Wijkvisie De Volgerlanden December 2011 De Volgerlanden, dynamisch en aantrekkelijk! Trivire wil als woningcorporatie van betekenis zijn voor mensen. Dat is onze missie. Wij zorgen voor goed onderhouden woningen in schone, veilige en aantrekkelijke buurten, zodat iedereen goed en prettig kan wonen en leven in de Drechtsteden. Huisvesten is onze hoofdtaak. Hiervoor spannen wij ons volledig in. Maar wij hebben ook een verantwoordelijkheid voor samen wonen, samen leven, die wij delen met wijkbewoners, de gemeente en andere maatschappelijke organisaties. Vanuit deze overtuiging hebben wij de afgelopen maanden gewerkt aan de wijkvisie voor De Volgerlanden. Elke wijk is uniek en heeft zijn eigen kenmerken en krachten. Wij vinden het van belang om een goed beeld te hebben van het functioneren en de kwaliteit van de wijk. Dat vormt voor ons een belangrijke basis om te bepalen hoe wij het beheer en het onderhoud van onze woningen en de woonomgeving moeten inrichten en welke investeringen hiervoor nodig zijn. Met het opstellen van de wijkvisie willen we de gewenste richting van de wijk bepalen om te komen tot de best mogelijke woon- en leefsituatie in de wijk. We doen dit in eerste instantie vanuit onze eigen invalshoek, maar we betrekken daarbij ook de bewoners en de organisaties die in de wijk actief zijn. Met deze wijkvisie maken we onze ambities voor de wijk zichtbaar. We willen daarover het gesprek met bewoners en organisaties aangaan. Want de kwaliteit van de woon- en leefomgeving is bovenal een gezamenlijke verantwoordelijkheid! Hoe is deze wijkvisie tot stand gekomen? We hebben dat in een aantal stappen gedaan. Op basis van de keuze om de wijkvisie in eerste instantie vanuit de invalshoek van Trivire op te stellen, zijn we gestart met het verzamelen van gegevens over de wijk. Deze gegevens zijn afkomstig van bijvoorbeeld het Centraal Bureau voor de Statistiek, het Onderzoek Centrum Drechtsteden en het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Daarna hebben onze medewerkers, die goed bekend zijn met de wijk, de sterke en zwakke punten ervan in beeld gebracht. Vervolgens hebben we in de vorm van een enquête onze huurders gevraagd hun opvattingen over het functioneren en de kwaliteit van de wijk kenbaar te maken. Tot slot hebben we het proces afgesloten met een wijkavond, waarin we met bewoners en in de wijk werkzame organisaties gesproken hebben over de bevindingen op dat moment en de voorlopige conclusies. De deelnemers konden via een aantal stellingen over de wijk hun mening geven over de diverse onderdelen. 1
Al deze stappen hebben zeer nuttige en bruikbare informatie opgeleverd. Wij hebben al deze informatie verzameld, op elkaar afgestemd en vertaald in deze wijkvisie. Wat ons betreft is dit nog maar het begin. De wijkvisie is geen statisch stuk. We willen de komende tijd met bewoners en betrokken organisaties in gesprek blijven om de wijkvisie verder te verfijnen en te vertalen naar concrete acties. Want het moet natuurlijk niet alleen bij mooie woorden blijven. In het nu volgende deel geven we eerst een beschrijving van de bestaande situatie van de wijk. Het gaat om feitelijke gegevens over de bevolking, het wonen en de sociaal/economische omstandigheden. We geven daarbij ook aan wat er op deze terreinen vanuit onze enquête naar voren is gekomen. Vervolgens geven we een overzicht van de sterke en zwakke punten, zoals die door bewoners, organisaties en Trivire in de wijk worden gezien, en een vertaling naar kansen en bedreigingen. Op basis van deze analyse hebben we het toekomstbeeld van de wijk beschreven. We sluiten af met speerpunten waar Trivire zich in de periode tot en met 2015 voor wil inzetten om de woon- en leefkwaliteit in de wijk te handhaven en waar mogelijk te versterken. 2
Huidige situatie: bevolking In Hendrik-Ido-Ambacht, grenzend aan de buurgemeente Zwijndrecht, ligt de nieuwbouwwijk De Volgerlanden. In dit voormalige tuinbouwgebied worden ongeveer 4.800 woningen gebouwd voor ruim 10.000 inwoners. De Volgerlanden is een gevarieerde wijk, met woningen in allerlei prijsklassen. Deelplannen met ieder een eigen sfeer zorgen voor een aangename woonomgeving. Er komen jaren dertig woningen, woonhofjes en pleinen, veel groen, hagen en volop speelgelegenheid. De Volgerlanden is de grootste nieuwbouwlocatie van de regio Drechtsteden, met een afstand van ongeveer acht kilometer tot Dordrecht. Op dit moment wonen in De Volgerlanden 7.150 mensen, met een gemiddelde huishoudgrootte van 2,6 personen. Het zijn voornamelijk tweeoudergezinnen met kinderen en tweepersoonshuishoudens die zich hier vestigen. Slechts een klein percentage is van niet-westerse afkomst. Kijkend naar de leeftijdsopbouw ziet de wijk er als volgt uit: Leeftijd 0-14 15-24 25-44 45-64 65+ De Volgerlanden 24,5% 10% 38% 19,5% 8% (Bron: CBS 2010) Uitkomsten bewonersenquête Trivire 2011 In augustus 2011 zijn er ruim 260 enquêtes verspreid onder de huurders van Trivire in de wijk. Hiervan hebben 69 huurders hun enquête volledig ingevuld teruggestuurd. Dat is een respons van 25,5%. Hoewel dit geen slechte respons is, kunnen de uitkomsten van de enquête niet als representatief worden beschouwd voor alle huurders in de wijk. Desondanks heeft de enquête waardevolle informatie opgeleverd op de vraag hoe huurders de wijk ervaren, wat zij goed en minder goed vinden en wat zij anders of verbeterd willen zien. Bijna de helft van de huurders die de enquête hebben teruggestuurd, behoort tot de categorie tweepersoonshuishoudens, 19% is alleenwonend en 14% is een gezin met kinderen, 52% van alle respondenten is ouder dan 50 jaar. 3
Huidige situatie: wonen De wijk kent een gedifferentieerd woningaanbod. Op dit moment staan er 2.466 woningen. De gemiddelde WOZ-waarde is 265.000. Deze waarde ligt hoger dan het gemiddelde in de regio. Op dit moment zijn 266 woningen in het bezit van Trivire. Dit zijn allemaal huurwoningen, waarvan 169 eengezinswoningen. Als het om de betaalbaarheid van het wonen gaat, ziet het er nu als volgt uit: Goedkoop Betaalbaar Duur Huurwoningen Trivire 93 209 41 (Bron: CBS 2010) De gemiddelde huurprijs ligt op 416. Opvallend is het hoge aantal reacties (gemiddeld) op een vrijkomende woning, namelijk 219. Dit is aanzienlijk hoger dan in diverse andere wijken waar Trivire woningen verhuurt. Daaruit kan worden afgeleid dat De Volgerlanden erg in trek is bij woningzoekenden. Uitkomsten bewonersenquête Trivire 2011 De belangrijkste bevindingen uit de enquête zijn de volgende: 98% van de respondenten heeft geen concrete verhuisplannen Bewoners zijn overwegend tevreden over hun woning (grootte, indeling, comfort). Men waardeert dat met een rapportcijfer 8. Minder tevreden is men over onder andere: - speelmogelijkheden oudere jeugd - aanbod winkels en horeca - verkeersveiligheid - beheer en onderhoud woonomgeving - de tevredenheid over de omgeving ligt wat lager dan voor de woning (rapportcijfer 7) - bewoners voelen zich thuis in de wijk (84%) - de betrokkenheid van bewoners bij de wijk is minder uitgesproken - 61% vindt dat kwaliteit van de wijk gelijk blijft dan wel wat vooruit gaat De geënquêteerde huurders hebben ook diverse opmerkingen en suggesties ingebracht. De belangrijkste zijn: 2 e toilet in woning meer toezicht op onderhoud tuinen betere spreiding openbaar vervoer onvoldoende parkeermogelijkheden onvoldoende afvalbakken: zwerfvuil 4
Huidige situatie: sociaal economisch In het hart van de wijk wordt het woon-/zorgcomplex Sophiastaete gebouwd. Het basisonderwijs en de kinderopvang zijn in De Volgerlanden ondergebracht in een zogenaamd scholen- en welzijnscluster. Het cluster bestaat uit twee delen: een gebouw dat onderdak biedt aan vier basisscholen en een gebouw voor welzijn, dat bestaat uit kinderopvang, peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang en open jeugdwerk. In De Volgerlanden zijn enkele speelplekken aangelegd; bekend is de grote speelplaats aan de Watermunt. Midden in het zogenaamde Sophiapark ligt het Raboveld. Dit veld is in 2008 in gebruik genomen. Omdat er gebruik is gemaakt van kunstgras, is het veld het hele jaar bespeelbaar. Aan de noordzijde van het park staat de Sophiahal, een multifunctionele sportaccommodatie. Uit de diverse gegevens blijkt dat meer dan driekwart van de inwoners een midden of hoger inkomen heeft. Het werkeloosheidspercentage ligt laag (2%). Uitkomsten bewonersenquête Trivire 2011 De respondenten voelen zich over het algemeen positief verbonden met de wijk en voelen zich ook medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid. Een derde deel zet zichzelf ook actief hiervoor in. Als we kijken naar de waardering van de sociale samenhang, dan scoort De Volgerlanden (6,5) iets hoger dan gemiddeld in andere wijken waar Trivire bezit heeft. De huurders die de enquête hebben ingevuld, voelen zich over het algemeen thuis in de wijk. De mate van betrokkenheid wordt met name neutraal tot positief gewaardeerd, net als de mate van sociale contacten. De meerderheid staat ook positief tegenover de wijze waarop bewoners met elkaar omgaan. Dit geldt ook voor de waardering van activiteiten van bewonersorganisaties in de wijk. 5
Analyse sterke en zwakke punten Om het functioneren en de kwaliteit van De Volgerlanden scherper in beeld te krijgen heeft Trivire vanuit haar eigen ervaringen de sterke en zwakke punten in de wijk geïnventariseerd en geanalyseerd. Daarnaast heeft men aangegeven welke kansen er in de wijk worden gezien en met welke mogelijke bedreigingen er rekening moet worden gehouden. De resultaten van deze eerste analyse zijn afgestemd en aangevuld met de bevindingen en opmerkingen die in de enquêtes en tijdens de wijkavond naar voren zijn gebracht. Dat heeft geresulteerd in het overzicht op de volgende pagina. De onderwerpen die in de analyse genoemd zijn, zijn onderwerpen die Trivire van belang vindt. Het zijn niet altijd onderwerpen die volledig binnen de verantwoordelijkheid van Trivire vallen. Een aantal zaken kunnen in samenwerking met andere professionele organisaties in de wijk worden opgepakt of worden door anderen geïnitieerd met deelname van Trivire. Sommige zaken vallen zelfs geheel buiten het beïnvloedingsterrein van Trivire. Toch willen we ze hier wel noemen omdat ze van wezenlijk belang zijn voor de wijk. 6
Sterkte - gewilde wijk - ruime kwalitatief goede woningen - weinig gestapelde bouw - geschikt voor gezinnen - goede verdeling huur/koop - goede infra- en ontsluitingsstructuur - gemengde populatie - hoger dan gemiddeld huishoudinkomen/ draagkrachtige bewoners - geen leegstand - weinig werkloosheid/ hoge arbeidsparticipatie - lage verhuisbehoefte - veel mogelijkheden voor starters en doorstromers Zwakte - beheerssituatie combinatie huur/koop in een complex (technisch/sociaal) - grondproblematiek/verzakkingen rond de Bramen-/Amandelgaarde - inrichting groenvoorziening - weinig ontmoetingsplekken oudere jeugd - parkeersituatie rondom het winkelcentrum - beperkte organisatiestructuur in de wijk - betrokkenheid/sociale cohesie - infrastructuur nog niet op orde in verband met bouwactiviteiten - spreiding openbaar vervoer - leegstand bij enkele winkels - samenstelling voorzieningenniveau - beperkt aantal seniorenwoningen De Volgerlanden Kans - deel huurvoorraad boven de 652 brengen - verbeteren voorzieningenniveau - bevorderen buurteconomie - intensiveren sociaal programma/ activiteiten - versterking samenwerking professionals Bedreiging - schade als gevolg van grondverzakkingen (financieel, imago, veiligheid) - overlast oudere jeugd - ontbreken organisaties en samenwerkingstructuur bewonersparticipatie 7
De Volgerlanden, dynamisch en aantrekkelijk! Toekomstvisie: De Volgerlanden in 2015 Hoe ziet De Volgerlanden er in 2015 in grote lijnen uit en hoe ervaren de bewoners dat? Gestart is met fase 2 van de planontwikkeling. In de verdere uitbouw van de wijk zijn al verschillende functies op het gebied van wonen, zorg en welzijn op een bijzondere wijze met elkaar in samenhang gebracht. In de wijk wonen inmiddels 7.500 inwoners. De Volgerlanden is ruim opgezet met vooral grondgebonden (sociale) koopwoningen en een relatief beperkt aandeel sociale huurwoningen. Het aanbod aan voorzieningen is ruim, gevarieerd en aantrekkelijk voor zowel jongeren als ouderen. Bewoners voelen zich betrokken bij de wijk, nemen zelf verantwoordelijkheid en initiatief voor hun woon- en leefklimaat en ervaren de onderlinge sociale contacten als positief. Uit periodiek onderzoek van zowel de gemeente als Trivire blijkt dat bewoners (zowel kopers als huurders) de kwaliteit van de woningen, de woonomgeving en het voorzieningenniveau met een 8 waarderen. Het merendeel van het gedifferentieerde woningaanbod is afgestemd op jonge starters en gezinnen, maar de wijk kent ook een aantal mooie grondgebonden complexen specifiek voor ouderen. Mensen uit de buurt voelen zich niet anoniem. Dit komt mede doordat de wijk een aantal dynamische ontmoetingsplekken kent waar jongeren en ouderen uit de buurt naar eigen behoeften gebruik maken van diverse activiteiten. Een aantal van deze ontmoetingsplekken zijn voorzieningen die ook de eigen buurteconomie op peil houden. De wijk is bijzonder kindvriendelijk en is daarmee met name aantrekkelijk voor starters en jonge gezinnen. 8
Speerpunten Trivire 2012-2015 Trivire heeft vanuit deze wijkvisie een aantal speerpunten geformuleerd. Wij spannen ons de komende vier jaren in voor realisatie van deze speerpunten. Voor sommige speerpunten geldt dat Trivire deze zelfstandig kan oppakken. Voor andere speerpunten wordt nadrukkelijk samenwerking gezocht met organisaties en personen die onze visie delen. Herstellen van de grondverzakkingen in opdracht van de VOC voor de gemeente. Meer in overeenstemming brengen van de huurprijs van de woningen met de kwaliteit van de woningen. Starten met de ontwikkeling van 275 woningen in Volgerlanden Oost. In het kader van sociaal en technisch beheer meer grip krijgen op de beheersituatie rondom de gemengde koop en huur in complexen. Stimuleren van de sociale samenhang en bewonersparticipatie. Verbeteren voorziening(en) niveau voor (oudere) jeugd. De vertaling van deze speerpunten naar concrete uitvoeringsmaatregelen wordt uitgewerkt in de jaarlijkse activiteitenplannen van Trivire. Op de website www.trivire.nl kunt u de voortgang volgen. Tot slot We zijn ons ervan bewust dat deze wijkvisie nog sterk het karakter van Trivire draagt. Maar we hebben ermee een begin willen maken om met alle betrokkenen in gesprek te komen over de gewenste ontwikkeling van De Volgerlanden. Een ontwikkeling die moet leiden tot een blijvend goed woon- en leefklimaat waar bewoners zich thuis en prettig voelen. De bijdragen aan die ontwikkeling kunnen niet van een enkele partij komen. Daarvoor is de gezamenlijke inzet van alle partijen nodig: bewoners, gemeente, maatschappelijke organisaties, collega-corporaties, ondernemers en Trivire. Wij zullen ons de komende periode inzetten om het contact en het overleg met bewoners en alle overige betrokken partijen in de wijk daarover aan te blijven gaan. We nodigen u nu al uit om ons uw reactie op deze wijkvisie te laten horen. U kunt dat schriftelijk doen of via onze website. 9
10