Gewijzigd op 21 september 2015. Punt 6 Collegeexamen onder b: zie geel gearceerd. DUITSE TAAL VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1
pagina 2 van 14
De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens voortgezet onderwijs en draagt zorg voor de kwaliteit en het niveau van de examens. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is belast met de praktische uitvoering en organisatie van de staatsexamens. Met vragen over deze vakinformatie kunt u contact opnemen met de afdeling Examendiensten van DUO: (050) 599 89 33 of staatsexamens@duo.nl. pagina 3 van 14
Inhoud 1 De opzet van het examen 7 2 De examenstof 7 3 Beschrijving eindtermen 7 4 Het vereiste niveau 7 5 Het centraal examen 7 6 Het college-examen 8 7 Inzenden lijst gelezen werken 9 8 De beoordeling van het college-examen 10 9 Het eindcijfer 10 10 Bijlage 1 Voorblad literatuurlijst 11 11 Bijlage 2 Aanbevolen boekenlijst 12 12 Bijlage 3 Beschrijving examendelen MVT/K/2, MVT/K/5, MVT/K/6, MVT/V/1 14 pagina 5 van 15
pagina 6 van 15
1 De opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het centraal examen bestaat uit een schriftelijk examen, het college-examen bestaat uit een schriftelijk en een mondeling examen. 2 De examenstof Duitse taal centraal college-examen examen schriftelijk mondeling MVT/K/1 Oriëntatie op leren en werken X* MVT/K/2 Basisvaardigheden X MVT/K/3 Leervaardigheden in de moderne X X vreemde talen MVT/K/4 Leesvaardigheid X X MVT/K/5 Luister- en kijkvaardigheid X MVT/K/6 Gespreksvaardigheid X MVT/K/7 Schrijfvaardigheid X MVT/V/1 Leesvaardigheid X MVT/V/3 Kennis van land en samenleving X X X MVT/V/4 Verwerven, verwerken en verstrekken X van informatie MVT/V/5 Vaardigheden in samenhang X X X 3 Beschrijving eindtermen Een beschrijving van de eindtermen is te vinden op: www.examenblad.nl, kies jaarring 2016 > vmbo tl > talen Duits > examenprogramma Duits, vmbo en Syllabus 2016 moderne vreemde talen, vmbo > nr. 3.2: specificatie van de globale eindtermen voor het CE bij gl/tl. In bijlage 3 bij deze vakinformatie staat de beschrijving van de programmaonderdelen: - MVT/K/2: Basisvaardigheden, - MVT/K/5: Luister- en kijkvaardigheid, - MVT/K/6: Gespreksvaardigheid, - MVT/V/1: Leesvaardigheid. * Domein MVT/K/1 Oriëntatie op leren en werken wordt alleen geëxamineerd in combinatie met het sectorwerkstuk. 4 Het vereiste niveau Het vereiste niveau taalbeheersing moderne vreemde talen MVT/K/4: Leesvaardigheid: 45% A2, 55% B1 MVT/K/5: Luistervaardigheid: A2, B1 MVT/K/6: Gespreksvaardigheid: A2 MVT/K/7: Schrijfvaardigheid: A2, B1 MVT/V/1: Leesvaardigheid 45% A2, 55% B1 Voor een beschrijving van de niveaus: zie Niveau taalbeheersing vmbo. 5 Het centraal examen Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten over leesvaardigheid tijdens het centraal examen (zie examenrooster). pagina 7 van 15
De beoordeling voor de leesopdracht bepaalt het cijfer voor het centraal examen. Oefenexamens met correctievoorschrift voor het examen Duits kunt u vinden op: www.examenblad.nl > bijv. jaarring 2015 > vmbo tl > talen: Duits > examendocumenten 1 e tijdvak en 2 e tijdvak: opgaven, uitwerkbijlage en correctievoorschrift. Het gebruik van een woordenboek Duits Nederlands, Nederlands - Duits en van het basispakket hulpmiddelen is toegestaan. Voor basispakket hulpmiddelen, zie Regeling toegestane hulpmiddelen. 6 Het college-examen Het college-examen bestaat uit twee onderdelen 1. De schriftelijke toets: De schriftelijke toets van 90 minuten wordt afgenomen in de periode van het centraal examen of één dag daaraan voorafgaand. De schriftelijke toets betreft de exameneenheden MVT/K/7, MVT/V/3 en MVT/V/5: "schrijfvaardigheid". De schriftelijke toets kan bestaan uit het schrijven van korte, eenvoudige notities en boodschappen, een eenvoudige persoonlijke brief, bijvoorbeeld om iemand voor iets te bedanken, e-mail, een bevestiging van gemaakte afspraken; het invullen van een standaardformulier en eenvoudige notities en aantekeningen. Oefenopgaven met correctievoorschrift voor de schriftelijke toets kunt u vinden op: www.duo.nl > particulieren > staatsexamenkandidaat, oefenen: vmbo. Het gebruik van een woordenboek Duits Nederlands, Nederlands - Duits en het basispakket hulpmiddelen is toegestaan. 2. Het mondeling examen: Het mondeling examen van 25 minuten vindt plaats in de maand juli (op scholen voor vso eind juni/begin juli). Direct vóór het mondeling examen krijgt de kandidaat 20 minuten de tijd om zich voor te bereiden aan de hand van door de examinator aangeleverde teksten. De teksten betreffen onderwerpen uit een actuele zaak of over praktische zaken uit het dagelijks leven of een beroep. Over de voorbereide teksten wordt met de kandidaat een gesprek in de Duitse taal gevoerd. Voor het domein Luistervaardigheid wordt van de kandidaat verwacht dat hij gestelde vragen begrijpt, daar op kan reageren en kan deelnemen aan een gesprek. Tijdens de voorbereiding van het mondeling examen mag gebruik gemaakt worden van een zelf meegebracht woordenboek Nederlands Duits, Duits Nederlands en van het basispakket hulpmiddelen. Tijdens het mondeling examen zelf mogen geen hulpmiddelen worden gebruikt. Bij het mondeling examen wordt aandacht besteed aan: a. alle eenheden van het examenprogramma met uitzondering van MVT/K/7 (schrijfvaardigheid) b. Kennis van bestudeerde werken (MVT/K/4 en MVT/V3 t/m MVT/V/5): - De kandidaat dient tenminste zes werken van uiteenlopende aard gelezen te hebben. De gelezen werken moeten alle oorspronkelijk Duitstalige werken betreffen en mogen dus niet in het Duits vertaalde boeken uit een andere taal zijn. Samen dienen deze werken betrekking te hebben op tenminste 360 pagina s tekst: a. drie werken dienen betrekking te hebben op teksten in verhaalvorm, b. twee werken dienen de vorm te hebben van een artikel; een artikel met lettertype Arial 12 dient zonder illustraties ongeveer 1 A4-tje groot te zijn, pagina 8 van 15
c. een werk dient een songtekst of gedicht te zijn. De kandidaat dient de betreffende artikelen, songtekst en/of gedicht in tweevoud mee te brengen naar het examen. Van de teksten moet de kandidaat aan kunnen geven wat hij hiervan vindt. De kandidaat dient uit de boekenlijst (zie bijlage 2) tenminste 2 boeken te kiezen. Een boek mag de kandidaat zelf kiezen. Let wel bij het zelf kiezen op het gewenste niveau. Dit boek mag tot de jeugdliteratuur behoren. - Het gesprek over de gelezen werken wordt in het Nederlands of in het Duits gevoerd, ter keuze van de kandidaat. Als de kandidaat kiest voor afname in het Duits, worden de vragen in het Duits gesteld en moeten alle antwoorden in het Duits gegeven worden. Wanneer gekozen wordt voor afname in de Nederlandse taal wordt ook onderzocht of relevante kernbegrippen/sleutelwoorden in het Duits al dan niet bekend zijn. - De nadruk bij de gelezen werken ligt op het navertellen van de inhoud van de boeken en artikelen. Verder kan ter sprake komen: genre, thema, plaats, ruimte en tijd, de verhaallijn, personen, eigen mening. - Gebruik bijlage 1 als voorblad. De kandidaat dient een exemplaar van zijn literatuurlijst, de twee artikelen en het gedicht of songtekst mee te nemen naar het examen. 7 Inzenden lijst gelezen werken De lijst met gelezen werken, artikelen en songtekst/gedicht moet in tweevoud vóór 1 april van het jaar waarin het examen wordt afgenomen, worden opgestuurd naar: Dienst Uitvoering Onderwijs, Examendiensten, Afdeling staatsexamens vwo/havo/vmbo, Postbus 30158, 9700 LK Groningen. N.B. Alles dient op papier te worden aangeleverd. In digitale vorm inzenden wordt niet geaccepteerd. Van de lijst met gelezen werken, artikelen en songtekst/gedicht die Examendiensten ontvangt, krijgt de kandidaat binnen drie weken een ontvangstbevestiging. Als de kandidaat na 3 weken nog geen ontvangstbevestiging heeft ontvangen, moet hij/zij contact opnemen met Examendiensten. De lijst met gelezen werken wordt niet door Examendiensten beoordeeld, dit wordt tijdens het mondeling examen door de examinatoren gedaan. Als de kandidaat voor een taal in het geheel geen literatuurlijst instuurt, krijgt hij schriftelijk bericht dat hij voor dat vak niet wordt opgeroepen voor het mondeling examen. Als de kandidaat na het insturen van de literatuurlijst nog wijzigingen of aanvullingen aanbrengt in de literatuurlijst, dient hij de gewijzigde lijst in drievoud in te leveren. Dit betreft ten hoogste één werk. Deze wijziging dient op de dag van het examen vóór 9.30 uur bij het secretariaat te worden afgegeven. Indien er geen wijziging wordt afgegeven, wordt de kandidaat geëxamineerd en beoordeeld aan de hand van de lijst die hij vóór 1 april heeft ingestuurd. De regeling over het inzenden van de literatuurlijst, artikelen en songtekst/ gedicht geldt alleen voor de staatsexamenkandidaten. De werkstukken van vso-kandidaten moeten op 1 april gereed zijn, maar hoeven niet te worden opgestuurd. pagina 9 van 15
8 De beoordeling van het college-examen Voor het college-examen worden de volgende deelcijfers gegeven: schrijfvaardigheid deelcijfer a één deelcijfer voor gespreksvaardigheid inclusief uitspraak, basisvaardigheden en kijk- en luistervaardigheid: deelcijfer b één deelcijfer voor de kennis van bestudeerde werken: deelcijfer c Het cijfer voor het college-examen wordt als volgt berekend: (3a + 4b + 3c) : 10 = cijfer voor het college-examen, afgerond op 1 decimaal nauwkeurig. 9 Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. pagina 10 van 15
10 Bijlage 1 Voorblad literatuurlijst Literatuurlijst Duitse taal staatsexamen vmbo gl/tl (inzenden vóór 1 april 2016) Gegevens kandidaat: ED-nummer:.. (meisjes)naam en voorletters:.. Woonplaats:.. pagina 11 van 15
11 Bijlage 2 Aanbevolen boekenlijst Voor het goed verlopen van het literatuurexamen is het voor kandidaten van groot belang de gehele vakinformatie op de site van DUO goed te lezen! In het bijzonder wat betreft, de samenstelling van de lijst en de gebieden waarover gevraagd wordt. Van de genoemde boeken in de bijgevoegde lijst dient de kandidaat twee boeken te kiezen, een werk mag door de kandidaat zelf gekozen worden. Let wel op voldoende literair niveau. Het zelfgekozen boek mag tot de jeugdliteratuur behoren. Boekenlijst Duits voor VMBO schrijver titel 1. Ann Ladiges Hau ab du Flasche 2. Peter Härtling Ben liebt Anna 3. Peter Härtling Oma 4. Peter Härtling Fränze 5. Uwe Erichsen Das Weiße im Auge des Feindes 6. Mirjam Pressler Bitterschokolade 7. Erich Kästner Das doppelte Lottchen 8. Erich Kästner Emil und die Detektive 9. Ingrid Noll Die Häupter meiner Lieben 10. Klaus-Peter Wolf Dosenbier und Frikadellen 11. Herbert Reinecker Fälle für den Kommissar 12. Hans Korda Ira kann schweigen 13. Renate Welsch Einmal sechzehn und nie wieder 14. Hansjörg Martin Spiele auf Spiekeroog 15. Hansjörg Martin Kein Schnaps für Tamara 16. Hansjörg Martin Die Sache mit den Katzen 17. Andreas Steinhöfel Dirk und ich 18. Wolfram Hänel Lasse und das Geheimnis der Leuchtturmwärter 19. Christine Nöstlinger Der liebe Herr Teufel 20. Christine Nöstlinger Stundenplan 21. Ottfried Preussler Krabat 22. Annette Weber Im Chat war er noch so süß! 23. Annette Weber Merkt doch keiner, wenn ich schwänze. 24. Inge Meyer-Dietrich Und das nennt ihr Mut. 25. Jochen Till Fette Ferien 26. Florian Buschendorff Geil, das peinliche Foto stellen wir online! 27. Uwe Timm Rennschwein Rudi Rüssel 28. Annelies Schwarz Hamide spielt Hamide 29. Renate Welsh Einmal sechzehn und nie wieder 30. Renate Welsh Sonst bist du dran 31. Mirjam Pressler Nickel Vogelpfeifer 32. Nina Rauprich Das Mȁdchen unter der Brücke 33. Frauke Hühn Ein Mȁdchen verschwindet 34. Frauke Hühn.. trȁgt Jeans und Tennisschuhe 35. Klaus Kordon Die Einbahnstraβe 36. Klaus Kordon Die Reise zur Wunderinsel 37. Klaus Kordon Das Fünfmarkstück 38. Jürgen Banscherus Davids Versprechen 39. Jürgen Banscherus Asphalt Roulette pagina 12 van 15
40. Doralies Hüttner Komm, ich zeig dir die Sonne 41. Gabrielle Heiser Jakob ist kein armer Vogel mehr! 42. Angela Sommer-B. Der kleine Vampir 43. Marliese Arnold Die Cityflitzer 44. Anatol Feid Hinter der Fassade 45. Doris Gercke Versteckt 46. Margaret Klare Heute Nacht ist viel passiert 47. Gert Fuchs Easy und Scheer 48. Fabian Lenk Brand Aktuell 49. Emil Zopfi Der Computerdieb 50. Werner Schmitz Nahtlos Braun Vanaf 2016: 51. Werner Färber Wenn ich will, hör ich auf 52. Werner Färber Wie viele Level hat dein Leben? 53. Bernhard Hagenmann Superstar gesucht 54. Carry Slee Tanz im Rausch 55. Ralf Thenior Zerbrochenen Träume 56. Jochen Till Fiese Ferien 57. Jochen Till Sturmfrei pagina 13 van 15
12 Bijlage 3 Beschrijving examendelen MVT/K/2, MVT/K/5, MVT/K/6, MVT/V/1 MVT/K/2: Basisvaardigheden De kandidaat kan basisvaardigheden toepassen die betrekking hebben op communiceren, samenwerken en informatie verwerven, verwerken en presenteren. MVT/K/5: Luister- en kijkvaardigheid De kandidaat kan: - aangeven welke relevante informatie een tekst bevat, gegeven een bepaalde informatiebehoefte, - de hoofdgedachte van een tekst(gedeelte) aangeven - de betekenis van belangrijke elementen van een tekst aangeven, - anticiperen op het meest waarschijnlijke vervolg van een gesprek. MVT/K/6: Gespreksvaardigheid De kandidaat kan: - adequaat reageren in veel voorkomende sociale contacten, zoals begroeten, - informatie geven en vragen, - naar een mening/oordeel vragen en een mening/oordeel geven, - uitdrukking geven aan en vragen naar (persoonlijke) gevoelens, - een persoon, object of gebeurtenis, ook uit het verleden en in de toekomst, beschrijven. MVT/V/1: Leesvaardigheid De kandidaat kan: - het gebruik van speciale stijlmiddelen herkennen, - conclusies trekken met betrekking tot het schrijfdoel, de opvattingen, de gevoelens van de auteur en tot het beoogde publiek. Bron: SLO: www.slo.nl/voortgezet/vmbo/schoolexamen/handreikingen schoolexamens MVT, Afgestemd op het Europees Referentie Kader (ERK).. pagina 14 van 15
pagina 15 van 15
pagina 16 van 15