Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 3 december 2018 10 n.v.t. wethouder M. Blind Zaaknummer 10962-2018 Datum B&W-besluit 13 november 2018 Onderwerp Voorstel tot het vaststellen van de verordening Afvalstoffenheffing 2019 BIJLAGEN: Verordening op de heffing en de invordering van afvalstoffenheffing 2019 Olst-Wijhe https://dmidoffice.olst-wijhe.nl/mp/document/53630 10962-2018 INLEIDING Ieder jaar worden door u de afvalstoffentarieven vastgesteld voor het nieuwe begrotingsjaar, hierbij is het uitgangspunt een kostendekkend tarief. Vanaf 1 januari 2016 zijn we gestart met Omgekeerd Inzamelen tweede fase. De service van de inzameling van nuttig toepasbare grondstoffen is verhoogd en voor het restafval is het verlaagd doordat dit afval niet meer huis aan huis wordt ingezameld. Met de toepassing van Omgekeerd Inzamelen tweede fase wordt verwacht dat kan worden voldaan aan de doelstellingen uit het landelijk Afvalbeheerplan 2009-2021. Een belangrijk uitgangspunt van Omgekeerd Inzamelen tweede fase is duurzamer maar niet duurder. Tot op heden hebben we dit uitgangspunt kunnen vasthouden en dit willen we voor de toekomst ook vast kunnen houden. Door verschillende omstandigheden staan de afvalstoffentarieven onder druk. Deels zijn het landelijke ontwikkelingen die dit veroorzaken en deels heeft het te maken met de keuzes die zijn gemaakt voor de wijze waarop het Omgekeerd Inzamelen in onze gemeente is ingevoerd. In dit voorstel wordt uitgelegd door welke factoren de tarieven onder druk komen te staan en wordt u een voorstel voorgelegd voor het vaststellen van de variabele tarieven en het vaste tarief. BEOOGD RESULTAAT Een kostendekkend afvalstoffentarief voor de huishoudens dat recht doet aan het uitgangspunt duurzamer maar niet duurder en de vervuiler betaalt. KADER Het afvalbeleidsplan 2010-2015 en het landelijk Afvalbeheerplan 2009-2021 ARGUMENTEN Zoals aangegeven staan de afvalstoffentarieven onder druk. Dit heeft verschillende oorzaken. Hieronder worden ze puntsgewijs genoemd: 1. Restafval a. Sinds enkele jaren is sprake van een heffing op het storten en verbranden van afval in Nederland middels een afvalstoffenbelasting. Deze heffing wordt ook wel verbrandingsheffing genoemd en deze bedroeg in 2018 13,21 per ton waarbij het verbranden van afval in het buitenland nog vrijgesteld was. In het Belastingplan 2019, dat op Prinsjesdag is gepresenteerd, is vervolgens het tarief bekend gemaakt dat per 2019 geldt: 31,39 per ton voor het storten of verbranden van afvalstoffen. Tevens zal deze heffing ook toegepast worden op afval wat in het buitenland verbrand of gestort zal worden, de zogenaamde exportheffing. De staatssecretaris wil met de belastingverhoging het scheiden van afval verbeteren en zo de circulaire economie stimuleren, een circulaire economie waarin grondstoffen niet worden verbrand maar worden verwerkt tot nieuwe materialen. De verwachting is dat het niet ophoudt met deze verhoging, in de 1
toekomst worden naar verwachting nog verdere verhogingen doorgevoerd op het belastingtarief voor restafval. b. De structurele lasten van de verzamelsystemen (afschrijving en onderhoudskosten) voor restafval zijn tot nu toe niet meegenomen in het vaste tarief van de afvalstoffenheffing. Omdat we nog niet geheel zijn overgaan op de ondergrondse verzamelsystemen voor restafval zijn deze lasten nog niet verrekend in het vaste tarief en werden deze kosten door een onttrekking uit de egalisatievoorziening gedekt. Volgens de huidige planning zullen we voor de zomer 2019 alle huishoudens hebben aangesloten op de verzamelsystemen. Daarom hebben we er voor gekozen om voor 2019 de structurele lasten van de verzamelsystemen mee te nemen in het vaste tarief voor huishoudens. 2. Groente, fruit en tuinafval Bij de invoering van omgekeerd inzamelen hebt u besloten de inzameling en verwerking van GFT (groente, fruit en tuin)afval en van GTA (Grof Tuinafval) niet meer via een variabel tarief in rekening te brengen bij de huishoudens en bij de milieubrengstations geen tarief in rekening te brengen voor deze grondstromen. Hiermee wordt de prikkel hoger om het groen van het restafval nog beter te scheiden. Het gevolg hiervan is dat de kosten voor de gemeente hoger zijn en deze worden doorberekend in het vaste tarief. Door het uitstekende scheidingsgedrag van onze inwoners is deze verhoging van de vaste kosten hoger geworden dan was voorzien. Aan de andere kant veroorzaakt dit scheidingsgedrag ook dat het gemiddelde variabele tarief voor restafval fors naar beneden is gegaan voor de huishoudens. 3. Plastic, metalen en drankenkartons (PMD) De vergoeding van Nedvang voor PMD neemt jaarlijks af waardoor het vaste tarief per huisaansluiting omhoog gaat. Voorgesteld wordt om de verhoging van de verbrandingsbelasting te verrekenen in het variabele tarief. Dit past bij het uitgangspunt de vervuiler betaalt. Wanneer de hogere kosten van de verwerking van restafval meegenomen worden in het vaste tarief dan betaalt ieder huishouden evenveel ondanks het verschil in scheidingsgedrag. ROVA heeft voor ons uitgerekend wat dit betekent voor het variabele tarief en dit leidt tot de volgende adviestarieven: Voor de ondergrondse verzamelsystemen: 1,80 per aanbieding (voorheen 1,55) Restafval in een minicontainer van 240 liter: 10,60 per aanbieding (voorheen 9,21) Restafval in een minicontainer van 140 liter: 6,50 per aanbieding (voor heen 5,63) Door de kosten onder de punten 1b, 2 en 3 (hier wordt jaarlijks al rekening mee gehouden) te verwerken in het vaste tarief moet dit tarief verhoogd worden van 119 naar 132. In een eerder raadsvoorstel van 30 november 2015 was de prognose voor het vaste tarief in 2019 123. De ontwikkeling van de afvalstoffentarieven vanaf 2014 tot en met 2019 ziet er als volgt uit: Kosten per 2014 2015 2016 2017 2018 2019 aansluiting Variabel 66,13 69,71 61,00 35,95 37,70 30,60*** tarief Vast tarief 133* 116** 116 117 119 132 Totaal 199,13 185,71 177 151,95 156,95 162,60 * Het tarief is bijgesteld naar 85 voor de huishoudens door een onttrekking uit de egalisatievoorziening toe te voegen ** Het tarief is bijgesteld naar 112 voor de huishoudens door een onttrekking uit de egalisatiereserve toe te voegen ***Wanneer de verhoging van de verbrandingsbelasting niet wordt meegenomen dan zou dit bedrag 26,35 zijn, waardoor het totale tarief op 158,35 zou komen. Uit de tabel kan worden opgemaakt dat het scheidingsgedrag van de huishoudens enorm is verbeterd door de prikkel van Omgekeerd Inzamelen. Gelet op de ontwikkeling van de afvalstoffentarieven door de jaren heen is het uitgangspunt duurzamer maar niet duurder nog steeds van kracht. 2
DRAAGVLAK In de onlangs gepresenteerde Afvalstoffenmonitor 2017 en uit de benchmark Huishoudelijk Afval 2018 van het Ministerie en de NVRD (Nederlandse Vereniging van Reiniging Directeuren) blijkt dat Olst-Wijhe het goed doet als het gaat om het scheidingsgedrag van de inwoners en de hoogte van het afvalstoffentarief (zie onderstaande tabellen en grafieken). Uit de benchmark heffingen is het tarief van Olst-Wijhe berekend op 142,--, dit is lager dan het tarief dat in de tabel onder het kopje argumenten voor 2017 is opgenomen. ROVA is bij de berekening van het tarief uitgegaan van de situatie dat heel Olst-Wijhe is aangesloten op ondergrondse systemen. Dat is op dit moment nog niet het geval. De huishoudens die op dit moment het restafval aanbieden met behulp van een minicontainer laten een iets minder positief scheidingsgedrag zien waardoor ze een hoger afvalstoffentarief(vast en variabel) in rekening krijgen. Het is een landelijke trend dat de afvalstoffentarieven toenemen. Dit wordt voor een deel veroorzaakt door autonome ontwikkelingen waar de gemeente geen invloed op heeft zoals de afvalstoffenbelasting en de afname van de vergoeding van Nedvang voor PMD. Voor een ander deel wordt het veroorzaakt door keuzes die we zelf hebben gemaakt zoals de gratis inzameling van groen afval en de overstap naar ondergrondse systemen. Maar als deze keuzes niet waren gemaakt dan waren de tarieven nu nog veel hoger geweest. 3
4
5
In de raamovereenkomst 2013-2022 liggen de afspraken vast tussen het Ministerie van I&M, het afvalfonds namens het verpakkende bedrijfsleven en de VNG namens de gemeente, over hoe zij invulling geven aan het Besluit Beheer Verpakkingen. Een van de afspraken in de Raamovereenkomst verpakkingen is dat er in 2017 een tussenevaluatie uitgevoerd zal worden. Deze gesprekken lopen nog steeds en verlopen stroef. Er is op dit moment geen uitzicht op concrete resultaten dan wel een verhoging van de vergoedingen. Er heerst grote onzekerheid over de toekomst aangaande de tarieven, daarom wordt u als uitgangspunt voorgesteld een kostendekkend vast tarief toe te passen en geen toevoeging uit egalisatievoorziening omdat anders het gat met 2020 nog groter kan worden en zullen we telkens een beroep moeten doen op de voorziening. Verder wordt u voorgesteld om de adviestarieven van de ROVA over te nemen. FINANCIËLE CONSEQUENTIES Dit voorstel voldoet aan het uitgangspunt kostendekkende afvaltarieven. AANPAK/UITVOERING Na vaststelling door uw raad dient de verordening op de juiste wijze bekendgemaakt te worden en dienen de aanslagen volgens de verordening te worden opgelegd aan de belastingplichtigen. VOORSTEL Vast te stellen de verordening Afvalstoffenheffing 2019. Burgemeester en wethouders van Olst-Wijhe de secretaris de burgemeester drs. D.L.W. (Dries) Zielhuis A.G.J. (Ton) Strien Informatie in te winnen bij: Geke Kosse Telefoonnummer: 14 0570 6
Onderwerp Besluit tot het vaststellen van de verordening Afvalstoffenheffing 2019 De raad van de gemeente Olst-Wijhe; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 13 november 2018; gelet op het bepaalde in de artikelen 216, 2017 en 220 t/m 220h van de Gemeentewet; besluit: 1. vast te stellen de verordening Afvalstoffenheffing 2019; 2. de 3 de begrotingswijziging 2019 vast te stellen. Aldus besloten in de openbare raadsvergadering d.d. 3 december 2018. De raad voornoemd, de griffier de voorzitter B.A. (Bart) Duursema A.G.J. (Ton) Strien 7