Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag

Vergelijkbare documenten
Oudheid ( 800 V.C )

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)

Ontdekkingen en uitvindingen

Toetsvragen Geschiedenis - Toelating Pabo. Tijdvak 5 Toetsvragen

Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan.

- Waarom contacten met de Arabische wereld belangrijk waren voor nieuwe kennis (6.1.2)

QUIZ. geschiedenis hoofdstuk 1

Europese expansie hv123

Ontdek de Wereld. Hoofdstuk 1C7

De klassieke tijdlijn

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Werkkatern 5 BV of bekend in het verleden? de Oudheid de Middeleeuwen de Nieuwe Tijd de Nieuwste Tijd de Eigen Tijd

De Ontdekkingsreiziger III

Werkkatern 5 BV of bekend in het verleden? de Oudheid de Middeleeuwen de Nieuwe Tijd de Nieuwste Tijd de Eigen Tijd. archeoloog: archeologie:

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden.

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden.

Ontdekkingen en uitvindingen

6,1. Samenvatting door een scholier 2951 woorden 11 september keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden. H1: Een Nieuwe Tijd begint

1 Belangrijk in deze periode

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:

KIJKROUTE IN VREDESNAAM

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Indelen 1. Voor in het schrift komen de aantekeningen te staan en ook de uitwerkingen 2. Achterin het schrift komen de opdrachten te staan

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Klas 1: Ontdekkers en hervormers

Ontstaan van de Gouden Eeuw ( )

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

HANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? weten nog niets van dit deel van de wereld.

Tijd van burgers en stoommachines Het moderne imperialisme

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Ontdekkers en Hervormers

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)

5 Antwoorden. 1.1 Varen voorbij de horizon

Columbus ontdekkingsreiziger

DE LATE MIDDELEEUWEN ( )

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd

DE WERELD VAN Pieter. de Oude

TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS PERIODE: DE VROEGMODERNE TIJD

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

6,9. Samenvatting door B woorden 11 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. A Handel tussen oost en west. Specerijen uit Azië

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 5 Tijd van ontdekkers en hervormers

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Geschiedenis hoofdstuk 5

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld?

Inhoud. De ontdekking van Afrika Introductie: pg. 3 Informatie: pg. 4-5 Vragen: pg. 6-7

We noemen deze ontwikkeling de Neolithische Revolutie.

een zee Volksverhuizingen Het Romeinse Rijk is heel rijk. Veel volkeren willen een deel van die rijkdom.

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 1: prehistorische volkeren

Latijns Amerika In midden-, zuid Amerika werd Spaans/ Portugees gesproken, afkorting van Latijns dichtbij.

HOE CULTUREEL IS JOUW BOVENBOUW?

Samenvatting Geschiedenis Latijns-Amerika H1 en H2

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

De Republiek in een tijd van vorsten, Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Andere boeken in deze serie:

tocht door de tijd een Prehistorie -ca v.c. leerkring Geert studeert De mens een handige aap?

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal

Handleiding Karel de Vijfde. Korte lesomschrijving. Lesactiviteiten. Deze les gaat over het canonvenster: Karel de Vijfde.

Eindexamen geschiedenis pilot havo I

Tijd van ontdekkers en hervormers

Tijd van monniken en ridders Vroege Middeleeuwen. Tijd van jagers en boeren Prehistorie v C

Eindexamen geschiedenis nieuwe stijl havo 2008-II

Hieronder volgt een chronologisch overzicht van de ontwikkelingen van de handelsstromen. Verder in dit werkstuk

Koning Johan II was sterk geïnteresseerd in de voortzetting van de ontdekkingsreizen, maar wilde wat bereikt was ook behouden en verdedigen.

8*. Na de dood van Karel de Grote werd de eerste grondslag gelegd voor Grenzen in Europa. Leg uit.

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.

Samenvatting Geschiedenis H1

Nu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, Een nieuwe wereld

Voorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May

Geschiedenis van de migratie

LESTIP voor 1 vmbo: Wat een wereldkaart!

7,9. Geschiedenis hoofdstuk 2 samenvatting. Paragraaf 1. Samenvatting door een scholier 2845 woorden 25 juni keer beoordeeld.

Samenvatting Gouden Eeuw DEF

Tijd van ontdekkers en hervormers ( ) / Renaissance

Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand ( )

Hoe kwam Colombia aan zijn naam? Wat is de officiële taal in Colombia?

6.5. Samenvatting door een scholier 2128 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis GESCHIEDENIS H1 1.1.

Reizen en vakantie - Ontdekkingsreizen. VO-content StudioVO. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

5,7. Par. 1 Het wereldbeeld veranderd. Par. 2 Uiteenvallen van de christelijke kerk. Samenvatting door een scholier 2583 woorden 15 mei 2008

Evergem, 12 januari Bijlage: drie bladzijden. ADVIES: Straatnamen voor het Kluizendok. Uw kenmerk: BZ/2015 van 22 december 2015

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?

NEDERLAND IN DE 16e EEUW

Transcriptie:

Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend voor de militaire dril weer voor hun. Ambiorix is bekend voor zijn tegen wilde dieren. democratie slimme list en de Spartanen dan tegen de Romeinen. Middeleeuwen Paus Urbanus II riep de christenen op om te gaan strijden tegen de Turken. De eerste, beroemde kruisvaarder was Godfried van Bouillon In het begin van de 14e eeuw was het nogal rumoerig in onze streken. De Vlaamse graaf Filips de Schone koning. Gwijde van Dampierre Er ontstonden twee groepen: de de andere groep, de Leliaerts tot een veldslag, de Klauwaerts 1302 Guldensporenslag lag in ruzie met de Franse, de Vlaamsgezinden en, de Fransgezinden. Het kwam op 11 juli genaamd.

Van de 14e tot de 16e eeuw veranderen enkele grote uitvindingen en ontdekkingen het uitzicht van de wereld. Papier en boekdrukkunst Al in de 14e eeuw wordt in alle Europese landen papier gemaakt. Met de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen drukkers op een vlugge manier een groot aantal boeken drukken. Zo raken de kennis en de ideeën die in die boeken stonden, ook vlugger verspreid.

Karveel en kompas Met snellere schepen, zoals het karveel, en betere navigatiemiddelen, zoals het kompas, kunnen zeelui verder uit de kust gaan. Zo ver zelfs dat ze nieuwe delen van de wereld kunnen ontdekken. Buskruit Buskruit is, net als papier, een Chinese uitvinding. Pas tegen de 14e eeuw komt het buskruit tot bij ons. Wij maken er vuurwapens en kanonnen mee. Een kasteelmuur is wel bestand tegen een pijl en boog, maar niet tegen de kracht van een kanon. De manier van oorlog voeren verandert helemaal.

Door die belangrijke vondsten krijgen de rijke vorsten meer macht. Door hun rijkdom kunnen ze ontdekkingsreizigers de zeeën op sturen en hun legers bewapenen met het nieuwe maar dure wapentuig. Ze tonen ook hun rijkdom. Versterkte burchten zijn niet langer nuttig. Ze maken stilaan plaats voor elegante paleizen vol pracht en praal. Het geld dat ze nodig hebben voor al die wapens en hun dure paleizen halen ze uit belastingen en nieuwe kolonies. De kolonies : westerse vorsten op zoek naar nieuwe rijkdommen Christoffel Columbus ontdekt in 1492 Amerika. Zelf denkt hij Indië te hebben bereikt. De veroveraars tonen weinig respect voor de plaatselijke bevolking. Die worden vaak zonder pardon gevangengenomen of vermoord. De indianen moeten als slaven aan de slag in plantages en mijnen. Tabak, rubber, cacao, goud, zilver alle rijkdommen gaan de boot op naar het thuisland: Spanje, Portugal

2 Niet te vergeten: belangrijke gebeurtenissen en personen! Karel de Vijfde of keizer Karel (1500-1558) In 1500 wordt Karel de Vijfde geboren in Gent. Wanneer hij in 1519 tot keizer wordt gekroond, had hij al grote delen van Europa geërfd. Ongeveer 40 % van het Europese grondgebied staat onder zijn bewind. Samen met de kolonies vormt dat een echt wereldrijk waarin de keizer de grote baas is. Dat is ook zo in onze streken, toen de Zuidelijke Nederlanden genoemd. Wanneer de Gentenaren weigeren een belasting te betalen, kan keizer Karel dat niet toelaten. Hij verplicht hen te betalen en straft hen. De edelen van de stad moeten op blote voeten in een wit boetekleed met een strop rond hun hals door de stad stappen. Dat is voor hen een grote vernedering! Sindsdien hebben de Gentenaars als bijnaam de stroppendragers. Bij de opening van de Gentse Feesten doet men elk jaar die boetetocht over.

Ontdekkingsreizen: op zoek naar een nieuwe route naar Indië (15e-16e eeuw) Rijke Europeanen kopen veel oosterse specerijen, edelmetalen en zijde. Onderweg moeten de handelaars vaak hoge taksen betalen. Portugese en Spaanse handelaars willen daarom een andere route naar het oosten. Met de komst van het karveel en het kompas wordt dat mogelijk. Gesteund door rijke vorsten trekken stoutmoedige zeevaarders eropuit. Columbus ontdekt zo Amerika, Vasco da Gama zeilt helemaal rond Afrika en Ferdinand Magelhaes vaart als eerste rond de wereld. Hijzelf overleeft de tocht niet, maar zijn bemanning bewijst zo dat de aarde bolvormig is! Christoffel Columbus Met deze ontdekkingsreizen gaat er een nieuwe wereld open voor Europa. We leren andere volkeren, continenten en producten kennen. Nieuwe tijden breken aan! Ferdinand Magelhaes Vasco Da Gama

Antwerpen :in de 16e eeuw, een wereldhaven! In de eerste helft van de 16e eeuw behoren onze streken tot het Spaanse wereldrijk van keizer Karel. Allerlei luxeproducten uit het oosten en uit hun kolonies worden in Antwerpen ingevoerd en weer uitgevoerd. Antwerpen groeit snel uit tot een belangrijke wereldhaven. Helaas is dat maar van korte duur. Conflicten tussen de protestanten (Noordelijke Nederlanden) en de katholieken (Zuidelijke Nederlanden) zorgen voor de sluiting van de Schelde. Daardoor verliest Antwerpen zijn rechtstreekse verbinding met de zee. Vele rijke kooplui en kunstenaars trekken weg uit Antwerpen richting noorden. Amsterdam neemt de rol van Antwerpen over.

Einde van deze periode De uitvinding van de stoommachine op het einde van de 18e eeuw betekent het einde van deze periode. Producten worden nu gemaakt door arbeiders in grote fabrieken. De vorsten moeten hun macht delen of afstaan. De rijke fabrieksdirecteurs worden veel belangrijker en machtiger.