Interculturele communicatie door de publiekswerker kaders en modellen voor de analyse van de eigen praktijk Interact studiedag BKO/RAB/Lasso 15/06/2012
2 types modellen:gericht op Cultureel communicatieve competentie: refereert naar het begrijpen van de specifieke waarden, gedragspatronen en interactieregels eigen aan een bepaalde cultuur. Dit vereist dus het verwerven van specifieke kennis, en het ontwikkelen van een bereidheid om je bij je acties en reacties door deze kennis te laten inspireren en leiden. Cross-culturele communicatie vaardigheid: is een complementaire dimensie en verwijst dan naar: De onderliggende ontvankelijkheid om de uitdagingen van grensoverschrijdende communicatie tegemoet te treden De wil en capaciteit om op een open en zelf-reflectieve manier antwoorden te zoeken voor uitdagingen 2
I. Cultureel communicatieve competentie
Edward T. Hall Hoge vs lage context culturen (theory of proxemics) Impliciete vs expliciete communicatiestijlen Aandacht voor oa tijd, lichaamstaal en ruimte
[G.d.G.1]Mag hier weg, zal ik in ppt opnemen Ander tijdsbesef? Monochroon o Een voor een, stap voor stap o Lijnen, stukken o Schaars goed o Programma, geld o Niet storen! o Zeer punctueel o Systematisch Polychroon o Simultane activiteiten o Circulair, cyclisch o Hernieuwbaar, overvloedig o Relaties, uitwisseling o Onderbrekingen o Relativiteit van stiptheid o Geduld
Impliciet vs expliciet Westerse vs oosterse wereld België? Contract-cultuur? Individualistisch referentiekader?
Geert Hofstede Machtsafstand Individualisme Masculiniteit Onzekerheidsvermijding Lange termijn-visie En nu nog een zesde dimensie: hedonisme
4 dimensies van cultuur de plaats op de ranking 2005 Machtsafstand Individualisme Masculiniteit Onzekerheidsvermijding Vlaanderen 39/75 8/75 47/75 5/75 Wallonië 30/75 12/75 21/75 9/75 8
David Pinto 1. Het leren kennen van de eigen cultuurgebonden waarden en normen. Welke regels en codes zijn van invloed op het eigen denken, handelen en communiceren? 2. Het leren kennen van de cultuurgebonden normen en waarden van de ander. 3. Het leren omgaan met de verschillen.
G en F culturen G moderne/ grofmazige westers ieder individu zijn eigen gedragsregels Rolwisseling Communicatie: Direct Oog in oog Rationeel Persoonlijke stijl F traditionele/ fijnmazige niet-westers gedetailleerde gedragsregels weinig individuele vrijheid taken en rollen duidelijk verdeeld niet respecteren van de groepsregels -> uitstoting Communicatie: Indirect Tussenpersonen Beoordeling Emotioneel rolgebonden 10
Ontwikkeling van jouw cultureel communicatieve vaardigheid Veelzijdige kennis verwerven Kennis over de ander én over zichzelf Andere communicatiestijlen uitproberen
II. Cross-culturele communicatie vaardigheid
Edwin Hofman Communicatie: universeel én intercultureel een circulair proces -> wederzijdse verantwoording Een optimistische mensvisie, gecombineerd met een realistische visie op communicatie
5 plaatsen van belemmering én actie Taal: Betekenissen van ieders verbale en non-verbale taal Ordening: De zienswijze en logica van eenieder Personen: Identiteit en betrekking: wie is eenieder voor elkaar en voor zichzelf? Hoe is de onderlinge relatie? Organisatie: Functionele kader: hoe is het georganiseerd en hoe zijn de machtsverhoudingen Inzet: Motieven of beweegredenen van eenieder
Identiteit: een veelkleurig, veelvormig en bewegend mozaïek Kleur Ouderschap Geloof Beroep Burger Wijkbewoner Sexe/gender Etniciteit Collega Partner 15
Cultuur: dynamisch en divers
Margalit Cohen-Emerique Aandacht voor perspectiefwijziging Aandacht voor gevoelige zones Het belang van cultuurshock
Analyse van kritische incidenten 1. Wie zijn de aanwezige partijen in deze interculturele situatie? 2. Wat is de fysische, sociale, psychologische context van de toestand? 3. Schokreactie 4. Referentiekader van de persoon die de schok meemaakte 5. Referentiekader van de persoon die de schok veroorzaakte 6. Evolutie van de gewaarwording 7. Belang in de beroepsomgeving
Ontwikkelen van jouw crossculturele communicatie vaardigheid Onderhandeling ipv overtuiging Relationele vaardigheid waarderen Communicatie-analyse doorvoeren
Conclusie: it s in the mix Knowledge: kennis + Skills: vaardigheden Attitude: houding + Awareness: bewustzijn