Factsheet verbetering subsidieregelingen & beleidstheorieën (Eveneens evaluatie van begrotingssubsidies of incidentele subsidies) Naam subsidie (regeling) Subsidieregeling Molens Zuid-Holland 2013 Versie factsheet 17-09-2018 Doel subsidie Stimuleren behoud, in stand houden en draaien van in Zuid- Holland, zodat dit bijdraagt aan een aantrekkelijke leefomgeving en een aantrekkelijk vestigingsklimaat en cultureel erfgoed beleefbaar is. Bestuurlijk opdrachtgever Rik Janssen Ambtelijke opdrachtgever Behandelend ambtenaar Looptijd 01-07-2013 tot 1-7-2017 Meest recente evaluatie 2015 Jaartal eerstvolgende evaluatie - 1. Opbouw beleidstheorie(ën) De kwaliteit van de leefomgeving speelt een grote rol bij het vasthouden van inwoners en het aantrekken van nieuwe inwoners. Binnen die leefomgeving zijn cultuur en erfgoed een belangrijke bepalende factor. Zuid-Holland wil daarom haar cultuur en erfgoed beschermen, beleefbaar maken en benutten. Molens vormen iconen in het landschap en vormen een onlosmakelijk onderdeel van de geschiedenis en identiteit van Zuid-Holland. Zuid-Holland telt 228 complete. De meeste zijn Rijksmonumenten. Om deze in stand te houden, te beleven en te benutten stelt de provincie, aanvullend op het Rijk die ook onderhoudssubsidie beschikbaar stelt (uitvoering door Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE), subsidiemiddelen beschikbaar voor draaien, onderhoud en groot onderhoud van via de Subsidieregeling Zuid-Holland 2013. De subsidiemogelijkheid voor groot onderhoud is met ingang van 2016 toegevoegd aan de subsidieregeling. Naast goed onderhoud is het voor van belang dat ze kunnen draaien. Om te kunnen draaien dient ook de omgevende molenbiotoop op orde te zijn. De provincie verstrekt draaipremies naar rato van het aantal omwentelingen. Door het draaien worden gebreken eerder geconstateerd en hogere onderhoudskosten op lange termijn voorkomen. 1.1 Maatschappelijke opgaven Om een aantrekkelijk en concurrerend Zuid-Holland te realiseren werkt de provincie aan beschermd, bekend en beleefbaar erfgoed. De provincie richt zich daarbij op stimuleren van onderhoud, groot onderhoud en draaien van in Zuid-Holland. De afgelopen jaren is veel geinvesteerd in. 97% van de in Zuid-Holland maakte tot op heden gebruik van de onderhoudsubsidie. Dit betekent dat in Zuid-Holland het basale onderhoud van lijkt te worden uitgevoerd. Uit landelijk onderzoek is gebleken dat er een gat is tussen onderhoudsubsidie en restauratie. Ook voor Zuid- Holland bleek dat een grote behoefte is aan groot onderhoud. Om hier in te voorzien is een regeling groot onderhoud ingesteld. Deze regeling moet er ook toe leiden dat er minder behoefte is aan restauratie en een langere restauratiecylus mogelijk wordt. 1.2 Programmadoel(en) PS Programma 3: Voor een aantrekkelijk en concurrerend Zuid-Holland Doel 3.6: Beschermd, bekend en beleefbaar cultureel erfgoed Met dit doel wordt beoogd het volgende te bereiken (uit begroting 2018): Erfgoedlijnen ontwikkelen en versterken en het verhaal vertellen Onderhoudsachterstand monumenten wegnemen en nieuwe functies geven Presenteren en toegankelijk maken van de Zuid-Hollandse archeologische vondsten Beschermen cultureel erfgoed 1
Beleidsindicator voor interprovinciale vergelijking: Restauratievolume: Staat van casco rijksmonumenten in categorie matig en slecht. Er is sprake van een autonome taak. Er is sprake van beleidsvrijheid bij het uitvoeren van de subsidie(regeling). Een deel van de subsidieregeling, paragraaf 3, wordt gekoppeld aan de verleningen in het kader van de subsidieregeling instandhouding Monumenten (hierna: Sim) van het Rijk (uitvoering RCE). Provincie toetst via de RCE de projecten die voor de subsidieregeling Zuid-Holland 2013 in aanmerking komen aan de landelijke leidraad Sim. 1.3 Taken GS Subdoel 3.6.2: Restaureren monumenten en Prestatieindicatoren: Percentage aangevraagde onderhoudssubsidies Aantal omwentelingen Zuid-Hollandse Het Hoofdlijnenakkoord 2015-2019 Zuid-Holland: slimmer, schoner en sterker kwalificeert ons erfgoedbeleid als succesvol. In 2016 is de Beleidsvisie Cultureel Erfgoed en Basisvoorzieningen Cultuur 2017-2020 vastgesteld. De provincie zet zich met deze beleidsvisie in op: - beschermen van erfgoed en archeologie; - restauratie en herbestemming van (rijks)monumenten; - ontwikkelen en beleefbaar maken van de erfgoedlijnen; - toegankelijk maken van erfgoed en archeologie; - bekend maken van erfgoed en archeologie. Molens vormen een onderdeel van de (rijks) monumenten. De provincie richt zich op beschermen en in stand houden van en het beleven van door: - handhaven van de autonome provinciale subsidie voor de instandhouding van ; - toevoegen van extra subsidiemogelijkheid voor groot onderhoud aan, ter voorkoming van kostbare restauraties; - afstemmen met gemeenten over ruimtelijke plannen binnen molenbiotopen in een zo vroeg mogelijk stadium; - via het provinciaal Molennetwerk Zuid-Holland ondersteunen van gemeenten bij het planologisch beschermen en waar mogelijk verbeteren van de molenbiotoop met groenbeheerplannen; - handhaven van de subsidies voor het draaien van ; - via het provinciaal molennetwerk Zuid-Holland ondersteunen van de vrijwillige molenwereld om open te stellen en publiek te informeren. 1.4 Formulering beleidstheorieën Onderhoud : Er wordt op een gestructureerde wijze gewerkt aan het stimuleren van het behoud, instandhouding en draaien van. Via 6 jarige onderhoud plannen blijven de in goede staat. Hiervoor stellen we subsidie beschikbaar. Groot onderhoud : Voor grotere werkzaamheden en het inhalen van achterstanden heeft de provincie in 2016 een regeling groot onderhoud toegevoegd aan de subsidieregeling. Draaipremies: Draaipremies zorgen ervoor dat in beweging blijven en waar mogelijk nog hun (oude) functie houden. Want rust roest en draaiende verlevendigen het landschap. 1.5 Te subsidiëren operationele activiteiten/ prestaties! Met de subsidieregeling Zuid-Holland 2013 wordt (meerjarig) projectsubsidie verleend aan in Zuid-Holland. Het gaat daarbij om: - draaipremies: hoogte is afhankelijk van het aantal omwentelingen per jaar; - onderhoud: Wat valt onder onderhoud is beschreven in de leidraad Sim en gebaseerd op een periodiek instandhoudingsplan (PIP). Provincie baseert zich hierbij op het goedkeuringsoordeel 2
van de RCE; - groot onderhoud: wat valt onder groot onderhoud is precies beschreven in de toelichting op de subsidieregeling (zie bijlage). 1.6 Evaluatie opzet beleidstheorieën De subsidieregeling Zuid-Holland is op basis van de jaren 2010-2013 geëvalueerd. Aard van de subsidieregeling is zeer praktisch: onderhoud wordt aangepakt (gesubsidieerd) op basis van een leidraad en onderling goed vergelijkbaar door hantering van de leidraad Sim. Het draaien van wordt gestimuleerd via het toekennen van draaipremies. Groot onderhoud wordt gesubsidieerd op basis van typen werkzaamheden om zo de molen wind en regendicht te houden De resultaten zijn zichtbaar in het landschap. Doormiddel van verantwoordingen en inhoudelijke en financiele verslagen en geleverde foto s is dit te verifieren. 2. Bepaling doeltreffendheid Hierna wordt in vier stappen de doeltreffendheid van de subsidie(regeling) bepaald, op basis van feitelijke informatie. 2.1 Beschikte middelen [ Jaar Plafond Aangevraagd Toegekend Afgewezen Vastgesteld Uitputting Aantal Bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag 2014 1.143.000 0 0 2015 400.000 7 271.147,00 7 271.147,00 0 0 100% 2016 500.000 25 738.359,00 8 309.540,00 17 428.819 2017 550.000 8 357.767,00 8 0 0 2018 4.800.000 Nog niet bekend 2.2 Vastgestelde operationele activiteiten / prestaties verbinding met 1.4 Jaarlijks wordt een (meerjarige) subsidie verleend voor onderhoud, grootonderhoud en het draaien van. De hoeveelheid subsidies en het bedrag kan per jaar verschillen, dit heeft er mee te maken dat de onderhoud subsidies meerjarige subsidies zijn (6 jaar). Deze subsidies worden meteen vastgesteld. Draaipremies worden achteraf verstrekt op basis van tellers van de omwentelingen. Groot onderhoud subsidies worden op basis van rangschikking verstrekt. 2.3 Doelmatigheid van de regeling 97% van de in Zuid-Holland maakte tot op heden gebruik van de regeling voor de onderdelen onderhoud en draaipremies. Bij draaipremies gaat het om het aantal omwentelingen. Bij onderhoud gaat het om aanvullende provinciale subsidie aan de Rijkssubsidie voor subsidiabele activiteiten volgens de leidraad Sim. In 2016 is voor het eerst geld beschikbaar gesteld voor groot onderhoud, 6 zijn hiervoor in aanmerking gekomen. In 2017 zijn 8 subsidies verstrekt. 2.4 Behaalde PS-doelen en GS-taken verbinding met 1.2, 1.3 en 1.4 97% van de vroegen onderhoud subsidies en draaipremies aan. In 2016 hebben 6 hebben subsidie gekregen in het kader van Groot Onderhoud (23 aanvragen), in 2017 8 2.5 Gerealiseerde maatschappelijke opgaven verbinding met 1.1 Prestatie indicator voor is: - Percentages aangevraagde onderhoudssubsidies : 97 %. Effectindicator: - Aantal omwentelingen Zuid-Hollandse : 200.000 2.6 Beoordeling mate van doeltreffendheid (Validatie van de beleidstheorieën) 3
- 97% van de in Zuid-Holland maakt gebruik van de subsidiemogelijkheid voor onderhoud en draaipremies. - Molens zouden veel minder draaien zonder de draaipremies. - Onderhoud zou slechter zijn zonder subsidie provincie (tichtingen hebben over het algemeen weinig geld). - Met subsidie voor groot onderhoud is een flinke achterstand op te lossen en restauratie te voorkomen (moleneigenaren hebben over het algemeen weinig geld). 3. Opgave voor de subsidie(regeling) 3.1 Gerealiseerde verbeterpunten Uit het Tympaan onderzoek blijkt dat de regeling goed functioneert en aansluit bij de molenpraktijk. (Het onderdeel groot onderhoud is net gestart). De regeling groot onderhoud voldoet aan een behoefte en wordt gewaardeerd. Om de in stand te houden en beleefbaar te houden is groot onderhoud nodig, dit is een continu proces. Dankzij de regeling groot onderhoud is een veel betere spreiding van het onderhoud en de baarbij horende kosten nodig. Aanbevelingen: ga na of de rangschikingcriteria nog voldoen, stel een grote subsidiebudget beschikbaar zodat meer in aanmerking komen, formuller scherper het onderscheid tussen onderhoud, groot onderhoud en restauratie. De subsidieregeling wordt n.a.v deze aanbevelingen nog eens nagelopen. Bij de vorige evaluatie is opgemerkt dat wijzigingen van de Rijksregeling noodzaken tot tussentijdse provinciale wijzigingen. Door de systematiek (we volgen de Rijksregelingen) is dit echter niet te voorkomen. 3.2 Opgave verbeteren subsidieregeling en doeltreffendheid De doeltreffendheid van de regeling is goed. Van de in Zuid-Holland maakt 97% gebruik van de regeling, de regeling is zeer praktisch en duidelijk in waar hij voor bedoeld is. 3.3 Opgave beleidstheorie Conform de beleidstheorie dragen de uitgevoerde activiteiten en resultaten bij aan het behalen van de doelstelling van de provincie, te weten het behoud van cultureel erfgoed. De draagvlak voor het behoud van erfgoed is daarmee vergroot. Bijlage 1: Samenvattend schema beleidstheorie 4
Bijlage 1: Samenvattend schema beleidstheorie Samenvattend schema beleidstheorie Naam subsidie: Subsidieregeling 2013 Doel subsidie: Het behoud en het draaien van traditionele wind te stimuleren Nummer beleidstheorie: 1 van 1 Factsheet 1.1 Factsheet 1.2 Factsheet 1.3 Factsheet 1.4 Factsheet 1.5 / bijlagen Maatschappelijke opgave Provinciaal doel (PS) Taken (GS) Provinciaal subdoel Concrete doelstelling Resultaat / Prestaties Activiteiten Zuid-Holland wil een toonaangevende provincie zijn waar mensen met plezier wonen, werken en recreeren. Daartoe verbeteren wij de kwaliteit van de leefomgeving. Cultuur en erfgoed zijn daarin belangrike factoren. De provincie wil haar unieke erfgoed behouden voor toekomstige generaties. Doel 3-6 Beschermd, bekend en beleefbaar cultureel erfgoed Beschermen cultureel erfgoed, te weten in Zuid-Holland. Beleidskader: Beleidsvisie Cultuur en VrijeTijd Taak 3.6.2 en het stimuleren van het draaien van de. Beschermd erfgoed Beleefbaar erfgoed Behouden erfgoed -Benut erfgoed Draaien erfgoed Molennetwerk Erfgoedhuis Goed laten door eigenaren en het stimuleren draaien van de door, molenaars van de 228 in ZH. - Goed (conservatie 10 20 of 40 jaar vd delen) - Draaien ter voorkoming extra onderhoudskosten Subsidieregeling Molens 2013; draaipremie, onderhoud, groot onderhoud - Onderhoud - Groot onderhoud - Draaien Molens 5