Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal

Financiële Zorgthermometer - 3 e kwartaal 2019 - Utrecht, oktober 2019

Agenda Managementsamenvatting Generieke resultaten Sectorresultaten: Verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) Gehandicaptenzorg (GHZ) Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) Ziekenhuizen en revalidatiecentra (ZH/RC) Opzet Financiële Zorgthermometer 1

Financiële Zorgthermometer 3 e kwartaal 2019 In augustus hebben circa 900 leden van de Fizi een uitnodiging ontvangen om deel te nemen aan de Financiële Zorgthermometer De Financiële Zorgthermometer bevat generieke vragen over de zorgsector en deelvragen per sector De doelstelling: Analyseren van de verwachtte zorgzwaarte/productiegroei en het proces met betrekking tot de bekostiging Aantal respondenten: 102 van bewijsexemplaren wordt op prijs gesteld. Fizi & Finance Ideas 2

Vertrouwensindex Vertrouwen in toekomstig financiële resultaat normaliseert* Positieve ontwikkeling verwacht Negatieve ontwikkeling verwacht * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 3

Groei-index Reële omzetverwachting blijft positief* Positieve omzetontwikkeling verwacht Negatieve omzetontwikkeling verwacht * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 4

Investeringsindex Investeringsprognose blijft bovengemiddeld* Stijging investeringen verwacht Daling investeringen verwacht * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 5

Financieringsindex: Financiering Verwachting ten aanzien van verkrijgen financiering gemiddeld* Verwachting financiering wordt eenvoudiger Verwachting financiering wordt lastiger * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 6

Financieringsindex: Borging Verwachting ten aanzien van verkrijgen van borging wordt lastiger ingeschat* Verwachting borging wordt eenvoudiger Verwachting borging wordt lastiger * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 7

Index kredietopslag Lichte daling in de kredietopslag waarneembaar* Lagere kredietopslag verwacht Hogere kredietopslag verwacht * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 8

Stakeholdersindex: Invloed (huis)bank Invloed van de (huis)bank laat geleidelijk normaliserende trend zien* Meer invloed verwacht Minder invloed verwacht * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 9

Stakeholdersindex: Invloed verzekeraars De verwachte invloed van verzekeraars blijft groot* Meer invloed verwacht Minder invloed verwacht * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 10

Index administratieve lasten Stijging van de administratieve lasten stagneert* Verwachting daling administratieve lasten Verwachting stijging administratieve lasten * Gebaseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 11

Belangrijkste thema s VVT de komende 12 maanden Strategisch Tactisch WLZ wijkverpleging meerjarenramingen risicomanagement HRM kostprijzen GRZ financiering wetgeving NHC/NIC WMO fiscaal HRM wijkverpleging WLZ kostprijzen risicomanagement wetgeving fiscaal NHC/NIC GRZ WMO 0 5 10 15 20 0 5 10 15 20 1e keuze 2e keuze Gebaseerd op de antwoorden van 42 respondenten 12

Belangrijkste thema s GHZ de komende 12 maanden Strategisch Tactisch HRM gerelateerde onderwerpen (cao, rooster en planning huisvesting gerelateerde onderwerpen WLZ kwaliteitscriteria meerjarenramingen/financiële jeugdwet financiering (treasury, wfz, WMO en beschermd wonen vervoer fiscaal (LB, BTW, VpB, WNT, declaraties (AW319, i-wmo/jw) en administratieve lasten externe verantwoording 0 5 10 rooster en planning HRM gerelateerde onderwerpen (cao, huisvesting gerelateerde onderwerpen meerjarenramingen/financiële financiering (treasury, wfz, kwaliteitscriteria declaraties (AW319, i-wmo/jw) en jeugdwet WMO en beschermd wonen vervoer fiscaal (LB, BTW, VpB, WNT, administratieve lasten externe verantwoording WLZ 0 5 10 Gebaseerd op de antwoorden van 20 respondenten 13

Belangrijkste thema s GGZ de komende 12 maanden Strategisch Tactisch werving gekwalificeerd personeel onderhandelingen met investeringsbeslissingen financiele continuiteit financiering ontwikkeling zorgvraag governance kwaliteit (generalistische) basis GGZ fiscale zaken overig administratieve lasten overheveling langdurige GGZ naar ZVW bezuinigen/taakstelling overheveling dagbesteding naar WMO overheveling jeugdzorg naar WMO interne beheersing impairment zelfonderzoek EPD berekenen kostprijzen eigen bijdrage beddenreductie duurzaamheid onderhandelingen met werving gekwalificeerd personeel bezuinigen/taakstelling EPD kwaliteit ontwikkeling zorgvraag investeringsbeslissingen interne beheersing beddenreductie financiering (generalistische) basis GGZ fiscale zaken overig administratieve lasten overheveling langdurige GGZ naar ZVW overheveling dagbesteding naar WMO governance overheveling jeugdzorg naar WMO impairment zelfonderzoek berekenen kostprijzen financiele continuiteit eigen bijdrage duurzaamheid 0 5 1e keuze 2e keuze 0 5 10 1e keuze 2e keuze Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 14

Belangrijkste thema s ZH/RC de komende 12 maanden Strategisch Tactisch Relatie ziekenhuizen en medisch specialisten Toekomstige bekostiging Contracteren Financiering Wijziging in bekostiging Kostprijzen Dure en Weesgeneesmiddelen Kwaliteitsregistraties Informatievoorziening (DHD etc.) Controles verzekeraars Kostprijzen Contracteren Toekomstige bekostiging Relatie ziekenhuizen en medisch Informatievoorziening (DHD etc.) Dure en Weesgeneesmiddelen Controles verzekeraars Wijziging in bekostiging Financiering Kwaliteitsregistraties 0 5 10 0 5 10 1e keuze 2e keuze Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 15

Verwachting ontwikkeling financiële resultaat stijgt sterk 3% stijgt 25% blijft ongeveer gelijk 40% daalt 27% daalt sterk 4% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 17

Verwachting ontwikkeling reële omzet stijgt sterk 2% stijgt 46% blijft ongeveer gelijk 43% daalt 9% daalt sterk 0% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 18

Verwachting ontwikkeling investeringen stijgen sterk 12% stijgen 45% blijven ongeveer gelijk 32% dalen 11% dalen sterk 0% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 19

Verwachting ten aanzien van verkrijgen financiering wordt veel moeilijker 3% wordt moeilijker 14% blijft ongeveer gelijk 75% wordt gemakkelijker 8% wordt veel gemakkelijker 1% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 20

Verwachting ten aanzien van verkrijgen borging wordt veel moeilijker 1% wordt moeilijker 22% blijft ongeveer gelijk 72% wordt gemakkelijker 6% wordt veel gemakkelijker 0% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 21

Verwachting ontwikkeling kredietopslag wordt veel hoger 0% wordt hoger 23% blijft gelijk 61% wordt lager 17% wordt veel lager 0% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 22

Verwachting invloed (huis)bank stijgt sterk 2% stijgt 22% blijft ongeveer gelijk 70% daalt 7% daalt sterk 0% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 23

Verwachting invloed zorgkantoren/verzekeraars stijgt sterk 6% stijgt 42% blijft ongeveer gelijk 51% daalt 1% daalt sterk 0% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 24

Verwachting ontwikkeling administratieve last stijgt sterk 6% stijgt 42% blijft ongeveer gelijk 51% daalt 1% daalt sterk 0% Gebaseerd op de antwoorden van 102 respondenten 25

Verdeling per sector 20% verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) 10% 47% gehandicaptenzorg (GHZ) geestelijke gezondheidszorg (GGZ) ziekenhuis of revalidatiecentrum (ZH/RC) 23% Gebaseerd op de antwoorden van 96 respondenten 26

Verdeling omzet VVT in Financiële Zorgthermometer 18% 42% minder dan 25 miljoen tussen 25 en 75 miljoen 40% meer dan 75 miljoen Gebaseerd op de antwoorden van 42 respondenten 28

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de zorgzwaarte van verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 45 respondenten 29

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de aantallen verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 45 respondenten 30

Wat is uw verwachting ten aanzien van de gemiddelde afspraak (productiegroei/zorgzwaarte) voor 2020 ten opzichte van 2019? Daling meer dan 5% Daling tussen 2% en 5% Daling tussen 0% en 2% Blijft ongeveer gelijk Stijging tussen 0% en 2% Stijging tussen 2% en 5% Stijging van meer dan 5% WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 45 respondenten 31

Wat is uw verwachting ten aanzien van de bekostigingstarieven voor 2020 ten opzichte van 2019? De tarieven dalen met meer dan 2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 1-2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 0-1% onder inflatie De tarieven worden met inflatie geïndexeerd De tarieven stijgen met 0-1% boven inflatie De tarieven stijgen met 1-2% boven inflatie De tarieven stijgen met meer dan 2% boven inflatie WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 45 respondenten 32

Op welke termijn zet u in tijdens het onderhandelingsproces over de zorgverkoop bij uw grootste zorgverzekeraar/zorgkantoor/gemeente? Meerjarig contract (langer dan twee jaar) Tweejarig contract Eenjarig contract Niet van toepassing Gemeente Zorgkantoor Zorgverzekeraar Gebaseerd op de antwoorden van 45 respondenten 33

Stelling: het contracteringsproces met uw grootste zorgverzekeraar/zorgkantoor/gemeente wordt dit jaar afgerond in kwartaal? Derde kwartaal 2020 Tweede kwartaal 2020 Eerste kwartaal 2020 Vierde kwartaal 2019 Derde kwartaal 2019 Niet van toepassing Gemeente Zorgkantoor Zorgverzekeraar Gebaseerd op de antwoorden van 45 respondenten 34

Hoeveel van de totaal beschikbare kwaliteitsmiddelen verwacht u dat de VVT sector zal benutten? Gebaseerd op de antwoorden van 42 respondenten 35

Hoeveel van de totaal beschikbare kwaliteitsgelden in 2019 ( 600 miljoen) verwacht u dat de VVT sector zal benutten? Gebaseerd op de antwoorden van 42 respondenten 36

Stelling: de huidige 85/15 verdeelsleutel voor de besteding van kwaliteitsgelden aan respectievelijk personeel en innovatie moet meer flexibel worden gemaakt Helemaal mee eens 62% Eens 29% Neutraal 5% Oneens 5% Helemaal oneens 0% Gebaseerd op de antwoorden van 42 respondenten 37

Stelling: de verantwoording van de besteding van kwaliteitsgelden vormt een te zware administratieve last Helemaal mee eens 43% Eens 33% Neutraal 21% Oneens 2% Helemaal oneens 0% Gebaseerd op de antwoorden van 42 respondenten 38

Verdeling omzet GHZ in Financiële Zorgthermometer 11% 46% minder dan 25 miljoen tussen 25 en 75 miljoen 43% meer dan 75 miljoen Gebaseerd op de antwoorden van 20 respondenten 40

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de zorgzwaarte van verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk Jeugdzorg WMO WLZ Gebaseerd op de antwoorden van 22 respondenten 41

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de aantallen verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk Jeugdzorg WMO WLZ Gebaseerd op de antwoorden van 22 respondenten 42

Wat is uw verwachting ten aanzien van de gemiddelde afspraak (productiegroei/zorgzwaarte) voor 2020 ten opzichte van 2019? Daling meer dan 5% Daling tussen 2% en 5% Daling tussen 0% en 2% Blijft ongeveer gelijk Stijging tussen 0% en 2% Stijging tussen 2% en 5% Stijging van meer dan 5% Jeugdzorg WMO WLZ Gebaseerd op de antwoorden van 22 respondenten 43

Wat is uw verwachting ten aanzien van de bekostigingstarieven voor 2020 ten opzichte van 2019? De tarieven dalen met meer dan 2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 1-2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 0-1% onder inflatie De tarieven worden met inflatie geïndexeerd De tarieven stijgen met 0-1% boven inflatie De tarieven stijgen met 1-2% boven inflatie De tarieven stijgen met meer dan 2% boven inflatie Jeugdzorg WMO WLZ Gebaseerd op de antwoorden van 22 respondenten 44

Verdeling omzet GGZ in Financiële Zorgthermometer minder dan 50 miljoen 50% 50% tussen 50 miljoen en 100 miljoen meer dan 100 miljoen 0% Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 48

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de zorgzwaarte van verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk Jeugdzorg WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 49

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de aantallen verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk Jeugdzorg WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 50

Wat is uw verwachting ten aanzien van de gemiddelde afspraak (productiegroei/zorgzwaarte) voor 2020 ten opzichte van 2019? Daling meer dan 5% Daling tussen 2% en 5% Daling tussen 0% en 2% Blijft ongeveer gelijk Stijging tussen 0% en 2% Stijging tussen 2% en 5% Stijging van meer dan 5% Jeugdzorg WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 51

Wat is uw verwachting ten aanzien van de bekostigingstarieven voor 2020 ten opzichte van 2019? De tarieven dalen met meer dan 2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 1-2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 0-1% onder inflatie De tarieven worden met inflatie geïndexeerd De tarieven stijgen met 0-1% boven inflatie De tarieven stijgen met 1-2% boven inflatie De tarieven stijgen met meer dan 2% boven inflatie Jeugdzorg WMO WLZ ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 52

Verwacht u dit jaar tegen het omzetplafond aan te lopen bij een van uw zorgverzekeraars? Nee, het omzetplafond wordt naar verwachting niet overschreden 0% Ja, het omzetplafond wordt naar verwachting in december bereikt 30% Ja, het omzetplafond wordt naar verwachting in november bereikt 30% Ja, het omzetplafond wordt naar verwachting in oktober bereikt 20% Niet van toepassing 20% Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 55

Bij welke zorgverzekeraar(s) verwacht u dit jaar het omzetplafond te overschrijden? CZ 33% Zilveren Kruis - Achmea 17% VGZ 33% DSW Zorg en Zekerheid ONVZ Zorgverzekeraar Eno Zorgverzekeraar ASR Nederland / De Amersfoortse 0% 0% 0% 0% 0% Menzis 17% Niet van toepassing 0% Gebaseerd op de antwoorden van 3 respondenten 56

Gaat uw zorginstelling naar verwachting doorleveren indien het zorgplafond wordt bereikt? Ja, wij blijven doorleveren omdat wij een doorleverplicht hebben 0% Ja, wij blijven gewoon doorleveren aan patiënten, ook zonder doorleverplicht 10% Nee, wij gaan eerst met de zorgverzekeraar het contract heronderhandelen 50% Nee, patiënten worden doorverwezen naar ander instellingen 10% Niet van toepassing 30% Gebaseerd op de antwoorden van 10 respondenten 57

Verdeling omzet ZH/RC in Financiële Zorgthermometer 37% minder dan 75 miljoen 58% tussen 75 miljoen en 150 miljoen meer dan 150 miljoen Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 59

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de zorgzwaarte van verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 60

Wat is uw verwachting in 2019 ten aanzien van de aantallen verleende zorg ten opzichte van 2018? Daalt sterk Daalt enigszins Blijft gelijk Stijgt enigszins Stijgt sterk ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 61

Wat is uw verwachting ten aanzien van de gemiddelde afspraak (productiegroei/zorgzwaarte) voor 2020 ten opzichte van 2019? Daling meer dan 5% Daling tussen 2% en 5% Daling tussen 0% en 2% Blijft ongeveer gelijk Stijging tussen 0% en 2% Stijging tussen 2% en 5% Stijging van meer dan 5% ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 62

Wat is uw verwachting ten aanzien van de bekostigingstarieven voor 2020 ten opzichte van 2019? De tarieven dalen met meer dan 2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 1-2% onder inflatie De tarieven ontwikkelen zich met 0-1% onder inflatie De tarieven worden met inflatie geïndexeerd De tarieven stijgen met 0-1% boven inflatie De tarieven stijgen met 1-2% boven inflatie De tarieven stijgen met meer dan 2% boven inflatie ZVW Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 63

Op welke termijn zet u in tijdens het onderhandelingsproces over de zorgverkoop bij uw grootste zorgverzekeraar/zorgkantoor/gemeente? Meerjarig contract (langer dan twee jaar) Tweejarig contract Eenjarig contract Niet van toepassing Zorgverzekeraar Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 64

Stelling: het contracteringsproces met uw grootste zorgverzekeraar/zorgkantoor/gemeente wordt dit jaar afgerond in kwartaal? Derde kwartaal 2020 Tweede kwartaal 2020 Eerste kwartaal 2020 Vierde kwartaal 2019 Derde kwartaal 2019 Niet van toepassing Zorgverzekeraar Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 65

Verwacht u dit jaar tegen het omzetplafond aan te lopen bij een van uw zorgverzekeraars? Nee, het omzetplafond wordt naar verwachting niet overschreden 5% Ja, het omzetplafond wordt naar verwachting in december bereikt 37% Ja, het omzetplafond wordt naar verwachting in november bereikt 32% Ja, het omzetplafond wordt naar verwachting in oktober bereikt 21% Niet van toepassing 5% Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 66

Bij welke zorgverzekeraar(s) verwacht u dit jaar het omzetplafond te overschrijden? CZ Zilveren Kruis - Achmea VGZ 17% 19% 21% DSW 6% Zorg en Zekerheid ONVZ Zorgverzekeraar 4% 4% Eno Zorgverzekeraar 6% ASR Nederland / De Amersfoortse 4% Menzis 17% Niet van toepassing 0% Gebaseerd op de antwoorden van 15 respondenten 67

Gaat uw zorginstelling naar verwachting doorleveren indien het zorgplafond wordt bereikt? Ja, wij blijven doorleveren omdat wij een doorleverplicht hebben 37% Ja, wij blijven gewoon doorleveren aan patiënten, ook zonder doorleverplicht 16% Nee, wij gaan eerst met de zorgverzekeraar het contract heronderhandelen 26% Nee, patiënten worden doorverwezen naar ander instellingen 5% Niet van toepassing 16% Gebaseerd op de antwoorden van 19 respondenten 68

Feiten Financiële Zorgthermometer Periodiek doen Fizi en Finance Ideas een kort onderzoek onder de Fizi leden (circa 900) naar de ontwikkelingen op financieel gebied in de zorgsector De doelstelling: Analyseren van de begrotingsruimte en hoe instellingen omgaan met een kleinere begrotingsruimte dan verwacht. Aantal respondenten: 102 De klankbordgroep bestaat uit: Riny Arts (GGZ) Anouke Reuvers (ZH/RC) Henk Bolhuis & Ankie de Laat (VVT) Ad Romme (GHZ) 70