De Middeleeuwen Een beeld van de tijd
Politieke ontwikkeling: voor Romeinen Middeleeuwen 500 1500 na Renaissance
Stammen o.a. de Germanen 500 700 Karolingische ao gsc etjd( tijd (Karel de Grote) Gote) 700 900 Noormannen rond 900 Romaanse tijd 900 1100 Kruistochten (rond d1100) Gotiek 1100 15001500 Ontdekkingsreizen rond en na 1500
Karel de Grote Koning der Franken In 800 tot keizer van het Westen gekroond. Hij is overleden na een kort ziekbed (vermoedelijk longontsteking) en is begravenin de dom van Aken. Geen portretten. Lengte van 1,93 m, rossig haar, snor, buikje Karel heeft het Frankische Rijk verder uitgebreid en tot grotere bloei gebracht. Doordat maar een van zijn zoons, Lodewijk ijkde Vrome, hem overleefde kon hij het rijk ongedeeld nalaten. De ambitie om Karel de Grote na te volgen was een van de belangrijke factoren in de middeleeuwse geschiedenis van Frankrijk en Duitsland.
Lodewijk de Vrome Verdeelde het rijk over zijn 3 zonen: West Europa: Karel de Kale Midden Europa: Lotharius Oost Europa: Lodewijk de Duitser Hij week af van het Salische recht. > regeling over het rijk. Onvoldoende autoriteit en politiek talent: regeling flopte. Burgeroorlogen tussen West Europa en Oost Europa en de inval van de Noormannen leidde tot een twee deling. Hiermee werd de basis gelegd voor de staatkundige verdeling van Europa in het tlatere Frankrijk, Duitsland en Italië.
Sociaal/Economische ontwikkeling: Kerk / Geestelijkheid Adel (Koning, keizer, hertog) Burgerij / Bourgeoisie (handel en handwerk) Boeren Rover rondtrekkenden Rover, rondtrekkenden, bedelaars (Robin Hood)
Leenheer (Koning) (leende grond uit, bruikleen) Feodaal stelsel Leenman (Ridder, graaf, hertog) (Verpachtte de grond) Hier zat de echte macht Pachtboeren Groot verschil tussen rijk en arm Groot verschil tussen rijk en arm. De rijken waren de opdrachtgevers van kunstenaars.
Godsdienst di Christendom Islam
Christendom: Paus (wereld macht) Kardinalen (Land) Bisschoppen (kerkprovincies, bisdom) Priester (parochie)
Inleiding in kunst & Cultuur Jaartal 1000 : de wereld vergaat Deugdig (goed): hemel Zondig (slecht): hel Bedevaartsreizen Santiago de Compostella (Spanje) Bedevaartroutes d via Engeland Robin Hood Nam geld van Pelgrims De eerste kloosters ontstaan langs deze routes. Deze worden gebouwd in Romaanse stijl
Kloosterlingen: Paters, monniken, nonnen Ora et labora = Bid en Werk Deden ook dienst als scholen, weeshuizen etc. 7 vakken / 7 vrije consten: Trivium (grammatica), Logica (redeneerkunst), Rhetorica (welsprekenheid), Quadrivium (rekenkunde), Geometica (meetkunde), Astronomie (sterrenkunde), Musica (muziek). De aller besten mochten theologica (godgeleerdheid) studeren.
Bijbel: Oude testament, Nieuwe testament Heilsgeschiedenis (ontstaan van de mens) Jezus Christus Liniaire geschiedenis Apocalyps (einde van de wereld)
Kunst & Cultuur Vroege middeleeuwen 500 800 Karolingische stijlperiode Devolle/hoge middeleeuwen 800 900 Romaanse stijlperiode, Gotische stijlperiode De late middeleeuwen 1100 1500
Architectuur ROMAANS: Armoede, kuisheid, gehoorzaamheid Plattegrond gebasseerd op cruci fix (kruis)
Opbouw van een kerk 1: Viering (toren) 2: Middenschip/beuk 3: Zijbeuken 4: Dwarsbeuk 5: Koor 6: Kooromgang 7: Koorkapellen 8: Zijkapellen
Romaanse Abdij van Cluny 1: Viering (toren) 2: Middenschip/beuk 3: Zijbeuken 4: Dwarsbeuk 5: Koor 6: Kooromgang 7: Koorkapellen 8: Zijkapellen
Horizontaal
ROMAANS: Zwaar, lomp Dikke muren Donker (door de kleine ramen) Rondboog Horinzontaal Architectuur Tongewelf: een gewelf dat over de gehele lengte dezelfde vorm heeft en waarvan de dwarsdoorsnede een halve cirkel vormt, zodat het gewelf een halve cilinder vormt. Gemetseld. Soms ook van hout. Later vervangen door: Kruisgewelf: het gewelf ontstaat als twee gelijke tongewelven elkaar snijden. De lijnen van de twee halve cilinders treffen elkaar in het midden, zodat een kruisvorm ontstaat. De gewelfkappen zijn de dragende elementen. Zij geleiden de druk naar een muur of pilaar.
Architectuur Dom van Spiers (Duitsland)
Architectuur Kapiteel
Architectuur
Abdij van Cluny, Frankrijk
Abdij van Cluny
Architectuur Abdij van Cluny Houten tongewelf
Kruisgewelf
Abdij van Cluny Kapiteel
Architectuur Romaans: vooral klooster kerken 900 1100 Gotisch: Stads kerken 1100 1400 Na 1000 n. Chr. verging de wereld niet (Apocalyps). Mensen kregenhoop hoop, specdialiseerden zich in een ambacht. Settelden zich rond handelsroutes. Meer en meer mensen gingen daar wonen: Er kwamen steden. Er ontstond grote kerkenbouw. De Romaanse kerken waren te lomp en te zwaar om uit te vergroten en dus kwam de Gotiek.
Architectuur Gotisch: Dunne muren Dunne pilaren Grote ramen : Glas in lood Spitsbogen Verticaal: Verticale compositie Veel versiering
Architectuur Kruisribgewelf: Een type gewelf op een vierhoekige basis met de ribben als dragende elementen. De ribben en de bogen worden eerst gebouwd. Daarna wordt de ruimte tussen de ribben opgevuld met metselwerk. Door de draagkracht is het mogelijk steeds lichtere en hogere gebouwen te bouwen. Lichter: minder druk.
Notre Dame, Parijs, Frankrijk
Architectuur
Architectuur
Architectuur
Architectuur
Architectuur
Architectuur
Architectuur
Architectuur
Architectuur
De dom,utrecht
De dom,utrecht
De dom,utrecht
Beeldende kunst 3D Decoratief, en herinneren aan: Voorbije zaken (verhalen en denkbeelden) Heden (deugden en zeden) Toekomst (straffen en beloningen) Façade Notre Dame
Romaanse beeldhouwkunst: Strak, stijf, levenloos Gesloten Eenvoudig, vereenvoudigd Zonder stofuitdrukking Symbolisch Plat Timpaan De kloosterkerk van Sainte Foy
Christus als triomfator. Bronzen paneel van de S.Zeno in Verona (12e eeuw).
Gotische beeldhouwkunst: Levendig Opener Realistisch weergegeven Met stofuitdrukking (natuurlijke plooivouw) 3D/Ruimtelijk Symbolisch Nt Natuursteen, t (eiken)hout (ik Beschilderd: POLYCHROMEREN De kloosterkerk van Sainte Foy
Kathedraal van Amiens, Frankrijk Hout
Symboliek Madonna met Kind Michelangelo g (Onze Lieve Vrouwenkerk te Brugge, Belgie)
Pieta Michelangelo l Dode Jezus Christus met Maria Sint Pieter Rome
Pieta Annibale Carracci, Kunsthistorisch museum te Wenen
Beeldende kunst 2D In boeken (bijbel) Op muren: Fresco Kenmerken Plat Heel ritmisch Geabstraheerd Romaans Fresco Romaans Fresco Gourdon Kerk in Engeland
In boeken (bijbel) > MINIATUREN Minioem = rood (veel gebruikt door monniken die werkten in de werkplaats van het klooster, scriptorium) Kenmerken Plat Heel ritmisch Geabstraheerd Versierde beginletter
Fresco: Schilderen op vochtig medium, zoals nog nat pleisterwerk. Tekenen met houtskool. Natte kalklaag aanbrengen. Fresco aanbrengen. De kleuren worden dof en vaag. Rouwen om Christus Giotto dibondone (1267 1337) Kapel in Padova,Italie
Majesta St. Joan Church Spain c. 1100
Toegepaste gp kunst Gebruikskunst. Edelsmeetkunst Glas in lood Tapisserie Edelsmeedkunst Vooral gebruikt in de kerk Technieken: Cloisonné (werken met emaille, gesmolten glas) Inzetten van edelstenen Filigrain (kantwerk in metaal)
Kwamen vaak voor in reliekhouder. Relikwie: een doosje met iets van een heilige er in Contactmiddel t > heilige > god
Cloisonné (werken met emaille, gesmolten glas)
Inzetten van edelstenen
Filigrain (kantwerk in metaal)
Toegepaste gp kunst Glas in lood (gotisch) Versiering Verhalen afbeelden Sfeer Bescherming Techniek: Ontwerp op papier Ware grootte in karton Losknippen van onderdelen Delen nasnijden in blank glas Delen brandschilderen met oxyden (roest) Delen omranden met loodstrip Delen samenvoegen (solderen) tot het raam.
Architectuur