4 Inhou.d. INTRO2 I RUiMTE I 1 I Het laat-romeinse Rijk I 2 I Germaanse invallen I 3 I Hoofdrolspelers rond de Middellandse Zee

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "4 Inhou.d. INTRO2 I RUiMTE I 1 I Het laat-romeinse Rijk I 2 I Germaanse invallen I 3 I Hoofdrolspelers rond de Middellandse Zee"

Transcriptie

1

2 INTRO 1 I TIJD I 1 I Oe middeleeuwen in de tijd geplaatst I 2 I Oe middeleeuwen en beeldvorming I 3 I Oe middeleeuwen en de Europese identiteit INTRO2 I RUiMTE I 1 I Het laat-romeinse Rijk I 2 I Germaanse invallen I 3 I Hoofdrolspelers rond de Middellandse Zee INTRO 3 I MAATSCHAPPElIJKE DOM EINEN INTRO4 I HISTORISCHEKRITIEK I 1 I Het communicatiemodel I 2 I Oezender I 3 I Oe boodschap I 4 I Oeontvanger I 5 I Feiten en meningen Inhou.d

3 BESTEMMING1 I HEl DOMEININ HEl KAROLINGISCHERIJK ( ) PROBLEEMSTELLING RIENTEREN I 1.1 I Tijd 34 I 1.2 I Ruimte 34 I 1.3 I Natuur en klimaat 35 I 1.4 I Bevolking 36 2 I VOORBEREloEN I 2.1 I Het begrip domein 38 I 2.2 I Uitzicht van een domein 38 I 2.3 I Grootte van een domein 39 I 2.4 I Ontstaanvan een domein 41 3 I U1TVOEREN I 3.1 I Sociaal I Oeverhouding tussen de domeinbewoners 42 Eenstrikte indeling 42 Ongelijkheid 43 Oestandenmaatschappijin beeld 45 Standenen klassen 45 I 3.2 I Economisch I Overlevenop het domein 47 Arbeid op het domein 47 Opbrengstvan het domein 50 Landbouwmateriaal 51 Landbouwsysteemop het domein 52 I 3.3 I Politiek I Oe macht in de domaniale samenleving 55 Eenopmerkelijke machtswissel 55 Karelde Grote,een beroemdevorst 56 Veroveringenonder Karelde Grote 57 Eenleger van ridders 59 Medewerkersin het bestuur 60 Oefeodale piramide 62 Opnieuween keizer in het Westen 62 Eennieuwe bedreiging 64 Evolutievan de feodaliteit 65 * BegeleidZelfstandigOnderzoek- Het Karolingischerijk na de dood van Karelde Grote 66 I 3.4 I Cultureel I Leven in dienst van God 71 Vermengingvan culturen 72 Godsbeeld 72 Onderwijspolitiekvan Karelde Grote 73 * BegeleidZelfstandigOnderzoek- Het leven in middeleeuwse kloosters 75 Eindconclusie van je onderzoek 81 EXCURSIE:VANCONSTANTINOPELTOTCORoOBA I 1 I Oebuur in het oosten: het Byzantijnse rijk I 2 I Oebuur in het zuiden en het zuid-oosten: het Islamrijk * BegeleidZelfstandig Onderzoek- Oeislamitische kunst 4 REFLECTEREN I 4.1 I Synthese-oefening I 4.2 I Actua I 4.3 I Wat hebben we geerfd? I 4.4 I Synthese I 4.5 I Mindmap I 4.6 I Kennen I 4.7 I Kunnen Inhoud 5

4 BESTEMMING2 I STEOENIN EENAGRARISCHESAMENlEVING ( ) PROBLEEMSTELLING 1 IORIENTEREN I 1.1 I Tijd I 1.2 I Ruimte I 1.3 I Soorten bronnen 2 I VOORBEREIOEN I 2.1 I Het begrip stad I 2.2 I Ontstaan van de middeleeuwse stad 3 I UITVOEREN I 3.1 I Sociaal I Samenleven in de stad Oe stedelijke gemeenschap of commune Sociale groepen Sociale organisaties Sociale tegenstellingen I 3.2 I Economisch I Overleven in de stad Economische activiteiten Lokale productie en verkoop Internationale productie en verkoop Open geldeconomie Van koopman naar koopman-ondernemer Monopolie van de hanze Wisselwerking stad en platteland Verstedelijking Economische crisis in de 14de eeuw I 3.3 I Politiek I Het stadsbestuur Verhouding tussen stad en plaatselijke heer Verdediging van de stad Bestuur van de stad Rechtspraak in de stad I 3.4 I Cultureel I Wijsheid en schoonheid in de stad Onderwijs in de stad Nieuwe kloosterorden Het Laatste Oordeel en de hemel Middeleeuws wereldbeeld Romaans en gotiek Kathedralen in de stad Religieuze kunst Lekencultuur * Begeleid Zelfstandig Onderzoek - Geeneenvormig wereldbeeld Eindconclusie van je onderzoek EXCURSIE:OESTEOENVAN OEZIJOEROUTE I 1 I Oamascus, de poort naar het Oosten I 2 I Samarkand, de parel van de zijderoute I 3 I Karakorum, de trots van de Mongoolse steppen I 4 I Chinese steden... de grootsten der aarde! 4 I REFLECTEREN I 4.1 I Synthese-oefening I 4.2 I Actua I 4.3 I Wat hebben we geerfd? I 4.4 Synthese I 4.5 I Mindmap 4.6 Kennen 4.7, Kunnen 6 Inhoud

5 BESTEMMING3 I VORSTENENVAZALLENIN OEEUROPESERIJKEN( ) PROBLEEMSTELUNG IORIENTEREN I 1.1 I Tijd 174 I 1.2 I Ruimte I VOORBEREIOENI 2.1 I Het begrip centralisatie I Oepijlers van de centralisatie I U1TVOEREN I 3.1 I Oeeerste pijler van de centralisatie:territoriale macht 181 Territoriumvan de Europesevorstenin de 12deeeuw 181 Hetterritoriumvande Engelsekoningen 182 Hetterritoriumvan de Fransekoningen 184 Hetterritoriumvan het Duitserijk 186 I 3.2 I Oetweede pijler van de centralisatie: institutioneie eenmaking 188 Engelanden de institutioneieeenmaking 188 Frankrijken de institutioneieeenmaking 190 HetDuitserijk en de institutioneieeenmaking 190 I 3.3 I Oerelatie tussen vorsten en Kerk 192 In het Duitserijk: de Investituurstrijd 192 In Engeland:de moordopthomasbecket 197 In Frankrijk:hetWestersSchisma 198 * BegeleidZelfstandig Onderzoek- OeBourgondische hertogen( ) 199 Eindconclusievanje onderzoek 214 EXCURSIE:OPWEGNAARJERUZALEM I 1 I Wat voorafging I 2 I Eennieuw vijandsbeeld I 3 I Motieven I 4 I Verloopvan de kruistochten I 5 I Getuigenissenover de kruistochten I 6 I Gevolgen 4 REFLECTEREN I 4.1 I Synthese-oefening I 4.2 I Actua 4.3 Wat hebbenwe geerfd? 4.4 I Synthese I 4.5 I Mindmap I 4.6 Kennen 4.7 I Kunnen

6 OUTRO 1 ER WAREN EENS... OE MIDDELEEUWEN 235 OUTRO 2 I COPY PASTE (CA. 1450) I 1 Hoewerden boeken in de middeleeuwen gemaakt? I 2 Wat is boekdrukkunst? I 3 Het belang van de boekdrukkunst OUTRO 3 I OP WEG NAAR OE ONTDEKKING 1 Oe laatmiddeleeuwse handel 2 Oe laatmiddeleeuwse handel in de problemen WORKSHOP 1 I ONTWERP JE EIGEN WAPENSCHILD WORKSHOP 2 I REKENEN MET OE MAYA'S WORKSHOP 3 I WORD EEN VLAAMSE PRIMITIEF BEGRIPPENLlJSTEN 261 PORTFOLIO 269

H6 Middeleeuwse stad

H6 Middeleeuwse stad H6 Middeleeuwse stad 1 13e eeuw het plattelandsleven veranderde Waarom? - Europa werd veiliger - verbeterd waterbeheer * aanleg dijken: - zeewater buiten houden - waterpeil polder regelen * poldermodel

Nadere informatie

Examen Geschiedenis. Geef de 7 tijdsvakken: Mintiens Quintin

Examen Geschiedenis. Geef de 7 tijdsvakken: Mintiens Quintin Examen Geschiedenis Geef de 7 tijdsvakken: Prehistorie :... 3500 v.c Stroomculturen : 3500 v.c 800 v.c Klassieke Oudheid : 800 v.c 500 n.c Middeleeuwen : 500 n.c 1450 n.c Nieuwe tijd : 1450 n.c 1750 n.c

Nadere informatie

Tijd van steden en staten

Tijd van steden en staten Tijd van steden en staten Hoge en Late Middeleeuwen 1000 n. Chr. 1500 n. Chr. Kenmerkende aspecten Kenmerkend aspect uitleggen aan de hand van voorbeeld: Hoofdzaken (gebeurtenissen, veranderingsprocessen,

Nadere informatie

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd Samenvatting door M. 1059 woorden 9 december 2013 6 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 3.2 Waardoor de handel herleeft in de hoge middeleeuwen 1. Handelaren gingen zicht weer organiseren en gingen samenwerken

Nadere informatie

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( ) HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst

Nadere informatie

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken? Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving

Nadere informatie

8*. Na de dood van Karel de Grote werd de eerste grondslag gelegd voor Grenzen in Europa. Leg uit.

8*. Na de dood van Karel de Grote werd de eerste grondslag gelegd voor Grenzen in Europa. Leg uit. Gebruik bron 1 en 2 In 1897 werd in de venen bij Yde het lijk van een ongeveer zestienjarig meisje gevonden. Deze vondst gaf aanleiding tot twee voorlopige conclusies over de leefwijze van het volk waartoe

Nadere informatie

Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk. Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen

Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk. Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen 1. De verbreiding van het christendom in Europa 481: Clovis werd koning van één vd Frankische stammen, hij liet de Franken christenen

Nadere informatie

2 juni 2019 [STUDIEPLANNER GESCHIEDENIS VWO TOT KERST] overig. Lesweek. activiteiten. / verrijken/ verdiepen *

2 juni 2019 [STUDIEPLANNER GESCHIEDENIS VWO TOT KERST] overig. Lesweek. activiteiten. / verrijken/ verdiepen * Vanaf Vaste activiteiten PERIODE 1 34 19/8 di: start lessen Leerdoelen hoe tijd voor geschiedenis werkt en kunnen er zelf mee aan de slag 35 26/8 de belangrijkste gebeurtenissen in het tijdvak van jagers

Nadere informatie

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?

Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken? Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving

Nadere informatie

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

Functies en Invalshoeken Kunst

Functies en Invalshoeken Kunst Inleiding Kunst Algemeen Functies en Invalshoeken Kunst Overal om ons heen zien we kunst: of het nou in de gangen van school is, in het museum, of in een kerk het hangt er vol mee. In heel uiteenlopende

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door Meryam 2100 woorden 12 december 2017 4,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Paragraaf 4.1 Kenmerkend aspect: opkomst van handel

Nadere informatie

TIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN

TIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN e-book Deze serie bestaat uit... 978-94-6175-209-3 (HB) 978-94-6175-153-9 (HB) 978-94-6175-963-4 (e-book) 978-94-6175-967-2 (e-book) 978-94-6175-210-9 (HB) 978-94-6175-155-3 (HB) 978-94-6175-154-6 (HB)

Nadere informatie

V4 cp3 Romaans Gotiek

V4 cp3 Romaans Gotiek ART HISTORY De middeleeuwen 500-1400 V4 cp3 Romaans 1000-1200 Gotiek 1200-1400 Tijdlijn Vroege middeleeuwen Gotiek RomaRoans Romaans Christendom als bindende factor Doordat het centrale gezag in Europa

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

Nu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in

Nu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in 750 0 500 Nu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in God 4 de 10 de eeuw 10 de 13 de eeuw 13 de

Nadere informatie

Geschiedenis van China

Geschiedenis van China Geschiedenis van China Periodes: Shang dynastie 1766 1046 v.chr. Zhou dynastie 1046 256 v.chr. Han 206 v. Chr. 220 n.chr. Tang dynastie 618 907 Song dynastie 960 1279 Ming dynastie 1368 1644 Qing dynastie

Nadere informatie

Leven in een stad. Hoofdstuk 1B6

Leven in een stad. Hoofdstuk 1B6 Leven in een stad Hoofdstuk 1B6 Cursus 6.1 Stad en Land Wat leer je in deze cursus? Wat de verschillen zijn tussen stad en dorp Waarvoor de grond in Nederland gebruikt wordt (grondgebruik) Wat het verschil

Nadere informatie

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 2014-2015 Naam Vak Aardrijkskunde Niveau Mavo klas 10 9 toets 1 Toets Geologie per 5% nee 9 toets 2 Toets Arm en Rijk trim1/tw1 10% ja 9 toets 3 Toets Bevolking en Ruimte trim2/tw2 10% ja 9 toets 4 Toets

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld

Nadere informatie

Een nieuwe manier van bouwen

Een nieuwe manier van bouwen Steden en staten LES 3 DE MACHT VAN DE KERK In s-hertogenbosch bouwt men een kathedraal. Daar ga ik mijn stenen verkopen aan de bouwmeester. JE LEERT wat er zo bijzonder is aan een kathedraal; wat een

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon Les 6: synthese - leidraad voor de leerkracht de eindtermen mens en maatschappij - Historische tijd: de leerlingen 3.7 kennen de grote periodes uit

Nadere informatie

Tijdvakken en kenmerkende aspecten.

Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren. Periode: Prehistorie 1 De levenswijze van jagers-verzamelaars (Hoe zag deze samenleving eruit?) 2 Het ontstaan van landbouw en

Nadere informatie

Amersfoort. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van de steden. Voorbeeld van stadsrechten

Amersfoort. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van de steden. Voorbeeld van stadsrechten Onderzoeksvraag; Waardoor kregen mensen in de steden en op het platteland steeds meer vrijheid en kregen stedelingen steeds meer bestuursmacht? (VOGGP) ontwikkeling Dit deden ze bijvoorbeeld door de steden

Nadere informatie

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar Examen eenheid

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar Examen eenheid 2018-2019 Vak: Aardrijkskunde Niveau: Mavo geldend voor klas 9 en 10 Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar Examen eenheid 9 toets 1 Toets Geologie per 5% nee AK/K/3 9 toets

Nadere informatie

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 2015-2016 Naam Vak Aardrijkskunde Niveau Mavo Geldend voor klas 10 9 toets 1 Toets Geologie per 5% nee 9 toets 2 Toets Arm en Rijk trim1/tw1 5% ja 9 toets 3 Toets Bevolking en Ruimte trim2/tw2 5% ja 9

Nadere informatie

http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg

http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg PORTFOLIO http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project02/project02_01b.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project15/proj15_01.jpg 30-10-2006 http://www.aronsengelauff.nl/afbeeldingen/04092006%20de%20plus%20jeroen/058-...

Nadere informatie

HOOFDSTUK I: DE STEDELIJKE OPSTARTFASE TIJDENS DE VIJF-TIENDE EEUW: CONTEXT EN POSITIONERING 43

HOOFDSTUK I: DE STEDELIJKE OPSTARTFASE TIJDENS DE VIJF-TIENDE EEUW: CONTEXT EN POSITIONERING 43 Pagina INLEIDING 2! A. Relevantie van het studieobject 21 B. Situering van het onderzoek 22 C. Opzet van het onderzoek 27 D. Afbakening in de ruimte 30 E. Afbakening in de tijd 32 F. Methode en bronnen

Nadere informatie

Het veranderende wereldbeeld

Het veranderende wereldbeeld Pas in de 20 ste eeuw zijn onderzoekers erin geslaagd de hele wereld nauwkeurig in kaart te brengen. Vroeger was er altijd een deel van de wereld dat de mensen helemaal niet of niet goed kenden. In deze

Nadere informatie

Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis. Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld

Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis. Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld Inhoud Brabant Eén of los zand? Volkskarakters? Landschap Economie Religie

Nadere informatie

Ilse Weijten en gastdocent Jos van Dooren

Ilse Weijten en gastdocent Jos van Dooren MODULE BASISKENNIS ALGEMENE EN POLITIEKE GESCHIEDENIS Afstudeerrichting: Gids/Reisleider Code: 17 Academiejaar: vanaf 2013-2014 Niveau: basismodule Periode binnen het modeltraject: semester 2 Start binnen

Nadere informatie

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot

Nadere informatie

Tijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen

Tijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld

Nadere informatie

Kruistocht in Spijkerboek opdracht

Kruistocht in Spijkerboek opdracht Kruistocht in Spijkerboek opdracht In het boek Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman gaat het over Dolf Wega. Hij komt via een tijdmachine in de Middeleeuwen. Jullie gaan hem helpen om op een aantal

Nadere informatie

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c.

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. De Tien Tijdvakken Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. KA1: De levenswijze van jagersverzamelaars KA2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen KA3: Het ontstaan van de eerste stedelijke

Nadere informatie

TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES

TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang

Nadere informatie

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn

Nadere informatie

1 JAARPLAN. De vierde en ook laatste kolom geeft de eindtermen, opgesteld door het Vlaamse Ministerie van Onderwijs, weer.

1 JAARPLAN. De vierde en ook laatste kolom geeft de eindtermen, opgesteld door het Vlaamse Ministerie van Onderwijs, weer. 1 JAARPLAN Het volgende jaarplan is een uitgebreid document dat in detail weergeeft hoe er in Pionier 4 gewerkt wordt rond de leerplandoelstellingen (VVKSO) en de eindtermen geschiedenis. Het document

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De wereld in de tijd van steden en staten

Samenvatting Geschiedenis De wereld in de tijd van steden en staten Samenvatting Geschiedenis De wereld in de tijd van steden en staten Samenvatting door een scholier 1858 woorden 26 oktober 2009 5,6 30 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats De opkomst van

Nadere informatie

Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk

Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk Antwoorden door een scholier 927 woorden 22 april 2005 5,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Gechiedenis, par. 1 Vraag 1: Wat voor samenleving

Nadere informatie

BIJLAGEN. Betrekkelijke betrokkenheid Studies in sociale cohesie. Sociaal en Cultureel Rapport Redactie: Paul Schnabel Rob Bijl Joep de Hart

BIJLAGEN. Betrekkelijke betrokkenheid Studies in sociale cohesie. Sociaal en Cultureel Rapport Redactie: Paul Schnabel Rob Bijl Joep de Hart BIJLAGEN Betrekkelijke betrokkenheid Studies in sociale cohesie Sociaal en Cultureel Rapport 2008 Redactie: Paul Schnabel Rob Bijl Joep de Hart Sociaal en Cultureel Planbureau Den Haag, december 2008 Bijlage

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Tijd van steden en staten: kern, perspectief en kenmerkende aspecten

Samenvatting Geschiedenis Tijd van steden en staten: kern, perspectief en kenmerkende aspecten Samenvatting Geschiedenis Tijd van steden en staten: kern, perspectief en kenmerkende aspecten Samenvatting door Lotte 2056 woorden 19 juni 2017 4,5 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijd

Nadere informatie

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

PTA Kunst VWO Belgisch Park cohort

PTA Kunst VWO Belgisch Park cohort Examenprogramma Kunst Het eindexamen Kunst bestaat uit: een schoolexamen Kunst Beeldende Vormgeving en een centraal schriftelijk examen Kunst Algemeen. Domeinen Kunst Beeldende Vormgeving Domein A: Vaktheorie

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5

Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 De Kerk Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 2 1. Geschiedenis De grote bevolkingsgroei in de tweede helft van de 14de eeuw maakte het noodzakelijk nieuwe kerken

Nadere informatie

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk Kaart op het einde van het Romeinse Rijk 1 Belangrijk in deze periode Door onvruchtbare gronden en een sterk groeiende bevolking moeten de Germanen vanuit Midden- Europa op zoek naar een nieuw woongebied.

Nadere informatie

1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters.

1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters. Oefenrepetitie geschiedenis SUCCES!!! 4 Havo Periode 1 Tijdvakken 1 t/m 4 Dyslectische leerlingen slaan de vragen met een asterisk (*) over. DOOR DE TIJD HEEN 1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de

Nadere informatie

PTA Kunst VWO Belgisch Park cohort

PTA Kunst VWO Belgisch Park cohort Examenprogramma Kunst Het eindexamen Kunst bestaat uit: een schoolexamen Kunst Beeldende Vormgeving en een centraal schriftelijk examen Kunst Algemeen. Domeinen Kunst Beeldende Vormgeving Domein A: Vaktheorie

Nadere informatie

Kenmerkend aspect 13: de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven een agrarischurbane

Kenmerkend aspect 13: de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven een agrarischurbane Samenvatting door C. 1708 woorden 28 mei 2016 4,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Tijdvak IV: tijd van steden en staten (1000-1500, late middeleeuwen) Kenmerkend aspect 13: de opkomst

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters.

1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters. Oefenrepetitie geschiedenis SUCCES!!! 4 Havo Periode 1 Tijdvakken 1 t/m 4 Dyslectische leerlingen slaan de vragen met een asterisk (*) over. DOOR DE TIJD HEEN 1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 De tijd van steden en staten

Hoofdstuk 4 De tijd van steden en staten Hoofdstuk 4 De tijd van steden en staten Introductievragen Voor je begint 1 a Je eigen antwoord. b Je eigen antwoord. 2 Je eigen antwoord. 3 a Je eigen antwoord. Bijvoorbeeld: De groei van de ambachten

Nadere informatie

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.! De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit

Nadere informatie

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien

Nadere informatie

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend

Nadere informatie

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking -

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking - Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje

Nadere informatie

Plaatsingslijst. Archiefnummer: 89 Archiefnaam: MULW Sector: Onderwijs en wetenschappen Soort archief: Persoonsarchief Datering: 1905-1935

Plaatsingslijst. Archiefnummer: 89 Archiefnaam: MULW Sector: Onderwijs en wetenschappen Soort archief: Persoonsarchief Datering: 1905-1935 Plaatsingslijst Archief W.J.M. Mulder Archiefnummer: 89 Archiefnaam: MULW Sector: Onderwijs en wetenschappen Soort archief: Persoonsarchief Datering: 1905-1935 Katholiek Documentatie Centrum 2014 1 "De

Nadere informatie

GENDERWORKSHOP. Dag van de 4 de Pijler 18/2/17

GENDERWORKSHOP. Dag van de 4 de Pijler 18/2/17 GENDERWORKSHOP Dag van de 4 de Pijler 18/2/17 GENDER & SEKSE Sekse : fysieke, fysiologisch en biologische kenmerken, bepaald door de XX-chromosomen, XY vrouw / man Gender : socioculturele aspecten van

Nadere informatie

1 Kopieer- en plak-kunstwerk van Emma Vanden Berghe

1 Kopieer- en plak-kunstwerk van Emma Vanden Berghe 1 Kopieer- en plak-kunstwerk van Emma Vanden Berghe 2 Kopieer- en plak-kunstwerk van Emma Vanden Berghe Nibelungenlied Populaire legendes over Germaanse helden Thematisch: tragische heldendood, conflict

Nadere informatie

Examentraining - Geschiedenis

Examentraining - Geschiedenis Examentraining - Geschiedenis 2017 65% context (precieze beheersing) 35% kenmerkende aspecten (globaal) 180 min. - +/- 25 vragen (7 min.) - +/- 75 punten Vraag te herkennen aan: cijfer + aantal punten

Nadere informatie

geschiedenis (nieuwe stijl)

geschiedenis (nieuwe stijl) Examen HAVO 2007 tijdvak 1 dinsdag 22 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis (nieuwe stijl) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 84 punten te behalen.

Nadere informatie

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN. HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.In.M. Middeleeuwse Geschiedenis

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN. HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.In.M. Middeleeuwse Geschiedenis UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK NIJMEGEN HUMANIORA BIBLIOTHEEK COLLECTIE H.In.M Middeleeuwse Geschiedenis April 2016 I ALGEMENE GESCHIEDENIS 0100 Handboeken, etc. 0110 Handboeken 0120 Algemene inleiding in ME

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

MARNE COLLEGE PTA 4 HAVO 2016/2017 COHORT

MARNE COLLEGE PTA 4 HAVO 2016/2017 COHORT MARNE COLLEGE PTA 2016/2017 COHORT 2016-2018 Vak Aardrijkskunde Biologie CKV Duitse taal en literatuur Economie Engelse Taal & Letterkunde Filosofie Franse taal en literatuur Geschiedenis Informatica Kunst

Nadere informatie

Lodewijk IX van Frankrijk: Poissy, 25 april 1214 nabij Tunis, 25 augustus 1270

Lodewijk IX van Frankrijk: Poissy, 25 april 1214 nabij Tunis, 25 augustus 1270 Lodewijk IX van Frankrijk: Poissy, 25 april 1214 nabij Tunis, 25 augustus 1270 Lodewijk IX, genaamd de Heilige ( Frans: Saint-Louis ), uit het Huis Capet, was koning van Frankrijk van 1226 tot zijn dood.

Nadere informatie

[vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.]

[vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.] Mannaerts R., De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen: een openbaring mits de juiste sleutel, Antwerpen, 2012 [vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.]

Nadere informatie

Cynisme over de politiek

Cynisme over de politiek Cynisme over de politiek Een profiel van ontevreden burgers Dr. Pieter van Wijnen Waar mensen samenleven, zijn verschillende wensen en belangen. Een democratische samenleving heeft als doel dat politici

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Zafer Aydogdu Hoogeveen, 31 januari 2012

Zafer Aydogdu Hoogeveen, 31 januari 2012 Zafer Aydogdu Hoogeveen, 31 januari 2012 Overzicht 1. Inleiding Geografische en historische verkenning: Overgangen binnen de geschiedenis van Islam Islamitisch denken naar de historische achtergrond toe

Nadere informatie

Canon en kerndoelen geschiedenis PO

Canon en kerndoelen geschiedenis PO Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente

Nadere informatie

Veel glas-in-lood ramen van rond 1215 zijn in deze kathedraal nog bewaard gebleven. Dit is vrij uniek omdat ramen meestal in de loop van de tijd door

Veel glas-in-lood ramen van rond 1215 zijn in deze kathedraal nog bewaard gebleven. Dit is vrij uniek omdat ramen meestal in de loop van de tijd door Kerken in de Berry De Berry is een oud graafschap in het centrum van Frankrijk. Recentelijk is de naam Berry bekend geworden door de grote overzichtstentoonstelling van het werk van de gebroeders Van Limburg,

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS

VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS VAK: GESCHIEDENIS Dit is een vakfiche voor alle studierichtingen 3 de graad bso. Let op: de inhoud van een vakfiche wordt jaarlijks aangepast. Deze vakfiche

Nadere informatie

Alle buren zijn gelijk!

Alle buren zijn gelijk! Alle buren zijn gelijk! Vincent Pompe Studium Generale: Gluren bij de buren 12 maart 2014 Stelling We zien culturele verschillen in hoe mensen met dieren omgaan Maar diep onder die verschillen zijn alle

Nadere informatie

Geschiedenis hoofdstuk 3

Geschiedenis hoofdstuk 3 Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en antwoorden

Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en antwoorden Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en a Verslag door een scholier 2804 woorden 3 mei 2012 5,6 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden P1: De verspreiding van het christendom

Nadere informatie

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking -

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking - Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje

Nadere informatie

Toespraak ter gelegenheid van de opening van het Huis der Provincie door Zijne Majesteit de Koning op 20 september 2017

Toespraak ter gelegenheid van de opening van het Huis der Provincie door Zijne Majesteit de Koning op 20 september 2017 Toespraak ter gelegenheid van de opening van het Huis der Provincie door Zijne Majesteit de Koning op 20 september 2017 1 Majesteit, Hartelijk welkom in het vernieuwde Huis der Provincie. Het Gelderse

Nadere informatie

Inleiding Ontwikkelingen op maatschappelijk en cultureel gebied: De Middeleeuwen worden doorgaans in drie perioden verdeeld:

Inleiding Ontwikkelingen op maatschappelijk en cultureel gebied: De Middeleeuwen worden doorgaans in drie perioden verdeeld: Inleiding De periode tussen 500 en 1500 wordt de Middeleeuwen genoemd. Wat weet je van de middeleeuwen? Het wordt ook wel de donkere periode genoemd. Waarom? Tijdens de middeleeuwen was het geloof heel

Nadere informatie

Hoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document.

Hoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document. SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP Inleiding Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van jonge burgers. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij krijgen

Nadere informatie

Project lj1 Adaptability

Project lj1 Adaptability Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423

Nadere informatie

Project lj1 Adaptability

Project lj1 Adaptability Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423

Nadere informatie

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500)

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Algemeen Als je aan de Middeleeuwen denkt, dan denk je waarschijnlijk aan grote kastelen, ridders en jonkvrouwen. Natuurlijk, dit is een gedeelte

Nadere informatie

Project lj1 Adaptability

Project lj1 Adaptability Auteur Mens en Maatschappij GG Laatst gewijzigd 23 February 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/72423 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo II

Eindexamen geschiedenis havo II Dynamiek en stagnatie in de Republiek In de late middeleeuwen waren er weinig aanwijzingen voor de economische bloei van Holland in de zestiende eeuw. 2p 1 Geef aan: dat natuurlijke omstandigheden in de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 4. De tijd van steden en staten

Samenvatting Geschiedenis 4. De tijd van steden en staten Samenvatting Geschiedenis 4. De tijd van steden en staten Samenvatting door een scholier 2175 woorden 21 april 2009 5,9 416 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 4.1 De opkomst van steden Na het jaar 1000 hielden

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief

Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief - Het christelijke belemmert de politiek niet, maar maakt haar juist mogelijk en waardevol - Pieter Jan Dijkman Vereniging voor Wijsbegeerte

Nadere informatie