Jaarverslag 218 Integrale Vroeghulp Noord-Holland-Noord 1/7
Voorwoord Met dit jaarverslag informeren wij u over de ontwikkeling en resultaten van Integrale Vroeghulp van het afgelopen jaar. We hebben dit jaar geïnvesteerd in nog meer bekendheid geven aan Integrale Vroeghulp. Het resultaat is dat ouders en verwijzers ons nog beter weten te vinden met vragen over de ontwikkeling van het jonge kind. Ook heeft dit jaar in het kader gestaan van organisatorische ontwikkelingen; de AVG, het werkproces en het inwerken van nieuwe mensen die zijn gaan deelnemen als IVH consulent of als deskundige in het kernteam. Belangrijkste ontwikkelingen 218 In 218 zijn er 123 aanmeldingen binnengekomen; in vergelijking met 216 een stijging, en in vergelijking met 217 een daling. In de regio Noord Kennemerland zijn 65 kinderen aangemeld i.t.t 89 in 217 In de regio Kop van Noord-Holland zijn de aanmeldingen gedaald van 3 in 217 naar 17 aanmeldingen in 218. Er is 1 observatie dienst geweest in Den Helder. In de regio West-Friesland is het aantal aanmeldingen van 44 naar 41 gegaan. Bijna gelijk gebleven. In Hoorn zijn de aanmeldingen gestegen van 14 naar 16 en in Medemblik van 11 naar 12. In 218 hebben we onze aandacht gericht op het interne proces; het goed wegzetten van alle aanmeldingen uit 217 waarbij we gestart zijn in Noord-Kennemerland met het verhogen van het aantal kernteambesprekingen. Dit is mogelijk door uitbreiding van ons team met een nieuwe gedragswetenschapper en door de kernteambesprekingen efficiënt te plannen waardoor er 4 i.p.v. 3 op een ochtend of middag kunnen plaatsvinden. Ook hebben we gekeken hoe we nog beter kunnen aansluiten bij ouders; in enkele gevallen hebben we bij ouders thuis een adviesgesprek gedaan i.p.v. een kernteambespreking op kantoor. Vragen van ouders De meeste vragen van ouders gingen in 218 over de ontwikkelingsstimulering of de opvoeding, diagnostiek of schoolkeuzen Ouders willen weten wat er aan de hand is met hun kind, hoe hun kind het best ondersteund kan worden en welke opvang of welk onderwijsaanbod het meest passend is. Missie Ook het komende jaar willen we vroeg signalering verder ontwikkelen en onze zichtbaarheid vergroten. Waar nodig willen we aansluiten bij de plaatselijke zorgstructuur en gemeentelijke teams. Onze missie is dan ook om vroeg signalering verder uit te dragen, te verstevigen en te optimaliseren. 15 mei 218 Marije Verdonk, coördinator Integrale Vroeghulp West-Friesland Marga Bakker, coördinator Integrale Vroeghulp Kop van Noord-Holland en Noord Kennemerland Over Integrale Vroeghulp Integrale Vroeghulp Noord-Holland-Noord ondersteunt, begeleidt en adviseert ouders met jonge kinderen met een complexe vraag rond de ontwikkeling. Wij richten ons op kinderen van nul tot zeven jaar met een (vermoedelijke) ontwikkelingsachterstand en/of gedragsproblemen. Wij proberen de vragen die ouders hebben over de ontwikkeling en/of het gedrag van hun kinderen te beantwoorden en bieden ouders daarbij specifieke deskundigheid. Wij staan naast de ouders en werken samen met een netwerk van deskundigen, dat betrokken is bij de ontwikkeling van jonge kinderen. Preventieve aanpak Integrale Vroeghulp heeft een preventieve aanpak: wanneer er een achterstand in de ontwikkeling van een kind wordt gesignaleerd, wordt beoogd deze te verkleinen en opschaling van specialistische zorg te voorkomen. 2/7
Alkmaar Bergen Castricum Den Helder Drechterland Egmond Enkhuizen Graft-de Rijp Harenkarspel Heerhugowaard Heiloo Hollands Kroon Hoorn Koggenland Langedijk Medemblik Opmeer Schagen Schermer Stede Broec Texel Uitgeest Wervershoof #VERW! Verdeling aanmelding naar leeftijd De meeste aanmeldingen zitten in de leeftijd van 2 tot 3 en 3 tot 4, juist dan komen opvallendheden in de ontwikkeling naar voren en moet er preventief worden gekeken wat er nodig is. 5 4 3 2 1 1 8 4 47 13 9 4 1 tot 1 1 tot 2 aantal in leeftijdscategorieën 2 tot 3 3 tot 4 4 tot 5 5 tot 6 6 tot 7 7 tot 8 aantal 218 8 tot 9 Coördinatie In de regio s Noord-Kennemerland, West- Friesland en Kop van Noord-Holland valt de uitvoering van onze taken onder regie van de gemeenten en van MEE & de Wering. De aansturing gebeurt door de coördinator Integrale Vroeghulp. De coördinatie van Integrale Vroeghulp is door bijna alle gemeenten in 218 ingekocht. Met een gemeente zijn hierover aparte afspraken gemaakt. Hierdoor blijven wij in staat onze expertise aan te bieden en ons netwerk te versterken. Doel is zichtbaar zijn voor ouders en hen de ondersteuning en expertise bieden die er gevraagd wordt. Consulenten De consulenten Integrale Vroeghulp zijn in dienst van MEE & de Wering, Stichting Groeimee, Socius, of van gemeenten. Het komt voor dat binnen sommige gemeentelijke teams een te lange wachttijd is om te starten. Dan kan -in goede afstemming met de gemeente- een consulent Integrale Vroeghulp vanuit MEE & de Wering ingezet worden. In 218 zijn een aantal nieuwe consulenten ingewerkt, zowel Jeugd en Gezinscoaches die bij de gemeente werken, als consulenten van MEE & de Wering. Hierdoor hopen we in samenwerking met de gemeenten de wachtlijsten voor Integrale Vroeghulp nog korter te maken. Het werkproces Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk een ontwikkelingsachterstand bij een kind te signaleren met als doel deze zoveel mogelijk te beperken en tegemoet te komen aan de ondersteuningsbehoeften. We zijn gericht op preventie. Wij werken vraag- en vindplaatsgericht waarbij ouders de verantwoordelijkheid behouden en zelf de strategie bepalen. We brengen in kaart wat de vraag van ouders is, hoe zij de ontwikkeling van hun kind ervaren en waar het kind (of de ouders) ondersteuning bij nodig heeft (hebben). 4 aantallen per gemeente aantal 218 3 2 1 3 4 1 1 1 4 18 9 2 16 4 2 11 2 5 2 1 1 3/7
We komen bij de ouders thuis maar ook bij de kinderopvang of onderwijs waar een observatie wordt afgenomen. Er worden gegevens opgevraagd en desgewenst wordt een ontwikkelingsonderzoek verricht door een gedragswetenschapper. Kernteambespreking Wanneer alle informatie rondom de beeldvorming van het kind verzameld is organiseren we een kernteambespreking. Dit is een multidisciplinair overleg waarbij altijd de ouders, de consulent, de coördinator en de gedragswetenschapper van Integrale Vroeghulp aanwezig zijn. Daarnaast worden altijd deskundigen op het gebied van de spraak-taalontwikkeling, motorische ontwikkeling en de prikkelverwerking geraadpleegd. Zij kunnen, wanneer ouders dit willen, aanschuiven bij het overleg en/of meelezen. In West-Friesland kan desgewenst een beroep gedaan worden op een gedragsdeskundige van het NSDSK, een fysiotherapeut, een logopedist en tevens kan er sinds dit jaar, een beroep worden gedaan op 2 jeugdartsen van de GGD. Wanneer gewenst kan een kernteam in overleg met de kinderarts op locatie in het Westfriesgasthuis plaatsvinden. In Noord-Kennemerland kan een beroep gedaan worden op 2 gedragsdeskundigen van het NSDSK, 3 kinderfysiotherapeuten en een kinderergotherapeut. De samenwerking met Triversum is ook dit jaar gecontinueerd; er kan een psychologe aansluiten wanneer vragen te maken kunnen hebben met een ontwikkelingsstoornis. Nieuw is dat we dit jaar ook de expertise in kunnen schakelen van een therapeut op het gebied van hoogbegaafdheid. In de Kop van Noord Holland kan een beroep gedaan worden op een gedragsdeskundige van het NSDSK en een kinderfysiotherapeut. In alle regio s zijn ook dit jaar afspraken over het deelnemen van medewerkers van het Passend Onderwijs aan het kernteam gecontinueerd. Afhankelijk van de betrokkenheid van beroepskrachten en de vragen van ouders wordt het team aangevuld met andere betrokken deskundigen zoals leerkrachten, kinderartsen of pedagogisch medewerkers vanuit de kinderopvang. Waar passend bij de vragen en wensen van ouders, worden medewerkers uit de gemeentelijke jeugdteams bij de kernteambesprekingen betrokken. Er ontstaat op deze manier een bundeling van krachten wat een multidisciplinair advies mogelijk maakt. Er is afstemming tussen ouders en hulpverleners en instellingen onderling, waardoor er concrete afspraken kunnen worden gemaakt en iedereen goed wordt geïnformeerd. De consulent begeleidt de ouders bij het realiseren van eventueel gekozen vervolgondersteuning. Indien gewenst kan de consulent kortdurend opvoedingsondersteuning en/of ontwikkelingsstimulering bieden, zowel thuis als binnen de kinderopvang en het onderwijs. Aantal aanmeldingen per aanmelding Verdeling aanleiding aanmelding aantal 218 percentage Anders % Gedrag 75 32% Hersenbeschadiging % Medische problematiek 4 2% Motorische achterstand 4 2% Ontwikkelingsachterstand 38 16% Sociaal emotionele ontwikkeling 14 6% Spraak / taalachterstand 87 38% Syndroom 2 1% Vragen over contactname 8 3% totaal: 232 1% De meeste kinderen worden aangemeld met vragen op het gebied van spraaktaalontwikkeling en/of vragen over het gedrag. Meestal is er sprake van vragen op meerdere ontwikkelingsgebieden. Ook liggen er vaak vragen op het gebied van opvoeding en schoolkeuze. 4/7
Verdeling naar adviesverwijzing aantal 218 percentage Anders 3 4% Audiologisch centrum 7 8% Epilepsiekliniek % Geen % GGZ 4 5% Jeugdhulpverlening 32 39% Kinderdagcentrum (KDC-VG) % Kinderdagverblijf (regulier) 1 1% MOD/MKD/DJK 8 1% MEE 1 1% Onbekend % Paramedische zorg 8 1% Peuterspeelzaal 1 1% Regulier basisonderwijs 3 4% Revalidatiezorg 3 4% Speciaal basisonderwijs % Speciaal onderwijs (clusteronderwijs) % Taaltrein / taalonderwijs 6 7% Thuiszorg % Verstandelijk gehandicaptenzorg 6 7% totaal: 83 1% bijvoorbeeld plaatsing op een centrum voor dagbehandeling zijn, maar kan ook ambulante ondersteuning op het reguliere onderwijs of in de thuissituatie zijn. Zo nodig wordt er doorverwezen voor verder onderzoek naar de Jeugd GGZ, het Audiologisch Centrum of medisch specialisten. We hebben een aantal keren verwezen naar organisaties die specifiek gericht zijn op de spraaktaal ontwikkeling. Dit is zowel de locatie zelf geweest als ambulante ondersteuning binnen het reguliere onderwijs. Verwijzers (aantallen per verwijzer) 3 aantallen per verwijzer 2 1 aantal 218 3 1 7 27 9 4 2 1 1 1 13 3 11 2 5 Aantal kernteambesprekingen In totaal zijn in 218 119 kinderen besproken in een kernteam in de regio Noord-Holland Noord. Daarvan waren er 79 in Noord-Kennemerland en Kop van Noord-Holland en 4 in West- Friesland (een deel betreft nog de aanmeldingen van 217). Verdeling naar adviesverwijzing Vaak zijn er meerdere adviezen per kind gegeven. Met een zorgvuldig advies proberen we zo goed mogelijk aan te sluiten bij de vragen van ouders; geregeld adviseren we paramedisch zorg als logopedie, fysiotherapie, maar waar echt nodig wordt ook het advies gespecialiseerde (jeugd)hulp geadviseerd. Gespecialiseerde zorg kan De meeste verwijzingen kwamen het afgelopen jaar vanuit de GGD; daarna vanuit het onderwijs en de peuterspeelzalen. Samenwerking Klankbordgroep Aan Integrale Vroeghulp Noord-Holland- Noord is een klankbordgroep verbonden, die bestaat uit vertegenwoordigers van MEE & de Wering De Waerden Esdégé-Reigersdaal NSDSK Revalidatieafdeling van een regionaal ziekenhuis GGD Hollands Noorden GGZ-jeugd West-Friesland Parlan. 5/7
Deze klankbordgroep denkt mee over het beleid en ontwikkelingen en zorgt voor een breed draagvlak voor vroeg signalering in de regio. Observatiedienst Parlan en Integrale Vroeghulp zetten met de observatiedienst hun samenwerking voort in Den Helder. Integrale Vroeghulp levert in deze samenwerking een bijdrage in de ouderondersteuning en onderzoek & diagnostiek. Onderwijs Integrale Vroeghulp heeft regelmatig overleg met de samenwerkingsverbanden. Onderwijsexperts/trajectbegeleiders passend onderwijs en/of intern begeleiders van de basisscholen sluiten aan bij de kernteambespreking van Integrale Vroeghulp. Dit wanneer ouders vragen hebben over de onderwijsbehoeften van hun kind. De coördinator heeft dit jaar meerdere presentaties gegeven voor de medewerkers van het Passend Onderwijs en/of interne begeleiders. Overig Integrale Vroeghulp sluit aan bij de lokale zorgstructuur en voorschoolse voorzieningen in de regio Noord-Holland Noord. Veel IVH-consulenten die bij gemeenten werken zijn tevens de vaste contactpersonen voor peuterspeelzalen en scholen vanuit de gemeente. Er is overleg geweest met medewerkers van de jeugd-ggz en het audiologisch centrum. Deskundigheidsbevordering Dit jaar hebben we 2 middagen deskundigheidsbevordering georganiseerd voor alle consulenten Integrale Vroeghulp. 1 middag werd door een kinderfysiotherapeut en ergotherapeut gegeven over sensorische informatieverwerking. De andere middag werd door een logopediste gegeven over de spraak- en taalontwikkeling. Enorm leerzaam waarbij veel expertise over het jonge kind is opgedaan. Netwerkoverleg Integrale Vroeghulp is in 218 regelmatig vertegenwoordigd tijdens structurele en incidentele bijeenkomsten: Beleidsgroep Jeugd, -23-jarigen, van de gemeente Heerhugowaard. Landelijk en regionaal coördinatorenoverleg Integrale Vroeghulp. Vergadering Klankbordgroep Integrale Vroeghulp. Overleg over Observatiedienst (met Parlan). Netwerk Integrale Kindzorg Leerwerkbijeenkomst passend onderwijs Alkmaar In de verschillende regio s hebben daarnaast voorlichtingen plaatsgevonden binnen het onderwijs, de kinderopvang, het sociale wijkteam Bergen. Er heeft een gesprek met de kwaliteitsmedewerker van de gemeente Schagen plaatsgevonden. Ook is er voorlichting gegeven in een papa en mama café in Den Helder. Financiering De gemeenten in Noord-Holland Noord verstrekken subsidie voor de coördinatie van Integrale Vroeghulp. MEE & de Wering is kassier voor deze subsidiegelden en stelt de werkplek en faciliteiten voor de coördinator beschikbaar. Consulenten Consulenten Integrale Vroeghulp zijn trajectbegeleiders die de gezinnen ondersteunen. Zij zijn deels werkzaam bij MEE & De Wering en deels bij de jeugd- en gezinsteams, gebiedsteams of wijkteams uit de gemeenten in de regio. Zoals eerder genoemd zijn zij dan in dienst van de gemeente zelf, of in dienst bij Groeimee of Socius. De werkzaamheden van de consulenten werkzaam bij MEE & de Wering worden gefinancierd vanuit de bekostigingssystematiek van MEE & de 6/7
Wering of middels een beschikking die is afgegeven door de desbetreffende gemeente. Gedragswetenschappers De gedragswetenschappers die in dienst zijn van MEE & de Wering, zijn beschikbaar om ontwikkelingsonderzoek en/of observaties te doen. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de advisering door onder andere deelname aan de kernteams. Ook hun aandeel wordt gefinancierd vanuit de dienstverlening van MEE & de Wering of op basis van een beschikking van de gemeente. Integrale Vroeghulp voor verwijzers Kinderen met een (dreigende) ontwikkelingsachterstand zijn geholpen als hun problematiek zo snel mogelijk wordt gesignaleerd. Tegelijk geldt dat die problematiek in een vroeg stadium nog diffuus is en vaak meervoudig. Kinderen en ouders lopen gevaar van de ene deskundige naar de andere deskundige instantie te worden doorgestuurd. Vragen blijven onbeantwoord, antwoorden ongrijpbaar. Integrale Vroeghulp bundelt kennis en ervaring van alle professionals binnen de keten van zorg en onderwijs. In die multidisciplinaire aanpak komen we sneller tot oplossingen: Leden klankbordgroep en kernteams De leden van de klankbordgroep en de externe deelnemers aan de kernteams bieden hun diensten om niet aan. De subsidie voorziet niet in financiering hiervan. Inmiddels geven steeds meer leden aan dat dit een belemmering gaat worden om deel te nemen. In 218 heeft 1 fysiotherapeut om deze reden de samenwerking opgezegd en is ook de jeugdarts (vanuit een zorgaanbieder) niet meer beschikbaar. Het afgelopen jaar zijn hierover opnieuw gesprekken gevoerd met verschillende gemeenten en hebben inmiddels 2 gemeenten in Noord Kennemerland een budget toegezegd. Met een aantal andere gemeenten zijn we nog in gesprek hierover. Kostenbesparend Als problemen bij kinderen niet vroeg gesignaleerd en aangepakt worden, kan er van alles misgaan. De ontwikkeling van een kind kan stagneren, het kan gedragsproblemen vertonen en uiteindelijk zonder diploma van school gaan. Kinderen kunnen in verkeerde circuits belanden en later wellicht geen werk vinden. Door te investeren in vroege herkenning van problemen worden ouders en kinderen geholpen en kunnen gemeenten op langere termijn veel kosten besparen. Handelingsgerichte diagnostiek op hulpvraag van ouders. Ouders krijgen begeleiding en ondersteuning. De ontwikkeling van kinderen wordt gestimuleerd met gerichte, bewezen succesvolle programma s. Eén samenhangend plan voor het hele gezin. Gedragsproblemen kunnen zo worden voorkomen. Integrale Vroeghulp Noord-Holland Noord Bij zorgen over de ontwikkeling of het gedrag van jonge kinderen T 88 6 522 666 www.integralevroeghulp.nl www.meewering.nl/ivh 7/7