12 MAART 2013 P.12.0739.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P.12.0739.N I D V R, eiser, tegen 1. S E K, minderjarige, 2. A E K, 3. M E K, 4. GEMEENSCHAPPELIJK MOTORWAARBORGFONDS, onderlinge verzekeringsvereniging, met zetel te 1210 Brussel, Liefdadigheidstraat 33/1,
12 MAART 2013 P.12.0739.N/2 5. AXA BELGIUM nv, met zetel te 1170 Brussel, Vorstlaan 25, 6. ALLIANZ BELGIUM nv, met zetel te 1000 Brussel, Lakensestraat 35, gedwongen tussengekomen partij, verweerders, II-III ALLIANZ BELGIUM nv, reeds vermeld, gedwongen tussengekomen partij, eiseres, vertegenwoordigd door mr. Pierre Van Ommeslaghe, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 1050 Brussel, Louizalaan 106, waar de eiseres woonplaats kiest, tegen 1. D V R, reeds vermeld, 2. S E K, reeds vermeld, minderjarige, 3. A E K, reeds vermeld, 4. M E K, reeds vermeld, 5. GEMEENSCHAPPELIJK MOTORWAARBORGFONDS, reeds vermeld, 6. AXA BELGIUM nv, reeds vermeld,
12 MAART 2013 P.12.0739.N/3 7. STAD MECHELEN, met kantoor te 2800 Mechelen, Grote Markt 21, vertegenwoordigd door mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, 8. ETHIAS GEMEEN RECHT, onderlinge verzekeringsvereniging, met zetel te 4000 Luik, rue des Croisiers 24, vertegenwoordigd door mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, 9. ETHIAS nv, met zetel te 4000 Luik, rue des Croisiers 24, vertegenwoordigd door mr. Huguette Geinger, advocaat bij het Hof van Cassatie, verweerders. IV 1. STAD MECHELEN, reeds vermeld, 2. ETHIAS GEMEEN RECHT, voornoemd, 3. ETHIAS nv, reeds vermeld, eisers, tegen 1. S E K, reeds vermeld, minderjarige, 2. A E K, reeds vermeld,
12 MAART 2013 P.12.0739.N/4 3. M E K, reeds vermeld, 4. GEMEENSCHAPPELIJK MOTORWAARBORGFONDS, reeds vermeld, 5. AXA BELGIUM nv, reeds vermeld, 6. ALLIANZ BELGIUM nv, reeds vermeld, gedwongen tussengekomen partij, verweerders. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF De cassatieberoepen zijn gericht tegen een arrest van het hof van beroep te Antwerpen, jeugdkamer, van 8 maart 2012. De eisers I en IV voeren geen middel aan. De eiseres II-III voert in een memorie die aan dit arrest is gehecht, twee middelen aan. De eiseres II doet zonder berusting afstand van haar cassatieberoep in geval het Hof van oordeel zou zijn dat het niet gericht is tegen de verweerders II.1, II.7, II.8 en II.9. De eiseres III doet zonder berusting afstand van haar cassatieberoep in geval het Hof van oordeel zou zijn dat het cassatieberoep II wel gericht is tegen de verweerders II.1, II.7, II.8 en II.9. Raadsheer Geert Jocqué heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Marc De Swaef heeft geconcludeerd.
12 MAART 2013 P.12.0739.N/5 II. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Afstanden van het cassatieberoep van de eiseres II-III 1. Bij akte nr. 2012/99 tekende de eiseres II cassatieberoep aan tegen alle beschikkingen van het arrest inzake van het openbaar ministerie en de eiseres tegen S E K, A E K en M E K, en mede inzake van het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds en Axa Belgium nv. Het cassatieberoep II betreft alle beschikkingen van het arrest en bijgevolg ook de beslissingen van de appelrechter over de burgerlijke rechtsvorderingen van D V R, de Stad Mechelen, Ethias Gemeen Recht en Ethias nv. De afstand van het cassatieberoep III kan worden verleend. Ontvankelijkheid van de cassatieberoepen 2. In zoverre het cassatieberoep II gericht is tegen S E K, A E K en M E K met wie de eiseres II geen geschil had, is het niet ontvankelijk. 3. Het arrest werd bij verstek gewezen ten aanzien van A E K en M E Ki. In zoverre tegen deze partijen gericht, zijn de cassatieberoepen IV ingesteld vóór het verstrijken van de termijn van verzet, niet ontvankelijk. Eerste middel 4. Het middel voert schending aan van artikel 149 Grondwet, de artikelen 461 en 505, eerste lid, 1, Strafwetboek en de artikelen 3, 1, en 29bis, 1, WAM 1989, evenals miskenning van het recht op een eerlijk proces, vervat in artikel 6.1 EVRM, het algemeen rechtsbeginsel van het recht van verdediging en "non bis in idem": de appelrechter ontzegt de eiseres II het recht haar gehoudenheid tot dekking te betwisten op grond van de diefstal van het voertuig; hij onderzoekt niet of S E K zich de macht over het motorrijtuig had verschaft door diefstal, gebruiks-
12 MAART 2013 P.12.0739.N/6 diefstal of heling; hij antwoordt verder niet op het door de eiseres II hierover gevoerde verweer. 5. Krachtens artikel 3, 1, eerste lid, WAM 1989 moet de verzekering waarborgen dat benadeelden schadeloos worden gesteld in geval van burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de opgesomde personen, zulks met uitzondering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van hen die zich door diefstal, geweldpleging of heling de macht over het motorrijtuig hebben verschaft. De uitsluiting uit de dekking van degene die zich door diefstal of heling de macht over het motorrijtuig heeft verschaft, vereist niet dat hij voor deze misdrijven strafrechtelijk werd vervolgd. 6. De appelrechter oordeelt dat: - de vervolging van S E K geen verband hield met een vermogensdelict, wat nochtans mogelijk was; - artikel 462 Strafwetboek aan het openbaar ministerie de mogelijkheid gaf om, zo het meende over aanwijzigingen van schuld te beschikken, de minderjarige te vervolgens wegens hetzij diefstal, hetzij heling; - bij de beoordeling van de burgerlijke gevolgen van de feiten geen rekening kan gehouden worden met een dergelijk misdrijf; - alle beschouwingen over diefstal, gebruiksdiefstal of heling, elke grondslag missen en bijgevolg niet relevant zijn; - het hof van beroep enkel ervan kan uitgaan dat de minderjarige op het ogenblik dat hij het voertuig bestuurde op een rechtmatige manier in het bezit is gekomen van het voertuig. 7. De appelrechter die op deze gronden oordeelt dat de eiseres als WAMverzekeraar van het betrokken voertuig gehouden is dekking te verlenen, verantwoordt zijn beslissing niet naar recht. Het middel is gegrond.
12 MAART 2013 P.12.0739.N/7 Overige grieven 8. De overige grieven kunnen niet tot ruimere cassatie leiden en behoeven mitsdien geen antwoord. Omvang van de cassatie 9. De vernietiging van de beslissing over de burgerlijke rechtsvorderingen van de Stad Mechelen, Ethias Gemeen Recht en Ethias nv tegen de eiseres II, heeft eveneens de vernietiging tot gevolg van de beslissing waarbij de nv Axa Belgium en het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds buiten zake worden gesteld en die er onlosmakelijk mee verbonden zijn. Dictum Het Hof, Verleent akte van de afstand van het cassatieberoep van de eiseres III. Vernietigt het bestreden arrest in zoverre het uitspraak doet over de burgerlijke rechtsvorderingen van de Stad Mechelen, Ethias Gemeen Recht en Ethias nv gericht tegen de eiseres II en nv Axa Belgium en het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds buiten zake stelt. Verwerpt de cassatieberoepen voor het overige. Beveelt dat van het arrest melding zal worden gemaakt op de kant van het gedeeltelijk vernietigde arrest. Veroordeelt de Stad Mechelen, Ethias Gemeen Recht en Ethias nv tot twee derden van de kosten van het cassatieberoep II en veroordeelt de eiseres II tot het overige derde. Veroordeelt de eisers I, III en IV tot de kosten van hun cassatieberoep. Verwijst de aldus beperkte zaak naar het hof van beroep te Antwerpen, jeugdkamer, anders samengesteld. Bepaalt de kosten in het geheel op 1428,28 euro waarvan de eisers I, II en IV elke 50,78 euro verschuldigd zijn en de eiser III 50,79 euro.
12 MAART 2013 P.12.0739.N/8 Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, tweede kamer, samengesteld uit raadsheer Luc Van hoogenbemt, als waarnemend voorzitter, en de raadsheren Geert Jocqué, Filip Van Volsem, Peter Hoet en Erwin Francis, en op de openbare rechtszitting van 12 maart 2013 uitgesproken door raadsheer Luc Van hoogenbemt, in aanwezigheid van advocaat-generaal Marc De Swaef, met bijstand van griffier Frank Adriaensen. F. Adriaensen E. Francis P. Hoet F. Van Volsem G. Jocqué L. Van hoogenbemt