DRAAIBOEK SAMENWERKING TUSSEN WERKWINKEL EN RESIDENTIËLE ZORGSETTING BEGELEIDER VOORBEREIDING OP AANMELDING verpleegkundige Gaat gesprek met de klant aan over werk. Samen zoeken ze het antwoord op onderstaande vragen: Indien de klant nog een werkgever heeft: Waar werkte hij? Hoe is zijn relatie met zijn werkgever? Welke taak oefende hij uit? In hoeverre is de werkgever op de hoogte van zijn gezondheidsprobleem? Wie kan een rol spelen in het warm houden van het contact met de werkgever: hijzelf, een familielid, een collega? Hoe schat hij zijn terugkeer naar zijn werk in? Denkt hij dat er indien nodig geschoven kan worden met taken of is zelfs doorschuiven naar een andere functie mogelijk? Indien de klant geen werkgever meer heeft: Waarom zit hij zonder werk? Wenst hij terug te gaan werken? Wat wil hij gaan doen? Welk werk deed hij vroeger? Wil hij terug naar hetzelfde soort werk? Ergo-/ kinesitherapeut (Revalidatie) team Arts Ergo-/ kinesitherapeut werker/ sociaal verpleegkundige/ psycholoog (Revalidatie) team Zij gaan meer op het concrete fysieke functioneren in: Mobiliteit? Aspecten van de jobinhoud: zittend werk of niet? Afwisselend werk nodig? Flexibiliteit m.b.t. thuiswerk? Op welke functies kan de klant oefenen om zijn terugkeer mogelijk te maken? Fijne of grove motoriek? Interdisciplinaire bespreking: wekelijkse teamvergadering Kan de klant op termijn het werk aanvatten? Wie van het interdisciplinaire team kan hierbij een ondersteunende rol spelen? medisch luik: wat kan er, wat mag er, mee motiveren van de klant van bij de opname, goed gemotiveerd verslag maken voor de adviserend geneesheer, de arbeidsgeneesheer, eventueel de verzekeringsgeneesheer. trainen en oefenen, hulpmiddelen zoeken, advies rond aanpassingen op de werkvloer of toegankelijkheid opvolgen contact met werkgever, verwijzen naar contactpersoon VDAB voor info over statuut en inschrijving VDAB, FOD aanvragen. ondersteunen naar verwerking toe, relatie met werkgever na arbeidsongeval, omgaan met stress, hoe terug contact leggen met de werkgever, hoe hulp vragen, hoe de handicap verwoorden naar collega s. Samen komen ze tot een actieplan ter voorbereiding van een terugkeer naar werk. Indien er een gezamenlijk gesprek is met de familie en het team, is werken naar professionele re-integratie een vast agendapunt. 1
Indien voorafgaande zaken uitgeklaard zijn en men van mening is dat de klant stappen kan zetten naar werk, kan hij aangemeld worden bij de Werkwinkel. Er moet een goede inschatting gemaakt worden van het moment waarop dit gebeurt. Niet te vroeg en niet te laat. Het moment verschilt van klant tot klant. BEGELEIDER AANMELDING verpleegkundige/ klant verpleegkundige Verzorgt de brugfunctie tussen het (revalidatie)team en de. Op die wijze is de klant goed voorbereid op zijn eerste gesprek met de en is er een goede overdracht van alle informatie. Meldt aan bij de contactpersoon in de Werkwinkel (via telefoon of mail). Contactpersoon Trajectbegeleider De contactpersoon zorgt ervoor dat er een aan de klant wordt toegewezen. Het is de rol van de /contactpersoon om via overleg met de verwijzer te komen tot correcte aanmeldingen. De bevraagt de toeleider naar relevante informatie in functie van een toekomstig traject. De gaat na of GTB de meest aangewezen dienst is om de klant te begeleiden in zijn zoektocht naar werk. Indien niet, verwijst hij de klant naar de gepaste dienst. De ondersteunt de klant bij het maken van een afspraak of maakt indien nodig zelf de afspraak. De neemt telefonisch contact op met de maatschappelijk werker. Hij informeert naar de verwachtingen i.v.m. een terugkeer naar werk en naar de wijze waarop er een gesprek met de klant kan worden georganiseerd. Hij bevraagt de maatschappelijk werker rond bijzondere gevoeligheden van de klant (waarop letten? Hoe kijkt de klant aan tegen een gesprek met de, wie of wat speelt een grote rol voor de klant, liggen verwachtingen van klant en revalidatieteam op één lijn...) Hij maakt een afspraak met de klant. Hij kiest maximaal voor een face to face contact en een triogesprek met, klant en lid van het zorgteam. Indien een face to face contact echt niet lukt, kan er bekeken worden hoe het contact best verloopt: via mail, telefoon, skype... Indien de op bezoek gaat in het revalidatiecentrum, reserveert hij voor of na de afspraak met de klant tijd om informatie te geven aan andere klanten of aan de teamleden binnen het ziekenhuis. De maatschappelijk werker coördineert de gevraagde gesprekken. werker Trajectbegeleider De maatschappelijk werker bezorgt een competentieprofiel aan de. Indien de klant op mutualiteit staat, houdt de zich gedurende het ganse traject aan de afspraken die gemaakt zijn in het kader van de samenwerkingsovereenkomst RIZIV-VI-GTB-VDAB. 2
VOORBEREIDING EERSTE GESPREK Trajectbegeleider Ter voorbereiding van het eerste gesprek met de klant analyseert de de reeds beschikbare informatie en anticipeert hij op de reden van verwijzing. De bouwt verder op de beschikbare informatie, maar behoudt hierin een open blik. Hij bepaalt vooraf op welke items hij wil ingaan tijdens het eerste gesprek. Belangrijke items zijn: goede afspraken met de klant over de wijze waarop het contact tussen klant en zal verlopen. Tijdens het eerste gesprek legt de de bouwstenen voor een vertrouwensband met de klant. Hij stelt zich open op en peilt naar de verwachtingen van de klant. Hij schetst aan de klant wat deze wel of niet van de begeleiding van GTB kan verwachten. Ook informeert hij de klant over zijn rechten en plichten. Hij geeft eveneens aan dat hij als de rode draad is doorheen het ganse traject en dat hij alle stappen opvolgt. Dit betekent dat de klant steeds bij hem terecht kan met vragen, bedenkingen of onduidelijkheden over zijn traject naar werk. Ook nodigt hij de klant uit om hem op de hoogte te houden, zowel wanneer alles goed loopt als wanneer er zich problemen voordoen. Zorgteam/ GTB/GOB klant & Samen met de maatschappelijk werker bekijkt de of het zinvol is een bezoek te brengen op de werkvloer. Samen bekijken ze eveneens wie dit bezoek zal brengen: een, een jobcoach van een GOB, een medewerker van een andere partner, een lid van het zorgteam. EERSTE GESPREK Klant & De klanten hebben vaak een erg traumatische ervaring achter de rug en hebben hierbij een ernstige beperking opgelopen. Dit maakt dat ze soms niet geloven dat er voor hen nog een traject naar werk mogelijk is. Daardoor lijken ze op het eerste gezicht niet gemotiveerd. Het is aan de om hier doorheen te kijken en de klant te overtuigen van het tegendeel. Hij informeert de klant over de verschillende mogelijke vormen van begeleidingsondersteuning en financiële ondersteuningsmaatregelen. De probeert het vertrouwen van de klant te winnen en een pad naar werk uit te stippelen. Hij maakt duidelijk wat de klant van GTB mag verwachten. Hij informeert naar de interesses van de klant, naar de dingen waarin hij goed is en die hij graag doet. Hij bekijkt of dit een meerwaarde kan zijn in de zoektocht naar werk. Hij spreekt de klant eveneens aan op zijn verantwoordelijkheid om zich te houden aan de gemaakte afspraken. Hij stimuleert de klant om zoveel mogelijk zelf het initiatief te nemen en om de op de hoogte te houden van zijn vorderingen. Samen komen ze tot duidelijke afspraken hoe en wanneer ze het contact met elkaar zullen onderhouden. Deze afspraken worden genoteerd. De, de klant en de maatschappelijk werker hebben hiervan een kopie. Dat maakt het voor de maatschappelijk werker gemakkelijker om de begeleiding te volgen. 3
TRAJECTBEPALING Klant/ GA Tijdens de trajectbepaling worden de capaciteiten, de sterktes, de beperkingen, de verwachtingen en de wensen van de klant alsook zijn netwerk (verder) in kaart gebracht. De krijgt een totaalbeeld van de klant door gesprekken met hem te voeren en naar relevante informatie te vragen binnen diens netwerk. Ook huiswerkopdrachten en zelfanalyse kunnen dit proces faciliteren. De verdere begeleiding kan hierop gebaseerd worden. Dankzij de verzamelde informatie kan de ondersteuningsnood van de klant op een degelijke manier worden geanalyseerd. Op basis van die analyse kan de de klant informeren over de mogelijkheden op de arbeidsmarkt en de consequenties van bepaalde stappen. Indien de en/of de klant nog met vragen, onduidelijkheden of twijfels blijven zitten om een degelijke bepaling te kunnen doen, kan men een beroep doen op een gespecialiseerd arbeidsonderzoek (GA) of beroep doen op de psychologische diensten van VDAB. De is verantwoordelijk voor de verwijzing. Hij bezorgt de reeds beschikbare informatie, verduidelijkt de inhoudelijke vraag en de verwachtingen en doet de nodige registraties. Hij ziet erop toe dat de betrokken partijen (klant en dienst) de gemaakte afspraken naleven en stuurt bij waar nodig. De streeft naar een gezamenlijke eindbespreking met de partner en de klant en legt hierbij de link naar de arbeidsmarkt. De ondersteunt de klant zodat deze op onderbouwde wijze kan beslissen hoe hij zijn traject vorm wil geven. De richting die het traject uitgaat, de doelstelling(en) en de nodige stappen om dit te bereiken, worden samen bepaald. De trajectbepaling valt maximaal in de periode waarin de klant nog in het revalidatiecentrum is en/of tijdens de periode dat de klant nog geen stappen kan zetten omwille van een ambulante revalidatie. Indien wenselijk en indien fysiek mogelijk, is een gespecialiseerd arbeidsonderzoek een optie. Dit kan gaan over beroepskeuze, aanleg richting administratie, intelligentie-onderzoeken indien gewenst. verpleegkundige Met vragen i.v.m. het medische, het fysieke functioneren en de psychische verwerking richt de zich tot het revalidatiecentrum. Deze vragen worden via mail gesteld aan de maatschappelijk werker van het revalidatiecentrum, die ze voorlegt op de teamvergadering. 4
OPVOLGING TIJDENS DE TRAJECTBEPALING Klant/ GOB De klant en de houden contact zoals afgesproken tijdens het eerste gesprek. Indien de voelt dat de klant afhaakt, neemt hij contact op met de klant en/of het revalidatiecentrum om te horen wat er aan de hand is. Indien er wordt besloten dat een intensieve opleiding en begeleiding door een GOB wenselijk zijn, overlegt de met het GOB. Samen bekijken ze welke rol het GOB kan en wil spelen in deze fase van het traject, bv. of het GOB al een bezoek brengt in het revalidatiecentrum, of in deze periode al instaptesten voor een opleiding kunnen plaatsvinden, of de opleiding al kan starten via afstandsleren Indien de klant klaar is om stappen naar werk te zetten, kan zo snel mogelijk gestart worden met het uitvoeren van de afgesproken acties. Indien het GOB ook een rol opneemt in het traject, maakt de een trajectovereenkomst. Daarin worden onder meer de doelen van de begeleiding en eenieders rol daarin beschreven. De is de rode draad doorheen het traject. De maatschappelijk werker kan bij hem terecht indien er vanuit het revalidatiecentrum vragen zijn. Hij zorgt er i.s.m. het revalidatiecentrum voor dat alle partijen met de neus in dezelfde richting staan. We denken hierbij aan de werkgever, de huisarts, de adviserend geneesheer, de arbeidsgeneesheer, de verzekeringsarts, de kinesist De bezorgt informatie over de beschikbare ondersteuning op de arbeidsmarkt en over de consequenties van de beperkingen voor mogelijke tewerkstelling aan de maatschappelijk werker van het revalidatiecentrum. Dit kan gaan om zaken als: de klant kan niet meer als zelfstandige werken omdat, kan het werk tijdelijk of permanent slechts deeltijds hervatten omdat, kan enkel deeltaken van zijn volledige takenpakket hervatten, kan door zijn aandoening niet meer op hoogte werken Arbeidshandicapspecialist Indien er nood is aan aanpassingen van de arbeidspost of het arbeidsgereedschap, schakelt de de arbeidshandicapspecialist in. De arbeidshandicapspecialist informeert de klant en de werkgever over de mogelijkheden tot aanpassingen van de werkvloer en/of het arbeidsgereedschap. Hij geeft adressen door van firma s waar men deze materialen kan aanschaffen en communiceert hierover met de klant en de werkgever. werker/klant Bij ontslag uit het ziekenhuis: De klant of de maatschappelijk werker brengt de op de hoogte van het ontslag uit het ziekenhuis. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat de weet welke acties nog moeten gebeuren in het kader van ambulante revalidatie en wie hiervoor instaat (kine, psychologische begeleiding...). Indien mogelijk wordt ingeschat wanneer men het traject naar werk kan opstarten. Verder wordt er bepaald of het al dan niet een meerwaarde is dat de contact houdt met de diensten die instaan voor de ambulante revalidatie, of dat het voldoende is dat de klant rechtstreeks met de over zijn vorderingen communiceert. Bovendien wordt bekeken hoever het staat met de eventuele aanpassing van de woning, de mobiliteit, de aanvragen FOD 5
OPVOLGING TIJDENS DE TRAJECTBEPALING Klant/ / iemand uit het persoonlijk netwerk Klant / De brug tussen het ontslag uit de revalidatie en de start van de trajectuitvoering. De spreekt af met de klant hoe ze verder contact houden na het ontslag uit het ziekenhuis. Ze bekijken de mogelijkheid van e-coaching. Indien wenselijk wordt er iemand vanuit het persoonlijk netwerk van de klant aangesproken als brugfiguur. Dit kan bijvoorbeeld een begeleider van een dienst zijn, iemand vanuit de ambulante revalidatie, een familielid Zij houden regelmatig contact met de klant, zodat hij gemotiveerd en geactiveerd blijft. Samen bepalen ze het moment waarop de klant kan starten met de afgesproken acties in zijn traject. De klant en de bepalen het moment van de start van de trajectuitvoering. TRAJECTUITVOERING Klant / De focus en de afgesproken stappen worden opgenomen in de trajectovereenkomst. Die vormt de daadwerkelijke leidraad en wordt in die zin ook voortdurend aangepast, steeds in overleg met de klant. In de trajectovereenkomst wordt vermeld: welke doelstellingen men wil bereiken; op basis waarvan deze doelstellingen bepaald zijn; welke stappen gezet zullen worden; welke rol de partner-dienstverlener hierin speelt; op welke datum een actie van start zal gaan en op welke datum ze vermoedelijk zal eindigen. De volgt de uitvoering van deze acties op. Hij doet dit enerzijds door zich te informeren bij de klant. Hij peilt naar de tevredenheid van de klant over diens traject en gaat na of de beoogde doelen nog aansluiten bij zijn vraag. Anderzijds onderhoudt de contact met de eventuele partner(s). Dit kan zowel op een informele als op een formele manier. Er wordt geïnformeerd naar het welzijn van de klant, het verloop van de gezette en de geplande stappen. Dit gebeurt op maat en minimaal 3-maandelijks. De organiseert een evaluatie van de uitgevoerde acties, de afgesproken doelstellingen en het voorziene tijdspad. Hierbij worden zowel de klant als de partnerdienstverlener betrokken. Om tijdens evaluatiemomenten te kunnen fungeren als spreekbuis is het dus belangrijk dat de individuele contacten onderhoudt met de klant. De organiseert en coördineert indien nodig, en mits toestemming van de klant, overleg met het persoonlijk netwerk van de klant. Indien de klant zich niet aan de afspraken houdt en verdere begeleiding niet mogelijk is, gaat de na waar de oorzaak hiervan ligt. Dit kan enerzijds te wijten zijn aan de problematiek en de context van de klant, anderzijds kan het een motivatieprobleem zijn. Op basis van deze afweging beslist de of en hoe het traject verder vorm kan krijgen. De volgt het traject op zoals bij andere begeleidingen en zoals hierboven omschreven. Indien in de loop van het traject blijkt dat er nog nood is aan training op bepaalde functies kan bij het ziekenhuis nagegaan worden wat de mogelijkheden zijn. 6
BIJ KANS OP TEWERKSTELLING Zorgpartner/ behandelend geneesheer De maatschappelijk werker en de arts formuleren een adviesbrief naar de arbeidsgeneesheer, de adviserend geneesheer en de verzekeringsarts. Daarin staat duidelijk welke beperkingen er zijn en welke mogelijkheden er bestaan om stappen naar de arbeidsmarkt te zetten. Deze brief dient zo opgemaakt dat alle artsen een goed onderscheid kunnen maken tussen wat wel en wat niet mogelijk is. Dit speelt een rol in de kansen die een klant krijgt, maar heeft ook invloed op het financieel vangnet en zorgt ervoor dat het zetten van stappen naar werk alleen maar positieve effecten heeft. Zij baseren zich hiervoor op hun eigen expertise en op de informatie over de arbeidsmarkt die ze van de krijgen. TEWERKSTELLING EN NAZORG Trajectbegeleider/GOB Indien de klant op het ogenblik van de tewerkstelling in begeleiding is bij een GOB, coördineert het GOB de afspraken met de werkgever, de arbeidsgeneesheer en de arbeidshandicapspecialist. De klant bezorgt de aanbevelingsbrief vanuit het revalidatiecentrum aan de arbeidsgeneesheer. AFSLUITEN VAN HET TRAJECT In andere trajecten volgt de de communicatie tussen die verschillende partners op. Bij de start van de tewerkstelling en indien er sprake is van een Vlaamse Ondersteunings Premie of verhoogde VOP wordt er ook een document opgemaakt dat weergeeft welke ondersteuning en aanpassingen er op de werkvloer nodig zijn om de tewerkstelling te laten lukken (aan de hand van het document bespreking VOP werkgeverklant ). Dit vormt een goede basis voor het organiseren van de nazorg en het uitvoeren van een herevaluatie van de VOP. De voert de communicatie met de adviserend geneesheer. Ook het afsluiten van het traject gebeurt klantgericht en op maat. De sluit af wanneer de doelstellingen bereikt zijn of de begeleiding van GTB geen meerwaarde meer biedt. De spreekt met de klant af welke ondersteuning hij tijdens de nazorg nodig heeft en welke rol de hierin kan spelen. Het afsluiten van een traject gebeurt via een duidelijke communicatie naar de klant, de verwijzer en de partners. De sluit het traject af: bij tewerkstelling; samen met klant en werkgever bepaalt hij de modaliteiten van de nazorg; indien er geen tewerkstelling werd gerealiseerd en GTB geen meerwaarde meer kan bieden. De GTB-begeleider vermeldt duidelijk in het dossier van de klant om welke reden er wordt afgesloten en wat de eventuele modaliteiten voor het heropstarten van het traject zijn. werker Opvolging en evaluatie van de samenwerking. De maatschappelijk werker houdt een lijstje bij van de verwezen klanten en hun rijksregisternummer zodat bij evaluatie de resultaten bekeken kunnen worden. 7