De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

Vergelijkbare documenten
Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie

Klimaatbestendige stad

De Klimaatbestendige Stad s-hertogenbosch

Klimaatbestendige stad

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)

KLIMAATADAPTATIE LEEFT, MAAR LEIDT NOG NIET

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland

Versneld aan de slag met klimaatadaptatie

KAS: een handelingsperspectief

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Programmabureau Duurzaam Rotterdam Climate Proof

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering. Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie

Rotterdamse adaptatiestrategie. John Jacobs Afdeling Water Rotterdam Climate Proof

agendapunt 3.b.7 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden AANPAK KLIMAATADAPTATIE 2016 Datum 5 januari 2016

Regionaal manifest ruimtelijke adaptatie gemeenten, provincies en waterschap in Gelderse Vallei, Veluwe, Eemland en IJsselvallei.

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems

Klimaatbestendig NL. Een flexibele adaptieve strategie voor het stedelijk gebied. Ruimteconferentie 19 april 2011 Leendert van Bree

Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK:

Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland

Ruimtelijke Adaptatie in de praktijk

REGIONAAL MANIFEST RUIMTELIJKE ADAPTATIE

WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP HELDER OVER WATER EN KLIMAAT

Raak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker

Zesde Nationaal Deltacongres

Anna Schoemakers Klimaat voor Ruimte

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Klimaatopgave landelijk gebied

Klimaatadaptatie. Onderdeel van het Programmaplan Duurzame en Gezonde Stad Inleiding ten behoeve van vergadering commissie Omgeving 20 juni 2017

Keynote Future Green City 26 november

VISIE OP DE ORGANISATIE

Duurzame Stad Nijmegen klimaatbestendig in 2050

De publiek-private route naar het Festival. Beslissingen, Intenties, Akkoord en Deals

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

Veilig, Verantwoordelijll, VVD!

Plan van aanpak Natuurvisie Gelderland

Brabantse Omgevingsvisie & Water in Brabant in 2030 Wateragenda

Congres Grip op de Omgevingswet

Omgevingswet en de raad

Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak

[COLUMN] Game Changers in het landschap

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg

GS brief aan Provinciale Staten

KLIMAATADAPTATIE ZICHTBAAR EN VOELBAAR MAKEN 5 FEBRUARI 2019

Thema Klimaatverandering. Door Charles Rijsbosch April 2016

Resultaten van de Monitor Ruimtelijke Adaptatie

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem

Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af. Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014

Duurzaamheid: Anne Mollema Projectmanager SO. Hoe een boerenjongen van de stad ging houden. 11 mei 2017

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept

VMC TRENDNIEUWSBRIEF MOBILITEIT EXTRA EDITIE MEI 2014

AquaBASE b.v. Waarom?

Format Ruimtelijke Onderbouwing (versie 1, aug 2014) INHOUDSOPGAVE

Klimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten)

Inhoudsopgave. Zie het Deltaprogramma als een flexibele verzekering. Nieuwsbrief Aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief?

Pilots Omgevingsvisie

Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers

Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak 2019

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg

INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS. Zwolle - IJssel-Vechtdelta

De Klimaatbestendige Stad Hoofddorp

Conferentie Kennis voor Klimaat. WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland

Nieuwe ontwikkelingen:

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE

Hoe klimaatvriendelijk is uw bedrijf?

Regionale Adaptatie Strategie vanwege klimaatverandering. MT 22 maart 2012 Arno Lammers

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland

NEE. Akkoord, portefeuillehouder ook weth. Schreurs. Van: W. Visser Tel.nr. : Datum: 16 september Nummer: 14A Team: Realisatie en Beheer

Pilots Omgevingsvisie

Water en Natuur: Een mooi koppel!

AICOM CONSULTANCY MANAGEMENT COACHING

Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland. Is het rijk aan zet? Willem Ligtvoet, 19 april 2011

is continu in beweging De wereld verandert De samenleving gemeente Voorst organisatieontwikkeling Colofon 2017 en verder

M E M O Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie 2018 Informatieavond Resultaten tot nu toe

Inleiding. Waarom Ruimtelijke adaptatie? Doel en afbakening van het klimaatatelier. Proces

Lijst van uitnodigingen te behandelen in de vergadering van burgemeester en wethouders van dinsdag 27 maart 2018

Klimaatadaptatie in Rijnmond-Drechtsteden leren van buitendijks gebied

KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET. Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018

Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk

Vervolg en gebiedsproces WBP 5

Hitte, Droogte, Wateroverlast en Overstroming. Koersdocument Aa en Maas: Hoge Zandgronden Beekdalen Dorpen en Steden Restrisico.

AICOM CONSULTANCY MANAGEMENT COACHING

toekomst veenweide Inspiratieboek

Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied

VERSNELLEN VAN VERDUURZAMING

Programma uur Opening en mededelingen (door Mark van Gurp, CROW) Kort voorstelrondje

Geel in omgevingsvisies

Perfecte integrale gebiedsontwikkeling is een mythe. Paul den Otter en Margo Meijer

Convenant Bereikbaar Haaglanden en Rijnland

De publieke professional van de toekomst. in gesprek met 10 jonge professionals

Wie zijn we. Impuls / Partners bestaat uit: Dion Steenbergen project- en proces management. Toine Janssen juridisch advies, PPS en contractvorming

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Transcriptie:

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie gepubliceerd, waarin het Rijksbeleid staat voor het klimaat bestendig maken van Nederland. Op Rijksniveau is het besef aanwezig dat dit voeten in aarde heeft: Ruimte lijke adaptatie is de grootste uitdaging van het Deltaprogramma, zegt Bart Parmet, de eerste adviseur van de Deltacommissaris, Wim Kuijken. Voor gemeenten en hun inwoners en ondernemers is klimaatverandering geen kwestie van beleid. Vaak is het heel concreet: het hoost steeds vaker, het groen(beleid) verandert, de gemeente daagt burgers uit om huis en tuin anders te beheren. Voor de gemeente is het relevant dat de bestaande stad er (merendeels) nog decennia zal staan, dat voor aanpassingen draagvlak en betrokkenheid nodig is van burgers, private organisaties, waterschap, provincie en de gemeente zelf, en dat educatie van de jeugd en zichtbaar maken van economische kansen voor private organisaties opgepakt moeten worden. Klimaatverandering biedt ook onvermoede kansen: tegelijk met het beschermen van de burgers en bedrijven tegen wateroverlast kan de ruimte anders worden ingericht. Zo krijgen stadsstranden bezoekers of kan wijn worden verbouwd. In vaktermen uitgedrukt: de ruimte wordt getransformeerd ten behoeve van wat mensen beweegt. Om dit voor elkaar te krijgen is een slim, door dacht, realistisch en breed gedragen aanpak nodig, die op korte en middellange termijn inpasbare kansen in beeld brengt. En die zichtbaar maakt hoe die kansen verzilverd kunnen worden. Voor de gemeente betekent dat het strategisch leren meekoppelen van klimaatadaptatie in gemeentebrede ontwikkelingen. Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie In de Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie leggen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen de gezamenlijke ambitie vast dat Nederland in 2050 zo goed mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht en dat bij (her)ontwikkelingen geen extra risico op schade en slachtoffers ontstaat, voor zover dat redelijkerwijs haalbaar is; Uiterlijk in 2020 is klimaatbestendig en waterrobuust inrichten onderdeel van het beleid en handelen van deze partijen, door bij hun regionale en lokale ruimtelijke afwegingen de waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van het eigen plangebied te analyseren ( weten ), de resultaten van deze analyse te vertalen in een gedragen ambitie en een adaptatiestrategie met concrete doelen ( willen ) en de beleidsmatige en juridische doorwerking van deze ambitie te borgen voor uitvoering ( werken ).

Wat is daarvoor nodig? Werken aan klimaatadaptatie vraagt allereerst om een breed draagvlak. Voor velen is klimaat een abstract begrip: we reageren op het weer en de relatie met lange termijnontwikkelingen (klimaat) is niet meteen duidelijk. Dat betekent dat we moeten werken aan het (doen) begrijpen van de term klimaatadaptatie en de impact (bedreigingen èn kansen) van klimaatverandering op een leefbare, gezonde en economisch vitale stad, redenerend vanuit die leefomgeving, leefbaarheid, gezondheid en economie. Werken aan de uitvoering van klimaatadaptatie vraagt om kennis van zaken. Kennis over klimaatwijziging, kennis over tools om de onzekere ontwikkeling te begeleiden, kennis over communiceren over onzekere onderwerpen. Er moet een inschatting gemaakt worden van nut en noodzaak, van haalbare klimaatactiviteiten en van koppelingen met zowel stedelijke ontwikkeling als met waardecreatie en verdienmodellen op basis van wat op ons afkomt. Tevens is kennis van zaken nodig over de ruimtelijke ordening vanuit de fysieke sectoren rood, groen en blauw, en over stedelijke ontwikkeling. Werken aan een realistisch en ook voor de lange termijn houdbare aanpak vraagt ten slotte om politieke sturing, stedelijke begroting en aanpak van stedelijke strategische projecten. Daarbij zijn dwarsverbanden aan de orde naar (gewenste) gedragsveranderingen, zoals wijzigingen in wijkzorg en andere recreatievormen, zoals stadsstrand en stadslandbouw. Wat kan ORG-ID voor u betekenen? Om klimaatadaptatie tussen de oren te krijgen en effectief te maken zijn professioneel project- en procesmanagement belangrijke succesvoorwaarden. ORG-ID levert voor een opdrachtgever als partner in het gebiedsproces zowel inhoud (Wat zijn de gevolgen van klimaatverandering?) als proces (Hoe krijgen we de relevante partijen aan tafel? Hoe schakelen we effectief met partijen in de omgeving?). Daarbij hebben we oog voor zowel de ambtelijke werkelijkheid als de bestuurlijke, maar vooral zorgen we voor duurzame borging van behaalde resultaten. We scheppen de voorwaarden voor het meer klimaatbestendig, duurzaam en robuust maken van gebieden en regio s. Tegelijk zorgen we ervoor dat de betrokken organisaties leren van de aanpak op zowel inhoudelijk als procesniveau. Het is nooit in één keer goed; vaak zal een proces meerdere keren moeten worden doorlopen, zonder in een eindeloze Echternacher processie terecht te komen. In vaktermen: het zal vaak een iteratief proces zijn.

Hoe gaat ORG-ID te werk? We verbinden efficiënt de ideeën, belangen en gewenste oplossingen voor een gebied met de aanwezige energie bij gebiedspartners (stedelijke organisaties zoals burgerinitiatieven, bedrijven, andere betrokken (semi-)overheden). We zijn er alert op dat energie vaak pas gaande het proces vrij komt en dat partijen vooral vanuit hun eigen situatie (gaan mee)denken. We selecteren vervolgens op wat boven komt drijven, op wat gebeurt. We organiseren verrassende bijeenkomsten, zoals watertafels, diner pensants, symposia, enz. Daarbij werken we vanuit het principe verbinden met vertrouwen. Verbinden met vertrouwen levert waardencreatie voor een gebied op, waardoor blijvende meerwaarde in het gebied ontstaat ( vertrouwen is in zichzelf al waarde creëren ). We kunnen green deals verzorgen en ander maatwerk realiseren. Voorbeeld Klimaatscan Leiden Op 12 juni 2014 vond in Leiden de bijeenkomst Op weg naar een strategie voor klimaatadaptatie plaats. Verschillende stakeholders van publieke en private partijen waren betrokken. Op de bijeenkomst is onderzocht of een light stresstest een goed middel is om waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van stedelijke gebieden te analyseren. Geconcludeerd kan worden aan de hand van dit onderzoek, dat een light stresstest loont. medewerker Hoogheemraadschap van Rijnland Wat levert onze bijdrage op? We realiseren de beoogde maatschappelijke effecten, zoals een klimaatbestendiger -meer zelfvoorzienendgebied (gemeente, wijk, regio, stroomgebied) met slimme praktijkoplossingen; met scherpe focus op de korte termijn, met oog voor de middellange en lange termijn; met oog voor de waardevastheid van investeringen en die daarmee ondersteunend; we bevorderen het vertrouwen tussen gebiedspartners: gemeente, burgergroepen, bedrijven, bestuur, land bouw, natuur, water, zowel op beleids- als op beheerniveau; we zijn gericht op medewerkers die inhoud en omgeving (ook politiek/bestuurlijk) in balans zien (dus noch alleen vanuit proces denken, noch alleen vanuit technische kennis); we leveren praktijkvoorbeelden die elders hun waarde hebben bewezen, zowel in aanpak als qua inhoud.

Waarom ORG-ID? Gericht op maatschappelijke veranderingen Kenners van het krachtenveld Bezielend en uitdagend Grondig en betrouwbaar Professioneel presteren met plezier Kwaliteit moet! Een kwart eeuw tevreden klanten