Dutch Good Safety Authorithy De mug achter de olifant Marieta Braks Centrum Infectieziektenbestrijding RIVM Marieta.braks@rivm.nl Arjan Stroo Centrum Monitoring Vectoren, NVWA c.j.stroo@nvwa.nl
3 Vector borne diseases 18 November 2013
Waarom roeit de overheid tijgermug uit maar niet bosmug, Westnijlmug of malariamug? 4
Waarom roeit de overheid Aedes albopictus uit maar niet Aedes japonicus, Culex pipiens of Anopheles macculipennis? 5
Waarom wel maatregelen tegen tijgermug en niet bosmug?
Invasie-fases invasiefase Interventie in latere invasie-fases: Kosten gaan omhoog en Efficientie gaat omlaag 7 Vector borne diseases 18 November 2013
Een goede vector kan het virus 1) oppikken, 2) vermenigvuldigen en 3) afgeven. Interne Factoren: vectorcompetentie Externe Factoren vectorcapaciteit
Een goede vector kan het virus 1) oppikken, 2) vermenigvuldigen en 3) afgeven. Interne Factoren: vectorcompetentie 1. Midgut barrière 3. Ovarial barrière Externe Factoren vectorcapaciteit 2. Speekselklier barrière Kenney & Brault 2014 Adv. Vir. Res.
Een goede vector kan het virus 1) oppikken, 2) vermenigvuldigen en 3) afgeven. Interne Factoren: vectorcompetentie Externe Factoren vectorcapaciteit
Een goede vector kan het virus 1) oppikken, 2) vermenigvuldigen en 3) afgeven. Interne Factoren: vectorcompetentie Externe Factoren vectorcapaciteit 11
Geen gevestigde populatie Aedes aegypti in Nederland Geen gevestigde populatie Aedes albopictus in Nederland Er is Ae. japonicus populatie in Lelystad En ook nog 15 inheemse Aedes species in Nederland Ae. japonicus Vector status Veld bewijs voor vector capaciteit: La Cross encefalitis virus (USA) Lab bewijs voor vector competentie veel virussen 12 LUNS 06-06-2016
13 Vector borne diseases 18 November 2013
Aziatische bosmug Inheemse muggensoorten
Waarom wel maatregelen tegen tijgermug en niet bosmug? 1)Uitroeiing muggen alleen effectief in vroege invasiefase 2)Bosmug geen additioneel risico tov inheemse muggen
Waarom wel maatregelen tegen tijgermug en niet de malariamug?
17 Vector borne diseases 18 November 2013
Toename MALARIA gevallen in Venezuela 18 Grillet et al 2019
Waarom wel maatregelen tegen tijgermug en niet de malariamug? 1)Uitroeiing muggen alleen mogelijk in invasiefase 2)Malaria is een armoedeziekte
De NVWA & exotische muggen Beleid vastgelegd in WPG en warenwet Minister bevoegd gezag NVWA gemandateerd opdrachtnemer, i.s.m. RIVM -> CMV
Centrum Monitoring Vectoren = het minimaliseren van de impact van vectoren op volksen diergezondheid Kenniscentrum diagnostiek Surveillance programma s Input voor vectorbestrijding Beleidsadvisering & - ondersteuning Draaiboeken (overzicht van het netwerk) Aanleveren vectoren voor pathogeen-diagnostiek Beheer database met alle verspreidingsgegevens Verspreidingsmodellen van vectoren vector-borne disease-risk analyses van oa RIVM/CVI/UU Bijdragen aan early warning (o.a. SOZ) Publiceren
Hoe komen exotische muggen NL binnen Planten water/broedplaatsen (eieren, larven) containers (adulten) Objecten waar water blijft staan (eitjes, larven) Transport: vliegtuigen, (vracht)auto s, boten Over de grens-vliegers
Levenscyclus
Diversiteit Eitjes Aedes eieren: Eieren los in het water Kunnen droog 3jaar overleven Sigaarvormig Culex eieren: Culex leggen eieren in vlotjes Glad, menhir vormig Anopheles eieren: Los maar vaak in patronen geketend Typisch gevormd 24
Risico gestuurde aanpak Surveillance Gericht tegen vestiging van exotische muggen Points of Entry Risico-producten Plan B: -> Nationale Vector Survey (NVS)-muggen -> meldingen van burgers
Bestrijden Doel: vestiging voorkomen Middelen: Broedplaatsen verwijderen & voorkomen Larvicide (Bti-gebaseerd) Adulticide (Pyrethroiden) Door: Burgers, Bedrijven, NVWA, Professionele bestrijders
Aziatische tijgermug & Gelekoortsmug
28 Vector borne diseases 18 November 2013
Baby invasies
Veenendaal 2016 Eerste populatie in een woonwijk Eerste huis-aan huis actie
NOS, Nu.nl, Telegraaf, RTL nieuws, NRC, AD, Trouw, Metro, Gelderlander, Veenendaalse krant, RTV Utrecht, omroep Gelderland https://www.youtube.com/watch?v= BrvZdEEASSk
33 DEMONSTRATIE met MICROSCOOP CAMERA
34 Vector borne diseases 18 November 2013