Hoofdstuk 4 Zuid 219



Vergelijkbare documenten
Hoofdstuk 4 West-overig

Hoofdstuk 4 Randstad 141

Hoofdstuk 7 Beheer en onderhoud

Vitaal werkgebied aan het IJ

Beantwoording technische vragen van raadsfracties over de jaarrekening 2006 gemeente Maasdriel.

Paraaf hoofd afdeling Paraaf Beheer: Paraaf portefeuillehouder: (financiële beoordeling)

MEI Handreiking voor de risico-inventarisatie in het gemeentelijk rampenplan

SAMEN WERKEN AAN EEN VEILIG ALMERE VOORTGANGSRAPPORTAGE 2 E HELFT

VAN. Provinciaie Staten van Overijssei Postbus GB ZWOLLE

Programma Pagina nr. Vraag Poho. Nr Fractie Programmabegroti ng, Productenraming of raadsvoorstel. Processen Programma overstijgende processen

Pedagogisch beleidsplan. For happy kids!

Hoofdstuk 4 Oost 265

Nieuwsbrief JAARGANG 11 - JANUARI 2008

Het schoolondersteuningsprofiel. van. De Fakkel

JUNI Friese handreiking verantwoording groepsrisico

Waterdunen. Nota Ruimte budget 18 miljoen euro. Planoppervlak 350 hectare

Duurzaam groeien. Agro, fresh, food en logistics

Gebied, locatie of lijn!? Projectontwikkeling ViA15

Strategisch raamwerk voor de Meerjarenstrategie van Brainport Development NV

Noordoostcorridor Voorkeursalternatief. Augustus 2013

Statencommissie REW 1 februari KRW maatregelen rijkswateren

VAN BELANG STICHTING DE LEVENDE DELTA VOOR ELKE ZEEUW. STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW 1

Strandgaper 130 Bergen op Zoom Hoekwoning

Wat ging vooraf? Dit is gedaan aan de hand van het beoordelingskader uit de NRD (zie hiernaast).

Reactieverslag vo Oost-West as: deelgebied Plantage de Sniep

Aanvullende overeenkomst op die van november 2018, inzake Herontwikkeling locaties Zelhem

Samenvatting Notitie reikwijdte en detailniveau MIRT Verkenning A20 Nieuwerkerk aan den IJssel Gouda

BESTEMMINGSPLAN AANSLUITING ASSEN TT EN OEFENTERREIN BAGGELHUIZEN GEMEENTE ASSEN

1 e fase Planstudie Ring Utrecht Keuze VoorKeursAlternatief (VKA)

Strandgaper 160 Bergen op Zoom Herenhuis

MIWE roll-in e+, MIWE eco : nova User Report - bericht uit de praktijk. bakkerij Evertzberg, Germany

externe veiligheid binnen milieuvergunningverlening

Planstudie Ring Utrecht. 16 maart 2010 De Bilt

Hengelo, Hart van Zuid

Nr. RMW-539. Agenda nr. Nr /51 Middelburg, 13 januari Aan de Provinciale Staten van Zeeland

Volkerak-Zoommeer, zoetwaterbekken onder druk.

MIRT - Verkenning Antwerpen Rotterdam VISIE

Schoolplan Algemeen Deel 2011/2015

versatel. nl Technisch Beleid VVH

etouradres Postbus EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Maastricht Belvédère. Nota Ruimte budget 10 miljoen euro

B P V - g i d s (augustus 2010) (BOL-2+3+4) Techniek & ICT. BPV-gids-aug zonder foto's # 1-37

choolondersteuningsprofiel ondersteuningsprofiel

Alternatieve locaties Hoeksche

Nieuwe Hollandse Waterlinie

paspoort Veerse meer

5 minuten versie voor Provinciale Staten

Het EINSTEIN -bestratingssystem

Ontwerp-MER Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

abcdefgh Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG Geachte voorzitter,

Flessenhalzen A4 en A12

Schetsschuit. Oostelijke Vechtplassen. 11 & 12 maart 2014

Watersportondernemers Deltagebied. Rowena van der Maat, 28 mei 2010 Bruinisse

ZSM 1 Spoedwetprojecten ZSM 2 Benuttingsprogramma

abcdefgh Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG Geachte voorzitter,

Opgave 3. Letters herkennen.

Informatiebijeenkomst Getij Grevelingen 11 oktober Getij Grevelingen. Waarom herstel beperkt getij

Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue)

AUTOFISCALITEIT BEDRIJVEN

Tweede Kamer der Staten-Generaal

artikel 105, eerste lid, J artikel 143, tweede lid Provinciewet;

Verordening tot wijziging van de verordening parkeerbelastingen Breda 2007

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Toelichting Milieueffectrapport Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer (ontwerp-mer)

de haven, en maatregelen die uit dit Masterplan volgen direct een MIRT-planstudie (of vergelijkbaar proces) kan starten.

Hoofdstuk 4 Nationaal

Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/ omgevingsvergunning

^'vrr^t^ HOLLAND ZUID

2014D02444 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Notitie klassenmanagement

Collectieve Arbeidsovereenkomst Energie- en Nutsbedrijven Juni 2005

Voortgangsrapportage Tracéwetplichtige projecten (periode 1 juli 31 december 2018)

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2003-II

Water: hoge prioriteit. November is de maand van de grote landelijke oefening van de Taskforce Management Overstromingen.

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. HBO-Bachelor Personeel en Arbeid

Afspraken mobiliteit

choolondersteuningsprofiel ondersteuningsprofiel

ZSM 1 Spoedwetprojecten & ZSM 2 Benuttingsprogramma

1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde.

Intentieovereenkomst inzet middelen Plan van Aanpak Schiphol en Omgeving (PASO)

provincie :: Utrecht Mobiliteit

VOORTGANGSOVERZICHT TRACÉWETPROJECTEN (PEILDATUM 31 DECEMBER 2013)

VOORTGANGSOVERZICHT TRACÉWETPLICHTIGE PROJECTEN (PEILDATUM 31 DECEMBER 2016)

8.6. Buitenring Parkstad Limburg

Aanmeldformulier collectieve zorgverzekering 2016

Aanmeldformulier zorgverzekering 2015

Provinciale Staten van Noord Holland

ONVZ Zorgplan Internationaal 2015

Concept Ruimtelijk Perspectief Windenergie op Land

Ruimtelijke ordening. Ruimtelijke Ordening

Mijlpalen volgens nieuwe planning TB Q R

Steenbergen. Introductie

OPLOSSINGS- VOORKEUREN BEWONERS & BEDRIJVEN

5 minuten versie voor Provinciale Staten

Alternatieven Noordoostcorridor. Noordoostcorridor

Intentieovereenkomst Alliantie Oosterschelde

ONVZ Vrije Keuze Zorgplan 2016

paspoort markiezaatsmeer / binnenschelde

Transcriptie:

Hoofdstuk 4 Zuid 219

563 Spoorzone Roosendaal interale ebiedsopaven verkennin VROM en Al ruim een decennium lan proberen de terreinen en de stad als eheel. betrokken publieke partijen de spoorzone van De opave waar Roosendaal voor staat is Roosendaal (80 ha) te herontwikkelen. De complex doordat er diverse knelpunten zijn liin van deze zone midden in het stedelijk zoals uitplaatsin bedrijven, externe veiliheid, ebied maakt dit in meerdere opzichten wen- infrastructurele en diverse milieuaspecten. selijk en loisch. Voordeel is dat aanpalende ebieden (zullen) worden herontwikkeld, zoals de stationsom- VROM en werken samen met Pro- evin en een woninbouwlocatie. Dit bete- Rail en NS aan het stimuleren van interale kent dat de planvormin en uitvoerin van de herontwikkelin van spoorzoneebieden in spoorzone snel ter hand kan worden enomen Nederland. Spoorzone Roosendaal is één van als onderdeel van de totale herontwikkelin. de voorbeeldprojecten. De betrokken partijen hebben de ambitie de Doel van de verkennin is te onderzoeken verouderde spoorzone interaal te heront- welke infrastructurele en ruimtelijke oplos- wikkelen tot een nieuwe, moderne wijk voor sinen er zijn om de ebiedsontwikkelin in wonen, onderwijs, zor, leisure en andere de spoorzone Roosendaal moelijk te maken. bovenreionale voorzieninen. Hiervoor zul- Gedacht wordt aan maatreelen om de externe len inrepen in de infrastructuur in nauwe veiliheidsproblematiek teru te drinen, het samenhan moeten worden uitevoerd met creëren van een nieuwe verbindin om de bar- de vastoedontwikkelin en de opwaarderin rièrewerkin van het spoor te verminderen en van de openbare ruimte en architectonische moelijke uitplaatsin van spoorfuncties. kwaliteit. De herontwikkelin zal een impuls even voor het stationsebied, omliende 524 Zandhoner Oosterschelde waterkeren verkennin Zoals destijds voorzien stroomt er sinds de interetijdeebied en in 2100 no maar 1500 aanle van de Oosterscheldewerken min- hectare. Deze erosie heeft neatieve evolen der water in en uit de Oosterschelde. Omdat voor de etijdennatuur, terwijl de stormvloed- de etijdeneulen te root zijn voor de klei- kerin in de Oosterschelde juist was bedoeld nere hoeveelheid water stroomt het daardoor ter behoud van deze natuur. lanzamer dan voorheen en heeft onvoldoende kracht om sediment te verplaatsen en LNV zijn in 2007 estart met een van de eulen naar het interetijdenebied. verkennin om inzicht te krijen in de effec- De afbrekende krachten werken no wel, ten van handhavin huidi beleid (= niets maar de opbouwende krachten niet. Dit pro- doen) en welke beheersmaatreelen moe- ces staat bekend als zandhoner en heeft een lijk zijn. Onderdeel van de verkennin is het neatieve invloed op de waterveiliheid, op doen van proeven (o.a. een proefsuppletie) ebruiksfuncties en op de natuurwaarden van om te testen of de maatreelen effectief zijn. dit als Natura 2000 aanewezen ebied. In 2009 is een onderzoek estart naar band- De erosie van de platen, slikken en schorren breedte van de inrijpmoelijkheden door een heeft effect op de olfaanval op de dijken en aantal toekomstbeelden te ontwikkelen met daarmee op de levensduur ervan. verschillende ambities, variërend van maximaal inrijpen (zandhoner stillen) tot niets Momenteel erodeert zo n 50 hectare intere- doen. Van deze toekomstbeelden worden de tijdenebied per jaar. De verwachtin is dat vereiste investerinen en baten (in termen van dit verdubbelt tot 100 hectare per jaar, met veiliheid en natuurbehoud) berekend. De als evol dat rond 2050 no maar de helft is verwachtin is dat de verkenninsfase in 2013 overebleven van de huidie 10.000 hectare zal zijn aferond. 220

469 Grevelinen water en etij waterbeheren verkennin In 2002 is econstateerd dat de waterkwaliteit Daarnaast wordt bekeken in hoeverre een ver- en de ecoloie van het Grevelinenmeer ach- rotin van de doorlaat in de Brouwersdam teruit aan. Zo is er onder andere sprake van ecombineerd kan worden met andere func- zuurstofloosheid, afname van voels, verdwe- tionaliteiten, zoals een scheepvaartverbindin nen zeeras, overmatie alenbloei, afster- of een etijdeneneriecentrale. vend zeesla (stankoverlast), afname van mos- De verkennin is bein 2009 aferond. In sels en oesters en verruiin van de oevers. het bestuurlijk overle MIRT voorjaar 2009 is afesproken de verkennin uit te breiden met Doel van de verkennin is te onderzoeken elementen uit het MIRT Spelreelkader. Er zal welke moelijke oplossinen er zijn om de onder andere een plan-mer worden uite- waterkwaliteit te verbeteren en de natuur- voerd naar de reconstructie van de Brouwers- waarden te versterken. Gedacht wordt aan dam. Opleverin is voorzien in 2011. het verroten van de doorlaat in de Brouwersdam met de introductie van etij op het Grevelinenmeer tot evol. Ook andere oplossinsrichtinen zoals beheersmaatreelen (bijvoorbeeld baeren) en doorspoelopties worden onderzocht. In 2009-2010 wordt de Flakkeese Spuisluis in de Grevelinendam weer in ebruik enomen. Hiermee ontstaat een verbindin tussen de Oosterschelde en het Grevelinenmeer. In de verkennin wordt dit al meeenomen als nieuwe infrastructuur. 559 Uitvoerinsproramma Zuidwestelijke Delta waterbeheren verkennin De Deltawerken hebben veiliheid ebracht. Een belanrijk nadeel van de Deltawerken is echter het wevallen van estuariene dynamiek, waardoor de natuurlijke processen in de Zuidwestelijke Delta zijn verstoord. Het Harinvliet, de Oosterschelde, het Volkerak- Zoommeer en het Veerse Meer zijn tussen 1960 en 1987 van elkaar escheiden. Hierdoor zijn eïsoleerde bekkens ontstaan waardoor de natuurlijke samenhan van de Zuidwestelijke Delta is verdwenen. Het opnieuw toelaten van natuurlijke processen door het econtroleerd opheffen van de harde scheidin tussen de diverse waterbekkens van de Zuidwestelijke Delta eeft een herstel van de estuariene dynamiek: interetijdennatuur krijt betere kansen, de waterkwaliteit verbetert, het natuurlijk productievermoen van het water wordt verroot en vismiratie van en naar zee is weer op meer locaties moelijk. In het Uitvoerinsproramma Zuidwestelijke Delta wordt bij het herstel van estuariene dynamiek verkend hoe de onderline samenhan tussen de verschillende waterprojecten in de Zuidwestelijke Delta kan worden erealiseerd, ook vanuit de verbindin met waterveiliheid en reionale ebiedsontwikkelin met het oo op kansen voor duurzame economie, wonen, recreatie en natuur. Bij deze verkennin werken rijk, provincies en waterschappen samen in het prorammabureau Zuidwestelijke Delta. Het uitvoerinsproramma vormt de basis voor de ebiedsofferte vanuit de Zuidwestelijke Delta aan het Nationaal Deltaproramma. De verkennin in de vorm van het Uitvoerinsproramma Zuidwestelijke Delta wordt aferond in 2010. 221

A58/A67 Beren op Zoom (Markiezaat) - Venlo (Zaarderheiken) hoofdween verkennin De 100 km lane A58 verbindt de meeste rote Brabantse steden onderlin (oost-west). Bovendien is de route onderdeel van de verbindinen Rotterdam - Antwerpen en Rotterdam - Zuidoost Nederland (noord-). De A58 komt uit de Netwerkanalyse Brabantstad naar voren als een knelpunt in de provincie. In de LMCA ween is het traject tussen Tilbur en Breda aanemerkt als potentieel knelpunt, vanwee de hoe intensiteit van vrachtvervoer, in combinatie met de dimensionerin van de we (2x2 rijstroken). De 75 km lane A67 is een belanrijke verbindin tussen de Belische rens en de Duitse rens. Het aandeel vracht is op deze verbindin hoo, waardoor in- en uitvoeproblemen ontstaan bij aansluitinen. Ook scoort de we onunsti op verkeersveiliheid. Uit de LMCA blijkt dat er hier no een doorstroom problemen zijn, indien wordt etoetst aan reistijdnormen uit de Nota Mobiliteit. is afesproken om samen met de reio de verkennin naar de A58 en A67 op te pakken, zodat in het najaar een plannin voor de verkennende studies ereed is. In het bestuurlijk overle MIRT voorjaar 2009 Capaciteitsuitbreidin liplaatsen in de Rijn/ Scheldeverbindin hoofdvaarween verkennin In het kader van de Nota Mobiliteit is esinaleerd dat er sprake is van een potentieel knelpunt ten aanzien van het aantal liplaatsen op de Rijn-Scheldeverbindin. Het ebrek aan liplaatsen bemoeilijkt een oede loistieke plannin voor de binnenvaartondernemer in verband met de internationale wet- en reelevin op het ebied van vaar- en rusttijden. Daarnaast verroot de ontoereikende liplaatscapaciteit de kans op moelijk onveili vaaredra. Naast veiliheid in het alemeen aat het tevens om voldoende liplaatsruimte voor schepen met evaarlijke stoffen. In de verkennin wordt aandacht besteed aan de benuttin van de bestaande liplaatsen en overie knelpunten op de corridor, met name bij de sluizencomplexen Volkerak, Kreekrak, Krammer en Hansweert. De verkennin wordt in 2009 opeleverd. Nadere besluitvormin over een planstudie zal plaatsvinden in 2010. 222

Pilot MIRT-verkennin Zuidoostvleuel BrabantStad interale ebiedsopaven verkennin De Zuidoostvleuel BrabantStad is een toonaanevende kennis- en innovatiereio en een belanrijke kennisreio in Europa. Deze positie is mede te danken aan de unieke combinatie van wonen, werken en landschap. De reio wil dit uitbouwen onder de noemer Brainport. Dit is uitewerkt in de pilot MIRT-verkennin Zuidoostvleuel BrabantStad die in oktober 2008 is verschenen. De verkennin is uitevoerd door de provincie Noord-Brabant, de ministeries van, VROM, LNV, EZ en de Stadsreio Eindhoven. In de A2-zone aan de westzijde van Eindhoven dienen de internationale ambities waar emaakt te worden (zie desbetreffend projectblad). Aan de oostzijde bij Helmond moet vooral extra ruimte voor reuliere bedrijviheid worden evonden. In het roene Middenebied tussen Eindhoven en Helmond zijn sereniteit, natuur en duurzaamheid de leidende thema s. Om concentratie van werkeleenheid aan de west- en oostzijde te realiseren en het middenebied te ontlasten is een verkeersruit om Eindhoven en Helmond nodi die de verschillende woon- en werklocaties met elkaar verbindt. In het bestuurlijk overle MIRT voorjaar 2009 zijn de volende afspraken emaakt: zet E 254 mln toe voor realisatie van Eindhoven/Helmond, voltooiin verkeersruit (zie desbetreffende projectblad). Rijk en reio wijzen het Middenebied tussen Eindhoven en Helmond aan als rijksbufferzone. Een overeenkomst daartoe wordt in de tweede helft van 2009 etekend. Rijk en reio werken een aanpak uit om de roen-blauwe structuren in het ebied te versterken. Naast de maatreelen die nodi zijn voor compensatie/mitiatie van de Ecoloische Hoofdstructuur als evol van de voltooiin van de Ruit rond Eindhoven en Helmond, zullen ook andere maatreelpakketten worden betrokken. In het bestuurlijk overle MIRT najaar 2009 zullen hier afspraken over worden emaakt. 223

Den Bosch Spoorzone Noord-Brabant interale ebiedsopaven realisatie VROM Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase Het project Bossche Spoorzone (200 ha) omvat de interale ebiedsontwikkelin van een nieuw centrumstedelijk ebied ten westen van het spoor en de historische binnenstad van Den Bosch. De zone is opedeeld in meerdere deelprojecten en onderaat een volledie metamorfose. De herontwikkelin is estart met het Paleiskwartier, een ontwikkelin met publieksfuncties en woninen. Het deelproject dat nu aan de orde is omvat een tiental onderdelen waarvan de belanrijkste: de herontwikkelin van Kop van het Zand, het verbreden van de spoorbru, het verbeteren van de verbindin tussen Paleiskwartier en het centrum (Ponte Palazzo), het doortrekken van de Parallelwe naar de A59 en maatreelen ter verbeterin van de ontsluitin en het parkeren rond de Brabanthallen. Beschrijvin oplossin Voor het planebied Kop van t Zand en Ponte Palazzo eldt dat het planoloische kader wordt evormd door de Ruimtelijke Structuurvisie en de Ontwikkelinsvisie Stadscentrum, beiden in 2003 vastesteld. Omdat de herontwikkelin van dit ebied afhankelijk is van de uitplaatsin van een menvoederbedrijf, is no een ontwerpbestemminsplan opesteld. Wel zijn voorstudies verricht naar de bebouwinsmoelijkheden en de exploitatie. Nu zekerheid is over de uitplaatsin van het menvoederbedrijf, start de emeente met de definitieve planvormin. De verwachtin is dat het menvoederbedrijf in 2012 de productie daadwerkelijk overbrent naar een andere locatie, de bedrijfspercelen beschikbaar komen voor herontwikkelin en in 2013 met de herontwikkelin estart kan worden. Kop van t Zand betreft de transformatie van bedrijventerrein naar een emend ebied met wonen en werken. Het totale planebied beslaat 16 ha. Op een deel daarvan, de locatie Koudijs, wordt een proramma met woninbouw (sociaal/middelduur/duur, in totaal 167 eenheden) en culturele/commerciële voorzieninen (4000 m 2 bvo) eprojecteerd. Voor Ponte Palazzo eldt dat de verbindin tussen het centraal eleen Paleiskwartier en de economisch sterke binnenstad kan leiden tot een hoostedelijk ebied met functiemenin en hoe dichtheden. Start realisatie: 2008 Opleverin: 2017 Taakstellende rijksbijdrae: E 13 mln uit het Nota Ruimtebudet. Marktbenaderin In september 2008 is door de emeenteraad het Ruimtelijk Plan Paleiskwartier-Zuid vastesteld. In het Ruimtelijk Plan zijn de randvoorwaarden voor de verdere uitwerkin en realisatie van de Ponte Palazzo vasteled. Vervolens heeft een meervoudie ontwerpopdracht plaatsevonden en is deze eund. Verantwoordelijk Gemeente Den Bosch. Toelichtin wijziinen 2009: het project is in het voorjaar van 2008 van de verkenninsfase overeaan naar de planstudiefase. In juni 2008 is het taakstellend budet voor het project vastesteld, waarmee het project van de planstudiefase is overeaan naar de realisatiefase. 224

Maastricht Belvédère Limbur interale ebiedsopaven realisatie VROM Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase Belvédère is een herstructurerinsebied van 280 ha aan de noord-westrand van Maastricht. Het aat om een verouderd bedrijventerrein, dat wordt omevormd tot een emend woon- en werkebied. Dit vraat om een interale benaderin. Het aat in 25 jaar om 9.000 woninen, 150.000 m2 kantooroppervlak en 40.000 m2 winkeloppervlak. Daarnaast aat het om infrastructuur (bereikbaarheid) en een kwaliteitsimpuls voor de openbare ruimte inclusief waardevolle ebieden vanuit oopunt van ecoloie en cultuurhistorie. Het ebied wordt momenteel ekenmerkt door aantrekkelijke hooteverschillen, veel water en roen. Een stukje daarvan lit in een rijksbufferzone. Teelijkertijd zijn er veel verwaarloosde plekken, is er een forse milieuoverlast en lit er de aandachtswijk Boschpoort. Het Masterplan aat uit van reductie van milieuoverlast en de instandhoudin en uitbreidin van de natuurwaarden. Beschrijvin oplossin Aanezien het een omvanrijk ebied is, is het project in twee fasen verdeeld. Voor de periode 2007- omstreeks 2011 aat het om: oneveer 1240 woninen waarvan 900 koopsector en 340 huur diverse koophuurprijssementen, deels rondebonden en deels estapeld; 25.000 m 2 bedrijviheid in ICT-boulevard, een cultuurfabriek met samenvoein van verschillende cultuuronderdelen uit de stad; openbare ruimte (betreft aanpak deel hoofdinfrastructuur rondom Sphinx en openbare ruimte binnen planebied); Bellevuepark (betreft parkaanle deels voor bewoners en deels ten behoeve van realisatie ecoloische zone in het kader van de Flora en Faunawet); behoud cultureel erfoed; Sphinxebouw, Timmerfabriek en Brandweerkazerne. De rijksbijdrae is ekoppeld aan deze eerste fase van het project en specifiek bestemd voor bovenenoemde onderdelen die een bijdrae leveren aan rijksdoelstellinen als mooi Nederland, zuini ruimteebruik, realiseren van sterke steden en behoud van cultureel erfoed. Voor deze fase is het Masterplan inmiddels vertaald in bestemminsplannen en is de daadwerkelijke sloop en vervolens bouw van start eaan. Start realisatie: 2008 Opleverin: 2011 (fase 1) Taakstellende rijksbijdrae: E 10 mln uit het Nota Ruimtebudet. Verantwoordelijk Gemeente Maastricht. Toelichtin wijziinen 2010: het project is in het najaar van 2008 van de verkenninsfase overeaan naar de planstudiefase. In februari 2009 is de taakstellende rijksbijdrae voor het project vastesteld, waarmee het project van de planstudiefase is overeaan naar de realisatiefase. 225

Waterdunen Zeeland interale ebiedsopaven realisatie VROM Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase West Zeeuws - Vlaanderen wordt econfronteerd met sociaal-economische problemen. De leefbaarheid van het ebied neemt af door onder andere bevolkinskrimp en verrijzin, het wevallen van de autoveerdienst en afnemende werkeleenheid in landbouw, visserij en het bankwezen. Vanwee onvoldoende veiliheid moet de kust ter plaatse van het planebied landwaarts worden versterkt (Zwakke Schakel), als evol waarvan onder andere de bestaande campin moet worden verplaatst. De ruimtelijke kwaliteit van het ebied is onvoldoende. Beschrijvin oplossin Voor het ebied is een ebiedsplan opesteld, waarmee weer perspectief aan het ebied moet worden eeven. Kansen worden vooral ezien in vernieuwin en versterkin van de da- en verblijfsrecreatie, in combinatie met het versterken van de ruimtelijke kwaliteit van dit in een Nationaal Landschap eleen ebied. De ter plaatse uit te voeren kustversterkin wordt aanerepen om het ebied een kwaliteitsimpuls te even door de landwaartse versterkin te combineren met de ontwikkelin van enkele honderden hectares unieke zoutwaternatuur/wetland via een ereuleerd etij. Hierdoor wordt een hoowaardi ecoloisch milieu ecreëerd, waarbinnen een uniek recreatieconcept met (buitenlandse) toeristische aantrekkinskracht wordt erealiseerd. Momenteel wordt ewerkt aan het inrichtinsplan voor het 350 ha rote ebied. Daarvan is 50 ha voor de kustversterkin, circa 250 ha voor zoutwaternatuur/wetland en 50 ha voor het recreatiecomplex. Dit recreatiecomplex bevat 400 recreatiewoninen, een campin met 300 staanplaatsen en een hotel met circa 80 kamers. Het rijk is onder andere met het CRA betrokken bij dit inrichtinsplan. Start realisatie: 2010 Opleverin: 2014 Taakstellende rijksbijdrae: E 18 mln uit het Nota Ruimtebudet. De projectkosten bedraen inclusief de kosten voor kustversterkin oneveer E 200 mln, waarvan oneveer E 100 mln voor het door een private partij te realiseren recreatiecomplex. Project is bij de Nota Ruimte als één van de voorbeeldprojecten voor ontwikkelinsplanoloie aanewezen. In 2007 is het project als één van de Nota Ruimtebudet projecten eselecteerd. Marktbenaderin Het project wordt in een publiek-private samenwerkin (PPS) van reionale overheidspartijen, een recreatieondernemer en een landschapsstichtin uitevoerd. Toelichtin wijziinen 2009: het project is overeaan van de verkenninsfase naar de planstudiefase. 2010: in februari 2009 is de taakstellende rijksbijdrae voor dit project vastesteld, waarmee het project is overeaan naar de realisatiefase. 226

Grensmaas Limbur waterkeren realisatie ( 0) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase Tijdschema Politiek/bestuurlijk De hoowaters op de Rijn en Maas in 1993 en 1995 leverden veel overlast en schade op. Na deze hoowaters presenteerde het kabinet in februari 1995 het Deltaplan Grote Rivieren. Het Grensmaasproject dat al in 1992 was estart onder het motto Groen voor Grind, een mooie ruil kree hiermee haar doelstellin hoowaterbeschermin erbij. Het Deltaplan Grote Rivieren is de basis voor de planvormin van de Grensmaas. Beschrijvin oplossin Reductie van de wateroverlast in de ebieden achter de kaden tot een bescherminsniveau van 1:250 via verlain van de hoowaterstanden in de Maas. Dit wordt bewerkstellid door rivierverruimende maatreelen, waardoor teelijkertijd natuurontwikkelin, ecoloisch herstel en rindwinnin plaatsvinden. Projectbesluit: 2003 Start realisatie: 2005 Opleverin: 2017 hoowaterbeschermin 2018 natuur 2022 rindwinnin en opleverin Taakstellend budet: E 142 mln (incl. BLD-bijdrae E 86 mln). Bijdraen van derden no bij te draen: E 8 mln (convenantpartners LNV en provincie Limbur). Project maakt deel uit van het proramma Maaswerken. Convenanten: eindplan Grensmaas is december 2001 eaccordeerd door de betrokken partijen (Verkeer en Waterstaat, LNV en provincie Limbur). Het eindplan is met een bijbehorende concept uitvoerinsovereenkomst aaneboden aan het uitvoerende Consortium Grensmaas dat op basis daarvan een concept uitvoerinsplan heeft opesteld. Met het consortium is daarvoor een intentieovereenkomst etekend. Op 1 juli 2005 is de uitvoerinsovereenkomst tussen overheden en consortium etekend en heeft de provincie Limbur het Provinciaal Omevinsplan (POL) Grensmaas vastesteld. In februari 2007 heeft de Raad van State alle teen het POL Grensmaas inestelde beroepen onerond verklaard. Daarmee is dit POL onherroepelijk eworden. De hoofdverunninen zijn in december 2007 onherroepelijk eworden. In 2008 is het consortium op de eerste locaties estart met uitvoerende werken. Toelichtin wijziinen 2005: het project is overeaan van de planstudiefase naar de realisatiefase. 2006: op 1 juli 2005 is uitvoerinsovereenkomst tussen overheden en consortium etekend en is POL Grensmaas vastesteld. Er is e 55 mln overeheveld uit de risicoreserverinen en Noodoverloopebieden. 2008: POL Grensmaas is in februari 2007 onherroepelijk eworden. 2009: de hoofdverunninen zijn in december 2007 onherroepelijk eworden. In 2008 is het consortium op de eerste locaties estart met uitvoerende werken. 227

Herstel steenbekledinen Oosterschelde en Westerschelde Zeeland waterkeren realisatie ( 0) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 Alemeen In 1996 werd, op rond van nieuwe inzichten, econstateerd dat een root deel van de dijkbekledinen van ezette steen niet voldoet aan de in de Wet op de waterkerin estelde veiliheidsnormen. Dit bleek na uitvoerin van een lobale landelijke inventarisatie van dijkbekledinen van ezette steen. Beschrijvin oplossin Naar aanleidin van het besluit van de Minister om zo snel moelijk te starten is het projectbureau Zeewerinen opericht, dat sinds 1997 werkt aan verbeterin van de meest onveilie vakken in Zeeland. Er is beonnen in de Westerschelde, waarbij aande het project meer inzicht is verkreen in de problematiek. Een nadere inventarisatie heeft plaatsevonden aan de hand van de uitkomst van de (vijfjaarlijkse) toetsin op rond van de Wet op de waterkerin in 2001. Hierover is in februari 2003 aan de Tweede Kamer erapporteerd. Op basis van deze rapportae is een inventarisatie van de uit te voeren werken in de Oosterschelde emaakt. Hieruit is ebleken dat circa 173 km steenbekledin in de Oosterschelde verbeterd moet worden. Taakstellend budet: E 945 mln (incl. BLDbijdrae E 43 mln). Dit budet is openomen onder Dijkversterkin en Herstel steenbekledin. Convenanten: de volorde van de verbeterinswerken is vastesteld volens IBOS (Interale Beoordelin Oosterschelde). Dit is erelateerd aan de evenredie verdelin van de natuurbelastin. Dit is ebeurd in overle met betrokken waterschappen en provincies. Hierbij spelen ook andere criteria een rol, dan de in dit project spelende technische criteria. Gedacht kan worden aan financiële, oranisatorische en bestuurlijke aspecten. Ook het feit dat de Oosterschelde aanewezen is als Nationaal Park zal invloed hebben op de uitvoerin van deze werken. Toelichtin wijziinen 2005: het project Herstel steenbekledin (exclusief Flevoland) heeft betrekkin op de Westerschelde en de Oosterschelde. Gelet op de omvan van beide deelprojecten en het verschil in fase is besloten het project te splitsen. Voor beide projecten zijn op aparte projectbladen openomen. 2006: de projectkosten Oosterschelde en Westerschelde zijn aanepast vanwee aanbestedinsresultaten (respectievelijk E -2 mln en E -3 mln). 2007: de projecten Herstel steenbekledinen Oosterschelde en Herstel steenbekledinen Westerschelde bevinden zich allebei in de realisatiefase. Deze zijn derhalve samenevoed. De projectkosten zijn aanepast vanwee aanbestedinsresultaten (E -2 mln). Opleverin: 2015 228

Zandmaas Limbur waterkeren realisatie ( 0) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 Tijdschema De hoowaters op de Rijn en Maas in 1993 en 1995 leverden veel overlast en schade op. Na deze hoowaters presenteerde het kabinet in februari 1995 het Deltaplan Grote Rivieren. Dit plan is de basis voor de planvormin van de Zandmaas. Beschrijvin oplossin Het Zandmaastraject is 150 km lan en loopt van Linne tot Hedel. De maatreelen die plaatsvinden vinden, zijn vervat in het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute en in het streekplan POL Zandmaas. Met de uitvoerin van de maatreelen die onderdeel uitmaken van het project Zandmaas wordt in 2015 aan de bevolkin achter de kaden van de Zandmaas een hoowaterbeschermin eboden van 1:250 en wordt beperkt natuur ontwikkeld. Maatreelen ericht op hoowaterbeschermin zijn verbredin, verdiepin, retentie, hoowatereulen en kadeverhoin. Bij de Zandmaas, waarvoor door de convenantpartners middelen zijn ereserveerd, lit het accent op het zo snel moelijk realiseren van de hoowaterbeschermin (opdrachtever ). Taakstellend budet: E 539 mln (incl. BLD-bijdrae E 130 mln). Bijdraen van derden: E 12 mln (convenantpartners LNV en provincie Limbur). Project maakt deel uit van het proramma Maaswerken. Toezein: de politieke toezein is om voor 1 januari 2008 aan 70% van de bevolkin achter de kades in de Zandmaas een hoowaterbeschermin te bieden van 1:250 per jaar. Toelichtin wijziinen 2005: in 2004 is de plannin voor de uitvoerin van de Maaskades rondom Roermond, Venlo, Gennep en Mook & Middelaar in verband met de plaatsin van de Maaskades onder de Wet op de waterkerin en de discussie met de Waterschappen over de kosten van Beheer en onderhoud, aanepast. 2006: er is E 51,5 mln overeheveld uit de risicoreserverinen en Noodoverloopebieden. De projectkosten zijn aanepast vanwee aanbestedinsresultaten (E -12 mln). 2009: het budet is aanepast door extra ontvansten van derden. Tracébesluit: 2002 Start realisatie: 2002 Opleverin: 2017 229

Volkerak Zoommeer Zeeland, Noord-Brabant, Zuid-Holland waterbeheren planstudie (1) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase Tijdschema Vanaf bein jaren 90 wordt in toenemende mate in de zomer blauwalenbloei aanetroffen in het Volkerak Zoommeer (VZM). De oorzaak is een combinatie van hoe nutriëntenconcentraties en de lane verblijftijd daarvan in het water. Dit leidt tot veel overlast voor verschillende ebruiksfuncties (oever- en verblijfsrecreatie, wonen, natuur, landbouwwater). Vanuit de scheepvaartfunctie van de Volkeraksluizen wordt een potentieel capaciteitsknelpunt voorzien als evol van de roei van het oederenvervoer. Daarnaast loopt een planstudie naar de verruimin van de waterberin in het VZM. Deze problemen worden zoveel moelijk in samenhan bekeken. Beschrijvin oplossin In de periode 2005-2009 hebben het ministerie van, de provincies Zeeland, Noord- Brabant en Zuid-Holland en drie waterschappen een planstudie/mer laten uitvoeren naar de verbeterin van de waterkwaliteit, en met name naar het terudrinen van de blauwalenbloei. Er zijn twee alternatieven onderzocht: het zoete en het zoute alternatief. Uit de planstudie blijkt dat alleen het zoute alternatief, waarbij water uit de Oosterschelde wordt ebruikt om door te spoelen, ecombineerd met een beperkte etijdendynamiek op het meer, effectief is. De zoutdoordrinin door de sluizen naar aanrenzende zoete wateren zal zoveel moelijk worden beperkt. Omdat het water in een zout Volkerak-Zoommeer niet meer eschikt is voor de landbouw, zal hiervoor een alternatieve voorzienin moeten komen. Ook zullen maatreelen moeten worden etroffen om over voldoende zoet water voor de landbouw, industrie en drinkwater in het Benedenrivierenebied te kunnen blijven beschikken. Voorkeursbesluit: 2009 Projectbesluit: 2011/2012 Start realisatie: 2012 Uitvoerin ereed: 2015/2017 Ramin totale kosten: E 40-763 mln. De maximale ramin betreft de financierin van een nieuw doorlaatmiddel, het voorkomen van zoutindrinin in de Volkeraksluizen de compensatie in het benedenrivierenebied en een alternatieve zoetwateraanvoer voor de land- en tuinbouw. De planstudie/mer is een ezamenlijke traject, kostenverdelin (totaal E 1,4 mln) 50% en 50% provincies en waterschappen. De totale kosten voor de aanvullende studie zijn E 0,4 mln. Politiek/bestuurlijk In juni 2009 heeft de stuurroep Zuidwestelijke Delta een advies uitebracht aan de staatssecretaris van en de minister van LNV over een pakket van maatreelen om de zoetwatervoorzienin bij een zout VZM zo oed moelijk te reelen. Toelichtin wijziinen 2006: het project is nieuw in de planstudiefase. 2008: door moelijk extra maatreelen in de infrastructuur wordt projectbesluit later enomen en vertraen start realisatie en opleverin. 2009: de maximale ramin is verhood tot E 250 mln als evol van de meest duurzame oplossin (het zoute alternatief). 230

Natuurcompensatieproject Perkpolder Zeeland waterbeheren realisatie ( 0) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase Het natuurverlies ten evole van de tweede verruimin (1997/1998) van de vaareul van de Westerschelde dient voldoende te worden ecompenseerd. Beschrijvin oplossin Voor de uitvoerin van natuurcompensatie is een proramma opesteld, dat zowel binnendijkse als buitendijkse projecten omvat. Een van de buitendijkse projecten betreft Perkpolder. Inpassin De ebiedsontwikkelin Perkpolder combineert de natuurdoelstellin met een sociaaleconomische doelstellin. In een planebied ter rootte van 500 ha worden, naast een ontpolderin van 75 ha, wonen en recreatie ontwikkeld. Van deze 75 ha natuurontwikkelin is 35 ha (als extra bovenop het oorspronkelijke plan voor 40 ha) openomen in het Natuurpakket Westerschelde (Ontwikkelinsschets 2010 Schelde-estuarium). Bovendien etaleert de ebiedsontwikkelin klimaatadaptaties, ontwikkeld in het Europese project Com- Coast, waarbij een duurzame beschermin teen overstromin wordt ecombineerd met meervoudi ruimteebruik. Start realisatie: 2008 Opleverin: 2013 Voor dit project is E 31 mln ereserveerd (incl. BLD-bijdrae E 0,47 mln, incl. bijdrae provincie Zeeland E 3,3 mln, incl. bijdrae uit het Natuurpakket Westerschelde E 12 mln (ten laste van berotin van LNV)). Voor de realisatie van het project is een projectrekenin eopend bij het Groenfonds. Convenanten: 1. Verdra met het Vlaams Gewest inzake de 2 e verruimin van de vaarwe in de Westerschelde (1995). 2. Bestuursovereenkomst inzake de uitvoerin van het Natuurcompensatieproramma Westerschelde met betrokken emeenten, waterschappen, Provincie Zeeland, Dienst Landelijk Gebied en LNV (1998). 3. Intentieovereenkomst inzake de Gebiedsontwikkelin Perkpolder met Provincie Zeeland en emeente Hulst (2004). 4. Bestuursovereenkomst tussen de publieke partijen inzake de ontwikkelin en realisatie van het project Perkpolder (december 2007). 5. Samenwerkinsovereenkomst Perkpolder tussen Provincie Zeeland, emeente Hulst, AM Grondbedrijf en Bouwfonds Ontwikkelin (2008). 6. Samenwerkinsovereenkomst tussen Rijkswaterstaat en Dienst Landelijk Gebied betreffende de realisatie van het natuurcompensatieproject Perkpolder (2009). Marktbenaderin Onder reie van Rijkswaterstaat heeft de Dienst Landelijk Gebied (DLG) de verantwoordelijkheid voor de realisatie. DLG zal het werk door middel van een E&C contract op de markt zetten. Toelichtin wijziinen 2008: dit project is nieuw in de realisatiefase. 231

Verruimin vaareul Westerschelde Zeeland waterbeheren realisatie ( 0) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase De vaarwe naar Antwerpen is onvoldoende diep voor de verwachte roei van containerschepen. Een derde verruimin van de vaareul in het Schelde-estuarium zort ervoor dat schepen met een diepan van 13,10 meter onafhankelijk van het etij van en naar de haven van Antwerpen kunnen varen. Hiervoor dienen twaalf ondiepe edeelten op Nederlands rondebied en twee op Vlaams rondebied te worden ebaerd. Beschrijvin oplossin De derde verruimin is onderdeel van de Ontwikkelinsschets 2010 Schelde-estuarium. De verruimin van de vaareul (zowel op Vlaams als Nederlands rondebied) wordt uitevoerd en efinancierd door Vlaanderen. Voor verruimin van de vaareul op Nederlands rondebied wordt de Tracéwetprocedure evold. Nederland financiert maximaal E 30 mln op Nederlands rondebied voor wrakkenberin, kabels- en leidinbeschermin, vaareulwandverdediin en moelijke herstelmaatreelen in de Westerschelde, waarbij niet duidelijk is dat de noodzaak tot herstel wordt veroorzaakt door de verruimin. Projectbesluit (Tracébesluit): 2008 Start realisatie (Uitvoerinsbesluit): 2009 Opleverin: verruimin vaareul: 2010/2011 Opleverin eulwandverdediin en wrakkenberin: 2012 Evaluatie monitorin: 2018 De uitvoerinskosten voor de verruimin van de vaareul (ramin E 240 mln) worden door de Vlaamse overheid edraen. Tussen Nederland en Vlaanderen is afesproken dat Nederland voor maximaal E 31 mln bijdraat (inclusief BLD-bijdrae van E 3 mln). Op 11 maart 2005 is door Vlaanderen en Nederland het derde Memorandum van Overeenstemmin etekend, waarmee ook de Ontwikkelinsschets 2010 Schelde-estuarium werd vastesteld. Over uitvoerin van de Ontwikkelinsschets is op 21 december 2005 in Middelbur door Vlaanderen en Nederland een verdra ondertekend, als onderdeel van in totaal vier Scheldeverdraen. Deze verdraen zijn in februari 2007 door het Vlaamse Parlement oedekeurd. De Tweede Kamer is eind 2007 akkoord eaan met de verdraen en de Eerste Kamer in juli 2008. Het Tracébesluit voor de vaarweverruimin is enomen nadat de Eerste Kamer haar akkoord heeft eeven. In 2009 zijn de uitvoerinsbesluiten enomen. Teen Tracébesluit en uitvoerinsbesluiten is beroep aanetekend bij de Raad van State. Deze heeft de uitvoerinsbesluiten deels eschorst in afwachtin van de bodemprocedure. Hierdoor kan vooralsno niet worden beonnen met de vaareulverruimin. De definitieve uitspraak van de Raad van State wordt bein 2010 verwacht. Toelichtin wijziin 2006: het project is overeaan van de verkenninsfase naar de planstudiefase. 2008: het project is overeaan van de planstudiefase naar de realisatiefase. 2010: in juli 2009 heeft de Raad van State in een voorlopie uitspraak eoordeeld dat met onvoldoende zekerheid is vastesteld dat de natuurlijke kenmerken van het ebied niet zullen worden aanetast. Aanezien de Raad van State bein 2010 een definitieve uitspraak zal doen, is no niet duidelijk of deze voorlopie uitspraak evolen heeft voor de mijlpalen. 232

A2 Maasbracht - Geleen Limbur hoofdween planstudie ( 2) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 Alemeen Tijdschema Politiek/bestuurlijk De roei van het verkeer op dit traject leidt op termijn tot verkeersafwikkelinsproblemen. Beschrijvin oplossin Voor de huidie autosnelwe 2x2 rijstroken zijn naast het nulalternatief en het meest milieuvriendelijke alternatief, verschillende verbredinsalternatieven in studie. De spitstrook in noordelijke richtin wordt versneld erealiseerd en het edeelte Geleen Urmond wordt versneld in beide richtinen structureel aanepakt. Spitsstrook Geleen - Maasbracht Weaanpassinsbesluit: 2010 Start realisatie: 2011 Opleverin: 2011-2013 Verbredin Maasbracht - Geleen Tracébesluit: 2013 Start realisatie: 2014 Opleverin: 2016-2018 Het taakstellend budet is voor deze projecten no niet bepaald. Er is E 100 mln beschikbaar uit de aanbestedinsmeevaller A73. Bij de bestuurlijke overleen MIRT voorjaar 2008 zijn met de reio afspraken emaakt om al eerder een spitsstrook in noordelijke richtin te realiseren (naast de spitsstrook in elijke richtin uit het Maatreelenpakket Limbur) en de noodzaak van een definitieve oplossin tussen Maasbracht en Urmond opnieuw af te ween voor de periode 2016-2018. In het bestuurlijke overle MIRT voorjaar 2009 zijn verdere afspraken emaakt met de reio. Uitanspunt blijft realisatie van de definitieve verbredin van het volledie traject van 2x2 naar 2x3 in 2016, als de verkeersafwikkelin dat nodi maakt. Inmiddels wordt met de spoedaanpak naast de spitsstrook in noordelijke richtin, het edeelte Geleen - Urmond reeds in beide richtinen aanepakt. Toelichtin wijziinen 2006: het project vervant de projecten A2 Grathem - Urmond en A2/A76 Urmond - Kerensheide - Hoensbroek. Start van de uitvoerin tot en met 2014 is niet voorzien. Er zijn (bestuurlijk) afspraken emaakt om (voorlopi) verder te studeren. 2007: conform afspraak uit het bestuurlijk overle over het MIT 2006 worden de moelijkheden van de versnellin van het project ezamenlijk onderzocht. 2008: de studie wordt voortezet; de richtlijnen zijn verschenen in maart 2007. 2009: het project is als evol van onderzoek naar luchtkwaliteit vertraad. 2010: in de bestuurlijke overleen MIRT najaar 2008 en voorjaar 2009 zijn afspraken emaakt over de oplossinen en het tijdschema. Uitanspunt blijft realisatie van de definitieve verbredin van het volledie traject van 2x2 naar 2x3 in 2016, als de verkeersafwikkelin dat nodi maakt. Het edeelte Geleen - Urmond is onderdeel van de spoedaanpak en wordt reeds in beide richtinen structureel aanepakt. 233

A2 Passae Maastricht Limbur hoofdween planstudie (1) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 Tijdschema Politiek/bestuurlijk Doordat de A2 de stad Maastricht doorkruist is een meervoudie problematiek van verkeersafwikkelin, bereikbaarheid, kwaliteit leefomevin, veiliheid, barrièrewerkin en stedelijk ruimteebruik rond de A2 ontstaan. Beschrijvin oplossin Het project A2 Maastricht is een interaal project, waarbij de emeenten Maastricht en Meerssen, de provincie Limbur en het rijk samenwerken om een oplossin te bieden voor de meervoudie problematiek van doorstromin en bereikbaarheid van de stad en de reio en kwaliteit van de leefomevin. Hierbij wordt inezet op PPS (combinatie van infrastructuur en ebiedsontwikkelin). Tracébesluit: 2010 Start realisatie: 2010 Opleverin: 2016 De taakstellende bijdrae van het rijk aan het project bedraat E 551 mln. De reio draat E 146 mln bij aan het project, inclusief een vastoedpotentie. Tevens wordt samenwerkin ezocht met private partijen. Convenanten: op 15 januari 2003 is een bestuursovereenkomst ondertekend. Op 7 december 2005 is de eerste aanvullende bestuursovereenkomst etekend, evold door de tweede aanvullende bestuursovereenkomst op 22 februari 2006. Op 29 juni 2006 is de samenwerkinsovereenkomst etekend, is een trechterinsbesluit enomen en ekozen voor de nadere uitwerkin van een tunnelalternatief onder het bestaande tracé. Op basis van de resultaten van de consultatie is door de bestuurlijke partijen bevestid dat de eind 2008 door de marktpartijen aaneboden plannen binnen de vooraf vastelede bestuurlijke kaders passen. Marktbenaderin Bij dit project worden interale projectontwikkelin (ebied, vastoed en infrastructuur), procedurele vervlechtin (Tracéwet en Ruimtelijke ordenin) en innovatieve aanbestedin (vroetijdie inschakelin van de markt) toeepast. In 2006 is de PPC uitevoerd. Op basis daarvan is ekozen voor een DB-contract. In november 2006 is de aanbestedin estart met plaatsin van de advertentie voor de Europese aanbestedin. De selectiefase van de aanbestedin is op 21 maart 2007 afesloten met de selectie van 5 deelnemers. Op 5 april 2007 is de dialoofase estart van de concurrentieerichte dialoo. Eind 2007 zijn 3 deelnemers, na de eerste dialooronde, eselecteerd om een interaal plan uit te werken. De consultatie op de uitewerkte plannen is estart op 15 november 2008 en in januari 2009 succesvol afesloten. Op 25 juni 2009 is het project eund. Filetop 50 Dit project levert een bijdrae aan het oplossen van de knelpunt 45 uit de Filetop 50. Toelichtin wijziinen 2007: de opleverin van het project is drie jaar vertraad. De oorzaken daarvan zijn: Het besluit in 2005 om het MER in twee fasen op te stellen, waarbij trechterin van de alternatieven na de eerste fase plaats vindt, in plaats in de richtlijnen voor het MER; uitstel van de marktbenaderin tot nadat bestuurlijke afspraken zijn emaakt over een budettair tekort en het omaan met risico s. Hiervoor waren aanvullende onderzoeken nodi. De afspraken zijn vasteled in een samenwerkinsovereenkomst die 29 juni 2006 is etekend. De budetverhoin (E 202 mln) is veroorzaakt door het toevoeen van het BTW component, de toevoein van de planstudiekosten, een aanvullende risicovoorzienin voor de problematiek ten aanzien van rondwater en lucht en een scopewijziin (van 2 x 2/ weefstrook naar 2 x 3/weefstrook). 2010: de innovatieve aanpak vraat om budettaire kaderin vooraf. In dat verband zijn de bijdraen van de partners vanaf peildatum april 2007 waardevast emaakt. 234

A4 Dinteloord - Beren op Zoom Noord-Brabant hoofdween planstudie (1) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 Oplossin Tijdschema Politiek/bestuurlijk Tussen Dinteloord en Beren op Zoom ontbreekt een schakel in de A4. De vervanende we, de N259, die door en lans een aantal woonkernen loopt, is onvoldoende inericht om het roeiende verkeer op termijn oed te kunnen afwikkelen. Bovendien wordt door het ontbreken van een schakel in de A4 de A16 zwaarder belast dan nodi en ewenst is. Beschrijvin oplossin In 1998 is een Tracébesluit vastesteld dat uitaat van een autosnelwe met 2x2 rijstroken tussen Dinteloord en Beren op Zoom. In 2001 heeft de Raad van State het tracé ten oosten van Steenberen vernietid. Hierdoor is de oplossin in 2 delen eknipt. De omlein Halsteren is reeds uitevoerd; de A4 Steenberen doorloopt opnieuw de procedure. In maart 2007 (TK 28 196, nr. 2) is in het standpunt ekozen voor een westelijke omlein, in principe met een bru voor de Steenbersche haven. Aanezien uit de marktbenaderin echter is ebleken dat een aquaduct binnen het budet (inclusief een bijdrae van E 5 mln van de emeente Steenberen) moelijk is, is de keuze voor een aquaduct emaakt. Tracébesluit: 2010 Start realisatie: 2011 Opleverin: Steenberen 2013 Taakstellend budet: E 300 mln (incl. BLDbijdrae E 48 mln en incl. bijdrae derden E 62 mln). Het taakstellende budet is exclusief E 60 mln voor de reeds uitevoerde Omlein Halsteren. Toezeinen: de motie Mastwijk (TK 30300A, nr. 9) om met een financierinsplan te komen is uitevoerd. Rijk en reio hebben in 2005 een overeenkomst esloten over de financierin. Om te bezien of een aquaduct voor de Steenbersche haven binnen het budet moelijk is, is met Steenberen afesproken dat een eventueel aanbestedinsoverschot hiervoor beschikbaar is, mits Steenberen zelf ook E 5 mln inbrent. De toezein in combinatie met de uitkomsten uit de marktbenaderin heeft eresulteerd in de keuze voor een aquaduct. De reio heeft ermee inestemd dat de start van de uitvoerin verschuift naar medio 2011. Marktbenaderin Medio 2008 is de markt benaderd middels een aanbestedin met een concurrentieerichte dialoo. Filetop 50 Dit project levert een bijdrae aan het oplossen van de knelpunt 41 uit de Filetop 50. Toelichtin wijziinen 2005: door onteieninsprocedures en uitwerkin ontwerp staat uitvoerin epland vanaf 2006. Opleverin voorzien in 2007. 2006: eind 2004 is E 100 mln door het rijk beschikbaar esteld voor project VERA. Projectkosten Halsteren aanepast vanwee inpassin BLD-bijdrae (E 11 mln). 2007: eind 2005 is met de reio overeenekomen dat en de reio elk E 15 mln extra bijdraen. Project is volledi efinancierd en motie Mastwijk uitevoerd. De uitvoerin van de overie delen is versneld. 2008: aan de Tweede Kamer is medeedeeld dat een poin wordt edaan een aquaduct binnen het budet te realiseren. 2009: zomer 2008 zijn afspraken emaakt met de reio over aanvullende financierin. De reio draat E 15 mln extra bij en het rijk E 60 mln (excl. BLD-bijdrae). De reio heeft inestemd met een latere uitvoerin dan 2010. Door financiële tekorten is de aanbestedinsprocedure tijdelijk opeschort. 2010: budet is overeheveld van Omlein Halsteren naar A4 Steenberen - Beren op Zoom (E 14 mln). Ten behoeve van de keuze voor een aquaduct is de bijdrae van derden met E 5 mln verhood. 235

A27 Utrecht (Lunetten) - Hooipolder Noord-Brabant hoofdween planstudie (1) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase Tijdschema Op de A27 Breda - Utrecht neemt de omvan van de automobiliteit toe. De voorziene reistijden op het traject Lunetten bij Utrecht tot de A59 bij Hooipolder voldoen niet aan de in de Nota Mobiliteit voor 2020 eformuleerde streefwaarde. Prominent knelpunt is tevens de Merwedebru bij Gorinchem waarvoor versnelde uitvoerin ewenst is. Daarnaast is er sprake van veiliheids- en leefbaarheidsproblemen (eluidhinder, luchtkwaliteit en barrièrewerkin), die samenhanen met de A27. Beschrijvin oplossin Op basis van het standpunt worden in het trechterinstraject de volende verbredinsalternatieven onderzocht: - 2x3 rijstroken met reionale verbindinen - deels 2x3, deels 2x4 rijstroken - deels 2x3, deels 4x2 rijstroken Naast deze verbredinsalternatieven wordt een innovatief snelweconcept onderzocht, het HoeSnelwe Alternatief. Aanvullend op de alternatieven wordt een MMA-pakket uitewerkt. Het taakstellend budet is no niet bepaald. Gemeente Gorinchem heeft de wens voor een ontsluitin van bedrijventerrein Gorinchemnoord. Toezein van minister tijdens MITbehandelin 2005 (TK 30300, nr 50) over plan van aanpak realisatie knooppunt Gorinchem/Merwedebru. Marktbenaderin Er wordt onderzocht op welke wijze marktpartijen worden betrokken. In 2009/2010 wordt een PPC uitevoerd. Filetop 50 Dit project levert een bijdrae aan het oplossen of verlichten van de knelpunten 8, 17, 44, 47 en 50 uit de Filetop 50. Toelichtin wijziinen 2006: het project is overeaan van de verkenninsfase (A27 Breda - Utrecht) naar de planstudiefase. 2007: in het bestuurlijk overle MIT (eind 2005) heeft de minister van aan de reio emeld dat de uitvoerinsperiode van de A27 verkeerd in het MIT 2006 is openomen. Dit is ewijzid in 2013-2018. De moelijkheden voor versnellin van (delen van) het project worden onderzocht in samenhan met tol. 2010: ezien de complexiteit van het project is ekozen om te starten met een trechterinstraject en zo te komen tot één edraen voorkeursalternatief. Dit is in lijn met de adviezen van commissie Elverdin. Het tracébesluit vertraat hierdoor. De start van de realisatie en de opleverin blijven onewijzid. Tolheffin is als voorkeursvariant bij de alternatieven bestempeld, omdat uiteaan wordt van tolheffin voor een deel van de financierin van het project. Tracébesluit: 2012 Start realisatie: 2013 Opleverin: 2018 236

A74 Venlo Limbur hoofdween planstudie (1) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 Tijdschema Het betreft hier een ontbrekende schakel tussen het Nederlandse en het Duitse hoofdweennet. Beschrijvin oplossin In de huidie situatie wordt het verkeer naar (Zuid-)Duitsland afewikkeld via de kern van Venlo. In 2002 is het volende standpunt inenomen: een we met 2x2 rijstroken die de verbindin vormt tussen de A73 en de Duitse BAB61. Tracébesluit: 2010 Start realisatie: 2010 Opleverin: 2012 Convenanten: eind 1999 was met de provincie Limbur een overeenkomst esloten voor een pakket van rijksprojecten en provinciale projecten. Hierin zijn afspraken over de financierin van de A74 openomen. In 2005 is een verdra met Duitsland afesloten waarin afspraken zijn vasteled over de rensoverschrijdende aspecten van het project. Toelichtin wijziinen 2005: de start van de realisatie is met twee jaar vertraad omdat het afronden van de procedures meer tijd vert. 2006: de projectkosten zijn aanepast vanwee inpassin van de BLD-bijdrae (E 101 mln). Door problematiek rond luchtkwaliteit is de planstudie vertraad. 2007: het budet voor de A73 is naar beneden bijesteld als evol van een te verwachten aanbestedinsmeevaller voor de A73. Het vrijkomende budet (E 123 mln) komt ten oede aan de reio. Door problematiek rond luchtkwaliteit is de opleverin van het project vertraad. Taakstellend budet: E 844 mln (incl. BLD-bijdrae E 102 mln en incl. bijdraen van derden E 49 mln, provincie Limbur). Dit bedra is voor de projecten A74 Venlo, A73 Venlo - Maasbracht, Oosttanent Roermond en de N68, zoals is afesproken in de eind 1999 afesloten bestuursovereenkomst. 2008: van de aanbestedinsmeevaller van E 123 mln van de A73 is E 23 mln weer aan het budet toeevoed t.b.v. projecten in de reio. Deze projecten worden no nader edefinieerd. E 100 mln is beschikbaar voor de A2 Maasbracht - Geleen. Het project heeft vertrain ondervonden als evol van een fout in de verkeersmodellen. 2009: de planstudie is als evol van onderzoek naar luchtkwaliteit vertraad. 237

N61 Hoek - Schoondijke Zeeland hoofdween planstudie (1) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 Tijdschema De verkeersveiliheid is op deze enkelbaanswe in het edin door een onvoldoende scheidin van snel en lanzaam verkeer. Daarnaast is er in de kern van Schoondijke sprake van een probleem met de kwaliteit van de leefomevin. Beschrijvin oplossin In 2003 is het Standpunt inenomen. Er wordt uiteaan van een we met 2 x 2 rijstroken tussen Hoek en Biervliet, een we met 2 x 1 rijstroken tussen Biervliet en Schoondijke, een halve omleidin bij Schoondijke, parallelween voor landbouwverkeer aan beide zijden van de we tussen Hoek en Schoondijke. Tracébesluit: 2010 Start realisatie: 2012 Opleverin: 2014 Taakstellend budet: E 128 mln (incl. BLD-bijdrae E 22 mln). Toezeinen: eind 1998 was met de provincie Zeeland afesproken dat de N61, als onderdeel van een roter pakket, zal worden erealiseerd in de periode 2007-2010. Toelichtin wijziinen 2006: door nader luchtonderzoek loopt project vertrain op van minimaal 1 jaar. De start van de realisatie is opeschoven. De opleverin blijft ehandhaafd op 2010. De projectkosten zijn aanepast vanwee inpassin van de BLD-bijdrae (E 22) en verwachte aanbestedinsresultaten (E -1 mln). 2007: als evol van het nader luchtonderzoek wordt de opleverin met 1 jaar vertraad. 2008: als evol van vertrain in het luchtonderzoek moesten verkeerspronoses eactualiseerd worden. Hierdoor wordt de opleverin met 1 jaar vertraad. 2009: als evol van nieuwe jurisprudentie is besloten een aanvullend MER te publiceren. Het project is tevens vertraad als evol van landelijke luchtproblematiek. 2010: het opstellen van het aanvullende MER heeft eleid tot vertrain van de besluitvormin. 238

A2 Rondwe Den Bosch Noord-Brabant hoofdween realisatie ( 0) Omschrijvin 05 06 07 08 09 10 MIRT-fase De roei van het autoverkeer leidt tot verdere afwikkelinsproblemen en daarmee ook tot verkeersonveilie situaties. Zonder maatreel zal de conestie toenemen. Beschrijvin oplossin Voorzien wordt in de ombouw van de bestaande snelwe van 2 x 3 rijstroken naar 4 x 2 rijstroken over het rootste edeelte van het traject Empel-Vuht. Er is sprake van een systeem van hoofdrij- en parallelbanen. Inpassin Er is ewerkt aan een betere stedenbouwkundie inpassin, heteen heeft eresulteerd in een edeeltelijke verlain van de snelwe in combinatie met een pleinviaduct. Hiermee wordt de barrièrewerkin verminderd en kan het ebied beter worden ebruikt voor stedelijke functies. Ter voorbereidin op de toekomstie verlein van de Zuid-Willemsvaart wordt een bru inepast in het traject van de A2. Moties: motie Verbut/Reitsma, veraderjaar 96/97, kamerstuk 24710, nr. 3. In de motie wordt operoepen de voltooiin van het knooppunt Empel mee te nemen in de uitwerkin van de plannen ter verbredin van de A2. De motie is afedaan met de afspraak de aansluitin Bruistensinel om te bouwen en daarmee af te zien van de ombouw van het knooppunt Empel (brief minister aan Tweede Kamer, d.d. 8 juni 2000, TK 26800XII, nr 67). Marktbenaderin Voor de realisatie van dit project is een Desin-, Construct- en Maintenance-contract (DC&M-contract) opesteld. Filetop 50 Dit project levert een bijdrae aan het oplossen of verlichten van de knelpunten 31 en 40 uit de Filetop 50. Toelichtin wijziinen 2005: het project is overeaan van de planstudiefase naar de realisatiefase. 2006: de projectkosten zijn aanepast vanwee inpassin van de BLD-bijdrae (E 37 mln) en aanbestedinsresultaten (E -2 mln). 2007: de projectkosten zijn aanepast vanwee aanbestedinsresultaten E-72 mln). 2010: extra budet toeekend ten behoeve van verkeersdoorstromin ( + E 6,5 mln) en bru Zuid - Willemsvaart (+ E 5 mln). Tracébesluit: 2001 Start realisatie: 2005 Opleverin: 2010 Taakstellend budet: E 277 mln (incl. BLD-bijdrae E 39 mln). 239