INVOEREN VAN EEN CIRCULATIESYSTEEM MET DEELRINGEN Juni 2008
INVOEREN VAN EEN CIRCULATIESYSTEEM MET DEELRINGEN (VA109 TAPWATER) Bij VA109 Tapwater is het mogelijk om een circulatiesysteem met verschillende deelringen in te voeren. Als voorbeeld wordt onderstaand stelsel genomen. voorbeeld schema circulatiesysteem Begin een nieuw project via Hoofdmenu -> Projecten -> Nieuw project (projectgegevens hoeven niet allemaal ingevoerd te worden). Maak een nieuw stelsel aan via Invoeren -> Algemeen (scherm Gebouwgegevens kan overgeslagen worden). Invoerscherm Installatie algemeen Omschrijving Circulatie berekening Subtak Overslaan Begrenzingen Aanklikken, volgt scherm Begrenzingen. Invoerscherm Begrenzingen Leidingmateriaal koper pijp NEN 2200 Afmeting Door programma te bepalen, afmeting is dus vrij. Snelheid 2 m/s (voor de koud en warm waterleidingen) Zoekgebied gunstig Leverancier wordt niet gebruikt, overslaan. Klik op de button Selecteren (en keer terug naar scherm Installatie algemeen), deze begrenzingen worden gebruikt bij de berekening. Vervolg invoerscherm Installatie algemeen Startleiding Eerst overslaan en andere items invoeren Temperatuur water 10 o C (voor koud waterleidingen) Soortelijke massa en kin. viscositeit Worden door het programma bepaald en hier weergegeven. Maximum moment volumestroom: juni 2008 2
Drinkwaterdeel Brandslanghaspels Continue verbruik Van belang indien er in het net brandslanghaspels en/of nooddouche aanwezig zijn. Wordt 70% aangehouden. Maximaal 2 brandslanghaspels gelijktijdig in gebruik, 45 l/min Alle continue verbruikers meetellen, in dit voorbeeld geen. T-stuk Scherpe aftakking 90 graden Bocht Knie afgerond Maximale voordruk + verhoog 999.0 kpa. Circulatiesysteem: Isolatiedikte Lambda isolatie Omgevingstemperatuur Delta T Max. snelheid circulatie 13 mm 0.035 W/mK 20 o C 5 o C 0.7 m/s Zie onderstaand ingevuld scherm! Grafische invoer van het tapwaternet Ga hierna via startleiding naar de grafische invoer. Hierin hebben we eerst een horizontale basis leiding en daarna de eerste leiding voor het circulatiesysteem verticaal omhoog getekend. In de verticale leiding moet eerst het warmwaterapparaat geplaatst worden. Met een dubbelklik op de eerste regel in het scherm Overzicht leiding definities wordt het scherm leidinggegevens geopend en is het warmwaterapparaat onder warmwaterapp. te selecteren. In de tekening verschijnt dan het symbool van het warmwaterapparaat op de leiding en alle hierop volgende leidingen worden lichtrood getekend om warmwater aan te geven (zie volgend figuur). Hierna kan de eerste ring R1 getekend worden. juni 2008 3
Het aansluiten van deelringleidingen gaat met behulp van de driedimensionale posities van leidingen. Dit wil zeggen dat deelring aansluitingen niet gemaakt kunnen worden als de posities ruimtelijk gezien niet op elkaar aansluiten. (zie bijv. onderstaande afbeelding) Als de aansluiting van een deelring gemaakt is, verschijnt deze met een dikke pijl als symbool. De laatste leiding die de ring weer aansluit op het warmwaterapparaat krijgt het symbool voor de circulatiepomp. En het laatste stuk van de ring wordt gestippeld getekend om het retour gedeelte aan te geven (zie figuur stap 3 ). Het retour gedeelte wordt gedefinieerd door de leidingen na het laatste T-stuk. Vervolgens wordt de volgende deelring R2 op de vorige deelring getekend. juni 2008 4
Tenslotte tekenen we de deelring R3. Om de aansluiting goed te tekenen volgen we onderstaande methode : Maak een splitspunt op de leiding waarop men de retourleiding wil laten afsluiten Maak de leiding vanwaar u vertrekt actief Ga met de muis naar het splitspunt Er verschijnt een mededeling: Wilt u een circulatiering aansluiting maken op de gekozen leiding? Klik op Ja en er wordt een leiding getekend. NB wanneer een einde van een leiding actief wordt gemaakt, verandert de bestaande circulatieleiding van kleur (geel) waar deze leiding op aangesloten mag worden; aansluiting op andere circulatieleidingen is niet mogelijk. Men kan zelf de leidingloop aanpassen en strakker tekenen met minder bochten. juni 2008 5
Vervolgens worden de tappunten geplaatst. Zet daarvoor het niveau van het definitiescherm van Leidingen naar Tappunten en klik dan op de knop Toevoegen. Open de gegevens van dit nieuw toegevoegde tappunt door een dubbelklik op zijn definitie in lijst. In de tappuntgegevens vullen we een omschrijving in (totaal woning) en bij debietwarm en debietkoud 10 TE resp. 7 TE. Sluit het scherm Tappuntgegevens weer en plaats de tappuntdefinitie met <shift>+[lmk] (linker muisknop) op de aftakkingen (zie onderstand figuur). juni 2008 6
De uitvoer van het programma: Op de volgende bladzijden is een deel van de uitvoer van het programma afgedrukt. 1. Resultaten en deelresultaten van warm- en koudwaterberekening (pag 9) 2. Resultaten van de berekening van de circulatieleidingen (pag 10) Ad 1) De berekening is volgens de zogenaamde Samengesteld methode in formule-vorm: q v = (0,083 TE) + (0,417 4 SE) + CV of q v = BSH + CV De hoogste uitkomst is maatgevend. Hierin is: q v = maximum moment volumestroom in l/s 0,083 TE = maximum moment volumestroom volgens q n in l/s CV = volumestroom continu verbruiken in l/s 0,417 4 SE = maximum moment volumestroom volgens q 4 in l/s BSH = volumestroom brandslanghaspels, (nooddouches etc.) in l/s Ad 2) De berekening van snelheden en diameters van de circulatieleidingen (de gestippelde) is op basis van de afkoeling. In voorkomende situaties zullen tijdens de berekening leidingen die bepaald zijn met de samengestelde periode nog worden aangepast omdat op grond van de circulatieberekening diameters moeten worden vergroot. juni 2008 7
+------------+ BURO VAN DE VABI TE DELFT ==================================================================================================== Programma : VABI - TAPWATER BEREKENING VA109 - Versie 5.43 Projectnummer: Pagina 3 Projectnaam : circulatiesysteem.prj Technicus : Datum : 4 juni 2007 Tijd : 11:28:31 Omschrijving : Voorbeeld RESULTATEN gewenste systeemdruk 999.000 kpa nr. naam app tap Q voord lengte hgt druk Qm form kpa diameter codering dpber voord nr srt inv min m m kpa kg/s nr /m mm kpa kpa 1 begin 1.0 0.66 1 0.84 25.60 DN 28 0.84 2 R0 3.0 3.0 0.66 1 0.69 25.60 DN 28 32.71 3 R1.1 6.0 0.58 1 1.93 19.80 DN 22 13.73 4 R1.2 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 107.69 944.04 5 R1.3 6.0 0.54 1 1.67 19.80 DN 22 10.02 6 R1.4 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 107.48 934.23 7 R1.5 6.0 0.49 1 1.41 19.80 DN 22 8.46 8 R1.6 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 107.27 925.97 9 R1.7 1.0 0.44 1 1.15 19.80 DN 22 3.23 10 R1.8 2.0 0.31 1 0.61 19.80 DN 22 1.19 11 R1.9 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 105.41 923.41 12 R1.10 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 7.92 13 R1.11 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 105.09 915.80 18 R2.1 4.0 0.31 1 0.61 19.80 DN 22 3.51 19 R2.2 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 107.92 918.57 20 R2.3 5.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 15.56 21 R2.4 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 105.09 905.84 24 R3.1 3.0 3.0 0.31 1 0.61 19.80 DN 22 31.81 25 R3.2 5.0 0.31 1 0.61 19.80 DN 22 3.40 26 R3.3 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 107.92 922.33 27 R3.4 5.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 15.56 28 R3.5 1 TE 7.00 100.0 2.0 0.22 1 2.55 13.00 DN 15 105.09 909.59 DEELRESULTATEN gewenste systeemdruk 999.000 kpa berekende systeemdruk 193.164 kpa nr. naam app Q V druk leid. hoogte druk druk voordruk over nr kg/s m/s totaal kpa kpa aftakking appendages / extra kpa 1 begin 0.66 1.31 998.2 0.8 2 R0 0.66 1.31 965.5 2.1 30.0 0.646 3 R1.1 0.58 1.93 951.7 11.6 2.153 4 R1.2 1 0.22 1.69 844.0 5.1 2.597 100.00 38.2 5 R1.3 0.54 1.79 941.7 10.0-0.010 6 R1.4 1 0.22 1.69 834.2 5.1 2.384 100.00 28.4 7 R1.5 0.49 1.63 933.2 8.5-0.014 8 R1.6 1 0.22 1.69 826.0 5.1 2.173 100.00 20.1 9 R1.7 0.44 1.46 930.0 1.2 2.084 10 R1.8 0.31 1.03 928.8 1.2-0.030 11 R1.9 1 0.22 1.69 823.4 5.1 0.316 100.00 17.6 12 R1.10 0.22 1.69 920.9 5.1 2.829 13 R1.11 1 0.22 1.69 815.8 5.1 100.00 10.0 18 R2.1 0.31 1.03 926.5 2.4 1.069 19 R2.2 1 0.22 1.69 818.6 5.1 2.829 100.00 12.7 20 R2.3 0.22 1.69 910.9 12.7 2.829 21 R2.4 1 0.22 1.69 805.8 5.1 100.00 0.0 24 R3.1 0.31 1.03 933.6 1.8 30.0-0.024 25 R3.2 0.31 1.03 930.2 3.1 0.349 26 R3.3 1 0.22 1.69 822.3 5.1 2.829 100.00 16.5 27 R3.4 0.22 1.69 914.7 12.7 2.829 28 R3.5 1 0.22 1.69 809.6 5.1 100.00 3.8 juni 2008 8
+-------------+ BURO VAN DE VABI TE DELFT ============================================================================================== Programma : VABI - TAPWATER BEREKENING VA109 - Versie 5.43 Projectnummer: Pagina 5 Projectnaam : circulatiesysteem.prj Technicus : Datum : 4 juni 2007 Tijd : 11:28:31 Omschrijving : Voorbeeld --------------- CIRCULATIERESULTATEN circulatiesysteem 1 (leidingnr. 2) gemiddelde temperatuur 62.5 C --------------- nr. naam type lengte Dinw Duit Diso Ub temp P qcirc vcirc m mm mm mm W/mK C W l/s m/s --------------- 2 R0 ww 3.0 25.6 28.0 13 0.29 64.7 43 0.041 0.080 3 R1.1 ww 6.0 19.8 22.0 13 0.25 64.1 73 0.029 0.096 5 R1.3 ww 6.0 19.8 22.0 13 0.25 63.5 73 0.029 0.096 7 R1.5 ww 6.0 19.8 22.0 13 0.25 62.9 73 0.029 0.096 9 R1.7 ww 1.0 19.8 22.0 13 0.25 62.8 12 0.029 0.096 10 R1.8 ww 2.0 19.8 22.0 13 0.25 62.0 24 0.007 0.024 12 R1.10 ww 2.0 13.0 15.0 13 0.20 61.4 19 0.007 0.056 18 R2.1 ww 4.0 19.8 22.0 13 0.25 62.3 48 0.022 0.071 20 R2.3 ww 5.0 13.0 15.0 13 0.20 61.7 48 0.022 0.166 24 R3.1 ww 3.0 19.8 22.0 13 0.25 64.0 36 0.012 0.038 25 R3.2 ww 5.0 19.8 22.0 13 0.25 62.7 61 0.012 0.038 27 R3.4 ww 5.0 13.0 15.0 13 0.20 61.7 48 0.012 0.089 14 R1.12 cir 2.0 8.0 10.0 13 0.16 60.9 15 0.007 0.149 15 R1.13 cir 7.0 8.0 10.0 13 0.16 60.4 53 0.029 0.586 16 R1.14 cir 3.0 10.0 12.0 13 0.17 60.3 25 0.041 0.525 17 R1.15 cir 5.0 10.0 12.0 13 0.17 60.0 42 0.041 0.525 22 R2.5 cir 8.0 8.0 10.0 13 0.16 61.0 61 0.022 0.438 23 R2.6 cir 2.0 8.0 10.0 13 0.16 60.9 15 0.022 0.438 29 R3.6 cir 5.0 8.0 10.0 13 0.16 60.9 38 0.012 0.234 30 R3.7 cir 3.0 8.0 10.0 13 0.16 60.4 23 0.012 0.234 --------------- DRUKVERLIEZEN circulatiesysteem 1 (leidingnr. 2) berekende systeemdruk 13.7 kpa nr. naam type lengte PaTotaal R lxr hulpstuk overig inregel m Pa Pa/m Pa Pa Pa Pa 2 R0 ww 3.0 13660 5.1 15.2 3 R1.1 ww 6.0 13600 9.6 57.5 3.2 5 R1.3 ww 6.0 13542 9.6 57.5 7 R1.5 ww 6.0 13485 9.6 57.5 9 R1.7 ww 1.0 13470 9.6 9.6 4.5 10 R1.8 ww 2.0 13468 0.9 1.8 0.8 12 R1.10 ww 2.0 13458 5.0 9.9 0.3 18 R2.1 ww 4.0 13442 5.9 23.5 4.5 20 R2.3 ww 5.0 13230 42.0 209.8 2.5 24 R3.1 ww 3.0 13656 1.5 4.4 0.1 25 R3.2 ww 5.0 13647 1.5 7.3 1.2 27 R3.4 ww 5.0 13573 14.8 73.8 0.7 14 R1.12 cir 2.0 8943 66.5 132.9 4382 15 R1.13 cir 7.0 3838 696.0 4871.7 232.9 16 R1.14 cir 3.0 2285 430.9 1292.8 260.2 17 R1.15 cir 5.0-0 430.9 2154.7 130.8 22 R2.5 cir 8.0 9879 417.2 3337.7 13.5 23 R2.6 cir 2.0 8943 417.2 834.4 101.4 29 R3.6 cir 5.0 12855 142.7 713.6 3.9 30 R3.7 cir 3.0 3838 142.7 428.1 34.5 8554 juni 2008 9
OVERZICHT VAN GEBRUIKTE CODES EN AANDUIDINGEN srt : apparaat type (TE, BSH, CV, SE, ND) Qm inv : ingevoerde massastroom (in l/min, in TE of in SE) voord min : minimale voordruk bij apparaat lengte m : totale lengte van geïsoleerd en ongeïsoleerd deel hgt m : hoogte verschil tussen begin en einde leiding (statisch) druk kpa : extra drukval in kpa Qm kg/s : gestapelde massastroom (in kg/s) form nr : nummer maatgevende formule geldig voor betreffende leiding zie formules maximum moment-volumestroom kpa/m : de drukval per meter leiding diameter : berekende diameter (nummer databank en inwendige afmeting) dpber kpa : de berekende drukval over de totale leiding en/of apparaat voord min + (leid kpa + hoogte kpa uit deelresultaten) voord kpa : berekende voordruk (gewenste systeemdruk) (druk totaal + voordruk/extra uit deelresultaten) * : de diameter is vastgezet, maar voldoet niet aan de snelheidbegrenzing GEBRUIKTE AFKORTINGEN IN DE DEELUITVOER ZIJN: --------------------------------------------- Qm kg/s : gestapelde massastroom (in kg/s) V m/s : de snelheid van het medium in de leiding in m/s druk totaal : berekende voordruk bij het apparaat kpa over + druk totaal zwaarste apparaat leid kpa : drukval door inwendige wandruwheid leiding hoogte kpa : de drukval in kpa door statische hoogte (+/-) druk aftakking : berekende drukval voor bochten, T-stukken en verlopen voordruk/extra : minimale voordruk bij apparaat + extra weerstand in kpa kpa over : berekende voordruk t.o.v. zwaarste apparaat (berekende systeemdruk) aantal auto : geeft tussen () het aantal hulpstukken aan dat door het programma automatisch geplaatst is. GEBRUIKTE AFKORTINGEN IN DE UITVOER CIRCULATIE ZIJN: --------------------------------------------- type : ww = warmwaterleiding cir = circulatieleiding Ub [W/mK] : warmtedoorgangscoëfficiënt van de leiding Temp [ C] : De temperatuur op het einde van leiding P [W] : warmteverliesvermogen van de leiding qcirc [l/s] : circulatie volumestroom van de leiding vcirc [m/s] : de circulatie snelheid van het medium in de leiding * : de diameter is vastgezet, maar voldoet niet aan de snelheidbegrenzing GEBRUIKTE AFKORTINGEN IN DE DEELUITVOER CIRCULATIE ZIJN: --------------------------------------------- type : ww = warmwaterleiding cir = circulatieleiding druktot [Pa] : de druk op het einde van de leiding R [Pa/m] : de drukval per meter leiding lxr [Pa] : drukval door inwendige wandruwheid leiding hulpstuk[pa] : drukval via berekende zeta voor de T-stuk, bocht of verloop ook de extra bochten overig [Pa] : extra drukval, opgeven bij hulpstukken->type->overig of leidinggegevensscherm->drukval inregel [Pa] : de druk die de klep moet wegregelen (indien geplaatst) juni 2008 10