Workshop Inunderen. Gerard Korthals, Johnny Visser en Bart Bruin Dronten

Vergelijkbare documenten
Bodembiodiversiteit ontwikkelingen en meetbaarheid. Leendert Molendijk, Wageningen Plant Research AGV

Maatregelen ter beheersing van bodempathogenen

Bodemweerbaarheid & bodemleven

Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen

Grondontsmetting. Gera van Os, Wageningen UR

Beheer van bodemweerbaarheid

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem

De bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen?

LEVENDE BODEM. Natasja Poot

Beter Bodembeheer de diepte in

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond

Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op?

De bodem, doorgronden

Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016

Maatregelen voor het ontsmetten van tarragronden uit de landbouw

RELEVANTE ONTWIKKELINGEN

Bodemweerbaarheid tegen ziektes

Beter Bodem Beheer met Garnalen?

Samenvatting van een presentatie gehouden op de bijeenkomst van de KNPV-werkgroep Bodempathogenen en bodemmicrobiologie op 27 maart 2014 te Lelystad

Publiek-Private Samenwerking Duurzame Bodem

Weerbaarheid in grondgebonden teelten

ILVO. Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars!

Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren. CBAV, Wijnand Sukkel, Wageningen Research

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven

Bodemweerbaarheid. Andre van der Wurff

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen BO

Groenbemesters en ziekten en plagen

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten ) in grondgebonden teelten.

Aaltjes in de bollenteelt

Het bodemleven helpt ons. Hoe helpen wij het bodemleven?

BASIS en Bodemkwaliteit op zandgrond:

Behoud meerjarig proefveld organische bemesting

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten )

Valse meeldauw in zonnebloemen. Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm

Samen is er veel mogelijk. Samen organiseren wat individueel niet mogelijk is. Samen organiseren wat individueel niet mogelijk is.

Samen organiseren wat individueel niet mogelijk is

Bodemgezondheid binnen bedrijfssystemen BODEM

Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst

Wat als de grond echt ziek is?? Een kennismaking met

Een aaltje is nooit alleen PPO AGV 23 januari 2014

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Groenbemesters i.h.k.v de PPS groen Van GLB plicht naar bodemkans!

Naar een oplossing voor onbekend wortelrot in lelie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

Inundatie voor pootgoedtelers ter bestrijding van aardappelcysteaaltjes (AM)

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Nieuwe kansen voor aaltjesbeheersing. & etc: stengelaaltjes Ditylenchus dipsaci

Krijg je via bodemanalyses inzicht in het bodemleven?

van harte welkom Koolstof Kringlopen

Titel projectvoorstel:

NIEUW Moderne aaltjesbestrijding

Pratylenchus penetrans

Composteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer

Aanleiding project. 2. Opzet project 3. Resultaten eerste. 4. Vervolg. Bodemkwaliteit op zandgrond. Inhoud presentatie

Primair diagnostisch onderzoek aan een onbekende wortelrot bij de bollenteelt van lelies op dekzandgronden

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling

Anaerobe GrondOntsmetting (AGO) voor open teelten

Beter Bodembeheer de diepte in. Gerard Korthals Centrum voor Bodemecologie (NIOO/WUR) i.s.m. L. Molendijk, J. Visser, W.

Kansen voor weerbaar telen

De nematodencheck Nematoden zijn onzichtbare sluipmoordenaars. Janny Peltjes Managing director HLB BV

Stengelaaltjes in de praktijk. Resultaten van interviews met vijf telers over de besmetting met stengelaaltjes

Precies bemesten door meer meten!

Groenbemesterkeuze bij schadelijke aaltjes in aardbei, prei, Chinese kool, peen, sla en asperge

Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1

Hulpmiddelen voor aanpakken ziekten en plagen

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

De bodem draagt de bio-economie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD

Effect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit

Bodem Resetten: stap naar praktijktoepassing nieuwe methode van anaerobe grondontsmetting

Bestrijding van stengelaaltjes door inundatie

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

Wie is wakker op de akker? Veranderingen in bodemkwaliteit meten bij landbouwbodems

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer?

Metam-natrium als grondontsmettingsmiddel voor de bestrijding van stengelaaltjes

Toetsing van effecten van toediening van biochar op opbrengst en bodemkwaliteit in meerjarige veldproeven

Beter Bodembeheer de diepte in

Natuurlijke ziekteonderdrukking in grondteelten: model, weerbaar telen en nieuwe substraten

Factsheet biologische bloembollenteelt voor professionals

Trichodorideaaltje: beheersbaar?

Kan het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans wortels van Zantedeschia aantasten?

14/01/2014. Doel. Meetset Bodembiodiversiteit. Aanknopingspunten bodembiologie. Huidige benadering. Bodembiodiversiteit

ORGANISCH BODEMVERBETEREND

Afronding Vergelijking effectiviteit metam-natrium met cis-dichloorpropeen als grondontsmettingsmiddel voor de bestrijding van stengelaaltjes

Biologische grondontsmetting met alternatieve grondstoffen ( bodemresetten )

Relatie bodemstructuurbodemschimmels

Effectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi

DUURZAAM BODEMBEHEER IN DE LANDBOUW

De bodem, opnieuw in balans

Aanvullende bestrijding van stengelaaltjes door toevoeging van formaline aan het voorweekwater en kookbad

Weerbare bodemwijzer Leen Janmaat Willemijn Cuijpers

Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1

Themadag bedrijfsnetwerk biologische bollen en buitenbloemen

De principes van geïntegreerde gewasbescherming (IPM) met aardappel als voorbeeld

Aaltjestoer Ditylenchus dipsaci. Verspreiding, preventie en beheersing van stengelaaltjes (Ditylenchus dipsaci) Aaltjesgroepen

Transcriptie:

Workshop Inunderen Gerard Korthals, Johnny Visser en Bart Bruin 4-2-19 Dronten

Intro: Gerard Korthals Biologie VU Amsterdam PhD Nematologie WUR Postdoc posities o.a. op NIOO PPO AGV Lelystad Centrum voor Bodemecologie

Opbouw presentatie Introductie Wat is bodemecologie? Inunderen? Praktijk ervaringen: Bart Bruin Vragen/discussie

De Bodem als levend organisme - het ecosysteem bodem - Goede bodemstructuur - Beluchting - Water transport en opslag - Erosie bestendigheid - Toegankelijk voor plantwortels en bodem organismen - Opslag en afbraak en van organische stof - Transformatie en toegang tot nutrienten - Onderdrukking van ziekten - Volledige, rijke gemeenschap van micro-organismen - Opslag, omzetting en afgifte van nutriënten - Voorkomen van Verzouting en verontreinigingen - Opslag van energie (C) De drie velden Fysisch, Biologisch en Chemisch zijn innig met elkaar verweven en afhankelijk van elkaar 4

Huidige benadering Wat is bekend? Wat kunnen we sturen? Wat is meetbaar? Chemisch? Fysisch Biologisch 5

Bodemecologie is vaak de crux! Bron: USDA Natural Resources Conservation Service

Beter Bodembeheer:

Inundatie-onderzoek WUR 2018-2019 WUR-OT: Leendert Molendijk& Johnny Visser,

17 April 1945 Duitsers blazen de dijk op en zetten de Wieringermeer onder water Pratylenchus penetrans bleek geen probleem meer in Narcis PPO Lisse ontwikkelt een praktijktoepassing 9

Werkingsmechanisme inundatie Aaltjes zijn water dieren Gebrek aan O2 Zuurstofloze vertering organisch materiaal CO2 H2S Methaan Vluchtige vetzuren??? 10

Effectiviteit inundatie tegen onkruiden 11

Effectiviteit inundatie tegen schimmels 12

Effectiviteit inundatie tegen aaltjes 13

Inundatie ter bestrijding van M. chitwoodi Aanleiding: potproefonderzoek WUR (PAGV en BBF): eerste aanwijzingen dat bestrijding van M. chitwoodi via inundatie zou kunnen werken. In 2015 metingen uitgevoerd in een met M. chitwoodi besmet perceel. Na inundatie M. chitwoodi besmetting niet meer aantoonbaar. 14

Inundatie ter bestrijding van M. chitwoodi en G. pallida Wat is het doel van de projecten? a) Bepalen van de bestrijdingsefficiëntie van inundatie voor M. chitwoodi (praktijkpercelen en emmerproeven) en G.pallida (Praktijkpercelen). b) Vaststellen van criteria voor het effectief uitvoeren van inundatie van besmet land (emmerproeven-m. chitwoodi). c) Inventariseren wat het effect is van inundatie op de bodemweerbaarheid tegen bodemziekten (praktijkpercelen). 15

Inundatie praktijkpercelen; effectiviteit Op 14 inundatie percelen worden metingen uitgevoerd: 2 percelen: onderzoek effectiviteit op M. chitwoodi, op natuurlijke- en kunstmatige aangebrachte besmetting 12 percelen: onderzoek effectiviteit op ACA, op natuurlijke- en kunstmatig aangebrachte besmetting Kort voor de inundatie zijn de grondmonsters gestoken en inoculum ingebracht. 16

Inundatie praktijkpercelen; effect op bodemweerbaarheid/-kwaliteit Biotoetsen op bodemweerbaarheid; voor en na inundatie (i s m Joeke Postma) (8 ACA-inundatie percelen + 2 Mc-inundatie percelen) Meting bodemkwaliteit; voor en na inundatie (2 Mc-inundatie percelen) Algemene bodemvruchtbaarheid HWC nematodenpopulatie 17

Inundatie ter bestrijding van stengelaaltjes Aanleiding: Stengelaaltjes kunnen aanzienlijke schade veroorzaken in belangrijke akkerbouw- en bolgewassen In de bollenteelt, op lichte grondsoorten, is inundatie effectief gebleken. Of dit ook op zwaardere gronden het geval is en of zware gronden weer in conditie te krijgen zijn is niet duidelijk 18

Effectiviteit inundatie tegen aaltjes Effectiviteit afhankelijk van grondsoort? 19

Inundatie ter bestrijding van het stengelaaltje Ditylenchus dipsaci op zwaardere grondsoorten Wat is het doel van het project? Vaststellen van de effectiviteit van inundatie op de zwaardere grondsoorten. (Grondsoorten waarop uien, aardappelen en/of suikerbieten worden geteeld.) Uitvoering: Op 10-12 inundatie percelen worden metingen uitgevoerd (regio s Wieringermeer, Noordoost Polder en zuidwest Nederland) Op deze percelen wordt door WUR- Openteelten, het effect van inundatie op een (kunstmatig aangebrachte) besmetting stengelaaltjes bepaald. De telers voeren alle werkzaamheden met betrekking tot de inundatie uit. Kort voor de inundatie worden er grondmonsters gestoken en inoculum ingebracht. 20

Combinatie VOC Onderdrukking / Ziekte-Onderdrukking. Biologische Bodem-ontsmetting (Inmenging organisch materiaal (Herbie) + afdekken met plastic) Hoge microbiële activiteit creëert zuurstofloze omstandigheden; toxische stoffen) Doodt aaltjes en pathogene schimmels Maar ook gunstige organismen? Bodem kan kwetsbaar worden voor binnenkomende ziekteverwekkers. 3 & 15 maanden (na afhalen plastic). VOC onderdrukking- Pythium. Biotoets - Pythium Van Agtmaal et al (2015) Frontiers Microbiology 6, 701

Resultaten Biotoets & VOC onderdrukking Biotoets (3 maanden) Geen toevoeging Pythium Geen ontsmetting (C) Biologische ontsmetting (H) Van Agtmaal et al (2015) Frontiers Microbiology 6, 701

Samenstelling Samenstelling Bacterien en VOC onderdrukking Groepen ( 3 maanden) VOCs onderdrukking Pythium ( 3 maanden) Controle (C) Ontsmet (H) Van Agtmaal et al (2015) Frontiers Microbiology 6, 701

Samenstelling Bacterien en VOC onderdrukking Groepen ( 15 maanden) VOC onderdrukking Pythium ( 15 maanden) Controle (C) Ontsmet (H)

Suppressive soil Pathogen added (% culture) Van Os et al 1999

Suppressive soil Lower infection of pathogen when soil is not stressed Biological origin A lower pathogen suppression can remain present in soil (van Agtmaal et al 2015) Pathogen added (% culture) Van Os et al 1999

Bedankt voor uw aandacht!