eil UE PUBLIC RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 6 juni 2011 (07.06) (OR. en) 11053/11 LIMITE ASIM 63 COMIX 378 OTA van: het voorzitterschap aan: op: de Groep raden JBZ 6 juni 2011 nr. vorig doc.: 10782/11 ASIM 58 COMIX 379 + COR 1 nr. Comv.: 10772/11 ASIM 57 + ADD 1 10784/11 ASIM 59 RELEX 577 Betreft: Ontwerp-conclusies van de Raad over grenzen, migratie en asiel Hierbij gaat voor de delegaties een herziene versie van de ontwerp-conclusies over grenzen, migratie en asiel, opgesteld naar aanleiding van de debatten tijdens de vergadering van de JBZ- Raden op maandag 30 mei, het Coreper op 1 juni en de schriftelijke opmerkingen van de delegaties. 11053/11 ons/jel/fb 1
Ontwerp-conclusies van de Raad over grenzen, migratie en asiel Stand van zaken en verdere actie 1. De Raad prijst het jaarverslag van de Commissie over immigratie en asiel (2010) en haar mededeling over migratie van 4 mei 2011 en haar mededeling over een dialoog voor migratie, mobiliteit en veiligheid met het zuidelijke Middellandse Zeegebied van 24 mei 2011. 2. De Raad bevestigt de in het Europees pact inzake immigratie en asiel vervatte beginselen en engagementen, en is ingenomen met de tot op heden geboekte vorderingen met betrekking tot de maatregelen inzake deze engagementen zoals die door de Unie en haar lidstaten zijn geformuleerd in het programma van Stockholm. De Raad wijst er met nadruk op hoe belangrijk het is dat de lidstaten de in dit verband reeds aangenomen maatregelen snel en volledig ten uitvoer leggen. 3. De Raad benadrukt dat op een aantal terreinen nu intensiever verder moet worden gewerkt om te komen tot een houdbare strategie voor de langere termijn ten behoeve van internationale bescherming, migratie, mobiliteit en veiligheid; daarbij moet rekening worden gehouden met ontwikkelingen en de ervaringen. Betere bescherming van de buitengrenzen 4. De Raad herhaalt dat de tweeledige doelstelling van geïntegreerd grensbeheer bestaat in het vergemakkelijken van de legale toegang tot het grondgebied van de lidstaten en parallel daarmee het nemen van maatregelen ter bestrijding van illegale immigratie en grensoverschrijdende criminaliteit en de handhaving van een hoog beveiligingsniveau. 11053/11 ons/jel/fb 2
5. De Raad brengt in herinnering dat de verantwoordelijkheid voor controle en bewaking van de buitengrenzen bij de lidstaten berust. Voor Frontex is ook een essentiële taak weggelegd bij het ondersteunen van de lidstaten en het coördineren van de reactie op de toegenomen migratiedruk aan de buitengrenzen en bij het aansporen tot geïntensiveerde praktische samenwerking. De Raad is ingenomen met het ontplooien van Rabit-operaties en gezamenlijke operaties, die verder moeten worden ontwikkeld, waar nodig in samenwerking met daarvoor in aanmerking komende derde landen. De Raad brengt in herinnering dat de benodigde financiële, technische en personele middelen ter beschikking moeten worden gesteld om deze activiteiten te kunnen voortzetten en waar nodig op te voeren. Tevens is de Raad ingenomen met de vorderingen die zijn geboekt met betrekking tot het voorstel tot wijziging van de Frontex-verordening, die Frontex meer operationele capaciteiten zal geven. De Raad ziet thans uit naar de succesvolle afronding van de onderhandelingen hierover met het Europees Parlement. 6. De Raad verzoekt Frontex de lidstaten bijstand te blijven verlenen bij het beschermen van gedeelten van de buitengrenzen die aan een uitzonderlijk zware migratiedruk blootstaan. 7. De Raad blijft ervan overtuigd dat voor technologie een sleutelrol weggelegd kan zijn, niet alleen bij het versterken van de grenscontroles maar ook bij het vergemakkelijken van de toegang aan de grensdoorlaatposten. De Raad ziet daarom uit naar de snelle indiening door de Commissie van haar mededeling over slimme grenzen, waarin wordt gesproken over een inreis/uitreissysteem en een programma voor geregistreerde reizigers, en van haar voorstel over het Europees grensbewakingssysteem 8. Ook zal de Raad prioriteit blijven verlenen aan de strijd tegen illegale immigratie. De Raad is ervan overtuigd dat een doeltreffend terugkeerbeleid en effectieve overnameovereenkomsten en -regelingen in dit verband essentieel blijven, in combinatie met de implementatie van EUwetgeving zoals de richtlijn inzake terugkeer en de richtlijn inzake sancties voor werkgevers. Ook wijst de Raad op het belang van praktische samenwerking in de vorm van gezamenlijke, door Frontex gecoördineerde, terugkeervluchten. 11053/11 ons/jel/fb 3
9. De Raad streeft naar een evenwichtig visumbeleid met het oog op een doeltreffende aanpak van illegale immigratie en versterking van de mobiliteit van bona fide reizigers. In dit verband neemt de Raad nota van het recente voorstel van de Commissie om Verordening (EG) nr. 539/2001 te wijzigen door onder meer te voorzien in een visumvrijwaringsclausule. De Raad neemt tevens nota van de aanzienlijke vorderingen die de Commissie en de lidstaten hebben gemaakt bij het ontwikkelen van het Visuminformatiesysteem, waardoor dit in oktober 2011 operationeel zal kunnen worden. Wat betreft visumliberalisering benadrukt de Raad dat er een mechanisme voor voortdurend toezicht moet komen voor onder meer het beheer van de grenzen, de veiligheid van documenten, de strijd tegen georganiseerde criminaliteit en corruptie, de effectieve uitvoering van de overnameovereenkomsten en het beheer van de migratiestromen tussen de EU en de betrokken landen. Ook benadrukt de Raad dat de wederkerigheid van visumvrijstelling hoog op de agenda moet blijven staan. Versterking van het Schengengebied 10. De Raad herhaalt dat het vrij verkeer van personen in een gebied zonder controle aan de binnengrenzen één van de meest tastbare en succesvolle verwezenlijkingen van de Europese integratie is. Het is in het belang van onze burgers dat het Schengengebied intact blijft, met inbegrip van relevante beveiligingsaspecten. Recente gebeurtenissen tonen evenwel aan dat de Schengensamenwerking moet worden verstevigd zodat correct kan worden gereageerd op uitzonderlijke omstandigheden. 11053/11 ons/jel/fb 4
11. De Raad streeft naar versterking van Schengen en de volledige en correcte toepassing van het Schengenacquis, maar is het erover eens dat de governance van Schengen (de handhaving van de gemeenschappelijke regels ervan, in het bijzonder middels Schengenevaluatie) verder moet worden verbeterd om op doeltreffende wijze het hoofd te kunnen bieden aan de recente en toekomstige uitdagingen, en om in de toekomst beter te kunnen reageren op situaties met negatieve gevolgen voor de doelstellingen van de Schengensamenwerking, zoals de efficiënte bescherming van de buitengrenzen. De Raad onderstreept dat de aanpak gebaseerd moet zijn op een gecoördineerde gezamenlijke Europese en getrapte reactie, op basis van gemeenschappelijke verantwoordelijkheid en solidariteit. De Raad herhaalt dat hij streeft naar het behouden en versterken van het onderlinge vertrouwen tussen de lidstaten, dat de hoeksteen vormt van het Schengensysteem. De Raad herinnert eraan dat de verantwoordelijkheid voor de correcte toepassing van het Schengenacquis uiteindelijk bij de lidstaten ligt. 12. In dit kader neemt de Raad nota van de presentatie van de mededeling van de Commissie inzake migratie van 4 mei 2011, waarin wordt gekeken naar verruiming van de mogelijkheid van tijdelijke herinvoering van controles aan de binnengrenzen, aangezien een dergelijk mechanisme een nuttig laatste middel zou kunnen zijn dat bij wijze van uitzondering gedurende een zo kort mogelijke periode wordt ingevoerd in een werkelijk kritieke situatie, waarin een lidstaat zijn verplichtingen om zijn deel van de buitengrens te bewaken niet nakomt, of een bepaald deel van de buitengrens ten gevolge van externe gebeurtenissen onverwacht onder zware druk komt te staan. Het verheugt de Raad dat de Commissie voornemens is zich te beraden op de verdere ontwikkeling van de governance van Schengen, en hij verzoekt haar een voorstel in te dienen. 11053/11 ons/jel/fb 5
Legale migratie 13. De Raad brengt in herinnering dat de lidstaten verantwoordelijk blijven voor het aantal onderdanen van derde landen dat zij tot de arbeidsmarkt toelaten overeenkomstig artikel 79, lid 5, van het VWEU en, in dit verband, ook hun opnamecapaciteit, de behoeften op hun arbeidsmarkt en het beginsel preferentie van de Unie in het oog moeten houden. Ook meent de Raad dat voor een goed beheerde legale migratie een rol is weggelegd in het kader van de Europa 2020-strategie. Daarom is de Raad ingenomen met de gemaakte vorderingen met betrekking tot de wetgevingsvoorstellen betreffende seizoenswerkers en binnen een onderneming overgeplaatste personen, alsmede met de richtlijn voor een gecombineerde vergunning, en zal hij streven naar een succesvolle afronding van de onderhandelingen over deze maatregelen, samen met het Europees Parlement. 14. Ook wijst de Raad op het belang van de totstandbrenging van een inclusieve samenleving door het integreren van derdelanders die legaal in een land verblijven, als onderdeel van een dynamisch tweerichtingsproces. De Raad neemt nota van de bevindingen van de Conferentie over het bevorderen van de integratie van migranten door middel van de media en de interculturele dialoog, die van 16-18 mei plaatsvond in Boedapest. Ook ziet de Raad uit naar de komende mededeling van de Commissie over een Europese agenda voor integratie, gezien de nieuwe mogelijkheden die zijn ontstaan dankzij het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Asiel 15. De Raad herhaalt dat de lidstaten het bestaande acquis inzake asiel volledig moeten toepassen. 16. De Raad streeft onverminderd naar de totstandbrenging van een gemeenschappelijk Europees asielstelsel in 2012, dat een hoge mate van bescherming moet bieden op basis van eerlijke en doeltreffende procedures en tegelijkertijd opzettelijk misbruik van de asielstelsels van de lidstaten moet voorkomen. De Raad wijst erop dat het toekomstig wetgevingskader moet voorzien in een samenhangend, eenvoudig en flexibel stelsel waarin ook het solidariteitsbeginsel wordt nageleefd. De Raad is ingenomen met de presentatie van de gewijzigde Commissievoorstellen betreffende de richtlijn asielprocedures en de richtlijn opvangvoorzieningen. 11053/11 ons/jel/fb 6
17. De Raad is ingenomen met de installatie van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, en vraagt dit bureau een sleutelrol te spelen bij versterking van de samenwerking in de praktijk, de verdere onderlinge afstemming van de praktijken van de lidstaten en de versterking van hun vermogens en bij het bieden van operationele steun als hun asiel- en opvangstelsels onder uitzonderlijke druk komen te staan. Hij is in dit verband ingenomen met het inzetten van teams van asieldeskundigen van het EASO in Griekenland. 18. De Raad neemt kennis van de bevindingen van de door de Commissie gesponsorde ministersconferentie van 12 mei 2011 over uitbreiding van het proefproject voor herverdeling, op vrijwillige basis, vanuit Malta van personen die internationale bescherming genieten. De Raad ziet thans uit naar een mededeling over meer solidariteit binnen de EU die de Commissie later dit jaar zal indienen. 19. De Raad herhaalt dat ernaar wordt gestreefd de externe dimensie van het asielbeleid van de EU te versterken. De Raad beklemtoont dat er voor dat doel regionale beschermingsprogramma's moeten komen en prijst het voornemen van de Commissie om een regionaal beschermingsprogramma voor Noord-Afrika op te zetten dat Egypte, Tunesië en Libië bestrijkt. Ook benadrukt de Raad dat derde landen moeten worden geholpen bij het ontwikkelen van hun vermogen om doeltreffende bescherming te bieden. 11053/11 ons/jel/fb 7
20. Tevens beklemtoont de Raad dat het strategisch gebruik van hervestiging van vluchtelingen op vrijwillige basis verder moet worden bestudeerd. De Raad neemt in dit verband kennis van het resultaat van de ministersconferentie van 12 mei met betrekking tot hervestiging vanuit Noord-Afrika, als een verder concreet voorbeeld van de solidariteit van de EU met de landen van die regio. Totaalaanpak van migratie, samenwerking met derde landen 21. De Raad bevestigt dat de totaalaanpak van migratie ook in de toekomst als algemeen kader zal dienen voor de externe betrekkingen van de Europese Unie op het gebied van migratie. De Raad ziet uit naar de resultaten van de evaluatie van de totaalaanpak die door de Commissie wordt verricht en die moet leiden tot een samenhangender, systematischer en strategischer beleidskader voor dialoog en samenwerking met derde landen op het gebied van het beheer van migratiestromen, waarbij het thematisch en geografisch evenwicht gehandhaafd en versterkt wordt. Ook is de Raad van mening dat de totaalaanpak in staat moet blijven alle belangrijke partnerschappen en landen, zoals de zuidelijke, oostelijke en zuidoostelijke buurlanden van de Unie, te bedienen. 22. De Raad zal de situatie in de zuidelijke buurlanden nauwlettend blijven volgen, en daarbij met name aandacht schenken aan de gevolgen op het gebied van migratie. De Raad is ingenomen met de vorderingen die reeds zijn gemaakt met betrekking tot de kortetermijnmaatregelen die genoemd worden in zijn conclusies van 11 april 2011 over het beheer van de migratie vanuit de zuidelijke buurlanden en roept op tot meer inspanningen om deze maatregelen uit te voeren. Tevens is de Raad ingenomen met de mededeling van de Commissie over een dialoog voor migratie, mobiliteit en veiligheid met het zuidelijke Middellandse Zeegebied, die een belangrijke bijdrage vormt tot de ontwikkeling van de middellange- en langetermijnstrategie voor de regio waartoe de Europese Raad en de Raad hebben opgeroepen. 11053/11 ons/jel/fb 8
23. Het stemt de Raad tot voldoening dat prioriteit wordt toegekend aan de totstandbrenging van een dialoog ten behoeve van migratie, mobiliteit en veiligheid tussen de EU en de landen van het zuidelijke Middellandse Zeegebied, overeenkomstig de totaalaanpak van migratie en als onderdeel van het engagement van de EU met de betrokken landen in het kader van een versterkt Europees nabuurschapsbeleid en het initiatief voor een partnerschap voor democratie en gedeelde welvaart. De Raad schaart zich achter het voorstel in eerste instantie een dergelijke dialoog aan te gaan met Tunesië, Egypte en Marokko en is ook verheugd over de aandacht die uitgaat naar maatregelen voor capaciteitsopbouw. In dit verband herinnert de Raad ook aan zijn ondubbelzinnige opvatting dat samenwerking op de betrokken gebieden tot ontwikkeling moet komen op basis van een resultaatgerichte aanpak die passende voorwaarden verzekert en ondersteuning biedt aan partnerlanden die bereid zijn met de EU samen te werken op het gebied van asiel, migratie en grensbeheer, met inbegrip van de preventie van illegale migratie, de terugkeer en de overname van illegale migranten. 24. De Raad is van mening dat de lidstaten een volwaardige rol moeten spelen in deze dialogen waarin alle elementen van het instrumentarium van de totaalaanpak moeten worden benut, met inbegrip van mobiliteitspartnerschappen, en terdege aandacht moet worden geschonken aan het algemene externe beleid van de EU tegenover de landen in kwestie. 11053/11 ons/jel/fb 9