Voortgangsrapportage CO2 reductie periode 2-2012 Voor akkoord, opsteller Voor vrijgave Naam R.W. Goudswaard G. J. van de Pol Functie KAM-manager Algemeen directeur Datum 04-12-2012 10-12-2012 Handtekening
Scope 1 Voortgang doelstellingen voor Scope 1 en 2 1.1 Reductiedoelstellingen Ten opzichte van referentiejaar 2009 wil GMB voor 2015 de CO2 emissie door direct en indirecte emissie (scope 1 en scope 2) met 475 ton CO2 reduceren. Om dit te realiseren zijn de volgende onderliggende doelstellingen opgesteld: De vestiging van GMB Slibverwerking Tiel heeft als deelnemer aan het Tiels Convenant een reductiedoelstelling voor het reduceren van de CO2-uitstoot in een periode van vier jaar met drie procent per jaar ten opzichte van referentiejaar 2009. GMB wil de CO2-uitstoot van het wagenpark in 2015 met vijf procent per gereden kilometer reduceren ten opzichte van 2009. GMB koopt 'groene' stroom in bij het afsluiten van nieuwe contracten op projecten. Vermindering van 3% per jaar op het diesel verbruik van de shovels in Zutphen ten opzichte van referentiejaar 2010. 1.2 Voortgang periode 2-2012 Voortgang periode 2 2012 gaat in op de voortgang van de reductiedoelstellingen t/m week 32 van 2012. Tot en met de tweede periode van 2012 (t/m wk 32) was de totale CO2 emissie van GMB voor scope 1 en 2 ton 9.305 ton CO2. Dit ligt boven de CO2 emissie in dezelfde periode van 2011 (8987 ton CO2). De belangrijkste reden hiervoor is de stijging van de omzet ten opzichte van 2011. Dit blijkt ook uit onderstaande tabel: de toename van de CO2 uitstoot komt voor 90% voor rekening van projecten. De vergelijking met referentiejaar 2009 staat in tabel 2, ook hier komt toename in CO2 uitstoot komt door de omzetgroei van GMB. Emissiebron Uitstoot CO2 in ton t/m periode 2-2012 Uitstoot op projecten Vergelijking 2-2011 Uitstoot op projecten Scope 1: Gasverbruik kantoren Aardgas 101,1 7,25 107,7 9,11 Scope 1: Brandstof lease auto's Diesel / Benzine 1440,6 1008,42 1 1377 963,9 Scope 1: Brandstof verbruik transport Diesel 1003,9 1003,9 993,1 993,1 Scope 1: Brandstof verbruik materieel Diesel 3294 2559,4 3050 2322,3 Scope 2: Ingekochte elektriciteit Elektriciteit 3460,6 84,8 3438 79 Scope 2: Zakelijke ritten privé auto Brandstof 8,5 8,5 17 17 Scope 2: Zakelijk vliegverkeer Brandstof 0,3 0 4 0 Totaal (ton CO2) 9309 4672 8987 4384 Tabel 1: Vergelijking CO2 uitstoot 2012-2011. Scope Emissiebron Uitstoot CO2 in ton t/m periode 2-2012 2012 op basis van periode 2-2012 Vergelijking 2009 Scope 1: Gasverbruik kantoren Aardgas 101,1 164,01 254,4 Scope 1: Brandstof lease auto's Diesel/Benzine 1440,6 2336,97 2133,8 Scope 1: Brandstof verbruik transport Diesel 1003,9 1628,55 1538,9 Scope 1: Brandstof verbruik materieel Diesel 3294 5343,60 4908,3 Scope 2: Ingekochte elektriciteit Elektriciteit 3460,6 5613,86 2 5390 Scope 2: Zakelijke ritten privé auto Brandstof 8,5 13,79 12,6 Scope 2: Zakelijk vliegverkeer Brandstof 0,3 0,49 0 Totaal (ton CO2) 9309 15101 14238 Tabel 2: Vergelijking CO2 uitstoot 2012-2009. 1 Uitgangspunt: 70% brandstof leaseauto s voor rekening van projecten 2 In vergelijking met voortgangsrapportage 2-2011 is het verbruik aangepast n.a.v. het daadwerkelijk verbruik. Hierdoor komt de uitstoot voor 2-2011 hoger uit. Voortgangsrapportage periode 2-2012 I GMB 2
Bij de vestiging van GMB Slibverwerking Tiel is t/m week 32 in 2012 de CO2 uitstoot verhoogd t.o.v. dezelfde periode in 2011. Het elektriciteitsverbruik per ton slib is omhoog gegaan en het diesel verbruik per ton slib is gelijk gebleven. Dit resulteert in hogere uitstoot van 26 ton CO2 in vergelijking met dezelfde periode van 2011. In vergelijking met het referentie jaar is er een besparing van 8,2%, dit houdt in dat we 0,8% achter lopen op de doelstelling. Op dit moment vindt er een renovatie plaats van het machine park in Tiel, als deze renovatie is afgerond is de verwachting dat het elektriciteitsverbruik weer gaat dalen en de doelstelling van 3% reductie per jaar gehaald gaat worden. Verder dient er extra aandacht besteed te worden aan het diesel verbruik van de shovel, met het direct uitleessysteem moet dit verder omlaag gebracht kunnen worden. In Zutphen wordt het direct uitleessysteem gebruikt om het diesel verbruik van shovels te verminderen in 2011 is hier al een besparing gerealiseerd van 44,8 ton CO2 in deze periode heeft de besparing zich voort gezet en is er 59 ton CO2 bespaard ten opzichte van 2010. In deze periode was het dieselverbruik per ton slib 11,2% lager dan in 2010. Hiermee lopen wij ruim voor op de doelstelling van 3% per jaar. De besparing voor deze periode van 2012 t.o.v. dezelfde periode van 2011 bedroeg 29 ton CO2. In 2012 t/m week 32 zijn 37 auto s uit het wagenpark vervangen door A en B label auto s. De nieuwe auto s hebben een gemiddelde emissie van 112 gram CO2 per gereden km. Omdat hiermee de gemiddelde CO2 emissie van het totale wagenpark (162g/km in 2011) daalt wordt een reductie gerealiseerd. Deze 37 auto s vormen 13% van het totale wagenpark. Doordat deze 13% van het wagenpark met een lagere gemiddelde uitstoot rijdt (112 g/km versus 162 g/km) wordt een besparing van 83 ton CO2 gerealiseerd. Deze besparing is ongeveer 4% van de totale uitstoot van het wagenpark over deze periodes, daarmee wordt de doelstelling ruim gehaald in 2015. (37 auto s rijden in 2011 totaal 1.665.000 km; 1.665.000 x(162-112)= 83 ton CO2). Voor de projecten Eendragtspolder en Omlegging Amstelhoek zijn groene stroom contracten afgesloten. Voor het Omlegging Amstelhoek is hiermee in een besparing van 21 ton CO2 (21,3 t CO2 bij grijze stroom vs 0,7 t CO2 bij groene stroom) gerealiseerd. Voor de groene stroom op de Eendragtspolder kan Eneco op dit moment geen certificaat (CertiQ) afgeven aangaande opgewekte hoeveelheden en land van herkomst. Deze besparing wordt dus niet meegenomen. Voortgangsrapportage periode 2-2012 I GMB 3
1.3 Evaluatie voortgang Over heel 2012 t/m week 32 is voor scope 1&2 een reductie van 107 (-26+29+83+21) ton CO2 behaald ten opzicht van dezelfde periode in 2011 (zie figuur 1). Wat betreft de doelstellingen voor scope 1&2: de doelstelling voor het wagenpark liggen ruim voor op schema en de doelstelling voor groene stroom op de projecten dient verder onder de aandacht gebracht te worden. De doelstelling voor het Tiels Convenant loopt iets achter op schema, aandachtspunt is de toename van het elektriciteitsverbruik in 2012, door de renovatie van het machinepark moet het elektriciteitsverbruik weer gaan dalen. De nieuwe doelstelling voor de vermindering van het dieselverbruik in Zutphen ligt voor op schema, het moet nog blijken of de vermindering van het dieselverbruik is hetzelfde tempo blijft dalen. 160 140 120 100 80 60 40 20 0-20 -40 29 21 83-26 Gerealiseerde reductie t/m week 32 2012 in vergelijking met dezelfde periode van 2011 Reductie dieselverbruik shovels Zutphen Groene stroom op projecten A en B label lease auto's Tiels convenant (3% CO2 reductie per jaar voor Slibverwerking Tiel) Figuur 1: Gerealiseerde reductie t/m week 32 2012 in vergelijking met dezelfde periode van 2011 Voortgangsrapportage periode 2-2012 I GMB 4
2 Voortgang doelstellingen voor Scope 3 2.1 Reductiedoelstellingen Het reduceren van de CO2 uitstoot van betonstraatstenen met 2% in 2015 ten opzichte van referentiejaar 2009. Het terugbrengen van het energieverbruik in de gebruikers fase van een RWZI met 5% in 2012 ten opzichte van referentiejaar 2006. De doelstelling geldt voor projecten waar GMB invloed heeft in het ontwerpproces van de betreffende installatie.(toelichting; hier is als referentiejaar 2006 aangehouden, omdat hiervan gegevens beschikbaar zijn.) Het reduceren van de CO2 uitstoot van woon-werkverkeer met privé auto s met 10% in 2015 ten opzichte van referentiejaar 2009. 2.2 Voortgang periode 2-2011 In de 2 e periode van 2010 is een actieplan opgesteld voor het realiseren van de CO2 reductie van de betonstraatstenen. In 2012 t/m week 32 zijn een zestal projecten aangenomen waarin betonstraatstenen verwerkt worden. Opdrachtgever Omschrijving Hoeveelheid BSS dik Datum ingekocht Leverancier RST herstraatwerk 1000m2 120mm begin 2012 Struyk Verwo Infra RSC herstraatwerk 1250m2 120mm begin 2012 Struyk Verwo Infra HbR / RSC projecten 8000m2 120mm Jun-2012 Martens Beton Intertoys herstraatwerk 6000m2 100mm Jun-2012 Martens Beton GDF Suez Energie projecten 500m2 100mm Mei-2012 Martens Beton EMO herstraatwerk 7500m2 100mm Mei-2012 Martens Beton Van de leverancier zijn gegevens ontvangen met betrekking tot de CO2-uitstoot tijdens de productie van deze betonstraatstenen. Met behulp van deze gegevens in combinatie met de gegevens uit de ketenanalyse die door GMB is opgesteld wordt gekeken of er reductie behaald is. Daaruit blijkt dat de reductie op deze vier projecten 39 ton CO2 betreft. Hiermee is een reductie behaald van 6,1% ten opzicht van referentiejaar 2009. Hiermee liggen wij ruim voor op de doelstelling voor 2015. Dit is te verklaren doordat onze leveranciers zeer actief zijn om hun CO2 footprint te verkleinen en hierbij vooroplopen ten opzichte van de overige leveranciers. De reductiedoelstelling om het energiegebruik in de gebruikersfase van de RWZI s terug te brengen wordt gehaald doordat op verschillende projecten GMB de hoogste score op Total Cost Ownership (TCO) heeft gehaald. Het betreft de projecten: Nabehandelingsinstallatie RWZI Amersfoort en RWZI Veenendaal en Nabehandelingsinstallatie RWZI s Ede en Soest. Doordat de exacte verbruiksgetallen niet gepubliceerd worden door de opdrachtgever, in dit geval het Waterschap, is het niet mogelijk een exacte kwantificering van de besparing te maken. Deze gegevens mogen niet openbaar gemaakt worden omdat er een gerechtvaardigd commercieel belang mee gediend is. Voor Nabehandelingsinstallatie RWZI Amersfoort en RWZI Veenendaal scoort GMB op TCO 17% boven het gemiddelde van de 4 andere aanbieders. TCO in deze aanbieding bestaat uit: aanneemsom + energieverbruik+chemicaliëngebruik. Voortgangsrapportage periode 2-2012 I GMB 5
Bij het project Nabehandelingsinstallatie RWZI s Ede en Soest scoort GMB 4% beter dan het gemiddelde van de andere 4 aanbieders. Ook hier geldt dat TCO en daarmee energieverbruik en daaraan gekoppeld CO2-uitstoot een belangrijk onderdeel is van de aanbieding is. Op dit moment is het project Energiefabriek (RWZI Venlo) in opdracht van het Waterschapsbedrijf Limburg aan het proefdraaien 3. Tijdens het ontwerp is specifiek gekeken naar CO2-reductie door middel van een vermindering van het energieverbruik. Door middel van thermische drukhydrolyse (THD) vindt een betere vergisting en dus een hogere biogasproductie plaats. Slib dat in de nabezinktank komt, wordt ontwaterd tot 11 procent drogestof. Vervolgens gaat het in de TurboTec (ontwikkeld door Sustec, het bedrijf waar GMB in participeert). De Turbotec verwarmt het slib tot circa 140 graden bij een druk van 7 bar. Deze behandeling breekt de celstructuren van het slib waardoor de organische stof beter bereikbaar wordt voor bacteriën in het vergistingsproces. Door vergisting van slib ontstaat biogas dat met gasmotoren wordt omgezet tot elektriciteit. Door de TDH neemt de capaciteit van de vergisting en dus ook de biogasproductie toe. Het vergiste slib wordt nog verder ontwaterd waardoor WBL ook nog minder slib hoeft af te voeren. GMB verzorgt na het ontwerp en de bouw ook nog minimaal zes jaar voor het onderhoud en de bediening. Doordat de RWZI in Venlo minder elektriciteit van het net nodig heeft en er minder transporten met slib nodig zijn wordt er minder CO2 uitgestoten. In 2013 al de installatie volledig in gebruik is wordt 43% van het energieverbruik duurzaam opgewekt door de eigen installatie het gaat hier dan om 4,7 miljoen KWh. Dit betekent een besparing van 2139 ton CO2. Hiermee wordt de doelstelling van 5% reductie in 2012 t.o.v. 2006 ruimschoots gehaald. In Apeldoorn is nu ook een project aan genomen voor een RWZI waar THD wordt toegepast, in de volgende voortgangsrapportage gaan wij hier verder op in. De CO2 uitstoot door woon-werkverkeer met privé auto s is voor deze periode ligt gedaald met 1,8 ton CO2 t.o.v. 2011. 2.3 Evaluatie voortgang Het actieplan voor de CO2 reductie van betonstraatstenen is geïmplementeerd, en heeft geleid tot daadwerkelijk reductie van CO2 emissie. De eerste kwantitatieve resultaten worden geboekt en daaruit blijkt dat er in 2011 70 ton CO2 bespaard is dit is een reductie van 5,9%. Deze doelstelling wordt aangepast naar 7% reductie in 2015. Voor wat betreft de tweede doelstelling is hierboven een uitgebreide beschrijving terug te vinden. De doelstelling wordt met de toepassing van TDH ruim gehaald in 2012, voor 2013 moet de doelstelling opnieuw gedefinieerd worden. De CO2 uitstoot door woon-werk verkeer met privé auto s is in voor deze periode ligt gedaald t.o.v. 2011. Maar de vermindering voor deze doelstelling betekent een toename voor het verbruik van de lease auto s, deze doelstelling komt vanaf 2013 dan ook te vervallen. Hier komt een nieuwe scope 3 doelstelling voor in de plaats. 3 www.energiefabriek.com : Met de Energiefabriek leveren de waterschappen niet alleen een bijdrage aan het beperken van de CO2 uitstoot, het is ook niet ondenkbaar dat ze de grootste groene energieproducent van Nederland worden. Voortgangsrapportage periode 2-2012 I GMB 6