Evaluatie Wachtkamer met verlicht Wolkenplafond & geluid Een onderzoek naar welbevinden en omgeving door simu latie van natuurbeleving in beeld, verlichting en geluid. 1 Foto: J. de Boer, Plafondverbeelding, www.plafondverbeelding.nl
Achtergrond onderzoek Omgeving en welbevinden Toepassing Plafondverbeelding creëert interieurs met een zintuiglijke natuurbeleving om het welbevinden en de productiviteit van mensen te vergroten. Dit gebeurt door simulatie van (dynamisch) daglicht en uitzicht op natuur door plaatsing van verlichte foto s van wolken, boomtoppen, bloemen en vogels aan plafonds. Daarnaast worden geuren en geluiden toegevoegd. Inrichtingen worden geïnstalleerd in diverse omgevingen zoals kantoren, flex-werkplekken, horeca, hotel, retail, wellness en zorginstellingen. Evaluatie wolken plafond wachtkamer Euroborg. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015). 2 Foto s: J. de Boer, Plafondverbeelding, www.plafondverbeelding.nl
Healing environment Zorginnovatie: Verlicht wolkenplafond Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat alleen al uitzicht op natuur een prettig en rustgevend gevoel geeft. Het interieur van behandelruimtes, wachtkamers en andere zorgomgevingen is van invloed op het welbevinden van de gebruikers. Een plafond met uitzicht op de buitenlucht en daglichtsimulatie is zowel sfeervol als efficiënt. Een patiënt op zijn gemak in een helende omgeving zal het wachten als aangenamer ervaren en een behandeling meer ontspannen ondergaan. Dit stimuleert de doorloop van patiënten. een aantrekkelijke en natuurlijke inrichting kan bovendien zorgen voor hogere klanttevredenheid en klantenbinding, waardoor de marktpositie versterkt kan worden. Verlicht wolkenplafond: AMC Amsterdam, Radiotherapie. Foto: Plafondverbeelding. Bright Nature Panels Foto: J. de Boer, www.plafondverbeelding.nl 3
Het onderzoek Vraagstelling onderzoek Hoe beleven patiënten een verlicht wolkenplafond met bomen, vogels en natuurgeluiden in de wachtruimte van een fysio therapie praktijk?, Onderzoekslocatie Fysiotherapie Den Ommelanden, euroborg, Groningen, met specialisatie manuele therapie. se? i Wachtkamer achter in de gang van Plaza Sportiva Euroborg met deuren naar diverse bedrijven. Onrustige locatie door geluiden en drukte van naastgelegen fitness ruimte. 4
De wachtkamer 5 Foto: J. de Boer, www.plafondverbeelding.nl
Opzet onderzoek V C K Opzet van het onderzoek Opgesteld door Plafondverbeelding samen met onderzoeksbureau Natuurvoormensen. Onderzoeksperiode: augustus - december 2013 Vragenlijsten lagen klaar in de wachtkamer en konden door respondenten vrijwillig en anoniem worden ingevuld tijdens het wachten. r Vragenlijst Korte vragenlijst van 2 bladzijden met vragen over: Stemming en pijn Wachtkamer Plafond Geluiden Voorkeur geluiden/afbeeldingen Deelnemers 46 ingevulde vragenlijsten, waarvan 40 vrijwel volledig ingevuld, 6 gedeeltelijk ingevuld. 15 mannen, 26 vrouwen, 5 niet ingevuld. Gemiddelde leeftijd 43 jaar, jongste deelnemer 16 jaar, oudste 67 jaar Diverse klachten/behandelingen, relatief veel nek, schouder, rug, hand, voet. Gemiddelde leeftijd ± 43 6
Resultaten: Stemming Ontspannen gevoel Vraag: Hoe is uw stemming op dit moment? (N = 46)* ontspannen 31% * N verwijst naar aantal deelnemers dat de vraag heeft beantwoord gespannen 2% beetje gespannen 15% normaal 52% Een meerderheid van 83% voelt zich normaal of ontspannen, slechts een kleine minderheid van 17% voelt zich (een beetje) gespannen. 83% normaal of ontspannen 7
Resultaten: Pijn Pijn Vraag: Hoe erg is de klacht/pijn op dit moment? (N = 44) Er is sprake van veel pijnklachten. Ongeveer tweederde (64%) van de patiënten ervaart lichte tot ernstige pijn. 14% 23% 48% 14% 2% 64% Pijnklachten 8
Resultaten: wachtkamer Vraag: Hieronder ziet u een rij met woorden die niet, een beetje of veel van toepassing kunnen zijn op de wachtkamer (N = 44). Positieve woordenpositieve Negatieve woordenpositiwoorden Comfortabel 11 55 34 Aangenaam SCl Gastvrij Ontspannend Plezierig Mooi Uitnodigend Interessant Vernieuwend Bijzonder 24 27 31 33 39 41 44 53 54 57 54 43 53 51 41 43 47 38 35 23 22 30 16 16 21 16 9 9 12 21 0% 20% 40% 60% 80% 100% Niet Beetje Veel De wachtkamer wordt overwegend als positief en prettig ervaren, maar de meningen zijn enigszins verdeeld. Een meerderheid vindt de wachtkamer niet interessant, vernieuw end of bijzonder. Leeg Smakeloos Rumoerig Benauwend Somber Slordig Eng 43 51 58 76 76 81 100 48 44 33 20 22 12 0% 20% 40% 60% 80% 100% De negatieve woorden worden over het algemeen niet zo van toepassing gevonden op de wachtkamer, maar ook hier zijn de meningen verdeeld. 9 9 5 4 7 2 Niet Beetje Veel 9
Resultaten: Wachtkamer Aandacht inrichting Vraag: In hoeverre heeft u het idee dat er aandacht aan u is besteed, met de inrichting van de wachtkamer? (N = 44) heel veel niet 2% 9% veel 33% weinig 24% beetje 31% Reacties zijn gemengd, twee derde vindt dat er een beetje tot (heel) veel aan hun is gedacht, maar een derde ervaart dit niet zo. Eén deelnemer merkt bijvoorbeeld op: Er is niet echt rekening gehouden met een goede indeling. Je zit in een hoekje in de gang. Niet echt aan mij gedacht. Verlicht wolkenplafond: Wachtkamer Fysiotherapie praktijk den Ommelanden, Euroborg Groningen. Foto: J. de Boer, Plafondverbeelding, www.plafondverbeelding.nl 10
Resultaten: Wachtkamer Toelichting Vraag: Kunt u toelichten waarom u vindt dat er aandacht aan u is besteed met de inrichting? (N = 24) Het plafond (5x) wordt samen met de bank (9x) en de stoelen (4x) het vaakst genoemd. Natuurgeluiden worden 1x genoemd. Weergave van meest gebruikte woorden. 11
Resultaten: Plafond Plafond opgevallen Vraag: Is het plafond met verlichte foto s u opgevallen? (N = 46) 11% 53% 36% nee ja, bij binnenkomst ja, na enige tijd Bijna iedereen heeft (89%) het plafond opgemerkt, maar ongeveer een derde zag het pas na enige tijd. 89% v % Plafond gezien 12
Resultaten: Plafond Hoe lang gekeken? Vraag: Hoe lang heeft u naar de foto s van het plafond gekeken? (N = 45) Drie kwart van de deelnemers heeft af en toe of vaak naar het plafond gekeken, het andere kwart heeft er nauwelijks naar gekeken. niet 0% 24% 52% 24% 0% nauwelijks af en toe vaak de hele tijd 76% } v Tijd gekeken 13
Resultaten: Wachtkamer Gedachten & gevoel Voorbeeld beschreven gedachten Vraag: Welke gedachten of gevoelens geven de plafondfoto s met verlichting u? (N = 38) Het plafond roept uitsluitend positieve of neutrale gedachten op. Vaakst genoemd: rust(gevend)/rustig (11x), vrolijk (5x) en mooi (4x) 14
EVALUATIE: plafond Vraag: Wat vindt u van de verlichte foto s aan het plafond? Hieronder ziet u een aantal woorden die niet, een beetje of veel van toepassing kunnen zijn (N = 38). Positieve woordenpositieve Negatieve woordenpositi- Mooi 10 23 68 Vrolijk 8 26 67 Irriterend 90 11 Aangenaam Ontspannend Plezierig Levendig 10 13 13 21 26 31 23 33 0% 20% 40% 60% 80% 100% Alle positieve woorden worden overwegend van toepassing gevonden op het plafond. 64 56 56 54 Niet Beetje Veel Benauwend Saai 80 90 15 8 3 0% 20% 40% 60% 80% 100% De negatieve woorden worden overwegend niet van toepassing gevonden op het plafond. 5 Niet Beetje Veel 15
EVALUATIE: Geluiden Natuurgeluiden Vraag: Zijn de natuurgeluiden u opgevallen? (N = 43) Iets meer dan de helft geen geluiden gehoord. Oorzaken: natuurgeluiden waren vrij zacht waren en stonden ook niet altijd aan. ja, na enige tijd 23% ja, bij binnenkomst 25% 52% nee 52% t geen natuurgeluiden 16
EVALUATIE: Geluiden Vraag: Wat vindt u van de natuurgeluiden? Hieronder ziet u een aantal woorden die niet, een beetje, of heel erg van toepassing kunnen zijn. (N = 17) Positieve woordenpositieve Negatieve woordenpositi- Levendig Ontspannend 11 17 22 17 67 67 Irriterend 83 17 Vrolijk Aangenaam Mooi Harmonieus t 11 6 6 17 28 41 50 39 0% 20% 40% 60% 80% 100% De natuurgeluiden worden overwegend als positief beoordeeld. 61 53 44 44 Niet Beetje Veel Saai Druk 83 89 17 11 0% 20% 40% 60% 80% 100% De natuurgeluiden worden over het algemeen niet als irriterend, saai of druk ervaren. Voetnoot: Deze vraag is alleen beantwoord door de deelnemers die aangaven dat ze de geluiden hebben gehoord. Niet Beetje Veel 17
wachtkamer/plafond/geluiden Vergelijking Gemiddelde beoordeling van de wachtkamer, het plafond en de vogelgeluiden op de kenmerken: aangenaam/ontspannend/ mooi Toepaselijkheid 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 1.9 2.5 2.4 Wachtkamer Plafond Vogelgeluiden Het plafond wordt significant positiever beoordeeld op dezelfde kenmerken dan de wachtkamer, p <.001 De geluiden worden ook positiever beoordeeld dan de wachtkamer, dit verschil is echter (net niet) significant, p =.08 v } 18
Voorkeur: afbeeldingen Soort afbeeldingen Vraag: Welke beelden ziet u het liefst tijdens het wachten? (N = 40) Ruim twee derde van de deelnemers ziet het liefst natuurbeelden tijdens het wachten. 5% liever geen beelden 68% Natuur 68% natuur 2% combi natuur/ mens/stad 15% kunstwerken 10% steden of mensen v 19
Voorkeur: geluiden Soort geluiden Vraag: Welke geluiden hoort u het liefst tijdens het wachten? (N = 40) 40% Natuur 10% Liever geen geluid 2% Combi natuur / klassiek / pop 13% Klassieke muziek 35% Popmuziek / radio Over het algemeen luistert men liever naar muziek (50%) dan naar natuurgeluiden (40%). De mening over welk soort muziek men het liefst hoort is echter verdeeld. 50% 40% Muziek t D Natuurgeluiden 20
Invloed kijkduur op beoordeling Kijkduur Gemiddelde beoordeling van de wachtkamer, het plafond en de geluiden op de kenmerken aangenaam/ontspannend/mooi uitgesplitst naar kijkduur. Gemiddelde beoordeling op kenmerken aangenaam/ontspannend/mooi Toepaselijkheid 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 1.5 2.0 2.1 2.0 2.9 2.6 2.6 2.6 1.3 Wachtkamer Plafond Geluiden nauwelijks af en toe vaak Deelnemers beoordelen het plafond en de geluiden significant positie ver naarmate ze langer naar het plafond kijken, p <.05 Deelnemers beoordelen de wachtkamer ook (iets) positiever naarmate ze langer naar het plafond kijken, p =.07 v } 21
Invloed natuurgeluiden op beoordeling Natuurgeluiden wel of niet gehoord? Gemiddelde beoordeling van de wachtkamer en het plafond op de kenmerken: aangenaam/ ontspannend/mooi uitgesplitst naar het wel of niet horen van de natuurgeluiden. Toepaselijkheid 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 Gemiddelde beoordeling op kenmerken aangenaam/ontspannend/mooi 1.7 2.2 Wachtkamer 2.5 Plafond 2.5 niet gehoord wel gehoord Deelnemers die de natuurgeluiden hebben gehoord beoordelen de wachtkamer significant positiever dan deelnemers die ze niet hebben gehoord, p <.05 Het al dan niet horen van natuurgeluiden heeft geen invloed op de beoordeling van het plafond. t D 22
Invloed kijkduur en geluiden op stemming/pijn Invloed kijkduur 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 3.4 2.9 3.0 Stemming 2.7 2.6 Pijn 2.9 nauwelijks af en toe vaak v daglicht plafond Hoe vaak men naar het plafond kijkt maakt geen verschil voor de stemming of de pijnbeleving, p-waarden >.13. Invloed Gemiddelde beoordeling geluiden op kenmerken 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 aangenaam/ontspannend/mooi 3.1 3.1 Stemming 2.6 Pijn 2.8 niet gehoord wel gehoord t geluid Het horen van natuurgeluiden maakt geen verschil voor de stemming of de pijnbeleving, p-waarden >.36. 23
Opmerkingen Opmerkingen deelnemers 24
Conclusies Conclusies Een wolkenplafond met natuurgeluiden levert een positieve bijdrage aan de beleving van een wachtkamer bij een fysiotherapie praktijk. Plafond Het plafond roept uitsluitend positieve of neutrale gedachten op, en wordt over wegend positief gewaardeerd. Tijd De wachtkamer, het plafond, en de geluiden worden positiever beoordeeld naarmate men langer kijkt naar het plafond. Geluid De natuurgeluiden stonden niet altijd aan, maar als ze aanstonden werden ze overwegend positief gewaardeerd. Het plafond en de natuurgeluiden worden hoger gewaardeerd dan de wachtkamer, en dragen dus in positieve zin bij aan de belevingswaarde van de wachtkamer. Positiever door geluid Deelnemers die de natuurgeluiden hebben gehoord beoordelen de wachtkamer significant positiever dan deelnemers die ze niet hebben gehoord 25
Aanbevelingen Aanbevelingen 1. Een plafond met bewegende beelden (vliegende vogels, bewegende wolken) kan de natuurervaring nog verder versterken. V 2. Het is belangrijk dat natuurgeluiden altijd aan staan. 3. Zorg dat basisvoorzieningen (banken, stoelen, lectuur, informatie) in orde zijn. 4. In vervolgonderzoek kan worden nagegaan of een wachtkamer met natuurlijk wolkenplafond en daglicht positiever wordt beleefd dan een wachtkamer zonder zo n plafond. % l 26
Meer informatie Bureau Natuurvoormensen Plafondverbeelding Onderzoek naar natuur en gezondheid Op deze website vind je een overzicht van wetenschappelijke onderzoek, presentaties, lezingen en publicaties, evidence-based ontwerprichtlijnen, belevingsonderzoek, effectmeting of evaluatiestudie. Contact natuurvoormensen@gmail.com www.agnesvandenberg.nl Interieurs met natuurbeleving en daglicht simulatie Op deze website vind je informatie over producten en diensten voor interieurs met simulatie van natuurbeleving, dynamisch daglicht, geur en geluid voor het welbevinden van de gebruikers van interieurs. Contact info@plafondverbeelding.nl www.plafondverbeelding.nl Bureau Natuurvoormensen Omgevingspsychologisch onderzoek 27
Colofon Colofon Tekst: Agnes van den Berg & Jochum de Boer Vormgeving: Jochum de Boer Afbeeldingen: Alle foto s in deze presentatie (behalve de portretfoto van Agnes van den Berg, fotograaf Joep Naber) vallen onder het copyright van Jochum de Boer, Plafondverbeelding en zijn auteursrechtelijk beschermd. Gebruik van de afbeeldingen en foto s is alleen toegestaan voor niet commerciële doelstellingen en mogen gebruikt worden mits de naam en bedrijfsnaam vermeld wordt. Prof. dr. Agnes van den Berg Bureau Natuurvoormensen Omgevingspsychologe, onderzoeker en bijzonder hoogleraar beleving en waardering van natuur en landschap bij de Rijksuniversiteit Groningen. natuurvoormensen@gmail.com Deze brochure citeren? Gebruik dan de volgende referentie: Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015). Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Groenekan/Amsterdam: Natuurvoormensen/ Plafondverbeelding. Met dank aan Fysiotherapie praktijk Den ommelanden, euroborg Groningen. 2015, Bureau Natuurvoormensen en Plafondverbeelding Bureau Natuurvoormensen Omgevingspsychologisch onderzoek Jochum de Boer Plafondverbeelding, Bright Nature Interiors Ontwerper dynamisch daglicht voor interieurs en simulatie van zintuiglijke natuurbeleving ter stimulering van het welbevinden, productiviteit en ambiance. info@plafondverbeelding.nl 28