Investeringsagenda Niet praten maar doen! Besteding NUON-middelen
Besteding NUON-middelen Fryslân beschikt op dit m om ent over een NUON-reserve van 1,1 m iljard euro. Deze reserve is t ot st and gekom en door de verkoop in 2009 van de pro vinciale aandelen NUON. Aan deze reserve zijn door Provinciale St at en een aant al crit eria verbonden. Deze crit eria m oet en ervoor zorgen dat dit geld op een verant w oorde w ijze ingezet w ordt voor Fryslân. Met de not a Wurkje foar Fryslân st elt Gedeput eerde St at en (GS) voor om 300 m iljoen euro van de NUONreserve in t e zet t en voor Fryslân. Ten behoeve hiervan zullen zij m et een invest eringsagenda kom en. De VVD heeft er al vaker voor gepleit dat dit college zijn cent rale rol als het gaat om de regionale econ om ie op m oet pakken. Hiert oe is er voor de provincie een rol w eggelegd om t e st im uleren, t e facilit eren en daarnaast t e invest eren in randvoorw aarden, w aarbij het econom ische beleid gericht m oet zijn op w erk en w erkgelegenheid. Vooruit lopend op de invest eringsagenda van GS kom t de VVD m et een eigen invest eringsagenda. Deze invest eringsagenda vert egenw oordigt project en t er w aarde van 450 m iljoen en sluit aan bij het eerder gepresent eerde Act ieplan econom ie en de voorst ellen van de VVD om t rent best eding van m iddelen vanw ege het niet doorgaan van de spoorlijn Heerenveen Dracht en Groningen. Voor de VVD is het belangrijk dat de m iddelen uit de NUON-reserve een st ruct urele bijdrage leveren aan de Friese econom ie. Het m ag niet zo zijn dat het geld, dat dest ijds door onze pakes en beppes is bijeengebracht en decennialang in Fryslân heeft gerendeerd, nu w ordt uit gegeven aan incident ele zaken die niet st ruct uurverst erkend zijn voor de Friese econom ie. Dat verdienen onze voorouders niet, en dat verdient Fryslân niet. De VVD heeft vier dom einen gekozen w aarover de NUON-m iddelen m oet en w orden verdeeld. Deze dom einen zijn gekozen om dat ze st ruct uurverst erkend zijn en Fryslân hier st erk op is. De VVD gaat uit van eigen kracht. De dom einen zijn: Kennis, econom ie en w erkgelegenheid Infrast ruct uur Toerism e en recreat ie Wat er, energie en duurzaam heid
Naast de 4 inhoudelijke lijnen w aar de NUON-m iddelen over verdeeld w orden, zouden deze m iddelen ook m eer geconcent reerd ingezet m oet en w orden. Het geconcent reerd inzet t en van de m iddelen zal hierdoor effect iever en doelm at iger zijn. De sam enw erkingagenda s en st reekagenda s zouden hier een rol in kunnen spelen, m aar zijn niet leidend voor w at bet reft de inzet van de NUON-m iddelen. Onderst aande onderw erpen lenen zich voor het geconcent reerd inzet t en om de effect ivit eit en doelm at igheid t en goede t e kom en. Daarnaast blijven uit eraard de onderw erpen die w e provinciebreed m oet en blijven doen zoals: infrast ruct uur, landbouw, t oerism e en recreat ie, et c. Onderw erpen: Dienst verlening Energie Hoger onderw ijs Indust riële t echnologie Lifest yle en gezondheid Overheid Toerism e en recreat ie Transport en logist iek Wat ersport / -t oerism e
Investeringsagenda Domeinen: Kennis, econom ie en w erkgelegenheid Infrast ruct uur Toerism e en recreat ie Wat er, energie en duurzaam heid Kennis, economie en w erkgelegenheid: Omschrijving Totaal investering Bijdrage provincie Economie Nieuw Thialf 81 miljoen 50 miljoen* Economie Extra budget herstructurering 75 miljoen 13,4 miljoen bedrijventerreinen. Kennis, Economie Toekomst Afsluitdijk 500 miljoen 10 miljoen Economie Expertcentrum (export) ter 10 miljoen 10 miljoen ondersteuning van het MKB Kennis Hightech campus bij Drachten 32 miljoen 8 miljoen** Kennis UCF (2 e tranche) 7 miljoen Kennis Omscholingsbudgetten voor opleiden technisch personeel 7,5 miljoen 7,5 miljoen 105,9 miljoen * 20 miljoen is reeds in de begroting verwerkt en is gedekt met REP-middelen. VVD is bereid meer in Thialf te investeren dan 50 miljoen en stelt vanuit NUON bovenop de 20 miljoen nog 50 miljoen beschikbaar. ** Mogelijk ook te dekken d.m.v. investeringsagenda Smallingerland n.a.v. niet doorgaan spoorlijn Heerenveen-Drachten-Groningen
Infrastructuur: Omschrijving Totaal investering Bijdrage provincie PVVP-knelpunten en 150 knelpunten in 130 miljoen* 30 miljoen verkeersveiligheid provinciale wegen Fryslân Breedband Participeren in NGA-network 110 miljoen 35 miljoen** Skarster Rien Aanleg van aquaduct 50 miljoen 20 miljoen Gemaal Lauwersoog Nieuw gemaal 130 miljoen 30 miljoen Naviduct Afsluitdijk 80 miljoen 30 miljoen Traverse Lemmer 37,5 miljoen 17,5 miljoen Havenontwikkeling 50 miljoen 20 miljoen 182,5 miljoen * Voor een deel te dekken uit de NUON-middelen. Overige kan uit programma verkeer en vervoer worden gedekt. ** Participerend inzetten van middelen. Toerisme en Recreatie: Omschrijving Totaal investering Bijdrage provincie Toerisme Wandel en ruiterpaden 10 miljoen 10 miljoen Toerisme Regeling MKB toerisme 7,5 miljoen 7,5 miljoen 17,5 miljoen Water, energie en duurzaam heid: Omschrijving Totaal investering Bijdrage provincie Energie FSFE 90 miljoen 90 miljoen* Energiebesparing Isolatie van woningen 30 miljoen 30 miljoen Innovatie Blue Energy en Geothermie 25 miljoen * Participerend inzetten van middelen. 145 miljoen Domeinen Kennis, economie en werkgelegenheid Infrastructuur Toerisme en recreatie Water, energie en duurzaamheid 105,9 miljoen 182,5 miljoen 17,5 miljoen 145 miljoen
450,9 miljoen Herstructurering bedrijventerreinen: Fryslân t elt prim air 58 t erreinen m et een revit aliserings- en/ of herprofileringsopgave. Die 58 t erreinen hebben gezam enlijk een om vang van 970 ha, w aarvan 360 ha is verouderd; hiervan heeft ongeveer 140 ha bet rekking op revit alisering en/ of herprofilering. Tot ale kost en van herst ruct urering en revit alisering van dit project zijn geraam d op 75 m iljoen. Gem eent en st aan financieel erg onder druk om cofinanciering t e verkrijgen voor deze project en. Vanuit het Rijk zijn er de zogenaam de Toppergelden (5,1 m iljoen) beschikbaar gest eld. Een bijdrage uit de NUON-m iddelen om deze verouderde t erreinen op t e knappen is st ruct uurverst erkend en zou gem eent en en bedrijfsleven over de st reep kunnen t rekken om (eerder) m ee t e financieren. Hightech Campus bij Drachten: In Dracht en is een aant al hoogw aardige t echnologische bedrijven gevest igd dat m eer dan 1/ 3 van de jaarlijkse noordelijke invest eringen voor rekening neem t in project en over de hele w ereld. Hierm ee is er een voedingsbodem voor een clust er van elkaar verst erkende bedrijven en kennisinst ellingen op het gebied van R&D en hight ech. Tot ale kost en van het project w orden geschat op 32 m iljoen euro w aarbij 8 m iljoen voor rekening kom t van de provincie. Het overig zal voor rekening van gem eent e Sm allingerland (8 m iljoen) en het bedrijfsleven (16 m iljoen) kom en. University Campus Fryslân (UCF): UCF heeft t ot doel, m et gericht e invest eringen in academ ische act ivit eit en, de kennisinfrast ruct uur en kennisket en rond Fryske hot spot s t e verst erken, t e verdiepen en t e verbinden in sam enw erking m et aanw ezige kennispart ners en daarm ee op t im ale voorw aarden t e scheppen voor een innovat ieve en duurzam e regionale ont w ikkeling in Fryslân en de noordelijke regio. In 2011 is reeds 16,4 m iljoen euro beschikbaar gest eld. Voor 2013-2014 m oet nog een 2 e t ranche beschikbaar w orden gest eld van 7 m iljoen euro. Omscholingsbudgetten technisch personeel: Er is een nijpend t ekort aan t echnisch personeel en t egelijkert ijd zijn de om scholingsbudget t en van bijvoorbeeld het UWV schoon leeg. Wel st aan bedrijven op dit m om ent t e springen om t echnisch personeel. Zo hebben nieuw gevest igde grot e bedrijven in Fr yslân nu al zorg om over een jaar voldoende lassers t e krijgen. In de bouw sect or die in Fryslân st erk vert egenw oordigd is zit t en veel m ensen gedw ongen ont slagen t huis. Met om scholingsbudget t en zouden w e vraag en aanbod bet er op elkaar af kunnen st em m en en zouden m ensen w eer aan het w erk kunnen kom en in een sect or w aar ze bekend m ee zijn. Toekomst Afsluitdijk: In de Am bit ie Agenda Afsluit dijk w ordt een t ot aal invest eringsplaat je neergelegd van ruim 500 m iljoen euro op de lange t erm ijn (inclusief een blue energy-cent rale).
PVVP-knelpunten: Fryslân t elt op dit m om ent 150 knelpunt en in de infrast ruct uur. De t ot ale kost en van deze knelpunt en w ordt geraam d op 130 m iljoen. Mom ent eel kan er voor ca. 30 m iljoen euro direct aan project en w eggezet w orden. Het versneld oplossen van knelpunt en in infrast ruct uur zou door w erk m et w erk t e m aken ook kunnen leiden t ot het versneld uit voeren van herst ruct ureringsopgaven en st ads- en dorpsvernieuw ingen door andere overheden en bedrijven d.m.v. ISV en PHP. Op het plat t eland zal het oplossen van de knelpunt en leiden t ot m eer ont w ikkelingsruim t e voor de agrarische sect or, en de verkeersveiligheid zal t oenem en op zow el aut ow egen als fiet spaden. Aquaduct Skarster Rien: De VVD is bereid om eigen m iddelen in t e zet t en om de brug Skarst er Rien t e vervangen door een aquaduct. Met de kom st van het aquaduct w orden in 2030 circa 3,5 m iljoen m inut en voor personenverkeer en 0,5 m iljoen m inut en voor vracht verkeer bespaard. Dit vert aalt zich over een periode van 100 jaar in een geldw aarde van respect ievelijk 12,1 m iljoen en 11,0 m iljoen (cont ant e w aarde per 2013). Gemaal Lauw ersoog: In 2030 is gem aal nodig voor de w at erveiligheid. Er zijn plannen om een gem aal t e realiseren m et de m ogelijkheid van addit ionele program m a s. De m ogelijke addit ionele program m a s zijn: nat uurbeleving, recreat iepoort en kennisclust er en kunnen respect ievelijk 2½, 14 en 40-140 arbeidsplaat sen opleveren. Het eerder dan in 2030 invest eren in een nieuw gem aal zal de w at erveiligheid vergrot en, biedt kansen op subsidie uit het Waddenfonds en kan een econom ische plus opleveren. Voorfinanciering zou ook t ot de m ogelijkheden kunnen behoren. Naviduct Afsluitdijk: In de st ruct uurvisie voor de Afsluit dijk w ordt uit gegaan van de renovat ie en nieuw bouw van de sluizen bij Kornw erderzand in respect ievelijk 2020 en 2050. Een andere opt ie zou zijn om hier een naviduct t e realiseren. Een naviduct is een soort aquaduct, m aar dan m et een sluis in de w at erloop w aaronder een w eg doorgaat. Deze m ogelijkheid w ordt ook m eegenom en in de uit w erking van de st ruct uurvisie van het Rijk. Het voordeel van een naviduct is dat het verkeer niet m eer st il st aat voor de brug en alt ijd kan doorrijden. Ook voor de doorvaart van (grot ere) schepen is een naviduct van econom isch belang. Traverse Lemmer: De huidige verkeerssit uat ie in Lem m er vraagt om invest eringen in de provinciale w eg. Op dit m om ent w ordt naar verschillende variant en gekeken. De t ot ale kost en van de opw aardering w orden geschat op 37,5 m iljoen euro. Hiervoor is 15 m iljoen reeds gereserveerd, m oet 5 m iljoen w orden opgebracht door de lokale overheid en zal er nog rond de 17,5 m iljoen euro aan dekking m oet en w orden gevonden.
Breedband: Vanuit sociaal-m aat schappelijk en econom isch oogpu nt is het van belang dat ieder huishouden in Fryslân t oegang heeft t ot een zeker basisniveau aan (m aat schappelijke) digit ale dienst en, onder m eer op het gebied van Zorg en Onderw ijs. Havenontw ikkeling: Fryslân heeft veel havens (Harlingen, Dracht en, Lem m er, Lauw ersoog, et c.) die een belangrijke funct ie vervullen m et bet rekking t ot de regionale econom ie. Er liggen verschillende plannen om de Friese havens verder t e ont w ikkelen. Ont w ikkeling van deze havens zal een verst erking van de st ruct uur van het bedrijfsleven en t oerism e t ot gevolg hebben. Isolatie particuliere w oningen: Fryslân heeft am bit ies heeft op het gebied van duurzam e energie. Het energiefonds dient om een herkenbare bijdrage t e leveren aan een breed gedragen energiebeleid voor Fryslân. En uit recent onderzoek is inm iddels gebleken dat energiebesparing de m eest effect ieve vorm van energiebeleid is. Een act uele en belangrijke bijkom st igheid is dat een st im ulans voor w oningisolat ie zow el energiebesparing levert als een st im ulans voor de inm iddels kw ijnende Friese bouw sect or w aar vakbekw aam heid dreigt verloren t e gaan. Blue Energy Blue energie is een kansrijk voorbeeld om duurzam e energie op t e w ekken. Door zoet en zout w at er op een bepaalde m anier t e m engen kom t energie vrij. In het laborat orium van Wet sus t e Leeuw arden is deze t echniek inm iddels verder ont w ikkeld en de volgende st ap is een prakt ijkopst elling op de Afsluit dijk. Tot ale kost en hiervoor zijn 10 14 m iljoen euro. Door t est en uit t e voeren gaat de prakt ijkopst elling de inform at ie leveren voor de volgende st ap: een dem ocent rale in 2016. Die levert 500 kw energie. Dat is energie voor 1250 gezinnen. Het einddoel is een volw aardige cent rale m et een capacit eit van 200 Megaw at t. Het verder door ont w ikkelen van deze t echniek kan leiden t ot een pracht ig export product voor Fryslân. Geothermie Aardw arm t e is een belangrijke (t oekom st ige) energiebron. In de Friese bodem zit op bet rekkelijk beperkt e diept e (2 t ot 3 km ) gloeiend heet w at er en leent zich daardoor bij uit st ek voor m ogelijkheden voor deze energiebron. Vooral in Noordoost -Friesland, m aar ook bij Terschelling, onder de kassen van Noordw est -Friesland en onder Leeuw arden. Met st oom t urbines is hier elekt ricit eit m ee op t e w ekken. Een pilot en invest ering in innovat ie om de ongekende m ogelijkheden van aardw arm t e t e onderzoeken m et NUONm iddelen zou st ruct uurverst erkend voor Fryslân kunnen zijn.