ONTWERP-VOORSTEL VERGADERING DEELRAAD Rotterdam, 9 april 2013 Onderwerp: vaststelling Programma van Eisen Vlinderstrik Agendapunt: Aan de deelraad, Toelichting: Zoals bekend werkt de gemeente Rotterdam in Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR) aan de versterking van de Rotterdamse mainport en de verbetering van de leefbaarheid in de regio. In dit kader wordt in de regio 750 ha nieuwe natuur- en recreatiegebied aangelegd door het samenwerkingsverband van de provincie Zuid-Holland, Stadsregio Rotterdam en de gemeente Rotterdam (PMR 750 ha). Het programma PMR 750 ha Natuur en Recreatie omvat de realisatie van drie nieuwe natuur- en recreatiegebieden in de omgeving van Rotterdam. Eén van de drie deelprojecten is de Noordrand; bestaande uit de Schiezone (50 ha) en Schiebroekse opgave staat bekend als PMR 150 ha Noordrand. De afgelopen jaren alhier stonden voornamelijk in teken van de ruimtelijke visie- en planvorming voor de genoemde groenprojecten. In 2008 heeft het Dagelijks Bestuur ingestemd met de vaststelling van door de colleges van Rotterdam en Lansingerland van het Masterplan Vlinderstrik. In december 2010 heeft de deelraad een gekwalificeerd advies uitgebracht inzake het ontwerpbestemmingsplan Vlinderstrik en de daartegen ingebrachte zienswijzen en het commentaar daarop van het college van Burgemeester & Wethouders Rotterdam. Dit heeft geleid tot de vaststelling van het bestemmingsplan Vlinderstrik (voor ons deelgemeentelijk) gebied in april 2011. Vanaf mei 2011 tot en met december 2012 heeft de gemeentelijke planvorming, in verband met de ingediende beroepsschriften, naar buiten toe enigszins stil gelegen, omdat eerst de uitspraak van de Raad van State diende te worden afgewacht. Op 27 december 2012 heeft de Raad van State voor het bestemmingsplan Vinderstrik een tussenuitspraak gedaan. In de tussenuitspraak heeft de gemeenteraad de opdracht gekregen om voor 16 april 2013 een nieuw besluit te nemen over de caravanstallingen aan de Wildersekade 102 en de Wildersekade 110. Het betreft het alsnog bestemmen van twee bedrijfsgebouwen die worden gebruikt voor caravanstalling, een aanpassing van de bouwhoogte op perceel Wildersekade 110, en het wijzigen van de bestemming van een strook grond van Natuur 3 naar Agrarisch achter de percelen Wildersekade 102 en 110. Thans ligt er een voorstel bij de gemeenteraad van Rotterdam om conform de tussenuitspraak van de Raad van State. Dit betekent, dat nu alle bestemmingsplannen voor PMR 750, op het Rotterdamse deel voor de Wildersekade na, onherroepelijk zijn, waardoor nu het Programma van Eisen, dat afgelopen jaar vanuit het projectteam Vlinderstrik is vervaardigd, het formele traject voor besluitvorming in kan.
Het plangebied / gebiedsbeschrijving Het nieuw aan te leggen natuur- en recreatiegebied in de Schiebroekse en Zuidpolder vormt een onderdeel van één de laatst mogelijke groene en recreatieve verbindingen tussen Midden-Delfland en de Rottemeren. Het is een cruciale schakel in de regionale groenstructuur. De Zuidpolder, het westelijk van het plangebied Vlinderstrik, is gelegen in de gemeente Lansingerland. De Schiebroekse polder, het oostelijk deel van het plangebied Vlinderstrik, is gelegen binnen onze deelgemeente. Er is één Programma van Eisen gemaakt voor de gehele Vlinderstrik. Aan u wordt formeel alleen het PvE, dat betrekking heeft, op de Schiebroekse Polder ter besluitvorming voorgelegd. Er was aanvankelijk sprake van circa 60 resterende hectare na realisatie van de PMR-opgave (100 ha). Echter circa 40 ha hiervan zullen aanvullend op de PMR-opgave eveneens als natuur- en recreatiegebied ontwikkeld worden. Hiervoor is aanvullende financiering gevonden bij de provincie Zuid-Holland. Er is in het Inrichtingsplan Vlinderstrik derhalve sprake van een integrale ontwikkeling van ongeveer 140 ha groengebied. De resterende ca. 20 hectare in het zoekgebied betreft bestaande en niet veranderende functies; HSL, N471, RandstadRail, woningen en bedrijfsbebouwing Spoorhaven en Wildersekade. Polderpad, belevenisverbinding De stadsregio Rotterdam heeft in 2012 een prijsvraag uitgeschreven voor de versterking van de identiteit van de Noordas en de recreatieve beleving van het nieuw aan te leggen fietspad. Deze prijsvraag is gewonnen door DaF-architecten. DaF-architecten werkt voorstellen uit voor versterking van de identiteit van de Noordas door de plaatsing van bijzondere inrichtingselementen zoals uitkijktorens, polderhekken en zitbanken. De uitwerking van de belevenisverbinding gaat uit van een ligging van het Polderpad volgens het kavelen slotenpatroon van de Zuidpolder en Schiebroekse polder. Dit sluit aan bij de inrichtingsvoorstellen voor Polder Schieveen. De stuurgroep Noordas heeft op 6 november 2012 ingestemd met deze ligging. Voor het Polderpad wordt een apart Inrichtingsplan gemaakt, dat in een later stadium aan u zal worden voorgelegd ter besluitvorming. Het Polderpad maakt dus geen onderdeel uit van dit PvE Vlinderstrik. Van Masterplan tot Programma van Eisen In het Masterplan was destijds opgenomen, dat de hele Vlinderstrik openbaar toegankelijk wordt voor wandelaars, fietsen en andere vormen van recreatie. Er komt een doorgaande fiets- en wandelverbinding. Na vaststelling van het Masterplan in 2008 is bekend geworden dat in 2014 het nieuwe Besluit Burgerluchthavens in werking zal treden. Bij het opstellen van het PvE is derhalve hierop al geanticipeerd door rekening te houden met artikel 16 van het Besluit Burgerluchthavens. Daarin is gesteld, dat bij natuur- of moerasontwikkeling binnen een straal van 5 km rondom een burgerluchthaven een fauna-effectstudi luchthaven. Op basis van de hiervoor beschreven ontwikkeling is in 2012 voor de Vlinderstrik een Fauna Effect Rapport (FER) gemaakt. Hieruit is gebleken, dat het streefbeeld, zoals dat in het Masterplan Vlinderstrik was vastgelegd, niet geheel meer haalbaar is. Met name de oppervlakten moeraszones en opgaande beplantingen moeten beperkt worden. Dit leidt vooral aan de zuidzijde van de Vlinderstrik tot een opener en minder natte inrichting dan in 2008 was gedacht. Desondanks blijft het uitgangspunt, voorzover dit binnen de wettelijke kaders mogelijk, om dit gebied gebied goed toegankelijk te maken door het aanleggen van voldoende wandel- en struinpaden, waardoor zowel korte als langere ommetjes mogelijk zijn (zie conclusies). Daarnaast is het in toenemende mate beleid om bij ruimtelijke ontwikkelingen in sterke mate rekening te houden met bestaande cultuurhistorische waarden. Het gebied koestert zijn historische en culturele waarden. 2
Conclusies Op basis van de beleidsdocumenten zijn de volgende punten met name van belang voor het gedeelte binnen onze deelgemeentegrenzen: de Schiebroekse Polder In de Schiebroeksepolder zullen langs een aantal bestaande landschappelijke lijnen houtwallen, bomenrijen en struwelen worden aangelegd. Hierdoor ontstaat op veel plaatsen een meer besloten beeld, maar blijven kenmerkende zichtlijnen in de noord-zuid richting behouden. Wij streven dat in elk geval voor de Schiebroekse Polder de Vlinderstrik voor een grotere groep mensen ook echt recreatief aantrekkelijk moet zijn. Het gebied moet goed bereikbaar zijn, je moet en het moet bekendheid krijgen; De Vlinderstrik krijgt derhalve naast het Polderpad een uitgebreid netwerk aan wandel- en struinpaden waardoor zowel korte als langere ommetjes mogelijk zijn; De Schiebroekse polder sluit aan op het Schiebroekse Park en de Bergse Bossen en zal relatief het grootste oppervlak aan struweel, houtwallen en boomgroepen bevatten. De bosjes hebben vanwege de randvoorwaarden van de FER een maximale omvang van 0,5 ha. Binnen deze randvoorwaarden zijn wel bomenrijen mogelijk langs bijvoorbeeld sloten; Een belangrijke ruimtelijke opgave voor de Vlinderstrik is het zichtbaar maken van de landschappelijke kwaliteiten van het gebied, waardoor het beter beleefbaar wordt als een aantrekkelijk recreatief en natuurlandschap; Aanleg informele entrees vanuit Hillegersberg-Schiebroek en Lansingerland naar de Vlinderstrik vanaf de Wildersekade, het fietspad langs de Randstadrail en de Rodenrijseweg. Financiële consequenties: Het toekomstig beheer van de Vlinderstrik valt niet onder de verantwoordelijkheid van de onze deelgemeente, noch Lansingerland, met uitzondering van het Polderpad, maar hiervoor wordt een aparte IP procedure doorlopen. Besluiten t.a.v. beheer worden genomen door het College, het tot standkomen en vaststellen van het beheerplan Vlinderstrik maakt onderdeel uit van de te doorlopen DAEB (Dienst algemeen economisch belang)-procedure. De gemeente Rotterdam doorloopt hiervoor parallel een apart bestuurlijk traject, waardoor naast het realiseren van het definitief Inrichtingsplan Vlinderstrik een goedgekeurd beheerplan eind 2014 gereed is. De beheerparagraaf (hoofdstuk 3) wordt dan ook niet ter besluitvorming aan u voorgelegd. Communicatieparagraaf: 1) Reacties van natuurverenigingen: In januari is het concept PvE aangeboden aan een aantal natuur- en belangenverenigingen, zodat deze verenigingen kennis konden nemen van het concept-programma en daar eventueel op konden reageren. Enkele verenigingen hebben een reactie geuit en een gesprek gehad met leden van de projectgroep Vlinderstrik. De Vereniging Natuurmonumenten heeft zelfs onderdeel uitgemaakt van het ontwerpteam en heeft een belangrijke rol gehad bij het tot stand komen van het (concept)pve. De opmerkingen van de natuurverenigingen zijn daar waar deze passen binnen het kader reeds verwerkt in het PvE. Hier en daar is er sprake van een tegenstrijdigheid en is er een keuze gemaakt in het PvE: Op verzoek van de VNM zal bijvoorbeeld geen hakhout meer gebruikt worden, omdat het beheer van hakhout erg duur is en voor vrijwilligers moeilijk te onderhouden is. Er wordt nu meer struweel en houtwallen aangebracht. 3
L.Ter Horst (Ver.Natuur&Milieubescherming Noordrand en tevens van de Ver.Tegen Milieubederf) had geopteerd voor maatregelen zoals in Schieveen om de Weidevogels een plek te geven in het gebied de Vlinderstrik. Dit kan hier niet in de gehele Vlinderstrik het geval zijn, mede gezien de Fauna Effecten Rapportage De heer Ochtman, vertegenwoordiger van Vereniging Natuurbescherming Vlinderstrik, heeft opmerkingen gemaakt over de ligging van het fietspad i.r.t. de contouren van het bestemmingsplan. en heeft aandacht gevraagd voor natte ecologische verbindingen onder fietspad door. Volgens de juristen is de loop van het polderpad niet tegenstrijdig met het bestemmingsplan. Water en oeververbindingen tussen de noordelijke zone en de zuidelijke zone van beide polders zullen worden vormgegeven middels duikers onder het fietspad door en waar nodig en mogelijk voorzien van een looprichel voor kleine zoogdieren. Daarnaast heeft dhr. Ochtman gevraagd de waterhuishoudkundige situatie te bekijken rondom de boerderij van dhr. Steenwijk in de Schiebroekse polder. Dit zal gedaan worden. Zo nodig worden een aantal kunstwerken toegevoegd, die de belasting van de boerderij op het watersysteem van de polder beperken. Dhr. van Lien, vertegenwoordiger van Natuur- en Vogelwacht van Rotta vraagt aandacht voor zorgvuldige inpassing nieuw trace A13/16: Geluid en bescherming te ontwikkelen natuurwaarden met name in de zuidelijke zone van Vlinderstrik. Dit valt buiten het kader van het PvE, maar omdat we als gemeente betrokken zijn bij de inpassing zullen we zorg dragen voor een goed afstemming en advisering. 2) Informatiebijeenkomst Op 19 februari is er door de gemeenten Lansingerland en Rotterdam, de deelgemeente Hillegersberg- Schiebroek en de Stadsregio een breed opgezette publieksbijeenkomst georganiseerd. Doel was informeren over de voortgang en stand van zaken rondom De Vlinderstrik. Een veel gestelde vraag was hoe het nu precies zit met de toegankelijkheid van het gebied. Fietsers krijgen de ruimte door aanleg van een verharde weg (het polderpad) en er komen onverharde struinpaden, die vanaf onze deelgemeente en vanuit Lansingerland het gebied ingaan. De inpassing van de A13/A16 Veel zorgen zijn er over de inpassing/aanleg van de A13-A16. Hiervoor is in het plan een reseveringszone opgenomen, maar het is niet geheel duidelijk wat deze nu inhoudt. Gevraagd wordt of belanghebbenden nog invloed kunnen uitoefenen op hoe deze A13-A16 ingepast gaat worden in het landschap. In welke mate is er geld en ruimte beschikbaar om een goede inpassing mogelijk te maken. Aangegeven wordt dat dit nog niet concreet is en dat er überhaupt nog geen uitspraak gedaan is over de daadwerkelijke doorgang van het project. De regering moet hier nog de knoop over doorhakken en groen licht geven. Echter is wel de verwachting dat uiteindelijk de A13-A16 doorgaat. Een goede inpassing zal dan noodzakelijk zijn. De gemeente Rotterdam zal betrokken zijn bij de uitwerking van de ontwerpen voor het tracé. Positieve reacties waren er op de mogelijke aanleg van het recreaduct over de toekomstige A13/16. Dit biedt volgens bewoners een goede fietsroute naar Schiebroek, als vervanging van de onveilige oversteek bij de Wildersekade. Een andere vraag was of het Masterplan inmiddels niet een achterhaald plan is. Nee, het Masterplan is vastgesteld dus de uitgangspunten liggen vast, zoals het behoud van de cultuurhistorische waarden, maar detaillering vindt later plaats. In het Inrichtingsplan zullen dus wijzigingen zijn t.o.v. het Masterplan, onder andere door de Fauna Effecten Rapportage. 4
De reacties van de bewoners worden nu bestudeerd en bezien wordt in hoeverre deze kunnen worden meengenomen in het Voorlopig Inrichtingsplan. Het volledige reactiedocument van de bewonersavond is als bijlage toegevoegd. Verdere procedure: Na vaststelling van het Programma van Eisen gaat er gewerkt worden aan het Voorlopig Inrichtingsplan. In juli zal er inzake het Voorlopig Inrichtingsplan een tweede informatieavond worden gehouden en vervolgens zal het Voorlopig Inrichtingsplan in de laatste deelraadsvergadering voor het zomerreces ter besluitvorming aan de deelraad worden worden voorgelegd. Het streven van het projectteam is om in oktober dan het definitieve Inrichtingsplan ter besluitvorming aan het Dagelijks Bestuur aan te bieden. Commissie-adviezen: Commissie Algemene en Bestuurlijke Zaken 26 maart 2013 Voorstel: De hoofdstukken 1 en 2, voorzover het de Schiebroekse Polder betreft, van het Programma van Eisen Vlinderstrik vast te stellen. Wij stellen u voor te besluiten conform het bijgaande ontwerp-besluit. de voorzitter, de secretaris, de heer J.C. van Duin de heer H. Keizer 5