Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis. Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld
|
|
|
- Cecilia de Graaf
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld
2 Inhoud Brabant Eén of los zand? Volkskarakters? Landschap Economie Religie Taal en dialect Conclusies: Van identiteit naar identificatie Geen finalisme Kaders voor identificatie De kracht van de steden Indicatoren regionale samenhang 25 juni
3 Brabant Eén ( ) Indicatoren regionale samenhang 25 juni
4 Of toch los zand? Indicatoren regionale samenhang 25 juni
5 Staats-Brabant ( ) Charles de Mooij: Staats-Brabant hing als los zand aan elkaar. Indicatoren regionale samenhang 25 juni
6 Vraagstelling Zijn er cultuur- en landschapshistorische indicatoren die tot op de dag van vandaag van invloed zijn op de samenhang in en relaties tussen bepaalde gebieden? Zo ja, kunnen die een rol spelen in de samenwerking tussen gemeenten? Zijn er overeenkomsten met de bevindingen van Pieter Tordoir? Indicatoren regionale samenhang 25 juni
7 Brabantse volkskarakters? Indicatoren regionale samenhang 25 juni
8 1. Landschappelijke indicatoren Bodem: zand (80 %), zeeklei (13 %), rivierklei (7 %) Hoogteligging: van plus 40 m. tot 0 m. NAP Nat-droog bepalen mate en omvang van Ontginningen, landgebruik en bewoningsdichtheid (steden) Handel en vervoer: land- en waterwegen Grote rivieren, Peel, heidegebieden, Scheldedelta als duidelijke grenzen in noorden, oosten, zuiden en westen Indicatoren regionale samenhang 25 juni
9 1.1. De bodem van Brabant Indicatoren regionale samenhang 25 juni
10 1.2. Van laag tot hoog Indicatoren regionale samenhang 25 juni
11 1.3. Over water en land Indicatoren regionale samenhang 25 juni
12 1.4. Bewoningsdichtheid Indicatoren regionale samenhang 25 juni
13 1.5. Cultuurlandschappen Indicatoren regionale samenhang 25 juni
14 2. Economische indicatoren Landbouw: bepaald door natuurlijke omstandigheden Industrie: sloot en sluit daarbij aan Padafhankelijkheid: in het verleden gemaakte keuzes versterken zich mettertijd en beperken de keuzes in het heden Leidt tot regionale specialisatie en differentiatie Indicatoren regionale samenhang 25 juni
15 2.1. Verschillende agrarische regio s (1881) Indicatoren regionale samenhang 25 juni
16 2.2. Regionale differentiatie in de industrie, 1950 Indicatoren regionale samenhang 25 juni
17 2.3. Regionale differentiatie in de economie, 2000 Indicatoren regionale samenhang 25 juni
18 3. Politiek-institutionele indicatoren Noord-Brabant kwam in huidige vorm pas in 1815 tot stand Noord-Brabant voor 1796 verdeeld in verschillende bestuurlijke territoria, die voor elkaar buitenland waren Verschillende grotere en kleinere territoria met eigen bestuur, rechtspraak en soms religie Hollands-Brabant Nota bene: niet-staatse gebieden (Megen c.a., Ravenstein c.a., Boxmeer c.a., Gemert, Oeffelt, Bokhoven, Luyksgestel) Indicatoren regionale samenhang 25 juni
19 3.1. Staats-Brabant, Indicatoren regionale samenhang 25 juni
20 3.2. Ook hertogdom Brabant voor 1648 geen eenheid Indicatoren regionale samenhang 25 juni
21 4. Religieuze indicatoren Noord-Brabant: na 1559 twee bisdommen Vanaf de zestiende eeuw ook twee confessies Ravenstein c.a. en Land van Cuijk bij andere bisdommen Grens door Midden-Brabant Indicatoren regionale samenhang 25 juni
22 4.1. Bisdom s-hertogenbosch en Antwerpen/Breda Indicatoren regionale samenhang 25 juni
23 4.2. Twee geloven op één kussen Indicatoren regionale samenhang 25 juni
24 5. Sociolinguïstische indicatoren isoglossenkaart van Toon Weijnen politiek- en religieus-institutionele grenzen kunnen uitgroeien tot cultuurgrenzen politieke grenzen van voor 1796 zijn terug te vinden in dialectgrenzen in taalverschillen weerspiegelen zich geografische, historische, politieke, economische, religieuze en volksculturele scheidslijnen verschillen in taal en dialect, voor de meeste mensen toch een essentieel element van hun culturele identiteit, volgen politiekinstitutionele grenzen Dikke en dunne grenzen Indicatoren regionale samenhang 25 juni
25 5.1. Het Brabants dialect Indicatoren regionale samenhang 25 juni
26 Conclusies Indicatoren regionale samenhang 25 juni
27 1. Van identiteit naar identificatie Culturele identiteiten gaan niet vooraf aan politieke en bestuurlijke indelingen maar volgen deze Identiteit is de resultante van een voortdurend proces van identificatie met de plek waar mensen wonen en werken en met de mensen om hen heen Mensen fungeren binnen sociale, economische en bestuurlijke netwerken Hebben een historisch bepaalde geografische dimensie maar zijn niet statisch Verschillen zijn vooral gevoelsmatig Freud: der Narziβmus der kleinen Differenzen Indicatoren regionale samenhang 25 juni
28 2. Geen finalisme De hier beschreven cultuur- en landschapshistorische indicatoren determineren toekomstige ruimtelijke, economische en bestuurlijke beslissingen niet Lokale en regionale identiteiten beroepen zich vaak ten onrechte op als onveranderlijk en oeroud waargenomen karakteristieken van dorp, stad en streek De toekomst wordt niet gedicteerd door het verleden Ruinte voor agency: de capaciteit en vrijheid van individuen en groepen om te handelen en door hun keuzes de loop van de geschiedenis te bepalen Indicatoren regionale samenhang 25 juni
29 3. Kaders voor identificatie Maar fysieke en sociale ruimtes doen er wel toe Netwerken en regio s waarin mensen tot samenwerking komen hebben een herkenbare schaal en atmosfeer En bieden door landschap, economische structuur, bestuurlijke instituties, religie en taal handvatten tot identificatie Anssi Paasi: een regio heeft A. Een sociale dimensie B. Een politieke dimensie C. Een culturele dimensie D. Een cognitieve dimensie Vereist dus: netwerken; bestuur; symbolen; identificatie Indicatoren regionale samenhang 25 juni
30 4. De kracht van de steden Bij alle genoemde indicatoren vormen de steden een innovatieve en sturende kracht Van ontginning, industrialisatie, politieke en religieuze instituties, cultuur en zelfs taal Ontwikkeling vanuit de Late Middeleeuwen: Brabant meest verstedelijkte gewest van de Nederlanden Eerste gewest in Europa waar macht gedeeld werd door vorst, adel én steden (1312) Indicatoren regionale samenhang 25 juni
31 Brabant rond 1500: land van steden Indicatoren regionale samenhang 25 juni
32 De stad als motor Een sterke historische lijn: de stad als motor van economische, bestuurlijke, culturele en sociale integratie Noord-Brabant zal in de toekomst bestaan uit onderling verbonden stedelijke regio's of het zal niet bestaan Indicatoren regionale samenhang 25 juni
33 Dankuwel voor uw aandacht Arnoud-Jan Bijsterveld Hoogleraar Cultuur in Brabant aan Tilburg University Indicatoren regionale samenhang 25 juni
34 W A Indicatoren regionale samenhang 25 juni
35 W A Indicatoren regionale samenhang 25 juni
NAAR INDICATOREN VOOR REGIONALE SAMENHANG DE BIJDRAGE VAN LANDSCHAPS- EN CULTUURGESCHIEDENIS
NAAR INDICATOREN VOOR REGIONALE SAMENHANG DE BIJDRAGE VAN LANDSCHAPS- EN CULTUURGESCHIEDENIS Prof. dr. A.J.A Bijsterveld Essay in opdracht van provincie Noord-Brabant Juli 2014 Provincie Noord-Brabant
april Mededelingenblad 04 jaargang 46
april 2019 - Mededelingenblad 04 jaargang 46 heemkundige kring 'De Oude Vrijheid' Sint-Oedenrode Uitnodiging voor: maandag 01 april: heem-natuur dinsdag 16 april: heem Vooruitblik voor: zondag 05 mei:
LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Aardrijkskunde bestaat uit de volgende (sub)domeinen:
Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het vak Aardrijkskunde kent slechts het commissie-examen. Er is voor Aardrijkskunde dus geen centraal examen. Vanaf het
LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Aardrijkskunde bestaat uit de volgende (sub)domeinen:
Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2019-2020 1 Het eindexamen Het vak Aardrijkskunde kent slechts het commissie-examen. Er is voor Aardrijkskunde dus geen centraal examen. Het commissie-examen
HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )
HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst
GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer.
GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer. Aardrijkskunde Bij NT en NG kiest de leerling in klas 4 tussen Aardrijkskunde of Geschiedenis. SE in klas 5 en 6; CE in
Hoogteverschillen in Europa
Hoogteverschillen in Europa 1 1 2 3 4 Europa kent veel verschillende landschappen. Dat komt door: a. Grote verschillen in reliëf b. Verschil in afstand tot zee c. Verschil in afstand tot evenaar Benoem
Het belang van regionaal erfgoed
Het belang van regionaal erfgoed Slotmanifestatie Landschapscanon Het Groene Woud Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld Oirschot, 15 juni 2015 Inhoud Wat is erfgoed ook al weer? Culturele duurzaamheid Soorten
DE GRENSGEBIEDEN IN HET NOORDOOSTEN VAN BRABANT ca
mr. G.F. van der Ree-Scholtens DE GRENSGEBIEDEN IN HET NOORDOOSTEN VAN BRABANT ca. 1200-1795 Institutionele en juridische aspecten Van Gorcum, Assen/Maastricht 1993 Inhoudsopgave WOORD VOORAF INHOUDSOPGAVE
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk Samenvatting door een scholier 1218 woorden 10 jaar geleden 5,8 98 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra.1 A Het landschap is het uiterlijk van een gebied.
Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018
1 Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018 Dames en Heren, Geologische krachten hebben eeuwen geleden in Nederland huisgehouden. IJs, wind, zand en water hebben
IN HOLLAND STOND EEN HUIS
IN HOLLAND STOND EEN HUIS Bouwhistorisch onderzoek naar middeleeuwse woonhuizen in de Nederlanden J.W.H.(Jörg)Franken jorg@jorgfranken.com Symposium Waar zijn wij mee bezig?, middeleeuwse kunst in Oost
Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied
Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied Onderzoeksgroep Milieugeografie, Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM) Dr. Emma van der Zanden, Franziska Komossa, MSc KENNISMAKING VU LANDSCHAPSONDERZOEK
Samenvatting Aardrijkskunde Domein politiek ruimte
Samenvatting Aardrijkskunde Domein politiek r Samenvatting door een scholier 1261 woorden 14 jaar geleden 5,1 33 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Hoofdstuk 1: Conflicten om rlijke indeling
Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland
Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ambitiedocument Regio Rivierenland Wij, de tien samenwerkende gemeenten binnen Regio Rivierenland: delen de beleving van de verscheidenheid in ons gebied;
COLLEGEDAG MAANDAG 18 MAART 2019 GOUDEN EEUW MUSEUM PRINSENHOF DELFT
COLLEGEDAG MAANDAG 18 MAART 2019 GOUDEN EEUW MUSEUM PRINSENHOF DELFT PROGRAMMA Ochtend 09.00 09.30 uur: Inloop met koffie/thee 09.30 09.40 uur: Welkomstwoord en inleiding door Anne Burgers, redacteur Historisch
Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren
Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren Samenvatting door B. 771 woorden 7 oktober 2016 2,9 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvak 1 Tijd van jagers en boeren Jagers en boeren -3000 v. Chr. Pagina
De Dorpenmonitor Ontwikkelingen in de leefsituatie van dorpsbewoners
De Dorpenmonitor Ontwikkelingen in de leefsituatie van dorpsbewoners Anja Steenbekkers 25-10-2013 Symposium VKKL Samen bouwen aan (Lim)burgerschap Thema s en indicatoren Algemene conclusies: Dorpen rond
4 Inhou.d. INTRO2 I RUiMTE I 1 I Het laat-romeinse Rijk I 2 I Germaanse invallen I 3 I Hoofdrolspelers rond de Middellandse Zee
INTRO 1 I TIJD I 1 I Oe middeleeuwen in de tijd geplaatst I 2 I Oe middeleeuwen en beeldvorming I 3 I Oe middeleeuwen en de Europese identiteit INTRO2 I RUiMTE I 1 I Het laat-romeinse Rijk I 2 I Germaanse
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo)
Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden Kernen 1. Burgerschap 36: hoofdzak de Nederlandse
Gouden geschiedenis De Bilt
Gouden geschiedenis De Bilt Toen wij in 1993 verhuisden naar De Bilt en ik, nieuwsgierig naar de nieuwe woonplaats, het boekje kleine historie van De Bilt en Bilthoven van de heer Meijer in de bibliotheek
'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'
'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende
Story-concept. Via Belgica. Een beknopte weergave van de plannen voor 2017 en 2018.
Story-concept Via Belgica Een beknopte weergave van de plannen voor 2017 en 2018. Toos Hofstede toos@viastory.com Versie 2.0, 1 augustus 2017 Over het project Via Belgica Een naam die tot de verbeelding
Ruimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief. Masterclass Schipborg 21 juni 2011
Ruimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief Masterclass Schipborg 21 juni 2011 Drie thema s 1. Burgers aan de macht (over besluitvorming en sociale duurzaamheid vroeger en nu) 2. Nostalgie van
Ruimtelijke kwaliteit van het Suikerunieterrein en omgeving
Ruimtelijke kwaliteit van het Suikerunieterrein en omgeving Analyse en aanbevelingen - Gemaakt als onderdeel van het beoordelingskader voor ontwikkelingsrichtingen voor het Suikerunieterrein - 6 mei 2010
INTRODUCTIE WORKSHOP KROMME RIJNGEBIED
INTRODUCTIE WORKSHOP KROMME RIJNGEBIED 1 DOEL VAN DE DAG Onderwerp: Balans tussen verschillende landschapsfuncties binnen het Kromme Rijngebied Ochtendprogramma Duurzame intensivering Middagprogramma TALE/PROVIDE
Landschap en erfgoed. Over ruimte bieden aan verandering. Henk Baas Hoofd Landschap RCE. 1 oktober Delft
Landschap en erfgoed Over ruimte bieden aan verandering Henk Baas Hoofd Landschap RCE 1 oktober 2015 - Delft Landschap definitie Definitie RCE Raad voor Europa (Florenceconventie) Het door menselijk denken
Letland. Geschiedenis In 2012 is het zuidelijke deel gemoderniseerd over 26 kilometer.
De autoceļš is een galvenā ceļš in Letland. De weg vormt een oost-westroute in noordoostelijke richting in het noordoosten van het land. De weg takt een kilometer of 35 buiten de hoofdstad Rīga af van
erklaring van Altena
Verklaring van Altena Gezamenlijk willen wij, Agrarische Natuurvereniging Altena Biesbosch, Samenwerkingsverband Ondernemersverenigingen Altena (SOVA), Gemeente Aalburg, Gemeente Werkendam, Gemeente Woudrichem,
Opbouw presentatie. Aanleiding onderzoek Onderzoeksvraag Opzet onderzoek Glastuinbouw Recreatie Beoordeling (De Lier) Conclusies Vragen
Opbouw presentatie Aanleiding onderzoek Onderzoeksvraag Opzet onderzoek Glastuinbouw Recreatie Beoordeling (De Lier) Conclusies Vragen Aanleiding onderzoek Concentratiegebied glastuinbouw Tinte tussen
HOOFDSTUK 2 Gebiedsanalyse
HOOFDSTUK 2 Gebiedsanalyse 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk zijn achtereenvolgens de ruimtelijke structuur en de functionele structuur van het plangebied uiteengezet. De ruimtelijke structuur is beschreven
Erfgoed en de Omgevingswet 30 mei 2018
Erfgoed en de Omgevingswet 30 mei 2018 Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed Uitgangspunten van de Verdragen van Granada en Valletta worden benoemd in de Omgevingswet. Op Amvb niveau een combinatie
Erfgoed en de Omgevingswet 18 april Martin van Bleek
Erfgoed en de Omgevingswet 18 april 2018 Martin van Bleek Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed Uitgangspunten van de Verdragen van Granada en Valletta worden benoemd in de Omgevingswet. Op
Toerisme en Recreatie
Toerisme en Recreatie Wat speelt er? De vraagstukken over toerisme en recreatie zijn divers. Er zijn vraagstukken met betrekking tot de routestructuur, de kwaliteiten in het gebied en nieuwe functies.
Handleiding voor de aanwijzing van zaken en terreinen als gemeentelijk monument en gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht
Handleiding voor de aanwijzing van zaken en terreinen als gemeentelijk monument en gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht Inhoud Inleiding 3 Bovengrondse monumenten en beschermde stads- of dorpsgezichten
BOERMARKEN IN DRENTHE
BOERMARKEN IN DRENTHE Historie Geschiedenis gaat ver terug. Het begrip Boermarke, ook wel Marke genoemd, gaat in feite terug tot de tijd van de Germanen die zich op vaste plaatsen gingen vestigen. MARKE,
Economische relaties tussen stad en land: een vergelijking van zes kleinere kernen. in Nederland. Presentatie NETHUR Stadsdag Groningen
Presentatie NETHUR Stadsdag Groningen Economische relaties tussen stad en land: een vergelijking van zes kleinere kernen in Nederland 25 januari 27 Ida Terluin Landbouw-Economisch Instituut (LEI) Postbus
HET NOTARIAAT IN DE LAGE LANDEN (± )
ARS NOTARIATUS CXVII HET NOTARIAAT IN DE LAGE LANDEN (± 1250-18) Opstellen over de geschiedenis van het notariaat in de Lage Landen vanaf de oorsprong tot in de negentiende eeuw Onder redactie van Prof.
CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN
CHECKLIST : AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN Versterk de identiteit van de Buitenstad door landschappelijke, aardkundige en archeologische waarden zichtbaar op te nemen in de ruimtelijke inrichting
LANDSEXAMEN HAVO
LANDSEXAMEN HAVO 2018-2019 Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE H.A.V.O 1 Het eindexamen Het eindexamen van het vak Aardrijkskunde bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen
Voorbereiding en planning van een thema
Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen
John Dagevos (Telos/UvT) Tilburg, 27 november 2013. Heilige huisjes in de knel
John Dagevos (Telos/UvT) Tilburg, 27 november 2013 Heilige huisjes in de knel Eeuwenlang waren religieuze gebouwen de spil waar het leven in stad of dorp om draaide, ankerpunten in het dagelijks leven,
1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid,
Transformatie van de woningvoorraad Een afname van het aantal huishoudens heeft gevolgen voor de woningvoorraad. Dit geldt ook vergrijzing. Vraag en aanbod sluiten niet meer op elkaar aan. Problemen van
STEDEBOUWKUNDIGE ANALYSE EN ADVIES LIEFHOVENDIJK 2, LINSCHOTEN
STEDEBOUWKUNDIGE ANALYSE EN ADVIES LIEFHOVENDIJK 2, LINSCHOTEN M A R I E K E V I S S E R G E M E E N T E M O N T F O O R T, V E R S I E 2, 1 A U G U S T U S 2 0 1 6 Liefhovendijk Rivier Linschoten De opstallen
Erfgoed en de Omgevingswet
Erfgoed en de Omgevingswet TILBURG, 7 JUNI 2018 DRS. ANNÉLIEN VAN KUILENBURG Omgevingswet: de zorg voor het cultureel erfgoed biedt kader voor behoud van cultureel erfgoed breed begrip van cultureel erfgoed
Cultuurhistorisch onderzoek Sportpark Van den Wildenberg
Cultuurhistorisch onderzoek Sportpark Van den Wildenberg projectnr.3398-196264 definitief december 2009 Auteur(s) Véronique Maronier Opdrachtgever Afdeling Ontwikkeling Postbus 17 5050 AA Goirle datum
Beknopte geschiedenis van Reeuwijk en Driebruggen
Beknopte geschiedenis van Reeuwijk en Driebruggen De huidige gemeente Reeuwijk bestaat uit verschillende oude ambachtsheerlijkheden en gemeenten. In 1855 werd de oorspronkelijke kleine agrarische gemeente
Observatiefiche zaal 1
Observatiefiche zaal 1 Monument Wat is de titel van de zaal? Je kunt dit op het monument vinden. Kijk naar het monument. Wat zie je? (Welke vorm heeft het? Wat stelt het voor? Benoem het monument met één
LANDSEXAMEN HAVO
LANDSEXAMEN HAVO 2018-2019 Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE H.A.V.O 1 Het eindexamen Het eindexamen van het vak Aardrijkskunde bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen
Minor Landschapsgeschiedenis
Minor Landschapsgeschiedenis Het Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen biedt een minor Landschapsgeschiedenis aan die zich richt op verleden, heden en toekomst van het Nederlandse
Quick scan archeologie De Horst Kaatsheuvel, gemeente Loon op Zand
Quick scan archeologie De Horst Kaatsheuvel, gemeente Loon op Zand 18 november 2010 Inleiding Het plangebied ligt ten westen van de bebouwde kom van Kaatsheuvel in de gemeente Loon op Zand (afb. 1). De
Legende. PlanMer De Prijkels Deinze. Situering plangebied "De Prijkels" en zoekzones op gewestplan V N V.B
V V G Figuur 3.1.a : Situering plangebied "De rijkels" en zoekzones op gewestplan T Ontwerp afbakeningslijn Kleinstedelijk gebied plangebied M R O Andere zoekzones voor bedrijven R T 18219809.mxd gewijzigd
Kennis voor een duurzame toekomst van de Wadden. Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden
Kennis voor een duurzame toekomst van de Wadden Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden WAT WETEN WIJ VAN DE WADDEN? Oost Een parachutisctische durfal dook vlak bij het wad
BRABANTS ERFGOED ALS MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL
BRABANTS ERFGOED ALS MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL monumenten van het verleden, motoren van de toekomst Pieter van Wesemael Hoogleraar Architectural Design & Urban Cultures Technische Universiteit Eindhoven
Ruimtelijke ordening. Ruimtelijke Ordening
Ruimtelijke ordening Ruimtelijke Ordening Ruimtelijke ordening (RO) in Nederland Vanuit de geschiedenis is RO al belangrijk in Nederland, denk bijvoorbeeld aan landinrichting en optimaliseren van de waterhuishouding.
Intergemeentelijke samenhang in Zuidoost-Brabant werkexemplaar
RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Intergemeentelijke samenhang in Zuidoost-Brabant werkexemplaar Onderzoekpresentatie, Dialoogconferentie Regio Zuidoost-Brabant, Eindhoven, 4-09-2013 Prof dr Pieter
Ruimte per inwoner,
Indicator 1 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Door de sterke groei van de Nederlandse
Examenprogramma aardrijkskunde havo
Examenprogramma aardrijkskunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
INTERSECTORALE MOBILITEIT IN HET HOGER ONDERWIJS ROB GRÜNDEMANN (HOGESCHOOL UTRECHT)
INTERSECTORALE MOBILITEIT IN HET HOGER ONDERWIJS ROB GRÜNDEMANN (HOGESCHOOL UTRECHT) 1. Opzet van het onderzoek 2. Resultaten en conclusies 3. Discussie Vraagstelling 1. Welke omvang heeft intersectorale
2014-2015 diverse locaties in het ommeland van de Peel en stedelijk gebied waaronder Helmond, Eindhoven en Veghel
FoodLabPeel Programma Stad op het land, land in de stad 2014-2015 diverse locaties in het ommeland van de Peel en stedelijk gebied waaronder Helmond, Eindhoven en Veghel FoodLabPeel is een meer jaren durend
PTO Aardrijkskunde
PTO ardrijkskunde 2016-2017 Vereniging voor Protestants-Christelijk Onderwijs te Curaçao Sectie aardrijkskunde r. lbert Schweitzer havo/vwo [meesteradmiraal@gmail.com] Vak: ardrijkskunde Leerjaar: H1 Schooljaar:
Grenzen verleggen in het Waddengebied. Maarten Hajer
Grenzen verleggen in het Waddengebied Maarten Hajer De Waddenzee versterken: ja, maar hoe? 2 Waar J.C. Bloem niet geldt 3 En dan: wat is natuur nog in dit land? Waddenzee van (inter)nationaal belang Grootste
Landschapsplan Voormalig Eiland van Cadzand
-d L;'. --. s,*c- Landschapsplan Voormalig Eiland van Cadzand Landschapsplan Voormalig Eiland van Cadzand West Zeeuwsch-Vlaanderen tekent zich scherp af als groene oase te midden van een sterk verstedelijkte
Besluit 55/17. besluiten: vast te stellen de Lijst Ingekomen Stukken in de periode 1 juni 2017 tot en met 28 juni 2017.
Provincie Noord-Brabant Besluit 55/17 Voorgestelde behandeling PS-vergadering : 8 september 2017 Onderwerp Lijst Ingekomen Stukken vergadering Provinciale Staten 8 september 2017 Datum 8 september 2017
De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit
De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit Prof. Dr. Stijn Oosterlynck Stijn.Oosterlynck@uantwerpen.be Centrum OASeS & Urban Studies Institute University of Antwerp Inhoud Stad als oord van problemen?
COLLEGEDAG MAANDAG 5 NOVEMBER 2018 HET EGYPTISCHE GODENRIJK
COLLEGEDAG MAANDAG 5 NOVEMBER 2018 HET EGYPTISCHE GODENRIJK PROGRAMMA Ochtend 09.00 09.30 uur: Inloop met koffie/thee 09.30 09.40 uur: Welkomstwoord en inleiding door Annemarie Lavèn, hoofdredacteur Historisch
Economische en geografische dynamiek in stad en regio
Economische en geografische dynamiek in stad en regio Beeld van Nederland en NO Fryslan Overwegingen voor strategie Presentatie voor Netwerk Noordoost, Burgum 12 april 2016 Pieter Tordoir GPIO, Universiteit
Advies landschappelijke inpassing bloemenkwekerij aan de Veldhuizenweg te Hoogersmilde
Landschapsbeheer Drenthe aaaaaaaaaaaaa Landschapsplan van het perceel Grietmanswijk 5a te Bovensmilde t.b.v. nieuwbouw loonbedrijf provinciale organisatie beschikt Advies landschappelijke inpassing bloemenkwekerij
Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept
Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van
Derk Stobbelaar, Martijn van der Heide & John Janssen. 12 februari 2013
tappen in het maken van een LOP Derk Stobbelaar, Martijn van der Heide & John Janssen 12 februari 2013 Studiehandleiding Visievorming / kader voor ruimtelijke ingrepen Bestaande kwaliteiten Burgers betrekken
Het nieuwste Brabant voor gemeenten
Het nieuwste Brabant voor gemeenten.besturen vanuit regionale samenhang Hans Mommaas VBG Tilburg, 25 juni Inhoud: even afstand nemen om beter te zien De duurzame regio als perspectief Het regionale sociale
Attractie- barometer
Attractiebarometer Attractiebarometer Inlichtingen Sofie.wauters@toerismevlaanderen.be Marketing Office Tel +32 ()2 54 4 9 Verantwoordelijke uitgever: Peter De Wilde - TOERISMEVLAANDEREN Grasmarkt 61,
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk
Programma van Toetsing en Afsluiting
Leerweg: TL Klas: 3 Vak: Aardrijkskunde Methode: De Geo Toetsnr 3.1.1 Arm en rijk H1 + Atlasopdrachten Wat moet je voor de toetsing doen? Weet hoe de verschillen ontstaan tussen arm en rijk in NL, VS en
STEDEBOUWKUNDIGE ANALYSE EN ADVIES LIEFHOVENDIJK 2, LINSCHOTEN
STEDEBOUWKUNDIGE ANALYSE EN ADVIES LIEFHOVENDIJK 2, LINSCHOTEN M A R I E K E V I S S E R G E M E E N T E M O N T F O O R T, V E R S I E 2, 8 S E P T E M B E R 2 0 1 6 Liefhovendijk Lange Linschoten De
Een veerkrachtige Vlaamse ruimte op maat van mensen Strategische ruimtes voor maatschappelijke uitdagingen: migratie en vergrijzing
Een veerkrachtige Vlaamse ruimte op maat van mensen Strategische ruimtes voor maatschappelijke uitdagingen: migratie en vergrijzing Elise Schillebeeckx, Universiteit Antwerpen prof. Stijn Oosterlynck,
Onderwijs- en examenregeling
Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Geschiedenis Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de Wet
Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout
Titel: Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout Inleiding Oosterhout, strategisch gelegen tussen de A27, de A59 en de A16 heeft al een lange geschiedenis. Thans een bruisende stad met
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Een Europese democratie: utopie of noodzaak?
Een Europese democratie: utopie of noodzaak? Prof. Stefan Rummens Hoger Instituut voor Wijsbegeerte 14 november 2016 Europa in crisis? Europa in crisis de EU verliest slagkracht de EU verliest legitimiteit
Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich
(les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien
Pieter Dijkman Lessen uit de fusie Alkmaar Graft-De Rijp Schermer
Pieter Dijkman Lessen uit de fusie Alkmaar Graft-De Rijp Schermer Het verhaal van Alkmaar Wat zijn de praktische gevolgen voor Politiek Ondernemers Onderwijs, verenigingen en sport Toerisme, historie en
Inspectie van de bodem middels een vooronderzoek ter plaatse van de percelen C 2552 en C 2553 in Breda
*OMWB524761* Postbus 75 5000 AB Tilburg 013 206 01 00 info@omwb.nl http://www.omwb.nl Inspectie van de bodem middels een vooronderzoek ter plaatse van de percelen C 2552 en C 2553 in Breda Vooronderzoek
Tjalling in de toekomst:
Tjalling in de toekomst: perspectieven voor het landschapshistorisch onderzoek in Noord-Nederland Theo Spek Darp C.H. Edelman (1903-1964) De Stichting voor Bodemkartering In 1945 opgericht door prof.dr.
Vlaamse Ruit of ABC As?
Vlaamse Ruit of ABC As? De ruimtelijke structuur van de Centraal Belgische metropolitane arbeidsmarkt Michiel van Meeteren, Kobe Boussauw, Ben Derudder & Frank Witlox (Universiteit Gent: SEG, AMRP & Steunpunt
Nationale Monitor Duurzame Gemeenten 2015
Nationale Monitor Duurzame Gemeenten 2015 Bastiaan Zoeteman, Monique van der Zande, Ruben Smeets, Corné Wentink, John Dagevos en Hans Mommaas Telos, TSC, Tilburg University www.telos.nl Inhoud presentatie
Limburg Maasland. 1. Gebieden voor jeugdcamping (KB 1/09/80)
Limburg Maasland 1. Gebieden voor jeugdcamping (KB 1/09/80) 0430 De gebieden die als "gebieden voor jeugdcamping" zijn aangeduid, zijn bestemd voor de aanleg van groenbeplantingen en het aanbrengen van
1.1. Kennis en inzicht in verband met het historisch referentiekader
1. Kennis en Inzicht 1.1. Kennis en inzicht in verband met het historisch referentiekader 1. verduidelijken de begrippen generatie, decennium, eeuw, millenium aan de hand van historische evoluties, vertrekkend
Cartografische competenties
Cartografische competenties Omgaan met competentiegericht onderwijs, leerlijnontwikkeling en gedifferentieerd leren via kaartwerk Mercatorsymposium, 28 april 2012 Dirk Coolsaet = bekwaamheid tot efficiënt
Groene Sporen. Strategisch project regionale groenstructuur Zuid-West-Vlaanderen
Groene Sporen Strategisch project regionale groenstructuur Zuid-West-Vlaanderen Waarom Groene Sporen? Zuid-West-Vlaanderen wordt geconfronteerd met een aantal ruimtelijke uitdagingen die in de komende
Burgerschap: Aanbod per hoofddoel
Burgerschap: Aanbod per hoofddoel HOOFDDOEL 1 We voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen omgaan met de medemens.) Trefwoord De
BIJLAGEN. Betrekkelijke betrokkenheid Studies in sociale cohesie. Sociaal en Cultureel Rapport Redactie: Paul Schnabel Rob Bijl Joep de Hart
BIJLAGEN Betrekkelijke betrokkenheid Studies in sociale cohesie Sociaal en Cultureel Rapport 2008 Redactie: Paul Schnabel Rob Bijl Joep de Hart Sociaal en Cultureel Planbureau Den Haag, december 2008 Bijlage
Ruim tweeëneenhalf jaar geleden nam mijn voorganger Léon Frissen afscheid met een Rijnlandlezing.
1 Inleiding Commissaris van de Koning Theo Bovens op Rijnlandlezing door pater Anselm Grün, op 15 mei 2014 in Statenzaal in Gouvernement aan de Maas te Maastricht Dames en heren, Ruim tweeëneenhalf jaar
een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek
een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek Wat is aardrijkskunde op zoek naar een verklaring voor de ruimtelijke verschijnselen aan het aardoppervlak. Beschrijvende vragen: bodem
BAARLE-NASSAU 20130336 Stichting Nogalwiedus 1.250 Baarle-Nassau; musical Romeo en Julia
Toekenning Prins Bernhard Cultuurfonds Brabant 3 e kwartaal 2013 Provincie Noord-Brabant BAARLE-NASSAU 20130336 Stichting Nogalwiedus 1.250 Baarle-Nassau; musical Romeo en Julia Totaal BAARLE-NASSAU 1.250
2. Bedrijventerrein Engelenburg
17 2. Bedrijventerrein Engelenburg 2.1. Bestaande voorraad Er is momenteel geen structurele leegstand op bedrijventerrein Engelenburg. Wel is er sprake van frictieleegstand. Dat wil in dit geval zeggen
Best. Introductie. Gemeente Best (bron:
Best Best Introductie Best is een Noord-Brabantse gemeente, gelegen op ruim tien kilometer van de stad Eindhoven. De gemeente bestaat uit de centrale kern Best en twee kleine kernen, Aarle en De Vleut.
Landschappen van Maas en Peel; geschiedenis, kenmerken en waarden van het cultuurlandschap van Noord- en Midden- Limburg
Landschappen van Maas en Peel; geschiedenis, kenmerken en waarden van het cultuurlandschap van Noord en Midden Limburg Typen en mate van verandering van de kernen ^(uuuu)?.3) e «* J. Renes Rapport 9.3