. Met elkaar... Algemene beschouwingen bij de programmabegroting 2013 8 november 2012
Voorzitter, Meer dan ooit is onzekerheid troef bij de behandeling van de meerjarenbegroting. Zeker voor de jaren na 2013 kan het volgens het CDA niet meer zijn dan een doorkijkje omdat volstrekt onduidelijk is wat de gevolgen zijn van het nieuwe regeringsbeleid. Als wij dan kijken naar de door het college voor 2013 gepresenteerde begroting, hadden wij toch - na onze kritiek van voorgaande jaren - gehoopt op wat meer duidelijkheid en transparantie. Niets van dat alles. Opnieuw geen heldere, SMART- geformuleerde antwoorden op de vragen 'Wat willen we bereiken?', 'Wat gaan we doen?' en 'Wat mag het kosten?' Kennelijk staat de CDA- fractie niet alleen in deze kritiek gezien het grote aantal vragen die door de verschillende fracties zijn ingediend. Zonder alle deelvragen mee te rekenen 133 vragen, waarvan 92 van de coalitiepartners. Was de VVD vorig jaar nog koploper met 53 vragen, dit jaar moeten ze met 38 vragen de eerste plaats delen met DorpsBelangen. En of dat allemaal nog niet genoeg was, had DorpsBelangen bij de technische behandeling nog een uur nodig voor aanvullende vragen en antwoorden van het college. Wie dan met droge ogen kan stellen dat de begroting helder en transparant is moet het ons maar eens uitleggen. Om transparantie aan onze inwoners te bieden, heeft het CDA gevraagd een korte samenvatting op hoofdlijnen te publiceren. Het college ziet daar echter niets in en vindt dat onze inwoners alles van hun gading in de bijna 500 pagina's tellende begrotingen makkelijk kunnen vinden. Het CDA vindt het onbegrijpelijk dat het college de mond vol heeft van zaken als communicatie, participatie en transparantie, maar vervolgens niet bereid is op een eenvoudige wijze uit te leggen wat ze met het geld van onze inwoners en ondernemers wil gaan doen. Misschien is het goed als het college eens kijkt hoe bijvoorbeeld de gemeente Haarlem dat doet. Aan de andere kant begrijpen we het ook wel een beetje. Al eerder hebben we gezegd dat dit vooral een rekenmeestercollege is. Een college dat meer bezig is met boekhouden dan met besturen. Volgens de portefeuillehouder heet dat 'een wel erg financieel gedreven beleid'. De stevige beloftes uit de verkiezingsprogramma's en de afspraken uit het coalitieakkoord tellen kennelijk niet meer. Wat dat betreft heeft onze lokale coalitie een voorschot genomen op de werkwijze van de nieuwe Haagse coalitie. Bij de behandeling van het coalitieakkoord in april 2010 heeft het CDA gesteld dat korten op ambtenaren razend populair is, maar dat het werk wel gedaan moeten worden. Een half jaartje later stelde de fractievoorzitter van DorpsBelangen bij de Algemene Beschouwingen dat krimp van de formatie geen grote gevolgen heeft voor de taken. Inmiddels weten we hoe het werkelijk zit. Bij gebrek aan capaciteit is uitstellen is zo'n beetje gewoonte geworden. We hebben dat gezien bij de jaarrekening 2010 en opnieuw bij de jaarrekening 2011. Maar ook de dienstverlening aan onze inwoners leidt onder de bezuinigingsdrift en het daarmee samenhangende gebrek aan capaciteit. 1
Meest schrijnend vindt de CDA- fractie dat de doorlooptijden voor aanvragen levensonderhoud, die in de vorige raadsperiode gestaag waren gedaald, inmiddels zijn gestegen tot maar liefst zeven weken. Daarmee worden inwoners die het toch al moeilijk hebben direct geraakt en verslechterd bovendien het uitzicht op verbetering van hun levensomstandigheden. Het CDA vindt dat het van behoorlijk bestuur zou getuigen als direct maatregelen worden genomen om dit probleem op te lossen. De vraag rijst of de voorliggende begroting gebaseerd is op voornemens die ook daadwerkelijk uitgevoerd kunnen worden. Volgens het college is het echter een realistisch sluitende begroting. Daar moeten we dus maar van uitgaan, alhoewel we hier en daar toch wat vraagtekens zetten. Dat geldt o.a. voor de hardheid van sommige besparingen. U boekt besparingen in voordat plannen of raadsbesluiten bekend zijn. Of die besparingen behaald worden moet dus nog maar blijken. Datzelfde geldt voor de te verwachten meeropbrengsten, zoals bijvoorbeeld een bedrag van 50.000,- als gevolg van een herwaardering van de recreatieondernemingen. Vooralsnog is dat boterzacht. In ieder geval blijkt uit de begroting dat belastingverhoging geen heilig huisje meer is voor dit college. Ondanks alles wat hierover in de partijprogramma's staat. De woordvoerder van DorpsBelangen vertelde vorige week in de commissie dat we over de extra OZB- verhoging niet meer hoeven te praten. Dat was immers in 2009 al zo besloten. Dan wordt vergeten dat deze en andere afspraken uit 2009 eerder zijn aangepast. Wat het CDA betreft is het in de huidige tijd en zeker met de plannen van de nieuwe regering zaak om de lasten voor onze inwoners en ondernemers waar mogelijk te matigen. Wij zullen daarom een amendement indienen om de voorgestelde OZB- verhoging te halveren en de dekking hiervoor uit een ander heilig huisje te halen. Dan kunnen we bovendien ervaren of heilige huisjes echt niet meer bestaan, zoals het college stelt. De voorgestelde 10% verhoging van de forensenbelasting is voor het CDA onbegrijpelijk. Vooral omdat de ondernemers deze belasting voor ons innen en met hen is afgesproken dat de belasting tot en met 2014 behoudens de indexering niet wordt verhoogd. Kennelijk geldt deze afspraak voor het college niet meer. Nog gekker wordt het als je kijkt naar de argumentatie die het college vorige week in de commissie gaf. Het levert zo'n 7.000,- euro op en is bedoeld om het mogelijk wegvallen van een uitkering van 440.000,- op te vangen. Nu vast op anticiperen, zegt het college. Voor het CDA is het meer een kruimel brood apart leggen omdat straks de bakkerij gaat sluiten. Onbegrijpelijk vinden we ook de meer dan kostendekkende tarieven voor uitvaarten. Op basis van de aangeleverde kengetallen betekent dit dat u 625,- euro voor een begrafenis meer laat betalen dan strikt noodzakelijk is. Het CDA stemt in met het extra budget voor de uitvoering van de participatienota. Wij zien uit naar de oprichting van een burgerpanel en zullen de inbreng van het burgerpanel graag bij onze afwegingen betrekken. Vooruitlopend op een raadsbesluit boekt u alvast de kosten van de BOA's in. Wij wachten de discussie in de raad af, maar kunnen u nu al meegeven dat wij blij zijn met de komst van BOA's. Wanneer we dit in gewestelijk verband organiseren, kunnen we de BOA's naast regulier werk ook inzetten tijdens piekdagen. 2
Bijvoorbeeld om op te treden tegen foutparkeerders bij evenementen, op schaatsdagen of tropische dagen. We verwachten wel dat we dan ook weer de discussie over de bestuurlijke boete en de afhandeling daarvan in de raad zullen voeren. Inmiddels is de aanpak van de verkeersproblematiek de grootste fopspeen geworden. Stevige taal in de verkiezingsprogramma's. Stevige taal ook van de portefeuillehouder. Er zou nu echt wat gaan gebeuren en op 11-11- 11 zouden we ook concrete voorstellen krijgen. Voortvarend aan de slag was het motto. Die 11-11- 11 is inmiddels 12-12- 12 geworden. We mogen hopen dat er dan echt concrete voorstellen liggen, want uitstellen tot 13-13- 13 gaat echt niet lukken. De verslonzing van de openbare ruimte blijft ons en onze inwoners een doorn in het oog. Dat is ook terug te zien in het toenemend aantal klachten. Heel opmerkelijk vinden wij het opgeheven vingertje van het college naar inwoners die overhangend groen niet snoeien, terwijl trottoirs in mijn eigen woonomgeving nauwelijks begaanbaar zijn door overhangend gemeentelijk groen. Wellicht dat het allemaal wat beter wordt als het nieuwe groenbeheerplan is gemaakt. Vooral omdat u nieuwe impulsen wilt toevoegen aan de samenwerking met inwoners en ondernemers in het beheer en onderhoud. Het CDA is daar een warme voorstander van, vooral omdat het ook impulsen toevoegt aan sociale contacten. Vorig jaar hebben wij een motie ingediend om samen met het college, raad, inwoners en ondernemers een voorstel te maken. De motie heeft het niet gehaald, maar de CDA- fractie is wel doorgegaan. Wij hadden plannen om in het eerste kwartaal van volgend jaar met een initiatiefvoorstel naar de raad te komen. Nu u zelf een nieuw groenbeheerplan gaat opstellen, zijn wij van harte bereid om samen met u op te trekken. Samen met u willen we ook werken aan de aanleg van een glasvezelnetwerk in alle dorpskernen van Wijdemeren. Als eerste stap zullen we hiervoor vandaag een motie indienen. Vervolgens wil het CDA een bijdrage leveren aan het noodzakelijke draagvlakonderzoek waarvan wij vinden dat het begin volgend jaar gehouden moet worden. De aanleg van een glasvezelnetwerk betekent ook een positieve ontwikkeling voor de recreatie- en toerismesector, die o.i. prima past in de werkwijze van het nieuwe Regionaal Bureau Toerisme. Zij ontwikkelen verrassende innovatieve producten die passen in deze tijd. Wat dat betreft zijn wij nog altijd blij dat we indertijd afscheid hebben genomen van het oude VVV. Een positieve ontwikkeling vinden wij de door het CDA zo gewenste maatschappelijke stages. U legt de lat hoog en weet het ook te realiseren. Twintig stages was de doelstelling voor dit jaar en halverwege het jaar waren het er al 65. Wij vinden het daarom ronduit teleurstellend dat het huidige kabinet plannen heeft om de maatschappelijke stages weer af te schaffen. Juist vanwege het succes roepen wij u op om vroegtijdig te onderzoeken of het behoud van de maatschappelijke stages op een of andere manier gewaarborgd kan worden. Naast de initiatieven die de afgelopen jaren zijn genomen om de jeugd meer te laten sporten, vindt het CDA dat er ook initiatieven genomen moeten worden voor de culturele vorming van de jeugd. Met name voor kinderen die in een achterstandspositie verkeren. Het CDA wil daarom naast het Jeugdsportfonds ook participeren in Jeugdcultuurfonds. Wij zullen hiervoor een amendement indienen. 3
Bezorgd is het CDA over de korting op de vroeg en voorschoolse educatie en de afschaffing van de subsidie aan de peuterspeelzalen. Wij willen graag van u weten hoe u wilt voorkomen dat jonge kinderen straks buiten de boot vallen. Na de afschaffing van de preventieve logopedie lijkt dit opnieuw minder zorg voor de jongste inwoners van Wijdemeren. Voorzitter, afsluitend een paar opmerkingen over woningbouw. Wij hebben het college hierover een aantal schriftelijke vragen gesteld omdat wij in de vastzittende woningmarkt zoeken naar de mogelijkheden om toch de noodzakelijke woningen voor jongeren en ouderen te gaan bouwen. Voor het CDA was dit een eerste stap als voorbereiding op een brede discussie die wij over wonen in Wijdemeren willen houden. Uw antwoorden waren laat ik het netjes zeggen teleurstellend. Eigenlijk meer iets in de trend van 'zoek het zelf maar uit!' Dat getuigt van weinig respect voor het recht van raadsleden om schriftelijke vragen aan het college te stellen en uw plicht om de raad gevraagd en ongevraagd te informeren. Die terughoudendheid treffen we ook aan als het gaat om een nieuwe toekomst voor het Knorr- terrein. We kennen de eigendomsverhoudingen, maar u onderhandelt wel zonder door de raad gestelde kaders. Uw enige uitgangspunt is de onwenselijke situatie van leegstand te beëindigen. Het CDA heeft u al eerder ideeën voor deze locatie aangeboden. Wat ons betreft is dit een prima plek voor een multimediale broedplaats voor startende en kleinschalige ondernemingen, in combinatie met woningen. In de vorige raadsperiode hebben college en raad al eens ideeën voor deze locatie uitgewisseld. Het CDA roept u op opnieuw zo'n sessie te organiseren. Ik eindig waarmee ik ben begonnen. Een sluitende begroting is op papier mooi om te zien, maar het gaat uiteindelijk om de effecten. Voor mijn fractie betekent dat: niet bezuinigen zonder visie en niet bezuinigen op zaken waar je later dubbel en dwars de rekening voor gepresenteerd krijgt. U kent wat dat betreft onze opvatting over de huidige bezuinigingen op het groenonderhoud. Meer dan ooit zijn het onzekere tijden. De zware bezuinigingen en lastenverhogingen van het kabinet aangevuld met de bezuinigingen en lastenverhogingen in Wijdemeren zal iedereen zwaar voelen. Als ondernemer weet ik dat je juist in moeilijke tijden investeringen niet uit de weg moet gaan. Bijvoorbeeld in duurzaamheid. In de commissie hebben wij al gepleit voor LED lampen in de lantaarnpalen. Maar er is natuurlijk veel meer. Dat kost in het begin misschien wat meer incidenteel geld, maar levert wel structureel geld op en niet in de laatste plaats: structureel voordeel voor het milieu. Afsluitend: blijf investeren in een sociale samenleving. Uiteindelijk is er ook nog een leven na de crisis en na alle bezuinigingen. MET ELKAAR moeten we daar de schouders onder zetten. Dank voor uw aandacht. 4