijke fietsroutestructuur (LF-net). De eerste taak speelt zich vooral achter de schermen af, de tweede is nadrukkelijk consumentgericht. De provincies, de ANWB (afd. algemeen ledenbelang), de Fietsersbond, de Nederlandse Toer Fiets Unie (NTFU) en de RAI vereniging (afd. fietsen) waren ook in 2012 de belangrijkste partners van het Fietsplatform ze hadden een rechtstreekse vertegenwoordiging in het bestuur. Hiernaast wordt samengewerkt met tal van andere organisaties; recreatief fietsen is een activiteit die raakvlakken heeft met veel andere (beleids)thema s. Zo wordt vanwege de betekenis voor de vrijetijdseconomie en de toeristische promotie bijvoorbeeld intensief samengewerkt met het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC), VVV Nederland, RECRON en Koninklijke Horeca Nederland. Maar ook met organisaties op het gebied van natuur en landschap, gezondheid en mobiliteit is intensief contact. Samen werken we aan de ontwikkeling en beheer van goede voorzieningen en producten voor het recreatieve fietsen in ons land en aan de promotie van Nederland Fietsland. Deze veelheid aan organisaties, maar ook het belang van het onderwerp (8 miljoen recreatieve fietsers, 170 miljoen tochten per jaar, ruim 500 miljoen aan bestedingen onderweg) onderstrepen de noodzaak om op landelijk niveau kennis te blijven bundelen en te delen en om activiteiten af te stemmen. Nadrukkelijk is in 2012 gekeken naar de toekomst van het Fietsplatform na 2013, als vervolg op de de huidige meerjarige afspraken 2007 t/m 2013. Het jubileumjaar is wat dat betreft goed gebruikt om van ons te laten zien en horen. Ik noem een paar hoogtepunten: - de Kwaliteitsmonitor, - de Fietsrecreatiemonitor, - de vernieuwing van de website(s) (met een sterk gegroeid gebruik ervan) en last but not least ons jubileumcongres. Vanaf deze plaats wil ik alle personen en organisaties waarmee het Fietsplatform in 2012 heeft samengewerkt van vrijwilligers tot en met financiële partners bedanken. We hopen ook de komende jaren te kunnen blijven rekenen op deze steun, zodat we samen ervoor kunnen zorgen dat miljoenen recreatieve fietsers kunnen blijven genieten van Nederland Fietsland. drs. Jan Dijkema, voorzitter Landelijk Fietsplatform

5 Doelstelling en kerntaken Fietsplatform Het Fietsplatform is opgericht als coördinatiepunt/samenwerkingsverband voor het recreatieve fietsen in ons land. Sleutelorganisaties die met dit onderwerp te maken hebben zijn in het stichtingsbestuur vertegenwoordigd: ANWB, Fietsersbond, Nederlandse Toer Fiets Unie (NTFU), RAI vereniging afd. fietsen (namens fietsbranche) en de provincies. Hiernaast onderhoudt het Fietsplatform contact met tal van andere partijen die direct of indirect met fietsrecreatie/-toerisme in ons land te maken hebben, van vertegenwoordigers van het toeristisch bedrijfsleven tot en met terreinbeheerders en van kennis- en onderzoeksinstellingen tot en met organisaties in de sfeer van de gezondheidsbevordering het werkterrein is zeer ruim. Intensief contact is er met name met het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC), VVV Nederland, RECRON en Kon. Horeca Nederland. Doel Fietsplatform Doelstelling van het Fietsplatform is om samen met deze en andere organisaties de mogelijkheden voor het recreatieve fietsen in Nederland te bevorderen en het gebruik van deze fietsmogelijkheden te stimuleren (herziene statuten; nov. 2007). Kerntaken Fietsplatform Om dit doel te bereiken onderscheidt het Fietsplatform twee kerntaken: 1. Landelijke Fietsroutestructuur: (route)reconstructie, netwerkbeheer en promotie (Product)ontwikkeling, kwaliteitsverbetering en bewaking, promotie en onderzoek Missie Fietsplatform: Ontwikkelen en beheren van een landelijk netwerk van aansluitende, hoogwaardige fietsroutes: de hoofdroutestructuur voor de recreatieve fietser. Optimale harmonisatie/synchronisatie met regionale en internationale routes/netwerken. Stimuleren dat de landelijke fietsroutestructuur intensief wordt gebruikt (hoofddoelgroep: meerdaagse fietstochten/ fietsvakanties). 2. Kenniscoördinatie: fungeren als landelijk kennis- en informatiepunt fietsrecreatie Bundelen en verspreiden van (praktijk)kennis en informatie, zowel binnen Nederland als internationaal. Stimuleren van samenwerking. Bijdragen aan belangenbehartiging en promotie. Missie Fietsplatform: Impulsen geven aan behoud en waar nodig verbetering van de mogelijkheden voor het recreatieve fietsen. Daarbij bijzondere aandacht voor de toegankelijkheid van het landelijk gebied, zowel vanuit de directe woonomgeving als overal elders in het land. Verder ook: impulsen geven aan het verbeteren van de bekendheid met de recreatieve fietsmogelijkheden en aan het gebruik hiervan. Hiernaast fungeert het Fietsplatform incidenteel ook als projectbureau waarbij, met expertise als troef, uiteenlopende projecten worden uitgevoerd in opdracht van derden. Dit gebeurt alleen voor zover de betreffende projecten passen in het verlengde van de doelstelling en aansluiten op de twee kerntaken. Jaaroverzicht 2012

6 Toelichting activiteiten 2012 Landelijke Fietsroutestructuur (kerntaak 1) In 2012 heeft het Fietsplatform als systeemverantwoordelijke verder gewerkt aan het optimaliseren van de kwaliteit van het landelijke routenetwerk van LF-routes en naar het borgen daarvan (instandhouding/nazorg). Daarbij is ingezet op een goede verweving met de regionale netwerken (knooppuntnetwerken) en aansluiting op de internationale routes. Deze routes vullen elkaar in principe perfect aan. Veel aandacht is ook in 2012 uitgegaan naar productontwikkeling en promotie, om te stimuleren dat de netwerken goed gebruikt worden. Hierbij een nadere toelichting op de activiteiten. Reconstructies/ kwaliteitsverbetering Reconstructieprojecten Onder reconstrueren ( reviseren ) van de LF-routes wordt verstaan dat routes periodiek tegen het licht worden gehouden en daar waar nodig en mogelijk worden verbeterd. Reconstructie gaat gepaard met tracéwijzigingen en aanpassing van de bewegwijzering. Het reconstrueren van de LF-routes gebeurt in principe volgens een vastomlijnd programma. Elke LF-route komt iedere tien jaar, op het moment dat ook weer een nieuw onderhoudscontract moet worden gesloten, aan bod. Op basis van deze cyclus is een meerjarenprogramma ontworpen (zie blz. 42). Bij het reconstrueren van de landelijke fietsroutes wordt naar de kwaliteit van de LF-routes zelf gekeken. Daarnaast speelt de relatie met de regionale (knooppunt)netwerken. Het landelijk netwerk en de regionale netwerken zijn complementair ze versterken elkaar (zie ook blz. 10/11). Het streven van het Fietsplatform is om te komen tot een volledige synchronisatie van de tracering en bewegwijzering van de landelijke fietsroutes en de regionale (knooppunt)netwerken. In 2012 stond 348 km route op het programma: de LF20 Flevoroute en de LF-routes Utrecht Domstad. In de praktijk zijn echter veel meer trajecten bij de kop gepakt. Dit komt omdat waar mogelijk uit oogpunt van efficiency wordt aangehaakt bij de ontwikkeling en uitvoering van regionale (knooppunt)netwerken. Ook in 2012 zijn, geregisseerd door regionale initiatiefnemers, weer de nodige nieuwe knooppuntnetwerken opgeleverd. Met de nieuw opgeleverde netwerken in 2012 is Nederland nagenoeg volledig bedekt met knooppuntnetwerken en is eind 2012 de synchronisatie met het LF-net volledig doorgevoerd. Deze pragmatische insteek van het Fietsplatform betekent dat het reconstrueren van de LF-routes niet meer parallel loopt met het meerjarenprogramma sprake is van een versnelling. Vanuit de meerjarenbegroting zijn hier ook middelen voor gereserveerd. Landelijk Fietsplatform

7 Stimuleren verdere kwaliteitsverbetering; schouw routes door vrijwilligers Het Fietsplatform bemoeit zich niet meer actief met het opheffen van infrastructurele knelpunten, dit is sinds 2007 een taak van de provincies. Waar mogelijk weven zij dit mee met andere activiteiten. We blijven wel een adviserende functie vervullen, onder meer door aan te geven waar de knelpunten zich bevinden. Voor deze inspectie worden vrijwilligers van het Fietsplatform ingezet; zij schouwen het netwerk (zie ook blz. 8). Meerjarenprogramma landelijk routenetwerk fietsen Programma 2012: LF20 Flevoroute en LF Utrecht Jaaroverzicht 2012

8 Netwerkbeheer Behalve het LF-netwerk worden ook de regionale knooppuntnetwerken bij deze deelactiviteit betrokken. De landelijke fietsroutestructuur en de regionale routenetwerken (knooppuntnetwerken) zijn complementair. Samen vormen deze twee soorten netwerken een landsdekkende routestructuur voor de recreatieve fietser; de LF-routes met als hoofddoelgroep de lange-afstandfietsers/ fietsvakantiegangers, de knooppuntroutes de dagtochtenfietsers. Het Fietsplatform is direct verantwoordelijk voor het beheer van het LF-netwerk, maar vervult hiernaast ook de rol van systeemverantwoordelijke voor de ruim 50 regionale knooppuntnetwerken. Het zorgt voor de noodzakelijke landelijke coördinatie. Kwaliteitsbewaking Het Fietsplatform heeft zich ook in 2012 ingezet om de kwaliteit van het netwerk te bewaken, onder andere door te reageren op relevante plannen en ervoor te zorgen dat het routenet hierin wordt opgenomen. We willen voorkomen dat nieuwe knelpunten ontstaan. Met name barrièrewerking is in dit verband een belangrijk item. Het Fietsplatform trekt hiervoor samen met zusterorganisatie Wandelnet op in de werkgroep Infrastructurele Barrièrewerking. Zie verder op bladzijde 25 (dossier toegankelijkheid). LF-netwerkbeheer: in samenwerking met vrijwilligers Vrijwilligers spelen een enorm belangrijke rol bij het beheer van het LF-netwerk. Het hele LF-net is in stukjes geknipt en in adoptie gegeven aan verschillende vrijwilligers in totaal 150 trajecten verdeeld over 100 vrijwilligers. Zij checkten hun deel van de route in de zomer van 2012 wat betreft onvolkomenheden. Kleine werkzaamheden worden daarbij door hen zelf uitgevoerd, bijvoorbeeld het schoonmaken van de borden. De communicatie met en tussen de vrijwilligers loopt gestroomlijnd via extranet. Het overgrote deel van de communicatie over dit project loopt via een kantoorvrijwilliger. Voor de melding van problemen met betrekking tot de bewegwijzering maken de vrijwilligers gebruik van het landelijk meldsysteem (zie blz. 14/15). Landelijke routedatabank ( Fiets-GIS ) Een belangrijk instrument bij het bewaken van de kwaliteit van de LF-routes én de regionale fietsroutenetwerken is het geografisch informatie systeem (GIS) waarover het Fietsplatform sinds 2008 samen met Wandelnet beschikt. Het Fietsplatform fungeert hierbij als projectleider. Fietsplatform en Wandelnet delen samen één GISmedewerker, deze is formeel in dienst bij het Fietsplatform De tracering van de LF-routes was al eerder ingevoerd. Routewijzigingen zijn doorgevoerd; de databank bleef daarmee up to date. Dit geldt ook voor informatie over knelpunten. Daarnaast is in 2012 de informatie over bordlocaties van LF-routes gecompleteerd. Inmiddels zijn ruim 15.000 bordlocaties in GIS opgenomen. Doordat deze informatie in de routedatabank aanwezig is, kunnen onderhoudsinstanties beter worden aangestuurd en kunnen vrijwilligers betere informatie ontvangen over de exacte bordlocaties. Zij controleren al deze gegevens in het veld. Vrijwilligers kunnen sinds 2012 via een inlogcode de bordlocaties zichtbaar maken in het meldsysteem. Op die manier worden de bordgegevens direct meegestuurd met de melding. De landelijke routedatabank bevat ook de tracés en de knooppuntlocaties van de regionale routenetwerken. In 2012 is het invoeren van de regionale knooppuntnetwerken afgerond. Daarmee is één kwalitatief goed, uniform landsdekkende GIS bestand gerealiseerd. Begin 2011 waren van deze netwerken slechts losse bestanden aanwezig die in actualiteit en kwaliteit sterk verschilden. Het was een verzameling van deels verouderde bestanden die door derden waren aangeleverd. De landelijke routedatabank is een efficiënt landelijk beheersinstrument waar ook provincies en regio s omgekeerd weer hun voordeel mee kunnen doen. De informatie in de landelijke routedatabank is benut voor uiteenlopende activiteiten, onder andere ten behoeve van belangenbehartiging. GIS blijkt een zeer effectief instrument om snel analyses te kunnen maken. Verder wordt het ingezet om te komen tot een efficiëntere organisatie van het onderhoud van de LF-bewegwijzering. Het landelijk meldsysteem is hiervan het meest in het oog springende voorbeeld (zie blz. 14/15). Landelijk Fietsplatform

9 Het Fietsplatform levert vanuit het GIS de actuele tracégegevens van de routes ook uit aan andere betrokkenen, waaronder alle provincies. Zij kunnen deze gegevens gebruiken voor beleidsdoeleinden. Hiermee kunnen ook zij snel en efficiënt met de routes werken en wordt voorkomen dat dubbel werk wordt gedaan. Aan alle beheerders van de regionale routenetwerken is gevraagd of de data vrij uitgeleverd mogen worden of dat deze alleen gebruikt mogen worden voor beleidsdoeleinden. Eind 2012 is minder dan de helft van netwerken vrij uit te leveren. Om te bewerkstelligen dat de data uit de routedatabank ook worden gebruikt door partijen waar het Fietsplatform geen rechtstreeks contact mee heeft, zijn de netwerken eind 2012 op de PDOK (publieke dienstverlening op de kaart) geplaatst. De routes van zowel het landelijk als regionale netwerken kunnen hier bekeken worden. Om te voorkomen dat de data oneigenlijk worden gebruikt is downloaden niet mogelijk. Jaaroverzicht 2012

10 Afstemming landelijk netwerk en regionale (knooppunt)netwerken De regionale knooppuntnetwerken hebben zich onder regie van provincies en regio s/gemeentelijke samenwerkingsverbanden in een aantal jaren tijd sterk uitgebreid. In 2012 is het aanbod verrijkt met de oplevering van het netwerk Groningen. Voor het resterende deel van Flevoland is de introductie van een regionaal netwerk verder onderzocht. Het Fietsplatform was hierbij betrokken als onafhankelijk deskundige. Eind 2012 waren er 50 regionale netwerken en was sprake van een nagenoeg landsdekkend aanbod. Het Fietsplatform heeft bij de ontwikkeling van de knooppuntnetwerken in ons land een adviserende rol gespeeld. Hiermee hebben we een belangrijke mate van uniformiteit in de uitvoering van de verschillende netwerken weten te bewerkstelligen. Ook de continuïteit de naadloze aansluiting tussen de 50 netwerken is in belangrijke mate geregeld. De landelijke routedatabank heeft bij het afstemmen van de regionale routenetwerken zijn waarde als instrument bewezen. Geconstateerd is dat de aansluiting tussen de (11!) netwerken binnen de provincie Zuid-Holland op veel locaties voor de fietsers niet duidelijk was. In overleg met alle betrokken regio s is in 2012 door de provincie een bureau ingehuurd die alle aansluitingen tussen de netwerken in het veld heeft bekeken en alle problemen in kaart heeft gebracht. De data uit de routedatabank vormden hiervoor een goede basis. Het Fietsplatform had in deze een adviserende rol. Vanuit die rol is er onder meer op aangestuurd dat ook de aansluitingen met de aangrenzende provincies werden meegenomen. Het Fietsplatform streeft ernaar de regionale netwerken (knooppuntnetwerken) en het landelijke netwerk (LFnet) wat betreft de tracering volledig op elkaar aan te laten sluiten en de bewegwijzering op één drager te combineren. Doel hierbij is verruimen van de gebruiksmogelijkheden (combineren van de twee soorten routenetwerken), optimaal gemak bij het volgen van de bewegwijzering (geen zoektocht naar bordjes), efficiencywinst (kostenbesparing door gecombineerd onderhoud) en voorkomen landschapsvervuiling (geen woud aan palen met ieder een bord). In dit synchroniseren van de netwerken is ook in 2012 veel tijd gestoken en is nagenoeg afgerond. Hier is budget uit het MJP voor naar voren geschoven. Het Fietsplatform heeft vanuit de adviserende rol in 2012 stevig ingezet op de nazorg van de regionale (knooppunt)netwerken. Vertrekpunt daarbij vormt de landelijke visie van het Fietsplatform op het beheer (kwaliteitsbewaking en waar nodig verbetering) en de promotie van de regionale netwerken, in samenhang met het landelijke netwerk van LF-routes. Deze visie staat opgetekend in de adviespublicatie Recreatieve routenetwerken welke kant op? (2011). Om de continuïteit en duurzame kwaliteit van de routenetwerken te bewaken onderhield ook in 2012 intensief contact met provincies en regio s (recreatieschappen/routebureaus). Enkele specifieke activiteiten uitgelicht: - Advisering Provincie Zuid-Holland inzake beheer (11!) netwerken, diverse overleggen projectgroep); - Advisering Provincie Utrecht inzake evaluatie kwaliteit routenetwerk, diverse overleggen; - Advisering Provincie Flevoland inzake uitrol routenetwerk in resterende deel provincie (presentatie 29/3 tijdens toeristisch Platform en deelname aan conferentie op 1/11); - Afstemmingsoverleg met Routebureau Zeeland op 23/4; - Afstemmingsoverleg met Recreatie Midden Nederland op 8/5; - Afstemmingsoverleg met Routebureau Noord- en Midden-Limburg op 25/6; - Afstemmingsoverleg met Provincie Noord-Brabant en Routebureau Brabant op 15/8; - Afstemmingsoverleg met Provincie Drenthe en Recreatieschap Drenthe op 22/10. - Regelmatig contact met Groningen over oplevering routenetwerk en afstemming onderhoudscontracten Ook met andere provincies en regio s vond regelmatig contact en overleg plaats. Het Fietsplatform wordt gezien als landelijk systeemverantwoordelijke wat betreft de kwaliteit van zowel de landelijke als de regionale recreatieve fietsroutestructuur. De bijna 50 regionale netwerken resulteren binnen Nederland maar liefst in ruim 3500 km aan (organisatorische) grenzen. Fietsers willen geen grenzen ervaren in de praktijk gebeurt dit echter wel. Regio s onderkennen dit, maar lopen tegen de grenzen van hun werkgebied aan. Het Fietsplatform biedt provincies/regio s ondersteuning bij hun activiteiten op het gebied van kwaliteitsbewaking en verbetering van de routenetwerken. Landelijk Fietsplatform

11 Afstemming regionale routenetwerken (hier: Utrecht - Veluwe) Synchronisatie LF- en knooppuntroutes Jaaroverzicht 2012

12 Internationale afstemming Het Fietsplatform stimuleert een optimale aansluiting van de LF-routes op internationale routes. Behalve dat hiermee grensoverschrijdende tochten mogelijk worden, blijkt er ook een belangrijke promotionele waarde van uit te gaan. Internationale afstemming en kennisuitwisseling vindt op twee fronten plaats: enerzijds in ECFverband (European Cyclists Federation/EuroVelo), anderzijds in INTERREG-verband. Het Fietsplatform is sinds 2007 associated member van de ECF. Eenmaal per jaar houdt deze organisatie een jaarcongres (Annual General Meeting). In plenaire sessies worden daarbij ook specifieke thema s behandeld, waaronder EuroVelo. Onder de naam EuroVelo wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een Europees netwerk van langeafstandfietsroutes en aan een duurzame structuur voor beheer en promotie van deze routes. In 2012 zijn grote stappen gezet in de verdere professionalisering van de Europese samenwerking op het gebied van het recreatieve fietsen en grensoverschrijdende routes. Het INTERREGproject DEMARRAGE (zie verderop) vervulde hierbij een bijzondere rol: enerzijds betrof dit een project voor één specifieke grensoverschrijdende fietsroute de internationale Rijnfietsroute, anderzijds werd met dit project een impuls gegeven aan de ontwikkeling, het beheer en de promotie ook van andere internationale lange-afstand fietsroutes. Voor een groot aantal landen zijn door de ECF inmiddels National EuroVelo Coordination Centres en/of National Coordinators benoemd, contactpersonen en instellingen die voor hun land eerste aanspreekpunt vormen voor het uitwisselen van kennis en informatie over fietstoerisme in het algemeen en routenetwerken in het bijzonder. Het Fietsplatform is formeel benoemd tot National Euro- Velo Coordination Centre voor Nederland. Eind september vond een national coordinators meeting plaats in Nantes, gekoppeld aan een congres over fietstoerisme en Greenways. Landelijk Fietsplatform

13 Een bijzonder project vormt de internationale Rijnroute. In 2010 is hiervoor, gesteund met Europese middelen (INTER- REG IVB), een project gestart onder de titel DEMARRAGE. Vanuit Nederland zijn de provincies Gelderland en Zuid-Holland en het Fietsplatform partner en cofinancier. De provincie Gelderland heeft daarbij de partnerbijdrage van het Fietsplatform voor haar rekening genomen. Het Fietsplatform is tevens workpackage leader voor één van de vier deelprojecten: transnationale marketing. Andere projectleiders zijn Schweiz Mobil en de ECF. Lead partner is de Euregio Rhein-Waal. In 2012 zijn tal van activiteiten ontwikkeld om te komen tot een kwaliteitsimpuls voor de internationale route en een gemeenschappelijke marketingstrategie. Een belangrijk onderdeel van het project vormt de ontwikkeling van een nieuwe publiekswebsite; deze is in 2012 voorbereid. Essentieel bij de ontwikkeling van de site is de overdraagbaarheid van het beheer na de projectperiode. Optie is dat de ECF (zie hierboven) dit gaat oppakken; de internationale Rijnroute is daartoe al in 2011 formeel opgenomen in het EuroVelo netwerk (EuroVelo 15). Een ander internationaal fietsrouteproject betreft de internationale Maasroute. Op 11 juni werd in Venlo, tijdens de Floriade, een intentieverklaring ondertekend door betrokken provincies en gemeenten in NL, België en Frankrijk waarbij ze uitspraken mee te zullen werken aan de totstandkoming van deze internationale fietsroute van de bron tot de monding. In Nederland is dit eenvoudig: de LF3 Maasroute en LF12 Maas- en Vestingroute vormen samen een aaneengesloten fietsroute langs de Maas, tussen Maastricht en Maassluis. Het Fietsplatform is dan ook partner in dit project. In België (provincies Belgisch Limburg, Luik en Namen) en Frankrijk ziet men ook mogelijkheden, kan ook al wel worden gefietst, maar moet ook nog het nodige gebeuren (knelpunten in tracering en bewegwijzering). Het streven is om in 2013 een gezamenlijk project hiervoor te starten. Ondertekening intentieverklaring internationale Maasroute door wethouder Stephan Satijn van Venlo. Jaaroverzicht 2012

14 Instandhouding Het Fietsplatform draagt zorg voor sluitende afspraken voor de financiering en de uitvoering van het onderhoud van de LF-bewegwijzering door derden en ziet toe op een goede naleving van de afspraken. Sprake was eind 2012 van ruim 90 contractpartners. In 2011 waren dit er nog bijna 120. Door de afspraken onder te brengen bij partijen met een groter werkingsgebied ontstaat efficiencywinst. In Noord-Holland kon het aantal contractpartners sterk teruggebracht worden doordat het bureau Recreatie Noord-Holland als contractpartner de contracten met 17 afzonderlijke gemeenten overnam. De contractpartners regelen ofwel het onderhoud zelf, ofwel ze dragen dit over aan het Fietsplatform. In het laatste geval ontvangt het Fietsplatform een bijdrage waarmee het onderhoudsopdrachten aan externe partijen kan verstrekken. Uit oogpunt van efficiency en continuïteit in de bewegwijzering tracht het Fietsplatform het onderhoud van de LF-bewegwijzering zo veel mogelijk onder te brengen bij de partij die ook het onderhoud van de (gesynchroniseerde) knooppuntbewegwijzering uitvoert. Ook in 2012 is de nodige tijd gespendeerd aan het maken van efficiënte afspraken. Hierbij zijn goede vorderingen gemaakt: eind 2012 was sprake van 24 gekoppelde overeenkomsten (2011: 8). Landelijk meldsysteem bewegwijzering fietsroutes In 2010 heeft het Fietsplatform een landelijk meldsysteem geïntroduceerd voor problemen met de bewegwijzering van knooppuntroutes en LF-routes. Het idee daarachter is dat fietsers op een eenvoudige manier melding kunnen maken van problemen met fietsroutebewegwijzering, zodanig dat deze meldingen automatisch bij de juiste onderhoudsinstantie terecht komen. De fietser hoeft daarbij dus niet te zoeken naar wie verantwoordelijk is (zie hierboven; alleen al voor de LF-routes ruim 90 contractpartners!). Een internettoepassing (webapplicatie) is hiervoor ontwikkeld. Behalve via onze eigen website kan het meldsysteem worden gevonden vanaf andere websites, via een gratis widget. Het meldsysteem is ook beschikbaar voor smartphones als gratis app. Hiermee kan men ook onderweg een melding maken. De vindbaarheid van het meldsysteem is in 2012 verder verbeterd, enerzijds door gerichte publiciteit met verwijzing naar onze website nederlandfietsland.nl, anderzijds doordat het systeem ook vanaf diverse andere landelijke en regionale websites wordt aangeboden als widget. In 2011 werd het meldsysteem door de ANWB en diverse andere partijen al op hun website geplaatst. In 2012 kwamen daar weer websites bij die het meldsysteem als link of als widget hebben geplaatst (o.a. www.fietseninregiorotterdam.nl en www.routebureaulimburg.nl. Vastgesteld kan worden dat het meldsysteem nadrukkelijk in een behoefte voorziet. Het aantal bezoekers van het meldsysteem is enorm gestegen (2012: ruim 150.000 bezoekers). Het aantal meldingen dat zij daarbij achterlieten is ook flink toegenomen: ruim 1400 tegenover 1200 in 2011 (zie staatje). Deze meldingen komen op een overzichtelijke wijze binnen bij de juiste onderhoudsinstantie. Veel efficiencywinst wordt hiermee geboekt. In 2012 is gestart om ook het aantal opgeloste meldingen in het meldsysteen aan te geven. Dit om de fietser duidelijk te maken dat er daadwerkelijk iets met de meldingen wordt gedaan. De teller op de website geeft cumulatief het aantal opgeloste meldingen weer en is direct gekoppeld aan het CMS van het meldsysteem. In 2012 werden bijna 1200 meldingen opgelost. Het oplossingspercentage en de oplossingstermijn per regio zijn onderdeel van de kwaliteitsmonitor Fietsregio s. Landelijk Fietsplatform

15 In 2012 heeft een inventarisatie plaatsgevonden onder de onderhoudsinstanties en netwerkbeheerders. Gevraagd is welke verbeteringen zij graag doorgevoerd zouden willen zien. Enkele praktische verbeterpunten zijn door de netwerkbeheerders aangereikt. Het grootste deel daarvan heeft het Fietsplatform overgenomen en aan laten passen in het meldsysteem. Zo is bijvoorbeeld een button toegevoegd waarmee netwerkbeheerders een melding gemakkelijk door kunnen sturen naar een aannemer of andere partij. Een wens die het Fietsplatform niet gelijk kon overnemen was de wens om ook de meldingen van wandelroutes, ruiterroutes en mountainbikeroutes in dit meldsysteem ontvangen. Fietsplatform heeft hierover wel met zusterorganisatie Wandelnet gesproken. Op basis daarvan heeft Wandelnet ervoor gekozen om hun meldsysteem door hetzelfde bureau te laten bouwen. In de toekomst kunnen de systemen dan gekoppeld worden. Jaaroverzicht 2012

16 Promotie/productontwikkeling Het Fietsplatform streeft ernaar om samen met landelijke en regionale toeristische promotieorganisaties Nederland als fietsland optimaal te ontsluiten, zowel voor de binnenlandse als de buitenlandse markt. Focus ligt daarbij op het stimuleren van het gebruik van de recreatieve fietsroutestructuur, zowel het netwerk van LF-routes als de hiermee samenhangende regionale knooppuntroutes. De huidige belangstelling voor het recreatieve fietsen in ons land is groot. De cijfers spreken boekdelen, miljoenen mensen stappen op de fiets voor een fietstocht of fietsvakantie. Dit heeft een groot effect op de vrijetijdseconomie, alleen al de bestedingen onderweg bedragen jaarlijks bij elkaar een half miljard Euro. Tegelijkertijd ligt er ook nog veel potentieel. Om de belangstelling vast te houden en het potentieel te benutten moet de kwaliteit van het product goed zijn en goed blijven en afgestemd zijn op de vraag. Vooral wat betreft het routeaanbod steekt het Fietsplatform hier veel energie in, door waar nodig landelijk te coördineren en te stimuleren. Maar het product moet ook goed worden vermarkt. De huidige productontwikkeling en de promotie-inspanningen zijn sterk versnipperd; overzicht moet worden geboden. Verder wordt de buitenlandse markt nog onvoldoende bereikt. Het Fietsplatform zet vanuit zijn onafhankelijke rol en zijn specifieke kennis en expertise het publiek op het spoor van de recreatieve fietsmogelijkheden. Als beheerder van de LF-routes zorgen we ervoor dat dit aanbod goed onder de aandacht wordt gebracht. Maar we brengen ook het uitgebreide regionale aanbod in beeld, de provincies, de toeristische regio s en 50 regionale knooppuntnetwerken. Verder ook het aanbod vanuit de markt. Voor de voorlichting- en promotieactiviteiten werkt het Fietsplatform met het label Nederland Fietsland. Het Fietsplatform werkt daarbinnen samen met landelijke promotiepartners als het NBTC, maar ook met regionale toeristische promotieorganisaties. Het onder de aandacht brengen van de recreatieve fietsmogelijkheden en de routenetwerken gebeurt in de eerste plaats door gerichte marketing- en voorlichtingsactiviteiten. De website nederlandfietsland.nl vormt daarbij de kernactiviteit, dit is de portal waarmee het Fietsplatform vraag en aanbod bij elkaar brengt. Hiernaast worden aanvullende producten en serviceactiviteiten ontwikkeld. Een bijzondere plaats neemt daarbij het kwaliteitslabel Fietsers Welkom! in. Op de volgende bladzijden een nadere toelichting op de activiteiten in 2012: Landelijk Fietsplatform

17 Routepublicaties Eind 2011 is het uitgeverijbeleid herzien wat betreft de LF-routepublicaties. De insteek op hoofdlijnen: a) loslaten van het principe dat we voor alle routes zelf een gids uitgeven, b) resterende gidsen moeten minimaal kostendekkend zijn of van groot belang zijn voor de promotie van het netwerk, c) meer inzetten op digitale alternatieven. Een en ander resulteerde erin dat het Fietsplatform in 2012 in eigen beheer nog slechts een beperkt aantal gidsen uitgaf: de Basiskaart netwerk LF-routes, de Ronde van Nederland en de Zuiderzeeroute. Nieuw in 2012 is de introductie van folders over LF-themaroutes. De LF-Basiskaart is een atlas met 22 losse kaarten met daarop de LF-routes. Wat schaal en uitvoering betreft is deze gids helemaal toegesneden op het gebruik voor lange fietstochten via het LF-net. Ook zijn alle fietsvriendelijke horeca & logies van het kwaliteitslabel Fietsers Welkom! in het kaartbeeld opgenomen. Het heeft daarmee een unieke positie binnen het aanbod aan fietsroutegidsen in ons land. Deze uitgave is in 2012 herzien (update t.o.v. versie 2011). Behalve dat deze uitgave feitelijk een must is voor de ontsluiting en promotie van het LF-netwerk is de LF-Basiskaart ook kostendekkend gebleken. De gids Ronde van Nederland is een belangrijk promotioneel uithangbord van het LF-net; alleen al om deze reden is hij deel uit blijven maken van het gidsenfonds van het Fietsplatform. Hetzelfde geldt ook voor de gids Zuiderzeeroute, dit is één van de iconen binnen het LF-netwerk. Deze uitgave bleek nog ruim voldoende actueel om in de huidige vorm, als laatste van de oorspronkelijke reeks LF-vakantietochten, in de schappen te houden. Andere titels uit deze reeks zijn uit de verkoop gehaald omdat de houdbaarheid ervan verstreken was geraakt. In plaats van de gidsen uit de reeks LF-vakantietochten zijn begin 2012 de LFthemaroutefolders geïntroduceerd, eenvoudig te produceren wervend-informatieve folders die het publiek op het spoor moeten zetten van mooie thematische routes op basis van het LF-netwerk en hen op weg moeten helpen bij het organiseren van de fietsvakantietocht. Daarbij wordt verwezen naar de LF-Basiskaart, als zijnde het product om de betreffende route daadwerkelijk te kunnen volgen op kaart. De folders stimuleren daarmee ook de verkoop van de LFbasiskaart. De gedrukte folders worden gratis verspreid o.a. via beurzen en via een partnerovereenkomst met de Fietsvakantiewinkel. Ze worden ook als pdf aangeboden op de website van het Fietsplatform en kunnen zo zelf worden geprint. In 2012 werden aldus drie LF-themaroutefolders uitgebracht: de Rijndeltaroute, de Nederlandse Kustroute en het Rondje Twente. Het Fietsplatform stimuleert hiernaast nadrukkelijk dat het LF-netwerk in uitgaven van derden wordt opgenomen. Zo streven we ernaar dat het LFnetwerk ook wordt weergegeven op regionale knooppuntkaarten, dit vanuit het standpunt dat het LF-netwerk en de regionale knooppuntnetwerken één samenhangend fietsnetwerk vormen. Als voorwaarde stellen we daarbij wel dat er garanties moeten kunnen worden wat betreft de actualiteit. Verder dat tekst en uitleg wordt gegeven over het landelijk netwerk en wordt verwezen naar onze website. Belangrijke partners in deze waren ook in 2012 Falkplan, ANWB Media en Uitgeverij Buijten & Schipperheijn. De losse verkoop van gidsen aan particulieren is eerder al overgedragen aan samenwerkingspartner Fietsvakantiewinkel in Nijmegen. Al onze uitgaven zijn opgenomen in de webshop van deze gespecialiseerde organisatie. Deze is vervolgens ook ontsloten via onze website. Jaaroverzicht 2012

18 Recreatieve fietsrouteplanner Weinig nieuws te melden wat betreft de recreatieve fietsrouteplanner. De planner is in de huidige vorm in 2010 gepresenteerd, als samenwerkingsproduct van de Fietsersbond (ontwikkelaar), Fietsplatform en NBTC. Hij kan worden bestempeld als de meest uitgebreide fietsrouteplanner; behalve de LF-routes en de knooppuntnetwerken kan ook van deur tot deur worden gepland bijvoorbeeld van hotel naar hotel. De in 2012 opgeleverde nieuwe knooppuntnetwerken zijn ook direct in de planner opgenomen. De routeplanner draait op de websites van de drie genoemde organisaties (Fietsplatform: nederlandfietsland.nl) maar ook op regionale websites zoals die van routebureau s en gebiedspromotors. 2011 vormde het laatste jaar van een samenwerkingsperiode van drie jaar van genoemde drie partijen. In 2012 zijn verkenningen gestart om meer structurele samenwerkingsafspraken te maken. De recreatieve fietsrouteplanner wordt goed gebruikt. Enkele cijfers: Via nederlandfietsland.nl zijn er bijna 155.000 bezoeken gerealiseerd. Op nederlandfietsland.nl wordt de planner gemiddeld 3,5 minuut per bezoek gebruikt. Dit is voor internetbegrippen enorm hoog. Kwaliteitslabel fietsvriendelijke adressen: Fietsers Welkom! Voor dagtochten- en vakantiefietsers is het een belangrijke service om hen op het spoor te zetten van daghoreca-adressen en adressen van overnachtingsaccommodaties waar zij extra welkom zijn. Nadat eerder bleek dat sprake was van verschillende regionale initiatieven is, om versnippering te voorkomen, door het Fietsplatform een landelijk label van fietsvriendelijke adressen geïntroduceerd. Daarbij is gekeken naar de aanpak in ondermeer Duitsland (Bett & Bike) en Vlaanderen, criteria zijn afgestemd. Bij het initiatief zijn ook de brancheorganisaties RECRON en Koninklijk Horeca Nederland betrokken. In 2011 is gestart met de landelijke uitrol. Bedrijven werden geworven in drie categoriën: daghoreca, logiesbedrijven en campings. Dit gebeurde in samenwerking met regionale partners. Voor het Fietsplatform is dit laatste heel belangrijk, enerzijds om draagvlak te creëeren, anderzijds om met de kennis van bijvoorbeeld regionale bureau s voor toerisme snel tot een goed aanbod van adressen te komen. Oplossingen zijn gevonden om bestaande initiatieven op te nemen in het landelijke label. Naast de Fietsers Welkom bedrijven zijn er adressen die zich op specifieke wijze ook onderscheiden naar de fietstoerist. Dit geldt o.a. voor de adressen van Vrienden op de Fiets en de Rust!-punten. Eind 2011 hadden zich ongeveer 1000 Fietsers Welkom!- bedrijven aangemeld. Spannend was of er met de facturatie voor 2012 veel bedrijven zouden afhaken. Dit bleek slechts beperkt het geval. Bedrijven bleken tevreden met wat ze ervoor terugkrijgen: extra zichtbaarheid en imagoversterking. In 2012 is verder gegaan met de werving. Op 30 mei werd het 1000 e bedrijf in het zonnetje gezet: gedeputeerde Ralph de Vries van de provincie Utrecht reikte het symbolische 1000 e bordje uit aan uitspanning de Pyramide van Austerlitz. Eind 2012 stond de teller op 1095 aangesloten bedrijven. Landelijk Fietsplatform

19 Veel tijd is ook in 2012 gestoken in de vindbaarheid van de betreffende bedrijven. Zo zijn de bedrijven terug te vinden in de landelijke fietsrouteplanner. Daarnaast bestaat er een succesvolle samenwerking met de meest gebruikte fietsroute app en worden de bedrijven opgenomen op regionale fietskaarten. Alle bedrijven zijn ook opgenomen op de nieuwe versie van de basiskaart LF-routes. De kwaliteit van de bedrijven wordt steeksproefsgewijs gecheckt. Tijdens de controlebezoeken in de zomer van 2012 zijn circa 120 bedrijven bezocht door vrijwilligers van het Fietsplatform. Zeven bedrijven voldeden niet aan de gestelde criteria. Van deze bedrijven hebben er vier maatregelen getroffen om het label te blijven voeren. De overige vier zijn niet meer bij het label aangesloten. Met de bijdragen van de ondernemers kon het landelijke beheer van het kwaliteitslabel in 2012 volledig kostendekkend draaien. Gedeputeerde Ralph de Vries van de provincie Utrecht reikt het symbolische 1000e bordje uit aan uitspanning de Pyramide van Austerlitz. v.l.n.r.: Eric Nijland (directeur Fietsplatform), Jan Schreuder (wethouder gemeente Woudenberg), Hugo van Kolfschoten (Pyramide van Austerlitz), Ralph de Vries (gedeputeerde provincie Utrecht), Ruud Vismans (voorzitter sector Vrije Tijd van Koninklijke Horeca Nederland) en Bert Post (bedrijfsgroepsmanager Kampeer- en bungalowbedrijven RECRON). Jaaroverzicht 2012

20 Promotie/voorlichting: portal nederlandfietsland.nl De basis voor de voorlichtingsactiviteiten van het Fietsplatform vormt de website nederlandfietsland.nl. Dit is dé landelijke portal waarmee overzicht wordt geboden wat betreft de recreatieve fietsmogelijkheden in Nederland, het kwalitatief hoogwaardige routeaanbod in het bijzonder. De website brengt vraag en aanbod bij elkaar. Veel tijd is in 2012 gestoken in het up to date houden van de website, het verrijken en in het vergroten van het bezoek. Zo is in samenwerking met de diverse toeristische regio s het aanbod aan knooppuntroutes op nederlandfietsland.nl verder uitgebreid. De voorbereidingen zijn gestart voor het implementeren van een Duitse en Engelse versie van de site. Aan het bestaande aanbod GPStracks van LF-routes is een selectie LF-themaroutes toegevoegd. Ook de folders van de LF-thematochten zijn als download beschikbaar gekomen. Zowel de GPS-tracks als de themafolders werden veel gedownload. Sowieso zijn de bezoekersaantallen van de site in 2012 weer fors gestegen. De onderstaande grafiek laat de bezoekersgroei per maand ten opzichte van 2011 zien. In totaal is de website in 2012 288.620 maal bezocht. De portal nederlandfietsland.nl is de publiekswebsite van het Fietsplatform. Voor zakelijke relaties is er de website fietsplatform.nl. Informatie hierover onder bij het onderdeel Fietsplatform als kenniscoördinatiepunt (blz. 22). Promotie/voorlichting: Fietsideeënkaart Een nieuwe versie van de Fietsideeënkaart, letterlijk en figuurlijk dé visitekaart van het Fietsplatform, verscheen februari 2012 (oplage 10.000 ex.). Hij werd gepresenteerd tijdens de Fiets- en Wandelbeurs. Een deel van de kaart werd verspreid onder deelnemers van de Drentse Fiets4daagse. De beproefde formule bleef ongewijzigd: een wervend-informatieve overzichtskaart met actuele informatie en tips voor fietsdagtochten (knooppuntroutes en rondritten) en fietsvakanties (LF-routes en bijzondere overnachtingsadressen). De frisse opmaak en compacte teksten maken de informatie erg overzichtelijk. Het rustige kaartbeeld zorgt dat de informatie op de kaart (zoals routes en overnachtingslocaties) goed opvallen. De Fietsideeënkaart kan worden gezien als het gedrukte verlengstuk van de website nederlandfietsland.nl. Landelijk Fietsplatform

21 Verdere promotie/voorlichtingsactiviteiten Veel tijd wordt gestoken in het versterken van de samenwerking wat betreft het gezamenlijk promoten van Nederland Fietsland. Met name met het NBTC wordt veelvuldig afgestemd. De inzet van het Fietsplatform is daarbij gericht op het geven van extra inhoud aan de Holland promotie. Het fietsen is in 2012 door het NBTC benoemd tot één van de Dutch icons. Het NBTC wil het merk Holland vertalen naar aansprekende verhalen en belevingen (brand experiences) die geworteld zijn in het DNA van ons land. Deze brand experiences versterken de merkwaarden van Holland en vormen de basis voor het verbinden van partners in uiteenlopende marketingactiviteiten. Doel is om fietsen hierin een prominente plaats te geven. En verder: Beursparticipatie (Fiets- en Wandelbeurs in de RAI, 11 en 12 febr). Nieuwsbrieven: Zes keer per jaar ontvangen ruim 4000 abonnees van de nieuwsbrief NederlandFietsland nieuws en ontwikkelingen gratis in hun mailbox. Persberichten. Zowel over de netwerkactiviteiten als over kennisgerelateerde onderwerpen. O.a. over de Kwaliteitsmonitor en het meldsysteem. Advertenties. Voor nederlandfietsland.nl is een Google Ads campagne opgezet. Jaaroverzicht 2012

22 Toelichting activiteiten 2012 Fietsplatform als kennis- en informatiepunt (kerntaak 2) Behalve als beheerder van het landelijk routenetwerk en voorlichter/promotor van het recreatieve fietsaanbod in Nederland fungeert het Fietsplatform ook als kennis- en informatiepunt op het gebied van fietsrecreatie en -toerisme. De activiteiten hiervoor zijn in de eerste plaats gericht op beleidsmakers en op producenten en onttrekken zich dus veelal aan de directe blik van de recreatieve fietser, de consument. Hierbij een toelichting op de activiteiten in 2012. Kennis, informatie en advies Onder deze noemer worden de activiteiten geschaard die te maken hebben met expertiseontwikkeling en kennisbundeling/ -verspreiding. Fietsen en fietstoerisme zijn in ons land vanzelfsprekende onderwerpen. Soms te vanzelfsprekend. Het Fietsplatform rekent het tot zijn taak om ten aanzien van het fietsen als vrijetijdsactiviteit de vinger aan de pols te houden; kennis hierover te bundelen, te vermeerderen en te verspreiden regionaal, nationaal en internationaal. Het Fietsplatform participeerde in 2012 in uiteenlopende advies- en kennisuitwisselingsfora waaronder - Gastvrijheidsoverleg (landelijk sectoroverleg vrijetijdseconomie); - Regiegroep Recreatie en Natuur (i.s.m. zusterorganisatie Wandelnet); - Fietsberaad (kenniscentrum voor decentraal fietsbeleid); - ECF (European Cyclists Federation); - Dutch Cycling Embassy. Het Fietsplatform nam deel aan uiteenlopende overleggen en bijeenkomsten en verzorgde verschillende presentaties, zowel in binnen- als buitenland (congressen in Nantes en Edinburgh). Het congres eind september in Nantes stond in het teken van samenwerkingsmogelijkheden tussen EuroVelo/ het fietstoerisme in Europa en Greenways. Het Fietsplatform gaf tijdens dit congres, dat werd georganiseerd door de Franse zusterorganisatie DRC (Départements & Régions Cyclables), een presentatie over ontwikkeling en beheer van de recreatieve fietsroutestructuur in Nederland. Landelijk Fietsplatform

23 De presentatie in Edinburgh vond plaats op uitnodiging van het Nederlandse consulaat en ging uit van de Dutch Cycling Embassy. In dergelijke situaties waarbij in principe sprake is van kennis brengen wordt gewerkt met een kostenvergoeding. Kennisportal fietsplatform.nl De portal nederlandfietsland.nl is de publiekswebsite van het Fietsplatform. Voor zakelijke relaties is er de website fietsplatform.nl. Mede ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van het Fietsplatform is in 2012 een nieuw ontwerp en flinke uitbreiding van de inhoud gerealiseerd. Met name het onderdeel Fietsrecreatiemonitor - met feiten en cijfers - biedt nu veel waardevolle informatie. De site belicht ook het routenetwerkbeheer, diverse projecten en de promotieactiviteiten van het Fietsplatform. De website is aldus getransformeerd in kennisportal voor het recreatieve fietsen.een bureauvrijwilliger heeft gedurende de eerste maanden van 2012 veel werk verzet voor de kennisportal. Monitoring; Fietsrecreatiemonitor Om vraag en aanbod, kansen en bedreigingen goed in beeld te houden publiceert het Fietsplatform regelmatig feiten en cijfers over het recreatieve fietsgebruik. Enerzijds wordt daarvoor gebruik gemaakt van bestaande informatie, deze wordt verzameld en gebundeld. Anderzijds investeert het Fietsplatform in verrijking van bestaande onderzoeken. Concreet gebeurt dit door participatie in het CVO (Continu Vakantie Onderzoek) en CVTO (Continu Vrije Tijd Onderzoek), beide van NBTC-NIPO. Bij deze landelijke onderzoeken zijn extra vragen toegevoegd over recreatieve fietstochten, zowel korte tochten vanaf een uur als fietsvakantietochten. De verworven informatie vormt belangrijk basismateriaal voor de Fietsrecreatiemonitor, het actuele overzicht van cijfers met betrekking tot het recreatieve fietsen in Nederland en de twaalf provincies. Op 10 mei 2012, tijdens het jubileumcongres, is de monitor gepresenteerd, tegelijk met de lancering van de vernieuwde website fietsplatform.nl. Voor de voorbereiding van de Fietsrecreatiemonitor kon gebruik worden gemaakt van de inzet van een tijdelijke extra kracht (eind 2011 t/m mei 2012). Kerncijfers recreatief fietsen: Jaarlijks stapt ongeveer 50% van de bevolking (ruim 8 miljoen Nederlanders) op de fiets voor het maken van een recreatieve tocht. Dit resulteert in ongeveer 170 miljoen fietstochten van een uur of meer en circa 500 miljoen aan bestedingen onderweg (met name daghoreca en overnachtingen). Verder in ruim 1 miljoen fietsvakanties. In 2011 werden bijna 1,2 miljoen nieuwe fietsen verkocht, waarvan naar schatting 1/3 hoofdzakelijk voor recreatief of sportief gebruik. 15% daarvan betroffen elektrische fietsen. Dit resulteert in een omzet van circa 300 miljoen. Bron: Fietsrecreatiemonitor 2012, Stichting Landelijk Fietsplatform Jaaroverzicht 2012

24 Monitoring; Kwaliteitsmonitor fietsregio s Het Fietsplatform heeft als onafhankelijke instantie een objectief landelijk vergelijkend onderzoek ontwikkeld om de inspanningen van provincies en onderliggende regio s op het gebied van het recreatieve fietsen te monitoren: de Kwaliteitsmonitor fietsregio s. Doel van de Kwaliteitsmonitor is om regio s te prikkelen het aanbod voor het recreatieve fietsen in Nederland op een hoog niveau te houden en/of naar een hoger kwaliteitsniveau te tillen. De Kwaliteitsmonitor bestaat uit een vakinhoudelijk onderzoek en de inbreng van de fietser. Het vakoordeel en het consumentenoordeel zijn samengebracht op basis van een weging van factoren. Zes onderdelen zijn uitgewerkt: landschap, toegankelijkheid, kwaliteit en beheer routenetwerken, onderhoud bewegwijzering en tot slot het voorzieningenpeil. Getoetst wordt daarmee vooral op aspecten waarop de regio s zelf invloed kunnen uitoefenen. De kwaliteit van de regio s wordt in sterren, vergelijkbaar met de Michelin-sterren voor restaurants en de sterren voor de veiligheid van personenauto s. Vijf sterren is het maximum. De twaalf Nederlandse provincies en acht belangrijke toeristische regio s werden in de Kwaliteitsmonitor 2012 meegenomen, te weten: de Friese Waddeneilanden; Kop van Overijssel/IJsseldelta/Vechtdal; Salland; Twente; Achterhoek; Veluwe; Rivierengebied/Regio Arnhem-Nijmegen en tot slot Texel. De uitkomst van de eerste Kwaliteitsmonitor werd tijdens het jubileumcongres op 10 mei 2012 gepresenteerd. In 2012 verdienden 10 van de 20 onderzochte regio s 4-sterren. De Achterhoek en de provincie Overijssel kregen hierbinnen de hoogste scores. Geen enkele regio scoorde onder de 2 sterren bij de totaalwaardering. Dit klopt met het algemene beeld: in Nederland Fietsland bestaan geen slechte fietsgebieden, hooguit minder goede. Geen enkele regio kwam op 5 sterren uit. Voor sommige regio s zal dat lastig worden omdat een aantal aspecten, zoals het landschap, niet beïnvloedbaar is. Sommige gebieden zijn qua afwisseling en structuur nu eenmaal geliefder bij het gemiddelde publiek dan andere. Maar er is nog winst te boeken; alle regio s zouden op grond van beïnvloedbare aspecten, zoals kwaliteit van het routenetwerk, aanbod van specifieke voorzieningen en beheer en onderhoud, op 4 of 5 sterren uit kunnen komen. De Kwaliteitsmonitor werd goed ontvangen en kreeg veel publiciteit. Het idee om hiermee regio s te prikkelen pakte goed uit. Voorzitter Jan Dijkema van het Fietsplatform (midden) huldigt de uitblinkers van de Kwaliteitsmonitor fietsregio s 2012: de provincie Overijssel in de persoon van gedeputeerde Theo Rietkerk en recreatieschap Achterhoek in de persoon van directeur Minou van Dillen. Landelijk Fietsplatform

25 Dossier toegankelijkheid Bij het maken van een fietstocht wordt de fietser in ons land vaak geconfronteerd met barrières in stadsranden, maar ook in het landelijk gebied. Het gaat daarbij zowel om fysieke barrières (bijv. door het afsluiten van kruisingen; verhokking van het landschap) als visuele barrières (verrommeling van het landschap). Voor het Fietsplatform blijft dit een belangrijk item. Het heeft hier ook in 2012 veel aandacht aan geschonken, samen met Wandelnet en in samenwerking ook met de KNHS (Hippische sportfederatie). Bij fysieke barrières wordt een onderverdeling gemaakt in spoorlijnen, hoofdwegen (snel- en N-wegen) en water. Voor wat betreft het opheffen van overwegen zijn in 2012 conform de eerder gemaakte procesafspraken met ProRail zienswijzen gegeven bij twee series voormeldingen. Dit betekent dat belangenorganisaties voor routegebonden recreatie een vaste reactietijd krijgen om hun visie te geven bij plannen voor het opheffen van overwegen door ProRail. De partijen brengen daarbij het recreatief belang in beeld. De landelijke GISroutedatabank blijkt daarbij een zeer effectief hulpmiddel; er kunnen snel analyses worden gemaakt door de routenetwerken en de overwegen in (kaart)beeld te brengen. Zie ook bijgaande illustratie. Gereageerd is verder op de nodige plannen voor het opschalen van N-wegen naar 100 km wegen. Input is geleverd op basis waarvan ook het belang van de kruisende recreatieve verbindingen meegewogen kan worden. Ook hierbij is de landelijke routedatabank van grote waarde gebleken. Op 31 oktober is mede namens het Fietsplatform en de KNHS door Wandelnet een presentatie gegeven op het Nationaal Verkeerskundecongres in Den Bosch. In 2012 is ook weer de nodige aandacht geschonken aan het medegebruik van ecoducten. Op een aantal concrete projecten is gereageerd. Jaaroverzicht 2012