Scriptie Geschiedenis Rusland in de tijd van het communisme Scriptie door een scholier 1811 woorden 13 juni 2002 5,6 58 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Wie regeerden er vóór het communisme: 1.1 Rusland in de tijd van de tsaren Sinds de 16de eeuw regeerden in Rusland vorsten die zich tsaren noemden, dat betekende keizer. Hun vrouwen werden tsarina s genoemd. De tsaren hadden absolute macht. Dat bleef zo tot het begin van 20de eeuw. Tsaren overlegden niet met een volksvertegenwoordiging, dat is een vergadering van mensen die door het volk gekozen zijn. Er was geen grondwet die hun macht beperkte. In de 19de eeuw werden door de geheime politie van de tsaren politieke tegenstanders opgespoord. Zij eindigden dan vaak in een Siberisch werkkamp. Veel Russen, in de tijd dat de tsaren regeerden, waren arme boeren. Ze werkten voor grootgrondbezitters. Er was sprake van slavernij. 1.2 De rijke burgerij De rijke burgerij ook wel bourgeoisie genoemd, waren vrienden van de tsaren. Volgens Lenin moest de arbeidersmacht een strenge dictatuur zijn. In een democratie met stemrecht voor iedereen zouden de rijken ook weer invloed hebben op de politiek. Lenin vond dat de arbeidersklasse het alleen voor het zeggen moest hebben. Dat was nodig om de bezitters van fabrieken, winkels, bedrijven en landbouwgrond te dwingen hun grond af te staan. Deze kapitalisten behoorden tot de rijke burgerij. Zij waren volgens Lenin vijanden van de arbeidersklasse. Zij moesten met geweld worden onderdrukt. Maar een dictatuur met miljoenen arbeiders, hoe moest je dat aanpakken? De basis voor het communisme: 2.1 Karl Marx De Grondleggers: Karl Marx en Friedrich Engels worden gezien als de grondleggers van het communisme. Zij ontwikkelden in de 19e eeuw deze theorie als reactie op de sociale problemen die werden veroorzaakt door de Industriele Revolutie. Pagina 1 van 5
Het klonk allemaal heel mooi en netjes toen Marx en Engels hun boek schreven en hun idealen en ideeën voorlegden. Vooral Marx ging ervan uit dat boeren aller landen zich zouden moeten verenigen en het op moesten nemen tegen de bourgeoisie. Waar blijft de logica zou je denken? Hoe kunnen ongewapende boeren die zelf amper te eten hebben en in krotten wonen, zonder invloed op de politiek iets doen aan de situatie in hun land waarin de macht bestond uit 1 man, de tsaar die god en koning was. Karl Marx schreef in 1848 in het Communistisch Manifest zijn gedachten over de armen de macht over konden nemen. Het was tot 1917 nog alleen maar theorie, want in nog geen enkel land werd de macht door de arbeiders overgenomen. Marx dacht dat er een revolutie zou komen, waardoor zijn theorie werkelijkheid zou worden. Dan zouden alle fabrieken, winkels en bedrijven eigendom van de staat moeten worden. De staat zou dan voor gelijkheid onder alle mensen zorgen. 2.2 Wat is het communisme Het communisme is een politieke stroming die streeft naar een ideale situatie waarin de productie- en consumptiemiddelen gemeenschappelijk eigendom van de staatsburgers zijn. Men ging ervan uit dat een dergelijke situatie een eind zou maken aan armoede en ongelijkheid. De volgende dingen/beloftes had het communisme: 1. Einde aan armoede. 2. Einde aan ongelijkheid. 3. Werk voor iedereen. 4. Tevredenheid en geluk voor iedereen. Een groot verschil tussen socialisten en communisten was dat socialisten wel meerdere partijen toestonden. Zij wilde ook vrije verkiezingen. De communisten, integendeel, wilden maar een man aan de macht, met een soort fakeverkiezingen. De aanhangers van Karl Marx worden marxisten genoemd. Hoe kwam het communisme aan de macht: 3.1: Rusland in de 20e eeuw Een van de hoofdoorzaken was dat hetzelfde als bij al dit soort bewegingen. Het volk lijdt armoede, mensen hebben honger, geen baan en dan komt er iemand - als je laatste hoop die veel goede belofte heeft. Omdat het volk wanhopig komt zo n persoon aan de macht. (neem als voorbeeld hoe Hitler en Mussolini aan de macht kwamen) In 1904-1905 werd Rusland verslagen door de Japanners die in die tijd militair nogal actief waren. Het nieuws van de nederlaag veroorzaakte grote onrust onder de Russische bevolking; deze nam verder toe toen de deelnemers aan een vreedzame gebeurtenis in St. Petersburg werden beschoten. Dat vreedzame demonstraten werden beschoten was heel normaal in die tijd en gebeurde in meer landen zoals bijv. in het Verenigd Koninkrijk tijdens de Easter Rising waarbij Ierse demonstranten dood werden geschoten omdat ze voor hun rechten opkwamen. Nadat vreedzame demonstranten dood werden geschoten in St. Petersburg omdat ze het in hun hoofd Pagina 2 van 5
haalden om voor hun rechten op te komen werd tsaar Nicolaas II gedwongen om politieke partijen toe te staan. Door het verzet van allerlei tegenstanders werd tsaar Nicolaas II gedwongen af te treden. Nicolaas II was meteen ook de laatste tsaar in Rusland. Rusland werd een republiek. Ondertussen ging de oorlog gewoon door. De enige die verbetering beloofden waren de communisten. In de zomer van 1917 kwamen steeds meer mensen aan hun kant. Maar de andere partijen hadden toch nog meer aanhangers. Die zomer was er veel partijstrijd. Tenslotte pleegden de communisten onder leiding van Lenin een staatsgreep. Staatsgreep betekent: Dat een kleine groep mensen in een vrij snelle tijd de regering gevangen neemt om zelf aan de macht over te nemen. Toen werd er gebruik gemaakt van het meest effectieve wapen dat al menige maal in de geschiedenis is gebruikt om een eind te maken aan een situatie en een fris begin te starten. Een Revolutie. Een revolutie is een snelle verandering waardoor de samenleving totaal verandert. In oktober 1917 werd de regering afgezet tijdens een 2de revolutie en de bolsjewieken (de 'meerderheid' in dit geval) kwamen aan de macht. 3.2: De leiders Lenin: Wie was de leider van de arbeiders en zette de revolutie voort? Vladimir Iljitsj Lenin (1870-1924). Hij maakte een einde aan de oorlog met Duitsland, verder werd de tsaar en zijn familie in 1918 geëxecuteerd (wat de Franse zonnekoning ook overkwam na de Franse revolutie) Lenin was een begenadigde spreker en revolutionair die in 1917 de Oktoberrevolutie leidde. Hij werd de eerste leider van de Sovjetunie. Na de dood van Lenin kwam Stalin aan de macht, die ook allerlei ideeen had met de boeren, waarvan hij er 14,5 om het leven liet brengen omdat ze het niet eens waren met zijn ideeen wat betreft het collectiviseren van hun boerderijen, wat inhield dat alle boeren bedrijven zich samen moesten voegen en 7/8 van hun opbrengst moesten afstaan aan de industrie wat hoorde bij de 5 jaren plan van Stalin waarmee hij hoopte Rusland binnen 5 jaar tot een verheven natie wat betreft de industrie te maken. Je kunt je misschien wel voorstellen dat veel boeren in opstand kwamen, wat resulteerde in een terreuractie van zijn kant. Wat ging er mis met het communisme? Zoals wel vaker het geval is bleken theorie & praktijk onverenigbaar met elkaar. Het communisme dat ingevoerd werd als het 'reddende middel' dat de armoede zou terug dringen, de armen zou voeden en voor gelijkheid en broederschap zou zorgen (zoals ook beloofd werd na de Franse Revolutie ) eindigde in een nachtmerrie. Het volk van Rusland, de boeren, arbeiders leed op grote schaal armoede. Overal in de 'beschaafde' wereld - tussen aanhalingstekens hier omdat het vaak zo gerefereerd wordt maar wanneer je terug kijkt in de geschiedenis kun je de Westerse wereld op heel veel vlakken nauwelijks beschaafd noemen - kwam het volk in opstand terwijl de industrie zijn hoogtijdagen vierde. Communisme in de praktijk: Pagina 3 van 5
De regeringen in de communistische landen hadden - en hebben nog steeds - een totalitair karakter. Dat wil zeggen dat 1 partij alle aspecten van het politieke, sociale en culturele leven domineert, zoals het geval was in de Sovjetunie. Voorbeeld 1: Een Rus mocht niet zelf een bedrijf beginnen om winst te maken, want dat zou volgens de communistishce gedachtengang opnieuw leiden tot uitbuiting van arbeiders (en waren de revoluties er niet juist geweest om daar een eind aan te maken?) Het was Russen alleen toegestaan om de opbrengsten van hun kleine prive-tuinen op de vrije markt te verkopen. Het natuurlijke gevolg is dat geen enkele Rus harder werkte dan noodzakelijk, immers alles wat hij deed en voor werkte ging uiteindelijk naar de overheid. Voorbeeld 2: "Macht corrumpeert" Enkele voorbeelden van wetgeving onder Stalins bewind: - Zes geologen hadden een tinlaag niet ontdekt en kregen 20 jaar. - Iemand stal een klos garen en kreeg 10 jaar. - Een vrouw werd gearresteerd toen ze de kerk uitkwam en kreeg 20 jaar. Ze had gebeden om de dood van Stalin. Voorbeeld 3: In de Sovjet-Unie regelde de overheid de economie. Moskou regelde waar een fabriek kwam te staan, wat erg gemaakt werd en hoe groot de productie moest zijn. Er was een leger van ambtenaren in het leven geroepen om alles in goede banen te leiden. Het was uiteraard onmogelijk voor ze om overal van op de hoogte te zijn, en zo kwamer er vaak lachwekkende situaties voor zoals bijvoorbeeldhet feit dat een helicopterfabriek dagenlang tot stilstand kwam omdat de ambtenaren vergeten waren 1 schroefje te bestellen. De val van het communisme: Hoe kwam er een einde aan het communisme? Het begon allemaal met Michael Gorbatsjov die in 1985 de leider werd van de Sovjetunie, hij besteedde minder geld aan nucleaire wapens en voerde hervormingen door. De herwonnen vrijheden brachten veel oudzeer aan de oppervlakten en in de Baltische staten, de Kaukasus en de Centraal Aziatische republiek klonk steeds vaker de roep om zelfstandigheid. In 1991 ondernamen de conservatie communisten een coup om de hervormingen ongedaan te maken. De coup mislukte en er kwam een einde aan een grootmacht; de Sovjetunie werd opgedeeld. De onafhankelijke staten kregen te maken met ernstige problemen door de overgang naar de markteconomie en door etnisch geweld. Hoe kwam dit? Pagina 4 van 5
Ja, mensen waren blij dat ze vrij mochten reizen, dat ze nu eens voor zichzelf mochten werken, in het communistisch systeem in Rusland was het nu eenmaal zo dat alles dat je deed voor het 'grote geheel' bestemd was. Het individu was ondergeschikt aan het collectief. - Economische problemen: Er deden zich echter ook problemen voor, zoals bijna altijd het geval is wanneer het ene regime eindigt om plaats te maken voor een ander. Mensen waren het gewend dat de staat voor ze zorgde ook al waren ze er misschien niet altijd tevreden mee. Nu dat ineens veranderde en het land overging op de vrije markt economie dat loopt op het systeem van vraag en aanbod kwamen ze in moeilijkheden. Hetgeen logisch is omdat heel het economische systeem ineens omvergegooid moest worden. De lonen stegen weliswaar, maar de prijzen stegen veel meer. De inflatie sloeg toe en de winkels raakten leeg. - Etnische onrust: Hoe vreemd het ook mag lijken van een land dat onder het juk uitkomt van een grootmacht en waarvan je zou verwachten dat ze zich eerder bezig zouden houden met het heropbouwen van hun land, ging dat niet overal zo. Landen die zich losmaakten van de Sovjetunie kampten met inwendige geweld en acties. ( Neem een voorbeeld aan Yoegoslavie en Kosovo) Roep om Zelfstandigheid: De volgende landen behoorden tot de Sovjetunie: 1. Oost-Duitsland: Na de tweede wereldoorlog opgeeist door de Russen als bufferzone tegen Duitsland die tot tweemaal toe voor een wereldoorlog gezorgd had, waarbij tijdens de 2e wereldoorlog de meeste slachtoffers onder de Russen vielen. 2. Polen. 3. Hongarije. 4. Roemenie. 5. Bulgarije. 6. Tsjecho-Slowakije. Huidige communistische landen: De volgende landen hanteren nog steeds het communistisch systeem. De meest bekende voorbeelden hiervan zijn o.a. Cuba en China. Pagina 5 van 5