AARDRIJKSKUNDE Leen Van Hecke voor alle leraren Wetenschappen-wiskundedag op woensdag 26 mei Op woensdagnamiddag 26 mei 2010 organiseren de pedagogische begeleiders van de exacte wetenschappen (incl. aardrijkskunde!) en wiskunde in samenwerking met PEDIC de tweejaarlijkse wetenschappen-wiskundedag ( wewi-dag ) in de gebouwen van KAHO- St.-Lieven Aalst. Vanaf 13h is er doorlopend een didactische beurs waarop o.a. de educatieve uitgeverijen, organisaties en leraren hun didactisch materiaal en projecten voorstellen. Daarnaast worden er voor aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica en wiskunde diverse workshops (van telkens 1 uur) aangeboden over didactische onderwerpen. Voor leraren aardrijkskunde zijn alvast volgende beursstanden en workshops een absolute aanrader: - alle educatieve uitgeverijen van handboeken aardrijkskunde en atlassen zullen op de beurs aanwezig zijn. Speciale aandacht hierbij zal gaan naar de nieuwe uitgaven voor aardrijkskunde 2de graad. Zoals u weet, worden de leerplannen aardrijkskunde vanaf september 2010 inzake didactiek opgefrist en geactualiseerd. De uitgeverijen zijn dan ook nieuwe uitgaven van leer- en werkboeken aan het voorbereiden. De beurs biedt u de gelegenheid deze uitgaven in te kijken, met elkaar te vergelijken en dus een gefundeerde keuze te maken. - op de beurs wordt het aanbod Geomobiel van de vakgroep Geografie (Ugent) voorgesteld: een interactief lessenpakket met doe-activiteiten waarmee je als leraar actief aan de slag kunt met GIS, GPS, cartografie en teledetectie. - Voor leraren 2de graad is er een workshop om het thema agrarische landschappen in de wereld op een vernieuwende en sterk motiverende manier aan te pakken. - Leraren 3de graad, maar ook leraren 1ste graad, zijn welkom op een workshop waarin een voorbeeld van een fysisch-geografische excursie wordt uitgewerkt. De nadruk van deze excursie ligt op terreinvaardigheden die leerlingen zelf uitvoeren. Enkele van deze terreinvaardigheden worden tijdens deze workshop buiten ingeoefend in een realistische terreincontext. - Leraren 1ste graad kunnen inspiratie vinden in twee workshops, waarin getoond wordt hoe onderwerpen van het nieuw leerplan 1ste graad op een aantrekkelijke en boeiende manier didactisch kunnen geïntegreerd worden in ieders lesstijl. Het werken met beelden en kaarten, maar ook veldwerk staan centraal. Er is een workshop die de lessenreeks over reliëf behandelt, en een workshop over de Europese stad Parijs. Hou alvast die datum vrij in uw agenda! DM maart 2010 Aardrijkskunde pagina 1
Inschrijven voor deze activiteit kan vanaf april via de website van PEDIC (www.pedic.be). De folder met meer gedetailleerde info hieromtrent zal vanaf april aan elke school worden bezorgd. Ook in volgende Mededelingen komen we hierop terug. Studiedag Ugent Het systeem aarde herbekeken Op vrijdag 19 maart 2010 wordt in nauwe samenwerking met de Vakgroep Geologie en Bodemkunde (Universiteit Gent) een lerarendag/studiedag georganiseerd voor leerkrachten wetenschappen (aardrijkskunde, biologie, natuurkunde, natuurwetenschappen, ) uit het Secundair Onderwijs. De studiedag neemt een volledige dag in beslag. In de voormiddag zijn een reeks voordrachten voorzien, die verzorgd worden door de professoren betrokken bij de opleiding geologie. Dezen zullen rekening houden met reeds gestelde vragen door leraars aardrijkskunde rond onderwerpen over het heelal, de geologische tijdsschaal en relatieve datering, de mens en zijn afstamming, het ontstaan van het leven, paleoklimaten en paleogeografie, absolute datering en snelheid van geologische processen, Eventuele andere vragen kunnen tot 20 februari gemaild worden aan jacques.verniers@ugent.be In de namiddag heeft er een activiteit plaats in het museum zelf. De voormiddagactiviteit gaat door op de Campus Sterre, Krijgslaan 281, 9000 Gent in het gebouw S9, auditorium A0 (gelijkvloerse verdieping) De namiddagactiviteit gaat door in het Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen, Campus Sterre, Krijgslaan 281, gebouw S30, 9000 Gent. Beide gebouwen bevinden zich op wandelafstand (100 m) van elkaar. Het programma is hierbij weergegeven. Voormiddagactiviteiten: locatie Krijgslaan 281, gebouw S9 - benedenverdieping - auditorium A0, 9000 Gent - 9u00-9u25: Aankomst van de deelnemers, Inschrijving en overhandiging van de documentatiemap en het betalingsbewijs van het inschrijvingsgeld, koffie - 9u25-9u30: Verwelkoming van de deelnemers en toelichting bij de studiedag, Prof. Danny Segers, Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen - 9u30-10u00: Voordracht: "Systeem Aarde", Prof. Jean-Pierre Henriet, vakgroep geologie en bodemkunde; geofysica en mariene aardwetenschappen - 10:00-10u30: Voordracht: "De aarde in de vierde dimensie en de evolutie van het leven" Prof. Stephen Louwye, vakgroep geologie en bodemkunde: paleontologie - 10u30-11u00: Voordracht: "Mineralogie aanleren in het begin van de 21ste eeuw" Prof. Peter Van den haute, vakgroep geologie en bodemkunde: isotopengeologie, geochronologie, petrologie - 11u00-11u15: Pauze - 11u15-11u45: Voordracht: "Petrologie en plaattektoniek" Prof. Marlina Elburg, vakgroep geologie en bodemkunde: Mineralogie en petrologie DM maart 2010 Aardrijkskunde pagina 2
- 11u45-12u15: Voordracht: "Nieuwigheden over de geologie van België en tips voor onderzoek door leerlingen van de 3de graad" Prof. Jacques Verniers, vakgroep geologie en bodemkunde:micropaleontologie, stratigrafie en structurele geologie - 12u15-12u45: Paneldiscussie met de lesgevers waar vragen over de gegeven voordrachten en ook de op voorhand voorgelegde vragen kunnen beantwoord worden - 12u45-14u00: broodjesmaaltijd Namiddagactiviteiten: locatie Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen, Krijgslaan 281, gebouw S30, 9000 Gent2-14u00-16u00: Workshop: "Mineralen, micromineralen en fossielen verzamelen" Nautilus - Gent vzw - 16u00-17u00: Vrij bezoek aan de tentoonstelling over mineralen - Informele drink Praktische informatie: Voorinschrijving is verplicht via ScienceMuseum@Ugent.be Deelname in de kosten voor de ganse dagactiviteit bedraagt 30,00 (op voorhand te betalen). Vermeld duidelijk de naam van de school, de naam van de deelnemende leraar/lerares. Als antwoord op de bevestiging van de deelname zullen de instructies van de betaling doorgemaild worden. De inschrijving is pas definitief als het bedrag van de inschrijving ontvangen is. Op de dag zelf zal aan de deelnemer een bewijs van betaling en ook een bewijs van deelname aan de dagactiviteit overhandigd worden. Voor meer gedetailleerde info: http://www.sciencemuseum.ugent.be/studiedag.html voor leraren aardrijkskunde 2de graad Voorstelling aanpassingen leerplan 2de graad Zoals u wellicht al vernomen hebt, wordt er volgend schooljaar geen écht nieuw leerplan voor de 2de graad voorzien. De doelstellingen van dit leerplan zijn immers nog actueel genoeg en de meeste leraren zijn er heel enthousiast over. Wel dient erover gewaakt te worden dat de aansluiting met de eerste graad voorzien is o.a. inzake leerlijnen en didactische aanpak. Daarom is er momenteel een leerplancommissie aan het werk om de didactische wenken bij de leerplandoelstellingen te herschrijven, in functie van de invulling van de leerlijnen en een nieuwe interpretatie van een aantal doelstellingen. Ook de uitgeverijen spelen hier op in en stellen nieuwe handboeken 2de graad voor vanaf volgend schooljaar. (Deze kunt u trouwens bekijken en onderling vergelijken op de beurs van 26 mei zie hierboven). Dit aangepaste leerplan zal door de pedagogische begeleiding worden toegelicht op woensdag 28 april om 14h00 in het Diocesaan Onderwijsbureau Marialand 31 te 9000 Gent. Alle leraren aardrijkskunde 2de graad worden op deze voorstelling verwacht. DM maart 2010 Aardrijkskunde pagina 3
Je zult hierover binnenkort meer gedetailleerde informatie ontvangen via de vakcoördinator. Actualisatie leerplan 3de graad In het leerplan aardrijkskunde voor de 3de graad ASO-studierichtingen met component wetenschappen is een onderdeel geografisch veldwerk voorzien: in dit onderdeel worden de specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetentie voor de pool wetenschappen vertaald in doelstellingen voor het vak aardrijkskunde. Het was bij publicatie van dit leerplan de bedoeling dat in elk vak van de pool wetenschappen die onderzoekscompetentie zou gerealiseerd worden, dus ook in aardrijkskunde. Via een Mededeling van het VVKSO (Flits 20/11/09) kregen we te horen dat we dit als volgt mogen benaderen: De school/vakgroep kan voor een geïntegreerd onderzoek 1 kiezen voor een vakoverschrijdende aanpak (tussen natuurwetenschappelijke vakken) ofwel kan ze werken in elk of in één van de wetenschapsvakken. Dit kan een zelfstandig eindonderzoek zijn, bijvoorbeeld in de tweede helft of aan het einde van het zesde jaar: - of voor één van de natuurwetenschappelijke vakken - of voor elk natuurwetenschappelijk vak - of vakoverschrijdend tussen de natuurwetenschappelijke vakken. Om de taaklast te bewaken, is het te verkiezen om af te spreken dat we dit integraal onderzoek tot één van de poolvakken beperken. Het is in dit kader dat er een actualisatie van het leerplan aardrijkskunde 3de graad ASO-wetenschappen komt. Het onderdeel geografisch veldwerk, dat formuleert hoe de onderzoekscompetentie in aardrijkskunde moet bereikt worden, zal aangepast worden. Het zal dan mogelijk zijn om in aardrijkskunde ook via andere thema s dan enkel de geomorfologie en vakoverschrijdend aan de onderzoekscompetentie te werken. Meer informatie hierover volgt in het derde trimester. Uitstel Vliebergh-nascholing Onderzoekscompetentie wetenschappen via geografisch veldwerk Rekening houdend met de hierboven aangekondigde actualisatie van het leerplan aardrijkskunde 3de graad ASO-wetenschappen, worden de geplande excursies naar de Vlaamse Ardennen en Opgrimbie (gepland in maart) door Vliebergh verschoven naar het eerste trimester volgend schooljaar. Meer informatie hierover vind je op http://www.kuleuven.be/admin/al/niv3pbis/nascholingen/aa08c.htm 1 Onder geïntegreerd onderzoek verstaan we hier een onderzoeksopdracht waarin de drie stappen van de onderzoekscompetentie uitgevoerd worden (voorbereiden, uitvoeren en verwerken/evalueren/rapporteren). DM maart 2010 Aardrijkskunde pagina 4
DM maart 2010 Aardrijkskunde pagina 5