Bijeenkomst 7 Module Zorg thuis (2) Doelen van deze bijeenkomst Doelen voor de cursusbegeleider: b laten kennismaken met het aanbod van de thuiszorg, inclusief hulpmiddelen b laten kennismaken met de ziekenboeg b in algemene zin informeren over de wijze van toegang tot deze zorgvoorzieningen b laten kennismaken met verwijzers die individuele vragen om informatie en hulp kunnen behandelen Leerdoelen voor de deelnemers: b weten welke hulpmiddelen beschikbaar zijn om de familiezorg te verlichten b weten wat thuiszorgmedewerkers en ziekenboeg kunnen doen ter ondersteuning van de familiezorg b weten hoe aanvraagprocedures en toegangscriteria geregeld zijn b de weg weten naar een of meer verwijzers voor deze voorzieningen voor het bespreken van individuele hulpvragen 155
De bijeenkomst is als volgt opgebouwd: Tijd 120 min. Inhoud Werkvorm Materiaal bij deze bijeenkomst 5 min. Introductie 1 Welkom en uitleg over het programma van deze bijeenkomst. 1 Instructie voor de cursusbegeleider. 1.1 Programma uitgewerkt op fl ap of bord. 25 min. Voorlichting over hulpmiddelen 2 Voorlichting met beeldmateriaal of ter plaatse in de thuiszorgwinkel over hulpmiddelen als traplift of hoog/ laagbed. 2 Instructie voor de cursusbegeleider of voorlichter. 25 min. Thuiszorg: huishoudelijke hulp, verzorging, wijkverpleging 3 Video over aanbod thuiszorg (voor Turkse en Marokkaanse ouderen), voor andere groepen: voorlichting mondeling. Informatieoverdracht over wijze van toegang en globaal over kosten. 3 Video Oud worden in Nederland, wat kan Thuiszorg West-Brabant voor u betekenen? of aandachtspunten voor de inleiding door een voorlichter van de thuiszorg. 3.1 Instructie voor de cursusbegeleider. 15 min Pauze 10 min. Ziekenboeg 4 Casus voorlezen. 4 Tekst van casus. 4.1 Instructie voor de cursusbegeleider. 156 25 min. Reacties op informatie 5 Groepsgesprek. Reacties op ieder onderdeel van het zorgaanbod. 5 min. Afronding afspraken 6 Aankondiging thema van de volgende bijeenkomst. Informatiemateriaal meegeven. 5 Instructie voor de cursusbegeleider. 5.1 Werkblad reacties. 6 Programma van de volgende bijeenkomst op fl ap en uitdeelpapieren. 6a Materiaal om mee te geven. 10 min. Korte evaluatie van de bijeenkomst 7 Opdracht om te bedenken wat deelnemers aan familieleden zouden willen vertellen over wat ze vandaag te weten zijn gekomen. Enkele deelnemers vragen dat hardop te vertellen. 7 Instructie voor de cursusbegeleider.
1 Welkom en introductie Mondelinge informatie Doel Deelnemers: b kennen het doel van de bijeenkomst b kennen de onderdelen van het programma Tijdsduur 5 min. Materialen Programma van de bijeenkomst op fl ap Voorbereiding voor de cursusbegeleider Hang het programma zichtbaar voor iedereen op Werkvorm en inhoud b Heet alle aanwezigen welkom. b Licht het programma van deze dag toe. b Wijs tijdens de introductie en vervolgens in de loop van de bijeenkomst steeds aan bij welk onderdeel u bent. b Vertel eventueel op welke wijze u gezamenlijk naar de thuiszorg zult reizen en hoelang de reis duurt. Let op: Bij bezoek aan thuiszorgwinkel zal de bijeenkomst langer duren i.v.m. heen- en terugreis. Bijeenkomst 7, werkvorm 1, werkblad 1 programma 157
Bijeenkomst 7 Werkvorm 1 Werkblad 1 Het programma van vandaag Informatie over de thuiszorg hulpmiddelen huishoudelijke hulp verzorging wijkverpleging Pauze Thuiszorg: wanneer kunt u hulp van thuiszorg krijgen en wat kost het ongeveer? Ziekenboeg, wat is dat en wanneer kunt u daar gebruik van maken? 158 Afronding en afspraken voor de volgende keer Korte terugblik
2 Voorlichting over thuiszorg en hulpmiddelen Mondelinge informatie Doel Deelnemers: b maken kennis met de thuiszorg en de thuiszorgwinkel b kennen de mogelijkheden van de thuiszorg en de thuiszorgwinkel b weten hoe ze thuiszorg en hulpmiddelen kunnen aanvragen Tijdsduur 25 min. Materialen Geen (eventueel van de thuiszorg) Voorbereiding voor de cursusbegeleider Regel zo mogelijk vooraf dat deze bijeenkomst in het gebouw van de thuiszorgwinkel plaatsvindt. Dan kunnen de deelnemers in het betreffende programmaonderdeel met eigen ogen zien wat er aan hulpmiddelen voor mobiliteit beschikbaar is. Regel ook dat er medewerkers van de thuiszorg aanwezig zijn, liefst mensen die de intake doen. Dan kunnen de deelnemers met hen kennismaken. Maak afspraken met de voorlichter en bespreek wat de inhoud en de duur van de voorlichting moet zijn en op welke punten de voorlichter moet letten om bij de deelnemersgroep aan te sluiten. Geef ook aan dat het in dit programmaonderdeel voldoende is om de mensen een indruk te geven van wat mogelijk is met daarbij een korte toelichting op de wijze waarop mensen hulpmiddelen kunnen bestellen en wat de kosten zijn. Werkvorm en inhoud b Stel de voorlichter voor aan de groep deelnemers: naam, waar hij of zij te bereiken is, telefoonnummer, tijden spreekuur. b De voorlichter: f Laat zien wat er aan hulpmiddelen beschikbaar is (met echte hulpmiddelen of met beeldmateriaal). f Legt uit aan de hand van praktische voorbeelden waar bepaalde hulpmiddelen toe dienen. f Geeft informatie over de wijze van verkrijgen: lenen (voor hoelang) of kopen, kosten enzovoort. 159
3 Voorbeeld van thuiszorg Video of mondelinge informatie Doel Deelnemers: b zien/horen wat de thuiszorg in de praktijk doet b denken na of zij gebruik zouden willen maken van thuiszorg Tijdsduur 25 min. Materialen (eventueel) Video over thuiszorg Oud worden in Nederland, wat kan Thuiszorg West-Brabant voor u betekenen? Deze video voor Turkse en Marokkaanse ouderen is te bestellen bij het cursusbureau van de Thuiszorg West-Brabant, (0165) 52 39 00 / 56 02 00, kosten e 50. Voorbereiding voor de cursusbegeleider Bekijk vooraf zelf de video. Beslis of de video in zijn geheel wordt vertoond of in delen of maak afspraken met de voorlichter van de thuiszorg over wat hij/zij gaat vertellen. Werkvorm en inhoud Vertel de deelnemers dat er nu een video wordt vertoond (of dat er een voorlichter komt vertellen) over wat de thuiszorg aan hulp kan bieden om het werk van familie/mantelzorgers te verlichten. Start de video of geef de voorlichter het woord. 160 Vertel of laat de voorlichter vertellen aan de deelnemers over toegang tot thuiszorg en de kosten die eraan verbonden zijn: b Er is een zogenoemde indicatie nodig om voor thuiszorg in aanmerking te komen. b Via de huisarts kan een indicatie worden aangevraagd, die weg wordt meestal gevolgd. Dan komt er eerst iemand thuis om allerlei vragen te stellen en te beoordelen wat er nodig is. Die persoon gaat terug naar kantoor en dan wordt daar besloten wat er kan. Daarna krijgt u bericht over welke u hulp u kunt krijgen en wanneer. b Iedereen moet zelf ook een bijdrage betalen. Dat is voor iedereen verschillend, afhankelijk van het inkomen en van wie er tot het gezin behoort. Over wat ieder van u zou moeten betalen, kunnen we nu in de groep niets zeggen. Daarvoor is een individuele afspraak nodig. Bijeenkomst 7, werkvorm 3, werkblad 1 informatie over de video
Bijeenkomst 7 Werkvorm 3 Werkblad 1 Informatie over de video Veel Turkse en Marokkaanse ouderen zijn niet of nauwelijks op de hoogte van wat thuiszorg hun kan bieden. Het ontbreekt deze eerste generatie allochtonen dikwijls aan kennis over thuiszorg en andere zorgvoorzieningen. Een extra belemmering hierbij vormt de taal. Daarom is in opdracht van Thuiszorg West-Brabant een videoband gemaakt die Turkse en Marokkaanse ouderen voorlicht over het zorg- en dienstenaanbod van de thuiszorg. De videoband laat in het kort zien op welke wijze Turkse en Marokkaanse ouderen gebruik kunnen maken van de thuiszorg. Niet alleen de zorg zelf komt in beeld, maar ook de diverse aanvullende diensten, zoals hulpmiddelen, maaltijden en sociale alarmering. Een citaat uit de video: Ik zorg graag voor mijn schoonmoeder, maar als ik geen thuiszorg had gehad, zou ik geen tijd meer hebben voor mijn eigen gezin. We verdelen het werk samen goed. Er zijn twee video s gemaakt met een speelduur van 14 minuten, één voor Marokkaanse ouderen (gesproken in het Berbers) en één voor Turkse ouderen (gesproken in het Turks), beide met Nederlandse ondertiteling. De video kost 10 euro (inclusief handleiding, informatie over de diensten en het zorgaanbod van Thuiszorg West-Brabant en informatiefolders voor ouderen) en is te bestellen door middel van een eenmalige machtiging. Indien u nadere informatie wenst, kunt u contact opnemen met het cursusbureau, (0165) 52 39 00 / 56 02 00.
Casus vertellen 4 Ziekenboeg Doel Deelnemers: b horen (of bij een excursie: zien) wat een ziekenboeg is b denken na of zij gebruik zouden willen maken van een ziekenboeg Tijdsduur 10 min. Materialen Schriftelijke casus Voorbereiding voor de cursusbegeleider Lees de casus vooraf door Werkvorm en inhoud b Lees het verhaal voor. b Vertel aan de deelnemers dat al geruime tijd voordat iemand wordt geopereerd door mensen van het ziekenhuis wordt gevraagd of iemand na de operatie thuis verzorgd kan worden. Als dat niet kan (ook niet met hulp van thuiszorg) of iemand dat niet wil, dan wordt met de zieke afgesproken hoe de logeeropname verder wordt geregeld. Mensen moeten daarvoor wel betalen. Hoeveel dat is, is niet in het algemeen te zeggen; dat hangt van het inkomen en van de leefsituatie af. b Vraag om reacties uit de groep. Vraag bijvoorbeeld: f Wat vindt u ervan dat de kinderen niet alle dagen voor mevrouw H zorgen? f Zou u tijdelijk naar zo n logeeradres met verzorging willen gaan als dat nodig was? f Welke dingen zouden voor u belangrijk zijn om te weten voordat u gebruik zou willen maken van zo n logeermogelijkheid? 162 Bijeenkomst 7, werkvorm 4, werkblad 1 casus
Bijeenkomst 7 Werkvorm 4 Werkblad 1 Casus Mevrouw H is in het ziekenhuis opgenomen voor een heupoperatie. Als zij uit het ziekenhuis mag, moet zij eerst nog een tijdje met krukken lopen, mag zij niet bukken en moet ze nog vaak oefeningen doen. Omdat zij steunend op krukken niet zelf kan koken en omdat zij zelf haar voeten niet kan wassen en drogen, heeft zij hulp nodig. Mevrouw H is weduwe en woont alleen. Thuis kan niemand haar helpen. Mevrouw H heeft een dochter en een zoon, maar die wonen niet zo dichtbij. Zij willen wel helpen maar kunnen niet iedere dag voor mevrouw zorgen. De maatschappelijk werkster van het ziekenhuis heeft nu geregeld dat mevrouw H voor een aantal weken kan logeren en kan worden verzorgd in het verzorgingshuis. Het verzorgingshuis heeft enkele kamers vrij waar steeds mensen kunnen komen logeren voor korte tijd. Mevrouw H vindt het niet zo leuk dat zij nog niet terug kan naar haar eigen huis, maar ze is wel blij dat er nu mensen voor haar kunnen zorgen zodat zij snel helemaal beter kan worden. Ze hoeft nu niet aan haar kinderen te vragen om al hun vakantiedagen op te nemen om voor hun moeder te komen zorgen. Na een paar weken goede verzorging en veel oefenen kan mevrouw H zich goed bewegen. Ze loopt buiten nog wel met een stok, maar ze kan in huis weer zelf lopen en staan en koken. Ze kan weer terug naar haar eigen woning. Haar kinderen komen om de beurt om te helpen met boodschappen, poetsen en de was doen totdat mevrouw dat ook weer zelf kan.
5 Professionele zorg gerelateerd aan de eigen situatie Groepsgesprek (eventueel ook in subgroepen te doen) Doel Deelnemers: b hebben zich een mening gevormd over het gebruik van de thuiszorg/ziekenboeg b zien voor- en nadelen van professionele zorg Tijdsduur 25 min. Materialen Flap met schema voor- en nadelen werkblad 1 (Indien in subgroepen, schema ook op papier) Voorbereiding voor de cursusbegeleider b Hang fl ap met schema op. b Een aantal exemplaren kopiëren (indien discussie in subgroepen). 164 Werkvorm en inhoud b Begin met het groepsgesprek door vragen te stellen. b Vraag eerst in het algemeen naar opmerkingen, opvallende dingen, onduidelijkheden waar mensen antwoord op willen krijgen. Schrijf de vragen op het bord of op een fl ap. Geef direct antwoord als dat kan. Andere punten schrijft u even op het bord, onder de kop later op terugkomen. b Vraag vervolgens door op ieder deelonderwerp, dus eerst huishoudelijke hulp, ziekenboeg, dan zorghulp en verpleegzorg thuis. Vraag naar wat de deelnemers goed vinden aan wat de thuiszorg kan doen. Schrijf de opmerkingen in het groen of blauw op het bord of op een fl ap (zie werkblad). b Vraag vervolgens naar bedenkingen, knelpunten en mogelijke bezwaren van deelnemers waardoor zij aarzelen of ze gebruik zouden willen maken van dit aanbod. Schrijf ook nu weer maar in het rood op de fl ap of op het bord wat er uit de groep komt. b Ga na of er in deze bijeenkomst al antwoord gegeven kan worden, zodanig dat bezwaren verminderd kunnen worden. b Sluit dit onderdeel van het programma af met een samenvatting van goede punten van thuiszorg en met een samenvatting van de twijfels die de deelnemers blijven houden. Bijeenkomst 7, werkvorm 5, werkblad 1 voor- en nadelen professionele zorg
Bijeenkomst 7 Werkvorm 5 Werkblad 1 Voor- en nadelen professionele hulp Wat vind ik goed? Waar heb ik bezwaren tegen? Huishoudelijke hulp Ziekenboeg Verzorging Verpleging
6 Afronding, afspraken Mondelinge informatie Tijdsduur 5 min. Doel Deelnemers b kennen het programma van de volgende bijeenkomst b weten wanneer, waar en hoe laat de volgende bijeenkomst plaatsvindt Materialen Het programma van de volgende bijeenkomst Voorbereiding voor de cursusleider Kopieer voldoende exemplaren van het programma om uit te delen Werkvorm en inhoud b Deel het programma van de volgende keer uit. b Meld het programma van de volgende keer. b De bijeenkomst is dan ook in het gebouw van de thuiszorg. De deelnemers kunnen dan enkele medewerkers leren kennen en met eigen ogen zien wat ze hun kunnen bieden. b Geef ook aan waar de groep s morgens bij elkaar komt en hoe het vervoer is geregeld. Bijeenkomst 7, werkvorm 6, werkblad 1 programma van de bijeenkomst Module Informatie, advies en begeleiding 166
Bijeenkomst 7 Werkvorm 6 Werkblad 1 Programma van de bijeenkomst Informatie, advies en begeleiding Wat vond u van de bijeenkomsten? Onderwerpen voor vervolgbijeenkomsten Informatieboekje uitdelen Pauze Ouderenadviseur en maatschappelijk werk Afspraken voor persoonlijke gesprekken 167
Huiswerkopdracht 7 Evaluatie Doel Deelnemers: b geven hun oordeel over de bijeenkomst en het programma Tijdsduur 5 min. Materialen Geen Voorbereiding voor de cursusbegeleider Geen Werkvorm en inhoud Geef opdracht: b Bedenk kort voor uzelf wat u aan uw familieleden zou willen vertellen over wat u de vorige keer en vandaag te weten bent gekomen. b Zeg dat u daarna aan een paar mensen zult vragen om hardop aan de anderen te vertellen wat zij hebben bedacht. b Vraag dan enkele deelnemers of zij dat hardop in de groep willen vertellen. b Vraag eventueel of iemand daar nog iets aan wil toevoegen. 168
Voorbereiding voor de volgende bijeenkomst Maak een informatieboekje met: b foto s van de excursies b sociale kaart met de adressen van voorzieningen in de wijk of gemeente die in de cursus zijn besproken 169